YOĞUN BAKIM ÜNİTESİNE HASTA GELİYOR Yoğun bakım ünitesine hasta geliyor hazırlıklara başlayalım. Yoğun bakım üniteleri kritik hastaların günün 24 saati devamlı bu konunun uzmanı olan doktor ve hemşireler tarafından izlendiği, başta yapay solunum cihazı olmak üzere birçok cihaz ve ileri teknolojinin kullanıldığı servislerdir. Yoğun bakım ünitelerine gelen hastaların karşılanması çok önemlidir. Yoğun bakım ünitesinde bulunan birçok cihaz ve uygulanan girişimler hastanın endişelenmesi ve korkmasına neden olur. Rahatlamasına yardımcı olmak için sağlık çalışanı kendini ve ünitesini tanıtmalıdır. Yoğun bakıma gelen hastanın monitörizasyonunda öncelikle solunum parametrelerini değerlendirmek gerekir. Unutulmamalıdır ki en iyi monitörizasyon sağlık çalışanının kendisidir. Yoğun bakım ünitelerinde yatan hastalara uygulanan girişimler, bakım, tedaviden dolayı üzerlerine sadece önlük giydirilmektedir. Uygulanacak bakım, girişim ve tedavilerde hasta mahremiyetine özen gösterilmelidir. Bu klavuz tanı baz alınmadan yoğun bakıma gelen bir hasta için sağlık çalışanının öncesinde ve hasta geldiğinde yapılması gereken genel hazırlık ve kurallarını içermektedir. Klavuz gelen hastanın tanısı ve genel durumuna göre detaylandırılabilir.
1. Hastanız yoğun bakıma gelmeden önce genel durumu ve ihtiyaçları ile ilgili bilgi alın Solunumu spontan mı? Vital Bulguları nedir? Bilinç Durumu? 2. İhtiyaç duyduğunuz/duyacağınız cihazların çalışıp, çalışmadığını kontrol edin 3. Gelecek olan hastanın genel durumuna göre ihtiyaç duyabileceğiniz malzemeleri hazırlayın *Oksijen maskesi, *Eldiven, *Elektrotlar, *Damar yolu açmak için gerekli malzemeler ( sharpboxlı tedavi tepsisi) *SPO2 cihazı, *Hasta altı serme/bağlama bezi, *Ambu, *Böbrek küvet, *Pump ve pump seti, *Aspiratör, aspirasyon sondası, *.
4. Gelen hastaya öncelikle kendinizi tanıtın. Ardından hastanın yer ve zaman oryantasyonunu yapın Merhaba bay/bayan. Ben Hemşire Sunay. Şu anda Acıbadem Maslak Hastanesi genel yoğun bakım ünitemizdesiniz.. 5. Hastayı yatağa alın, hastanın genel durumuna ve tanısına uygun pozisyonu verin Sırt üstü (supine) pozisyonu Yan yatış (lateral) pozisyonu Prone pozisyonu Oturur (fowler ) pozisyonu Baş aşağı (trandelenberg) 6. Hastayı monitörize edin
6.1. Hastanın solunum parametrelerini değerlendirin Solunumu spontan mı? Oksijen desteği var mı/ihtiyaç var mı? Entübe mi? Solunum sayısı? Solunum tipi (apne, bradipne, taşipne, dispne, hiperventilasyon, cheyne stokes solunum, biot s solunum) Göğüs kafesinin şekli nasıl?(kifoz, lordoz, skolyoz, fıçı göğüs.) 6.2. Hastanın dolaşım fonksiyonlarını değerlendirin Hastanın tansiyonu nasıl? (hipertansif hipotansif) Hastanın ritmi nasıl? ( sinüs ritmi, aritmi, AF,..) Hastanın vücudundaki uç bölgeleri eller/ayaklar/dudaklar/ renk açısından değerlendirin Hastanın vücut ısısını değerlendirin ( hipotermi, hipertermi) 6.3. Hastanın bilinç durumunu değerlendirin Bilinci açık mı / kapalı mı? Bilinci kapalı ise Glaskow Koma Skalası ile bilinç değerlendirmesini yapın E M V Hastanın pupillalarını değerlendirin; Pupillaların büyüklükleri birbirine eşit mi? Pupillalarda ışığa reaksiyon var mı? Hastanın kas-iskelet sistemini değerlendirin; Hastanın ekstemitelerini hareket, güç, his kaybı açısından değerlendirin Hemipleji Dipleji Quadropleji..
7. Hastanın tüm invaziv girişimlerini değerlendirin ( Tüm IV girişimler, nazogastrik - örogastrik katater, foley katater, entübasyon tüpü, trakeostomi kanülü, göğüs drenajı,..) Girişim yeri doğru mu? Girişim yerinde mi?/çıkmış mı? Girişim bölgesinde enfeksiyon belirtibulguları var mı? 8. Hastanın genel görüntüsünü değerlendirin Bası ülseri var mı? Varsa hangi evrede, eşlik eden bulgular neler? Derinin durumu ( Nemli, kuru, terli, soluk, peteşi, ekimoz..) Vücudunun her hangi bir yerinde travma, kesi, morluk, şişlik, şekil bozukluğu. var mı? Mukozal yapıda olan bölgeleri dudaklar, ağız, kulaklar, perine bölgesi, genital bölge. her hangi bir yara kesi veya akıntı açısından değerlendirin 9. Yukarıda saydığımız tüm basamaklara dair hemşirelik kayıtlarınızı tutun Hastanın geliş tanısı Hastanın geliş saati Hastanın vital bulguları Hastanın var olan girişimleri ve hastaya uygulanan girişimler (yeri, zamanı, uygulayan ) HAZIRLAYANLAR Pelin Koçoğlu Üçel Maslak Acıbadem Hastanesi Genel Yoğun Bakım Sorumlu Hemşiresi Ayşegül Toraman ASG Hemşirelik Gelişim Departmanı Eğitim ve Gelişim Hemşiresi
KAYNAKLAR 1. Çakırcalı, E. (2000) Hasta Bakımı ve Tedavisinde Temel İlke ve Uygulamalar, Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul, 103-107. 2. Gülseven, B., Penturan, L., Şahin, N., Oksay, A.(2008) Hemşirelik Esasları Temel Beceriler Rehberi, İstanbul Medikal Yayıncılık, İstanbul,21-25. 3. Postres and Direction of Movement, http://www.medtrng.com/posturesdirection.htm,( Erişim tarihi; 23.06.09) 4. What is Cerebral Palsy?, http://www.zargan.com/sozluk.asp?sozcuk=dipleji,( Erişim tarihi : 22.06.09)