ATOMALTI DÜZEYDE BİR MACERA;SUNUHİ BEY RAHAT VE MUTLU EMEKLİLİĞİN TADINI ÇIKARABİLECEK Mİ?



Benzer belgeler
Nefes / Solunum / Kalp Hızı Değişkenliği

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün

Araştırma Notu 15/177

Dünyaya barış ve refah taşıyor, zorlukları azimle aşıyoruz

Ek 1. Fen Maddelerini Anlama Testi (FEMAT) Sevgili öğrenciler,

1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ

DÜNYA EKONOMİK FORUMU KÜRESEL CİNSİYET AYRIMI RAPORU, Hazırlayanlar. Ricardo Hausmann, Harvard Üniversitesi

Kullanım Kılavuzu Kupalı Anemometre PCE-A 420

ALPHA ALTIN RAPORU ÖZET 10 Kasım 2015

Sıva altı montaj için Symaro sensörleri yenilikçi ve enerji verimli

Çalışma Soruları 2: Bölüm 2

VEZNE PROGRAMINDA POSTA ÜCRETİ İLE İLGİLİ YAPILAN DÜZENLEMELER (Vezne Sürüm: )

Dünya Çavdar ve Yulaf Pazarı

ALPHA ALTIN RAPORU ÖZET 26 Ocak 2016

Minti Monti. Kızak Keyfi. Kızak Bir Kış Eğlencesi KIŞIN SOKAK Yeni Yıl Kartı Hazırlayalım Kar Hakkında Neler Biliyorsun?

YAZILI YEREL BASININ ÇEVRE KİRLİLİĞİNE TEPKİSİ

MAKÜ YAZ OKULU YARDIM DOKÜMANI 1. Yaz Okulu Ön Hazırlık İşlemleri (Yaz Dönemi Oidb tarafından aktifleştirildikten sonra) Son aktif ders kodlarının

ELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU

İÇİNDEKİLER. 1 Projenin Amacı Giriş Yöntem Sonuçlar ve Tartışma Kaynakça... 7


BÖLÜM 7 BİLGİSAYAR UYGULAMALARI - 1

KAVRAMLAR. Büyüme ve Gelişme. Büyüme. Büyüme ile Gelişme birbirlerinden farklı kavramlardır.

Şekil 1. Sistem Açılış Sayfası

Şaft: Şaft ve Mafsallar:

ELITE A.G. KS100/HEFM SICAK-SOĞUK ETĐKET BOY KESME VE ĐŞARETLEME MAKĐNASI KULLANIM KILAVUZU

1. YAPISAL KIRILMA TESTLERİ

0 dan matematik. Bora Arslantürk. çalışma kitabı

ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK RAPOR

Olasılık ve İstatistik Dersinin Öğretiminde Deney ve Simülasyon

Fizik I (Fizik ve Ölçme) - Ders sorumlusu: Yrd.Doç.Dr.Hilmi Ku çu

USB KVM Switch. Ses özellikli ve 2 portlu USB KVM switch. Ses özellikli ve 4 portlu USB KVM switch

Topoloji değişik ağ teknolojilerinin yapısını ve çalışma şekillerini anlamada başlangıç noktasıdır.

Farklı Televizyon Yayın Ortamlarında Aynı Anda Farklı Reklam Yayını Bir Koltuğa İki Karpuz Sığar mı?

MAK 4026 SES ve GÜRÜLTÜ KONTROLÜ. 6. Hafta Oda Akustiği

GALATA YATIRIM A.Ş. Halka Arz Fiyat Tespit Raporu DEĞERLENDİRME RAPORU SAN-EL MÜHENDİSLİK ELEKTRİK TAAHHÜT SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

K12NET Eğitim Yönetim Sistemi

Akaryakıt Fiyatları Basın Açıklaması

AIMCO AIMCO. Kullanım Kılavuzu. Mayıs 2016

BÜTÇE HAZIRLIK ÇALIŞMALARINDA KULLANILACAK FORMLARA İLİŞKİN BİLGİLER

Deprem Yönetmeliklerindeki Burulma Düzensizliği Koşulları

ÖĞRENME FAALĠYETĠ GELĠġMĠġ ÖZELLĠKLER

Resmi Gazete Tarihi: Resmi Gazete Sayısı: 28349

Dikkat! ABD Enerji de Yeni Oyun Kuruyor!

ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU 3 AYLIK RAPOR

BANKA MUHASEBESİ 0 DÖNEN DEĞERLER HESAP GRUBU

ANALOG LABORATUARI İÇİN BAZI GEREKLİ BİLGİLER

1 OCAK - 31 ARALIK 2015 HESAP DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU (Tüm tutarlar, aksi belirtilmedikçe Türk Lirası ( TL ) cinsinden ifade edilmiştir.

1. Yapılan ayarları kontrol etmek 2. Hataların doğru anlaşıldığından emin olmak 3. Donanıma uygun işletim sistemini belirlemek İŞLEM ANALİZ FORMU

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog

1.3. NİTEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ GİRİŞ NİTEL ARAŞTIRMALARDA GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK SORUNLARI... 2

Başbakanlık (Hazine Müsteşarlığı) tan:

DENEY 2: PROTOBOARD TANITIMI VE DEVRE KURMA

Anonim Verilerin Lenovo ile Paylaşılması. İçindekiler. Harmony

ÜNİTE 5 KESİKLİ RASSAL DEĞİŞKENLER VE OLASILIK DAĞILIMLARI

KOMPANZASYON ve HARMONİK FİLTRE SİSTEMLERİ

II. Bölüm HİDROLİK SİSTEMLERİN TANITIMI

- TESTO Hava Hızı ve Debisi Ölçüm Cihazı TANITMA VE KULLANMA KILAVUZU

MÜHENDİSLİK ve MİMARLIK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI DENEY FÖYÜ 1

M i m e d ö ğ r e n c i p r o j e l e r i y a r ı ş m a s ı soru ve cevapları

ÖZEL LABORATUAR DENEY FÖYÜ

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1

Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası

Dönemi Piyasa Yapıcılığı Sözleşmesi

ENERJĠ DAĞITIMI-I. Dersin Kredisi

Bölgeler kullanarak yer çekimini kaldırabilir, sisli ortamlar yaratabilirsiniz.

EK 2 ORTA DOĞU TEKNĐK ÜNĐVERSĐTESĐ SENATOSU 2011 YILI ÖSYS KONTENJANLARI DEĞERLENDĐRME RAPORU

13 Kasım İlgili Modül/ler : Satın Alma ve Teklif Yönetimi. İlgili Versiyon/lar : ETA:SQL, ETA:V.8-SQL

EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Şubat 2014, No: 85

YÖKAKADEMİK (Yükseköğretim Akademik Arama Sistemi)

En İyi Uygulamalar ve Kullanım Kılavuzu

testo : Soğutma sistemleri için kaçak dedektörü Kullanım kılavuzu

DOĞRUDAN FAALİYET DESTEĞİ PROGRAMI PROJE UYGULAMA EĞİTİMLERİ

2.000 SOSYOLOG İLE YAPILAN ANKET SONUÇLARINA DAİR DEĞERLENDİRMEMİZ. Anayasa nın 49. Maddesi :

BĐSĐKLET FREN SĐSTEMĐNDE KABLO BAĞLANTI AÇISININ MEKANĐK VERĐME ETKĐSĐNĐN ĐNCELENMESĐ

GROUPAMA EMEKLİLİK A.Ş. GRUPLARA YÖNELİK GELİR AMAÇLI KAMU DIŞ BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU

İki Değişkenli Bağlanım Modelinin Uzantıları

B02.8 Bölüm Değerlendirmeleri ve Özet

Kullanım Kılavuzu PH22

BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9

2008 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ ÖN DEĞERLENDİRME NOTU

Para Arzı. Dr. Süleyman BOLAT

BQ360 Modbus Dijital Giriş 24 Kanal. Kullanım Kılavuzu. Doküman Versiyon: BQTEK

SİRKÜLER. 1.5-Adi ortaklığın malları, ortaklığın iştirak halinde mülkiyet konusu varlıklarıdır.

İSTANBUL KEMERBURGAZ ÜNİVERSİTESİ. ÇİFT ANADAL ve YANDAL PROGRAMI YÖNERGESİ

Kukla Değişkenlerle Bağlanım

Öğrenci Web(Öğretim Üyesi) Verdiğim Dersler Not İşlemleri Danışmanlık İşlemleri Lisansüstü İşlemleri Bologna Süreci

A N A L Z. Seçim Öncesinde Verilerle Türkiye Ekonomisi 2:

BÖL-1B. Fatih University- Faculty of Engineering- Electric and Electronic Dept.

