Aminoasidüri Glukozüri Fanconi Sendromu. Doç Dr Aysun ÇALTIK YILMAZ



Benzer belgeler
TUBULOPATİLER. Dr Salim Çalışkan

Ödem, hiperemi, konjesyon. Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

AMİNO ASİT, KANTİTATİF (PLAZMA, İDRAR)

Hücre zedelenmesi etkenleri. Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

Topaloğlu R, ÖzaltınF, Gülhan B, Bodur İ, İnözü M, Beşbaş N

Çeşitli nedenlerle oluşabilen karaciğer fibrozisi hemen daima geri dönüşümsüzdür.

Ders ve Staj Tarihleri 1.Grup 3.Grup 2.Grup 4.Grup SINIF 4. İç Hastalıkları :30 Bilimsellik komitesi

Ders ve Staj Tarihleri 1.Grup 3.Grup 2.Grup 4.Grup SINIF 4. İç Hastalıkları :30 Bilimsellik komitesi

Konjenital adrenal hiperplazi (KAH) Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D

KISA ÜRÜN BİLGİLERİ. Tablet. Bir yüzü çentikli beyaz ila beyaza yakın kapsül şeklinde tablet.

FOSFOR DENGESİ ve HİPERFOSFATEMİNİN KLİNİK SONUÇLARI

Renal Tubuler Asidoz. GüncelPediatri

EOZİNOFİLİK ÖZOFAJİT ANTALYA 2016 DR YÜKSEL ATEŞ BAYINDIR HASTANESİ ANKARA

SİSTİNOZİS KAYIT SİSTEMİ VERİ ALANLARI (*) ile belirtilen alanların doldurulması zorunludur. Hasta Demografik Bilgileri

SĠSTĠNOZĠS TEDAVĠSĠ. Prof.Dr.Aytül NOYAN

DR. ERGÜN ÇİL.

EGZERSİZ TEST SONUÇLARININ YORUMLANMASI. Doç.Dr.Mitat KOZ

Şeker Hastalığı Nedir? Neden Önemlidir?

Proteinüri. Prof. Dr. Aydın ECE Dicle Ü Tıp Fak Çocuk Sağ ve Hast AD 11/6/2013 AECE 1

Dalakda uzun süreli konjesyon hemosiderin birkimi ve fibrozise (siderofibrotik odak) yol açar. Bunlara Gamna Gandy cisimciği denir.

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

Alkol-Dışı Yağlı Karaciğer Hastalığı

Tarifname SARKOPENİ NİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON

ÜRİNER SİSTEM ANATOMİ ve FİZYOLOJİSİ

KISA ÜRÜN BİLGİSİ 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI. ESANSİYEL AMİNO ASİT ORAL Tablet 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM

YENĠDOĞANDA TOTAL PARENTERAL BESLENME. Dr.Esin Koç Gazi Üniversitesi

Romatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit

Sistemik Metabolik Hastalıklarda Böbrek Tutulumu. Prof. Dr. Aydın ECE Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi

Yeni Anket Verisi Girişi

Vitamin metabolizması bozukluklarında laboratuvar. Prof.Dr.Dildar Konukoğlu

KİLO KONTROLÜ. Doç. Dr. FERDA GÜRSEL

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

Hipoglisemiye Yaklaşım. Yrd. Doç. Dr. Müsemma Karabel Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı

YOĞUN BAKIM EKĐBĐNDE HEMŞĐRE ve REHABĐLĐTASYON. Yrd. Doç. Dr. Nilay Şahin Selçuk Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon AD.

PREMATÜRE BEBEKLERİN FİZYOLOJİSİ

SÜT HUMMASI HİPOKALSEMİ-MİKS YETMEZLİK

Lafora hastalığı, Unverricht Lundborg hastalığı, Nöronal Seroid Lipofuksinoz ve Sialidozlar en sık izlenen PME'lerdir. Progresif miyoklonik

Magnezyum (Mg ++ ) Hipermagnezemi MAGNEZYUM, KLOR VE FOSFOR METABOLİZMA BOZUKLUKLARI

D VİTAMİNİ TARİHSEL BAKI D vitamini miktarına göre değişir. öğünde uskumru yesek de, böbrekler her

Tarifname KRONİK YORGUNLUK SENDROMUNUN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON

Gastrointestinal Sistem Hastalıkları. Dr. Nazan ÇALBAYRAM

Yenidoğan, süt çocukluğu ve çocukluk döneminde sık olarak karşımıza çıkar

Sistinozis ve Herediter Multiple Ekzositoz Birlikteliği

HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR

Şişmanlık Nedir? Şişmanlık Nasıl Saptanır?

DEMİR İÇEREN İLAÇLARLA ZEHİRLENME UZM.DR. SEVGİ YUMRUTEPE MALATYA EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ 22.O4.2018

Araş. Gör. Dr. Duygu Köse

HORMONLAR GÖREVLERİ VE EKSİKLİĞİNDE GÖRÜLEN HASTALIKLAR

Hipokalsemi. Prof.Dr.Enver ŞİMŞEK Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilimdalı

Kent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi!

Üriner Sistem Taş Hastalığında Metabolik Değerlendirmede Kullandığım Algoritmler

TUBULUS HASTALIKLARI PROKSİMAL TÜBÜLÜSÜN GENEL DİSFONKSİYONU (RENAL FANCONI SENDROMU)

SEVELAMER HEMODİYALİZ HASTALARINDA SERUM ELEKTROLİT DÜZEYİ, METABOLİK VE KARDİOVASKÜLER RİSKLERİ VE SAĞKALIMI ETKİLER

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

İçİnDEkİLER Bölüm 1 İÇKİLER 1

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

EGZERSİZ REÇETESİNİN GENEL PRENSİPLERİ DOÇ.DR.MİTAT KOZ

VUR de VCUG Ne Zaman, Kime?

Tarifname BÖBREKÜSTÜ BEZĠ YETMEZLĠĞĠNĠN TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

Kimdir? Alkoller. Günlük yaşantımızdaki alkoller HİPOKRAT MÖ Doktor ne demektir? Doç Dr Özlem GÜNEYSEL Marmara Ü Acil Tıp AD

ASETOMİNOFEN ZEHİRLENMELERİ UZ. DR. MEHMET YİĞİT SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ HASEKİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ «

Proteinler. Fonksiyonlarına göre proteinler. Fonksiyonlarına göre proteinler


Prof Dr Rıza Madazlı Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı

Üriner sistemde yer alan organların görüntülenmesi

Bakır (Cu) Bakır anemi de kritik bir rol oynar.

Konjenital B12 Vitamini Eksiklikleri

Demir Eksikliğinin Genetiği. Dr.İdil Yenicesu

ERİTROSİTLER ANEMİ, POLİSİTEMİ

Wilson Hastalığı. Wilson Hastalığı (WH) Wilson Hastalığı (WH) Hastalığın Prezentasyonu. Hastalığın Prezentasyonu

KARBONHİDRATLAR. Glukoz İNSAN BİYOLOJİSİ VE BESLENMESİ AÇISINDAN ÖNEMLİ OLAN

ACİL SERVİSTE ŞOK YÖNETİMİ

MERKEZİMİZDE SİSTİNÜRİ TANISIYLA İZLENEN ÇOCUK HASTALARIN UZUN DÖNEM RENAL SONUÇLARI

YENİ ÇALIŞMALAR IŞIĞINDA PROFİLAKSİ

28 ŞUBAT PERŞEMBE

PROSPEKTÜS DECAVİT YUMUŞAK KAPSÜL

Besinsel Yağlar. Besinde Lipitler. Yağ ihtiyacı nereden karşılanır? Besinsel lipitlerin fonksiyonu nedir?

KULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her saşe1200 mg asetilsistein içerir. Yardımcı maddeler: Beta karoten, aspartam, sorbitol ve portakal aroması içerir.

KISA ÜRÜN BİLGİSİ. Hiperkalsemiyi önlemek için, dozun, biyokimyasal cevaba göre ayarlanması önemlidir.

S. 1) Aşağıdakilerden hangisi biyolojik mücadele ye örnektir? A) Üreaz enziminin üretimi. B) Sadece böcekleri hasta eden virüs üretimi.

FİBRİNOJEN DEPO HASTALIĞI. Yrd.Doç.Dr. Güldal YILMAZ Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Patoloji Anabilim Dalı Ankara

Tarifname PARKĠNSON HASTALIĞININ SEMPTOMATĠK TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON

PRETERM MAMALAR. Prematürelerin artan besinsel ihtiyaçlarını karşılar. Normal büyüme ve gelişimi destekler

Amiloidozis Patolojisi. Dr. Yıldırım Karslıoğlu GATA Patoloji Anabilim Dalı

MULTİPL MYELOM VE BÖBREK YETMEZLİĞİ. Dr. Mehmet Gündüz Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji B.D.

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK

KULLANMA TALİMATI. Yardımcı maddeler: Fosforik asit, Sodyum bisülfit, Glasiyel asetik asit, Enjeksiyonluk su.

KULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her bir çiğneme tableti 725 mg (250 mg baza eşdeğer) Pirantel pamoat içerir.

ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNĐTE 1 : VÜCUDUMUZDA SĐSTEMLER (MEB)

DİABETİK KETOASİDOZU TAKLİT EDEN PROPİYONİK ASİDEMİ

SOLUNUM SIKINTISI OLAN TERM YENİDOĞANA YAKLAŞIM. Dr.Duran Karabel

Buzağılarda Protein Beslemesi ve Buzağı Mamasının Önemi. Sayı:2013/Rm-37 Sayfa:

Normalde kan potasyum seviyesi 3,6-5,0 mmol/l arasındadır.

Şeker Hastaları için Genel Sağlık Önerileri

Dr. Erdal DUMAN. Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı. Şair Eşref Bulvarı No:65 Alsancak İzmir. Tel:

Ekstrauterin hayatın ilk 90 günü içinde gelişen direkt hiperbilirubinemidir. Genellikle total bilirubinin % 20 sinden fazla

Transkript:

Aminoasidüri Glukozüri Fanconi Sendromu Doç Dr Aysun ÇALTIK YILMAZ

Sunum Planı Aminoasidüri Renal aa transport özellikleri *Sistinüri *Hartnup hastalığı *Lizinürik protein intoleransı Glukozüri Renal gukoz transport özellikleri Herediter glukozüri *Familyal renal glukozüri *Fanconi Bickel Sendromu Fanconi Sendromu Patofizyoloji Nedenleri *Sistinozis *Dent Hastalığı *Lowe Sendromu *Mitokondri hastalıkları *Tirozinemi *Galaktozemi *Wilson Hastalığı *OD Fanconi Sendromu *İdyopatik Fanconi Sendromu Tedavi

Aminoasidüri Renal reabsorbsiyon mekanizmalarında oluşan fonksiyon kaybı konjenital ya da edinsel idrarda artmış aa varlığı olarak tanımlanır Diyetle alınan proteinlerin intestinal katabolizması sonucu oluşan aminoasitler dolaşıma verilir Renal filtrasyona uğrayan aa.lerin %99 u renal tübüllerden reabsorbe edilerek tekrar dolaşıma geçer İdrarda bulunan aa miktarı %1 in altındadır

Aminoasit Transport Özellikleri Proksimal tübül fırçamsı kenardan Na+ aracılı taşıma (en yaygın) H+ aracılı taşıma (prolin, glisin) Özel taşıyıcı protein (sistin, dibazik aa) Pinositoz (vezikül) Hücre içine alınan aa kolaylaştırılmış difüzyon ile kana verilir

Aminoasit Transportunu Etkileyen Faktörler Aminoasitlerin asidik/katyonik/nötral olması Proksimal tübül iyonik ve voltaj durumu Sistemik ph Taşıyıcı protein sayısı Protein alımı Diyetle alınan aa miktarı azaldığında taşıyıcı protein sentezi artar

Genetik Son 20 yılda genetik çalışmalar sonucu aa taşıyıcıları 7 büyük gen ailesi olarak tanımlandı (SLC = solute carrier) SLC1...Na aracılı anyonik/nötral aa transportu SLC6...Na ve Cl aracılı aa transportu SLC3/SLC7..katyonik/nötral aa transportu.sistinüri SLC7 katyonik/nötral aa transportu SLC16.aromatik aa transportu SLC36.imino asid transpotu SLC38.Na aracılı nötral aa transportu

Herediter Aminoasidüriler Genetik mutasyona bağlı olarak; tek ya da bir grup aminoasitin yetersiz reabsorpsiyonu sonucu idrarla aşırı miktarda kaybedilmesi ile klinik bulgu veren bir grup hastalıktır Temel olarak 5 ana grupta toplanırlar 1. katyonik aminoasidüriler*** 2. nötral aminoasidüriler 3. İminoadisüri & glisinüri 4. dikarboksilik aminoasidüri 5. β amino asidüri

Klasik Sistinüri Sistin ve dibazik aminoasitlerin intestinal ve renal transportunda defekt sonucu görülür İntestinal transport defekti klinik bulgu vermez Dibazik aa kaybı klinik bulguya yol açmaz Prevelansı 1/7.000 1/15.000 Tüm ürolitiyazis olgularının %1 2 si, Çocuk ürolitiyazis olgularının %6 8 i

Klasik Sistinüri OR geçiş gösterir Ancak penetrans farklılığı nedeniyle fenotipik heterojenite gösterir, Genetik analiz hastalığın şiddeti ya da tedavi yanıtı konusunda fikir vermez Normalde idrarda %1 olan Sistin atılımı, GFR ye yakın düzeye çıkar Sistin ekskresyonuna göre 3 tipe ayrılır (klasik sınıflama) Tip 1, en sık görülen, heterozigotlar normaldir Tip 2, heterozigotlarda yüksek idrar sistin Non Tip 1 Tip 3, heterozigotlar tip 1 ve 3 arası klinik gösterir İnkomplet penetranslı OD