Tablo 45 - Turizm İşletme Belgeli Tesislerde Konaklama ve Belediye Sayıları

AvivaSA Emeklilik ve Hayat. Fiyat Tespit Raporu Görüşü. Şirket Hakkında Özet Bilgi: Halka Arz Hakkında Özet Bilgi:

DİKKAT! SORU KİTAPÇIĞINIZIN TÜRÜNÜ "A" OLARAK CEVAP KÂĞIDINA İŞARETLEMEYİ UNUTMAYINIZ. SAYISAL BÖLÜM SAYISAL-2 TESTİ

1. RESİM DÜZENLEME. Bir resmin piksel yoğunluğu yani PPI (Pixel Per Inches) 1 inç karede (1 inç = 2.54 cm) bulunan piksel sayısıdır.

DEVLET KATKI SİSTEMİ Devlet katkısı nedir? Devlet katkısı başlangıç tarihi nedir? Devlet katkısından kimler faydalanabilir?

VAKIF PORTFÖY İKİNCİ DEĞİŞKEN FON (Eski Adıyla Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. B Tipi Değişken Fonu )

ELEZ101 Ölçme Tekniği Sunu No: 01. Öğr. Gör. Dr. Barış ERKUŞ

Yorka Yazılım Dokuma Otomasyonu Projesi. KONU : Dokuma Üretim Takibi ve Otomasyonu

OMURGA GAYRİMENKUL PORTFÖY YÖNETİMİ ANONİM ŞİRKETİ 2015 YILI ARA DÖNEM FAALİYET RAPORU OMURGA GAYRIMENKUL PORTFÖY YÖNETİMİ A.Ş

AN-500 FLASH POINT (Full Digital Tam Otomatik) (Kapalı Tip Alevlenme Noktası Tayin Cıhazı tanıtımı)

OKUL BAZLI BÜTÇELEME KILAVUZU

SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com

Transkript:

BİYOFEEDBACK;DOĞRU NEFES ALMAK KANSERİ ÖNLER Mİ? YA DA ATOMALTI DÜZEYDE BİR MACERA;SUNUHİ BEY RAHAT VE MUTLU EMEKLİLİĞİN TADINI ÇIKARABİLECEK Mİ? 70 Kilo ağırlığında bir insan(adına SUNUHİ diyelim) kan ve hücre aralarında herhangi bir hücrenin parçası olmayıp hücre dışı sıvı(extracellular)olarak adlandırılan yaklaşık 13 kg sıvı ve kemiklerle dişlerde birikmiş yine hücre dışı 7 kg kadar mineral çıkarılırsa geri kalan yaklaşık 50 kg lık bir hücre topağından ibarettir. Ortalama bir hücrenin ağırlığı 1 gramın 2 milyarda biridir..buna göre sıradan insanımız SUNUHİ nin(sunuhi; BOY 165,KİLO 70,GÖZ KAHVE,EVLİ 2 ÇOCUKLU,TAPU KADASTRODA ŞEF,KURUFASÜLYEYİ ÇOK SEVER,SURVAVİOR TAKİPÇİSİ,ANKSİYETE VE PANİK ATAĞI VAR)bedeninde 25 trilyon hücre olduğu söylenebilinir.bir hücrede ise yaklaşık 90 trilyon atom olduğunu biliyoruz.o halde sıradan SUNUHİ bey birdenbire 25 trilyonx90 trilyon;2250x10²⁴ adet atomdan oluşan alışılmadık ilginç bir kütle halini almış olur. Bu kütle ise temel elementler yönünden şı şekilde ayrışır:sunuhi nin bedenindeki her 1 milyar atomda Yaklaşık değerlerle 650 milyar hidrojen 250 milyar oksijen 95 milyar karbon 3 milyar kalsiyum 2 milyar fosfor 600 bin potasyum 40 bin demir Sadece 170 manganez ve 170 bakır 125 flor,20 iyot,10 molibden,5 kobalt atomu barındırır. Her hücredeki atom sayısına bakarsak tek bir hücre için 135 milyar çinko,15 milyar 300 bin bakır,1 milyon 800 bin iyot,900 bin molibden,450 bin kobalt atomu olduğunu hesaplayabiliriz. Bu atomlardan bazıları KARARSIZDIR.Yukarda demiştik her milyar atomda 570.000 potasyum atomu varken her 9000 potasyum atomundan biri RADYOAKTİF POTASYUM yani potasyum- 40 dır.bedendeki her milyar atomdan 63 üne denk gelir.potasyumun vücuda eşit dağıldığını varsayarsak hücre başına ortalama 5.5 milyon potasyum-40 atomu düşer.bu miktar potasyumun tamamının bir anda bozunması halinde SUNUHİ bey ne yazık ki büyük bir gürültü ile(dünyayı da