Non Tip 1 Tip 1 Tip 1...SLC3A1 (2p16.3) rbat büyük subünit Non Tip 1.SLC7A9 (19q13.1)..AT küçük subünit

Klinik Bulgular K = E, ancak erkekler daha semptomatik Taş genellikle 2. 3. dekatta Olguların %60 ında 25 yaşında taş gelişir Hayat boyu taşı olmayan olgular var (sıvı, tuz, protein alımı, genetik, modifiye edici genler?) Sistin taşları sülfür molekülü içerdiği için radyo opak Mikst taş görülebilir.caox taşına nidus olabilir Staghorn taşı oluşturabilir Taşa bağlı renal kolik, hematüri, enfeksiyon ile bulgu verebilir

Tanı İdrarda hekzagonal sistin kristalleri patognomoniktir Asid idrarda kristalizasyon fazla, tanı daha kolay Siyanid nitropurissid test: idrarda sistin >250mg/g kreatinin ise homozigot hastalık Kromatografi ile kantitatif test; sistin n:<18mg/g kreatinin < 2 yaş çocuklarda tanı koymak zor!!! Transient neonatal sistinüri; dibazik aa transporter matür olmadığı için idrarda sistin kristalleri görülebilir Ayırıcı tanı; infantil tübüler immatürasyon fanconi sendromu izole sistinüri

Tedavi 1. Sistin çözünürlüğünü artırmak Hidrasyon (3 4 L, gündüz gece) İdrar alkalinizasyonu (1 2mEq/kg bikarbonat/sitrat) idrar ph 7.5 8!!! 2. Sistin ekskresyonunu azaltmak Metiyonin kısıtlı diyet Na kısıtlaması D penisilamin (20 30mg/kg/g)..yan etkiler Merkaptopropiyonil glisin (Tiopronin)(20mg/kg/g) Kaptopril? Askorbik asit? (oksalat sitrat ) DMSA?? 3. Ürolojik yaklaşım Perkütanöz nefrostomi ile irrigasyon (N asetilsistein, D penisilamin, Tiopronin) ESWL (parsiyel yarar) Litotomi (obstrüksiyon, enfeksiyon, medikal yanıtsız)

İzole Sistinüri Klasik sistinüri spektrumu içinde varyant (non Tip 1) SLC7A9 heterozigot mutasyonu İdrarda Sistin artmış, dibazik aa normal **Taş oluşumu gözlenmez

Hartnup Hastalığı Julius Caesar ın hastalığı OR, heterozigotlar semptomsuz SLC6A19 nötral aa taşıyıcısı mutasyonu Tanı: İdrarda nötral amino asitlerin yüksekliği, plazmada düşüklüğü. Genetik analiz Triptofan ve seratonin eksikliği klinik bulgulara yol açar Tedavi: Niasin 40 300 mg/gün, Triptofan ın Niasin e dönüşümünde bozukluk Güneşten korunma, Pellegra benzeri klinik Proteinden zengin diyet fotodermatit, ataksi, psikiyatrik bozukluk mavi idrar (triptofan metabolitleri)

Lizinürik Protein İntoleransı OR geçişli Dibazik aminoasit taşıyıcısı kodlayan SLC7A7 mutasyonu İdrar dibazik aa atılımı fazla (özellikle lizin) Yenidoğan ve süt çocukları asemptomatik, Proteinden zengin ek gıdaya geçişle birlikte hiperamonyemi atakları yemekten kaçınma, kusma, stupor, koma Zorla beslemek ölümcül olabilir

Lizinürik Protein İntoleransı Büyüme gelişme geriliği Hepatosplenomegali Hipotoni Fraktürler, iskelet değişiklikleri, osteopeni Hiperamonyemiden kaçınılmışsa nörolojik gelişim normal Serum Ferritin ve LDH yüksek, Anemi, lökopeni, trombositopeni, Fankoni sendromu Tanı; Klinik + Mutasyon analizi Tedavi; Destek tedavi Karnitin Hiperamonyeminin önlenmesi

RENAL GLUKOZÜRİ

RENAL GLUKOZÜRİ Kan şekeri normal olmasına karşın idrarda glukoz varlığı Glukoz emiliminin tama yakını proksimal tübülden sağlanır %90.SGLT2 S1 segmenti %10.SGLT1 S2 ve S3 segmenti

Renal Glukozüri Glukoz eşiği Renal glukoz geri emiliminin maksimum olduğu plazma glukoz seviyesi; eşik değer 140 190 mg/dl TmG (max glukoz transport değeri) Taşıma kapasitesinin maksimum değere ulaştığı glukoz değeridir 260 350 mg/dk/1,73m2 (2,5 mg/ml ) **Bu iki değer aşıldığında idrarda glukoz görülür