beraberinde sürükleyerek)patlardı!en sıkı cansıkıntısından patlama kavramının bile dudaklarını uçuklatarak Aslında potasyum-40 ın yarı ömrü 1 milyar yıl olduğu için vücutta her 1 sn de 53 katrilyon potasyum-40 atomundan yalnızca 38.000 tanesi patlar.bu bozunmaların %90 ında bir BETA parçacığı açığa çıkar.yani bu durumda 38.000x%90;34.200 beta parçacığının ateşi altındayız demektir. Ancak olasılık gereği her bir hücremiz bu tür bir patlamaya ortalama 200 yılda bir maruz kalır.bu şu demektir;70 kiloluk şaşırtıcı olmaya başlamış olan SUNUHİ beyimiz 70 yıllık bir yaşam sürüp emekliliğin keyfini sürerken,bedenindeki her bir hücrenin bir potasyum-40 patlamasına maruz kalıp kalmama olasılığı %50 dir. 1 sn de 34.200 patlama insanı öldürmeye yetmeyecek ölçüde düşük bir radyoaktivite oranıdır.ancak salınan BETA parçacıkları insan bedeninde bolca bulunan su moleküllerine çarpar ve ondan parça koparır.kalan kısma SERBEST KÖK denir.bunlarsa karşılarına çıkan molekülleri parçalayan radyoaktif maddelerdir.işte serbest kökün karşısına zavallı bir nükleoprotein molekülü(gen) çıkarsa rahat emeklilik hayali suya düştü demektir..hele ki Sunuhi gençken bu iş olduysa,dahası değişikliğe uğrayan hücre tohum hücresi(sperm veya yumurta oluşturan hücre)ise sonuçta sadece kendisi değil onun çocukları da bu değişiklikten etkilenecek demektir. Potasyumu bir yana bırakıp bir de Karbon atomuna bakalım.karbon atomları atmosferde CO2 HALİNDE BULUNURLAR.Atmosferin %0.04 ü co2 dir.her 800 milyar karbon atomundan 1 i ise karbon-14 dür. Dünya yüzeyinin 1 cm² sinde atmosfer ağırlığı yaklaşık 1040 grdır.toplam atmosfer ağırlığı ise korkunç bi rakam olarak 5.9x10¹⁵ ton;5.9 katrilyon tondur. Atmosferdeki co2 toplam ağırlığı 2.36 katrilyon ton,yalnız karbon atomununki 790 milyar ton ve karbon-14 ise 880.000 kg dır. 880.000 kg karbon-14, 35 oktilyon(35x10²⁷)atom içerir.atmosfere eşit dağıldığını varsayarsak denek Sunuhi beyin 60 m² lik odasında 3 trilyon karbon-14 atomu olmalıdır. B u kişi her soluk alıp verdiğinde ise yüzey alanı şaşırtıcı biçimde odasının hacmine denk olan yani 60 m² olan ciğerlerine 485 m³ hava alır ve boşaltır. O halde her soluduğunda ciğerine 3.5 milyon karbon-14 çekiyor,70 yıllık yaşamı boyunca ise 2 trilyon karbon-14 soluyor demektir. Peki bu atomlar canlı doku ile temasa girer mi? EVET! Canlıların ağırlığının %10 unun karbon olduğunu söylemiştik.bununsa temel kaynağı havadaki co2 dir.canlı doku karbon kullanırken radyoaktif karbon-14 ile kararlı karbon-12 veya karbon-13 arasında bir ayrım gözetmez!sorun da burada başlar. Adamımızın 70 kiloluk bedeninde 300 septilyon karbon atomu vardır.bunun 350 trilyonu karbon- 14 dür.herbir hücreye 11 karbon-14 düşer. Ne yazık ki karbonun parçalanma hızı potasyumdan çok kısadır ve bozunan karbon-14 nedeni ile 1 sn de 1200 beta parçacığı üretilir.potasyum -40 ile karşılaştırıldığında karbon-14 ün elindeki koz(adamımızın aleyhine kendisinin lehine olan koz) şudur;başkalaşım ve kansere yol açan değişim genler üzerinden olur.genlerin MOLEKÜLLERİNDE İSE POTASYUM ATOMU YOKTUR AMA KARBON ATOMU TEMEL ATOMDUR! Genler bir hücrenin %1 ini oluşturur.bu 12x10²⁴ karbon atomu olan genlerin içinde 24x10²⁴ atom olduğu bunun da 14 trilyonunun karbon-14 olduğu söylenebilinir.bu şu demektir; bedenimizde her 1