Normoglisemik sağlıklılarda idrarda eser miktarda (2 30 mg/dl) glukoz bulunabilir Standart idrar çubukları >40mg/dl ölçer Preterm ve yenidoğanda idrarda glukoz görülebilir. Tübüler matürasyon, taşıyıcı protein nitelik ve nicelik kazanımı ile >2 yaş glukozüri beklenmez

SGLT2 düşük afiniteli/yüksek kapasiteli SLC5A2 mutasyonu SGLT2 defekti (6. kr) klasik izole glukozüri SGLT1 yüksek afiniteli/düşük kapasiteli SLC5A1 mutasyonu SGLT1 defekti (22. kr) glu gal malabsorbsiyonu, hafif glukozüri GLUT1 14..bazolateral glukoz taşıyıcısı

Herediter Glukozüri 1. Familyal Renal Glukozüri OR geçiş gösterir Sadece glukozu ilgilendiren bozukluk, diğer şekerler normal İyi klinik özellik, sıklıkla asemptomatik GFR ve tübüler fonksiyonlar normal Poliüri ve polidipsi beklenmez DM dan ayırımı için açlık kan şekeri takibi ve OGTT şart!!

1. Familyal Renal Glukozüri Tip A (klasik tip); glukoz eşiği düşük, glukoz reabs. kapasitesi düşük tüm nefronlar etkilenmiş Tip B; Tip O; glukoz eşiği düşük, glukoz reabs. kapasitesi normal nefron etkilenmesi heterojen çok çok nadir, Oemar ve ark tarafından tanımlanmış, renal glukoz emilimi yok, yoğun glukozüri TEDAVİ; nadiren açlık hipoglisemisi ve gelişme geriliği için destek tedavisi

2. Fanconi Bickel Sendromu (Glikojen depo hast. Tip XI) GLUT2 kodlayan gende (SLC2A2) mutasyon GLUT2; bağırsak, karaciğer, böbrek ve pankreasta OR geçiş gösterir GLUT2 defekti.. hücre içinde glukoz birikmesi toksik etki jeneralize proksimal tübülopati

Fanconi Bickel Sendromu Klinik Bulgular Glukozüri, Açlık hipoglisemisi, Büyüme geriliği Renal Fanconi sendromu Hepatomegali Tedavi; sıvı elektrolit, rikets tedavisi, büyümenin desteklenmesi sık az beslenme

FANCONİ SENDROMU

FANCONİ SENDROMU İlk kez 60 yıl önce Fanconi tarafından jeneralize proksimal tübül disfonksiyonu olarak tanımlanmıştır Birbirinden farklı hastalıklarda, farklı etkilenmiş mekanizmalar sonucu görülür Proksimal tübül, filtre edilen; albümin DMA protein amino asid glukoz bikarbonat sodyum, klor fosfat ürik asit için emilim yeridir Transport için 2 temel mekanizma kullanılır 1. Megalin/Cubilin aracılı endositik yol 2. Na gradienti bağımlı sistem

Patofizyoloji Fanconi Sendromu oluşmasında 3 temel mekanizma; 1. Megalin/Cubulin defekti 2. Enerji üretim bozukluğu 3. Artmış apopitozis

Patofizyoloji 1. Megalin/Cubilin aracılı endositoz Albumin DMA protein Polipeptid hormonlar (PTH, prolaktin, insülin) Vitamin bağlayan proteinler İlaçlar (aminoglikozid)

Megalin/Cubilin Megalin/Cubilin reseptörleri birlikte eksprese edilir ve Cubilin fonsiyon görmek için Megalin bağımlıdır. Megalin/Cubilin; PTH yıkımı, Vit D nin aktifleşmesinde görevli Megalin/Cubilin eksikliği Dent Hastalığı ve Lowe sendromu patogenezinde önemli Cubilin, Vit B12 intrinsik faktör kompleksinin reseptörüdür, eksikliğinde proteinüri görülür (İmerslund Grasbeck hastalığı) Megalin/Cubilin defekti jeneralize proksimal tübül disfonksiyonu ile sonuçlanır

2. Enerji Üretim Bozukluğu Solüt transportu için kullanılan başlıca yol Na aracılı taşınmadır. Na gradienti sağlamak için Na K ATPaz görevlidir. Proksimal tübül en çok solüt transportu yapılan en fazla enerji ihtiyacı olan tübüldür Hücre içi enerji metabolizmasını bozan hastalıklarda (mitekondriyal sitopati, sistinozis, tirozinemi) Fanconi sendromu görülebilir.

3. Artmış Apopitozis Hücre içi artmış sistin yükü, Fanconi Bickel hastalığında artmış hücre içi glukoz, Mitokondrial hastalıklarda enerji üretim defekti, Wilson hastalığında dokularda bakır birikimi Artmış hücre ölümü Progresif renal tübüler disfonksiyon

Fanconi Sendromu Nedenleri Herediter Nedenler Sistinozis Dent hastalığı Lowe sendromu Tirozinemi Mitokondri hastalıkları Galaktozemi Herediter fruktoz intoleransı Wilson hastalığı Glikojen depo hastalığı tip 1 (von Gierke hastalığı) Fanconi Bickel sendromu Lizinürik protein intoleransı İdiopatik fankoni sendromu OD Fanconi Sendromu, MODY+makrozomi Kazanılmış Nefrotik Sendrom Miyelom Sjögren sendromu Renal transplantasyon Akut interstisyel nefrit ve uveit (TİNU) Otoimmün interstsiyel nefrit ve membranöz nefropati Anoreksiya nervosa Tedavi edilmemiş drta Toksik Etki İlaçlar (Aminoglikozid, tetrasiklin, rifampisin, salisilat, İfosfamid, valproik asit) Kimyasal bileşenler (toluen/glue koklamak) Ağır metaller OR Fanconi Sendromu (NaPi IIa mut.)

Klinik Bulguları Büyüme ve gelişme geriliği Poliüri, polidipsi Dehidratasyon Rikets, osteoporoz, osteomalazi Nefrolitiyazis Laboratuvar Bulguları Metabolik asidoz Hiponatremi Hipofosfatemi Glukozüri Aminoasidüri (non selektif) Hiperkalsiüri Hiperürikozüri Proteinüri (DMA) Hipopotasemi (sekonder)

Sistinozis En sık herediter Fanconi Sendromu sebebi OR geçişli, 17p13 de bulunan CTNS (cystinosin) gen mutasyonu sonucu, 12 exonlu gen, günümüze kadar >100 mutasyon tanımlanmış En sık mutasyon %76 sıklıkta İnsidans: 1/100.000 200.000 Lizozomal depo hastalığı olarak tanımlanır

Patogenez nucleus cysteine cystine H + cystinosin H + cystine protein degradation cysteine lysosome cysteine cytoplasma

Patogenez 1. Hücre içi sistin artışı ATP üretimini engeller, Na+ aracılı solüt transportu bozulur 2. Megalin/Cubilin sentezi azalır, solüt transportu bozulur 3. Protein kinazın sisteinilasyonu apopitozu hızlandırır 4. Biriken sistin glutatyonu azaltarak hücreyi oksidatif strese açık hale getirir, apopitozu hızlandırır

Klinik Bulgular 1. İnfantil form (nefropatik).en sık 2. Juvenil form (geç başlangıçlı).ergenlik, erken erişkinlik korneal sistin birikimi, fotosensitivite Fanconi Sendromu, proteinüri >15 20 yaşında KBY görülebilir 3. Adult form (non nefropatik/oküler)..böbrek yetmezliği gelişmez, göz bulguları belirgindir

İnfantil (nefropatik) form: Yenidoğan ve erken infantil dönemde bulgu beklenmez, İlk bulgular 6 ay civarında Yetersiz beslenme, kilo alamama, kusma, çok su içme ve dehidratasyon atakları Rikets nedeniyle frontal belirginlik, bileklerde genişleme, genu valgum, Sarı saç, açık renk göz (lizozom içinde melanositler melanozom oluşturamaz) koyu saç ve göz olabilir

Renal bulgular; Fanconi Sendromu tübüler proteinüri tuz kaybı, poliüri nefrokalsinozis Kr TIN KBY, SDBY (tedavisiz 10 yaş civarında) Göz bulguları; kornea ve konjonktivada sistin kristali birikimi (>1 yaş) retinada periferal depigmentasyon (erken bulgu) gözlerde sulanma, batma fotofobi görme kaybı (>10 yaş)

Endokrin bulgular; hipotiroidizm (>8 10 yaş) insülin bağımlı diyabet pubertal gecikme infertilite Nörolojik; öğrenme güçlüğü, hafıza zayıflığı baş ağrısı, hidrosefali Diğer; boy kısalığı, kas güçsüzlüğü (asidoz/karnitin eksiklği) ekzokrin pankreas yetmezliği (diyare, sindirim güçlüğü) hepatomegali splenomegali

Tanı; 1. Lökosit içi sistin düzeyi (5 15 nmol half cystine/mg protein) (N:<0.2) 2. Korneal sistin birikiminin gösterilmesi 3. Kemik iliği, karaciğer, lenf nodu biyopsisinde sistin kristali 4. CTNS gen mutasyonunun gösterilmesi *prenatal tanısı mevcut Tedavi; 1. Destek tedavisi *sıvı elektrolit desteği *bikarbonat (10 15 meq/kg/g) *kalsitriol (0,25 0,5mcg/g) *fosfat solüsyonu (1 3g/g) *karnitin (50 100 mg/kg) 2. İndometazin (böbrek yetmezliği yoksa)(1 3mg/kg/g) 3. Sisteamin (60 90mg/kg/g, max 1,95g/m2/g) x4 dozda 4. Sisteamin göz damlası 5. Renal transplantasyon

Sisteamin bitartrate: Cystagon Sistinin lizozom dışına çıkmasını sağlar Doz: 60 90 mg/kg/gün veya 1.3 1.95 g/m2/gün, 4x dozda Doz hedef dozun 1/4 ü olarak başlanmalı, her 3 7 günde bir artırılmalı. Hedef lökosit sistin düzeyi < 1 nmol half sistin/mg protein Tedaviye erken başlamak çok önemli. KBY gidişini engelleyebilir, FS için az etkili Yan etkileri: Çürümüş yumurta kokusu, kötü tad (serbest tiol içermesi) Nötopeni, Döküntü Somnolans, letarji, konvülsiyon vasküler frajilite (yüksek dozda) Sisteamin hidroklorür: Göz damlası: 6 10 kez/gün, her 2 göze. Oluşmuş korneal sistin depolanmasını azaltabilir Sisteamin oküler jel (uygulama sıklığı az)

Dent Hastalığı X e bağlı resesif kalıtılım, Xp11.22..CLCN5 mut. (%65).Dent Hastalığı 1 Xq26.1..OCRL1 mut. (%15)..Dent Hastalığı 2 Klinik Bulguları Renal Fanconi Sendromu DMA proteinüri Rikets Hiperkalsiüri Nefrokalsinozis, Ürolitiyazis İlerleyici böbrek yetmezliği SDBY (>30 yaş ) Tanı; Hiperkalsiüri+Proteinüri+Aile öyküsü Genetik analiz Tedavi; destek tedavisi Kalsitriol Na kısıtlı diyet Sitrat Tiazid

Lowe Sendromu (Okülo serebro renal sendrom) OCRL1 gen mutasyonu X e bağlı resesif (kızlarda klinik hafif) Klinik bulguları: Konjenital katarakt* mental retardasyon* hipotoni proteinüri Fanconi sendromu* (infantil dönemden sonra başlayabilir) Tanı: OCRL1 gen mutasyonunun gösterilmesi

Mitokondri Hastalıkları Proksimal tübül böbreğin en fazla enerji ihtiyacı olan ve en fazla mitokondri sahibi bölümü Maternal kalıtım Heteroplazmi (bölünmede mutasyonlu mitokondri dağılımı) Hastalık bulguları mutant DNA miktarıyla orantılı Mitokondrilerde oksidatif fosforilasyonda görevli respiratuvar zincir enzimlerinde defektler nedeniyle oluşur. Mitokondrial hastalıklar bütün dokuları etkileyebilir. Klinik bulgular, yüksek ATP harcayan organ sistemlerinde gözlenir.

Mitokondri Hastalıkları Klinik Santral sinir sistemi: Apne, letarji, hipotoni, koma, psikomotor retardasyon, serebellar ataksi, felç benzeri epizodlar, miyoklonus, nöbet, demans, spasitisite, Kas: Miyopati, zayıf baş kontrolü, güçsüzlük, miyalji, egzersiz intoleransı, Karaciğer: Hepatomegali, KC fonksiyon bozukluğu Kalp: Kardiyomiyopati, aritmi GİS: Kusma, diyare, villöz atrofi, kolonik psödoobstrüksiyon, pankreas disfonksiyonu Endokrin: DM, GH eksikliği, hipoparatroidizm, hipotroidizm, adrenal yetmezlik Kemik iliği: Sideroblastik anemi, nötropeni, trombositopeni, Kulak: İşitme kaybı, Göz: Progresif eksternal oftalmopleji, pigmenter retinal dejenerasyon, pitozis, katarakt, diplopi Böbrek: Fanconi sendromu, tübülointerstisyel nefropati, nefrotik sendrom, (FSGS, kollapsing nefropati), böbrek yetmezliği

Mitokondri Hastalıkları Tanı; Laktat/pürivat (N olması ekarte ettirmez) mutasyon analizi Renal biyopsi; tübüler dilatasyon ve atrofi tübül epitelinde vakuolizasyon EM da; anormal ve büyük mitokondri Tedavi; destek tedavisi Karnitin (eksikliği varsa) yüksek kalorili diyet önerilmez Barbitüratlar, valproik asit ve mitokondrial protein sentezi inh (tetrasiklin, kloramfenikol) kaçınılmalı

Galaktozemi OR geçiş gösterir Galaktoz 1P üridil transferaz enzim defekti Klinik bulgular: Çoklu organ etkilenmesi olur. Kusma, ishal, Büyüme gelişme geriliği Hepatomegali, KC fonksiyon bozukluğu, siroz **Fanconi sendromu Mental retardasyon, Katarakt E coli sepsisi

Galaktozemi Tanı: Eritrositlerde Gal 1P üridiltransferaz eksikliği Serumda galaktoz ve galaktoz 1 fosfat yüksekliği. İdrarda glukoz ve galaktoz artışına bağlı indirgeyici madde varlığı (Fehling veya Benedict testi) Tedavi: Laktozsuz diyet Destek tedavisi

Tirozinemi Fumaril asetoasetaz eksikliği sonucu süksinil aseton birikimi (Tirozinemi Tip 1) OR geçişli Hepatorenal sendroma neden olur Erken başlayan karaciğer yetmezliği Hepatoselüler karsinom Renal bulgusu Fanconi sendromu Bilateral büyük böbrekler, KBY progresyonu Tanı; Kan ve idrarda süksinil aseton ölçümü Tandem MS Tedavi; Fenialalnin ve tirozin kısıtlı diyet Karaciğer tx (renal bulgularda düzelme)

Wilson Hastalığı OR geçişli, ATP7B gen mut. (bakır transportunda görevli enzim) Bakırın bilier eksresyonu ve seruloplazmine bağlanması bozuk Bakır dokularda birikir. İnsidansı: 1/5,000 Klinik bulgular KC hastalığı (akut hepatit, fulminan hepatik yetmezlik, siroz) Ekstrapiramidal bulgular, psikiyatrik hastalık, davranış bozukluğu Hemolitik anemi, Kayser Fleisher halkası, katarakt, Fankoni sendromu (kc hast. önce olabilir) drta, hiperkalsiüri, nefrolitiyazis

Kayser Fleischer halkası

Wilson Hastalığı Tanı; Seruloplazmin 200 mg/l 24 salik idrar Cu eksresyonu >100 µg/gün Serum serbest Cu artmıştır KC biyopsisi (Cu >250 mg/g kuru ağırlık) Genetik analiz Tedavi; Cu dan fakir diet D penisilinamin (20 mg/kg/gün) Çinko asetat / çinko sulfat Karaciğer nakli

OD Fanconi Sendromu ile MODY1 ve makrozomi Hepatosit nükleer faktör 4 α (HNF4α) mutasyonu Pankreas, bağırsak ve böbrekte eksprese edilir Neonatal hiperinsülinizm, MODY1 Makrozomi Fanconi sendromu Nefrokalsinozis Renal yetmezlik

İdyopatik Fanconi Sendromu Sekonder nedenlerin ekarte edildiği FS, OD (sıklıkla familyal olan), OR ya da X e bağlı kalıtım Klinik bulgular genellikle rikets ve osteoporoz ile ilgili GFR çocukluk döneminde normal, 10 30 yıl sonra KBY gelişebilir Böbrek biyopsisi; tübülointerstisyel fibrozis, tübüler atrofi ve dilatasyon, tübül lümeninde eozinofilik proteinöz materyal birikimi, mononkleer hücre infiltrasyonu Tedavi; semptomatik, destek tedavisi rikets tedavisi renal tx

Kazanılmış Nedenler Nefrotik Sendrom Miyelom Sjögren sendromu Renal transplantasyon Akut interstisyel nefrit ve uveit (TİNU) Otoimmün interstsiyel nefrit ve membranöz nefropati Anoreksiya nervosa Tedavi edilmemiş drta İlaçlar (Aminoglikozid, tetrasiklin, rifampisin, salisilat, İfosfamid, valproik asit) Kimyasal bileşenler (toluen/glue koklamak) Ağır metaller

Fanconi Sendromu Tedavi Spesifik tedavi (Sistinozis Cysteamin, Wilson Hastalığı D penisilamin, Galaktozemilaktozsuz diyet) Sıvı elektrolit desteği Bikarbonat 10 15 meq/kg/g, 4 6 dozda Kalsitriol 0,01 0,05 mcg/kg/g Fosfor solüsyonu (Joulie s solüsyonu, başlangıç 40mg elemental fosfor/kg, max 3,5g/gün, 4 6 dozda) Aminoasidüri, glukozüri ve DMA proteinüri için spesifik tedavi gerekli değil Seçilmiş vakalarda GH tedavisi

Teşekkür Ederim