sn de genlerin içinde bulunan 50 adet karbon-14 atomu patlayıp beta parçacığı salar.bunlar potasyuma göre daha az sayıda veya zayıf da olsalar keskin nişancıya benzerler;hedefi BULUR VE DÜŞÜRÜRLER!!! Patlayan karbon-14 atomu kararlı bir nitrojen-14 atomuna dönüşür bu ise gende değişikliklere yol açar.dahası beta parçası salınımı sırasında karbon-14 de geri teper ve çevresindeki atomlara baskı yapmaya başlar.bu Bu ise zamanla o bölgede bir malformasyona yol açar.bunun sonucu ise çoğu doktor tarafından sebebi belirlenemeyen tip diye sınıflandırılan bir tür KANSERE YAKALANMAKTIR. Doğru soluk alıp verme yolu ile vücuttan,akciğerlerden co2 nin tamamen atılması ve birikmesinin önlenmesi bu anılan durumun önüne geçmenin temel yollarından birisidir. BİOFEEDBACK YÖNTEMİ; Nefes / Solunum / Kalp Hızı Değişkenliği Yukarıdaki resimde çift monitörlü bir sistemde çalışan BioTrace+ programının HRV ekranı görülmektedir. Ortada kablosuz çalışan bir NeXus 10 cihazı, 10 kanallı bir fizyolojik görüntüleme ve Biofeedback/Neurofeedback platformu görülmektedir. NeXus Ailesi Sistemler İçin HRV Fonksiyonları V 2.1 3 Heart Rate (HR) sinyal alımı ve sensörler NeXus/BioTrace+ heart rate (HR) sinyalini iki metottan biriyle alır: 1) Parmağa takılmış bir BVP (blood volume pulse) sensörü ile 2) Göğse veya bileklere takılmış bir EKG (electrocardiogram) elektrotları ile. BVP sensörü kullanımının avantajı, kullanım kolaylığıdır. Özel bir hazırlık aşaması yoktur ve eller çok soğuk olmadığı sürece oldukça kolay bir biçimde mükemmel bir sinyal kalitesi vardır. Dezavantajı ise BVP sensörü hareketli durumlarda kullanılamaz. (Örn. Sporda) Bunun sebebi akışkan haldeki kanın

hareketten dolayı artefakt vermesidir. EKG sinyali kullanılmasın ın avantajı, hem hareketli hem de hareketsiz durumlarda işe yaramasıdır. Ayrıca bu sensörden gelen bilgiler zaman skalasında daha iyi çözünürlüğe sahiptir (2048 Örnek/saniye kadar). Bu nedenle BVP sensörü genelde Biofeedback terapisi için kullanılırken, EKG elektrotları bilimsel araştırmalar ve projeler için tercih edilmektedir. EKG kullanımı için jelli elektrotlar kullanılmaktadır. Bu elektrotların yerleşimleri aşağıda gösterilmiştir. A=Negatif Elektrot, B=Pozitif Elektrot, C=Toprak Aşağıda bir BioTrace+ ekranında BVP sinyali gösterilmiştir. Ekranın altında BPM cinsinden gösterilen HR sinyalindeki büyük değişkenliklere dikkat ediniz. (65-85 bpm arası)

NeXus Ailesi Sistemler İçin HRV Fonksiyonları V 2.1 4 Aşağıdaki resim, EKG bazlı bir başka HRV sinyalini ve protokol ekranını göstermektedir.biotrace+ versiyon 2008a dan sonraki sürümlerde bu ekran demo protokollerinden görülebilir. Bu ekran, üst tarafta, LF (Low Frequency Zone) un yeşil olarak gösterildiği bir HRV spektral analizi (0-0.4 Hz arası), ortada EKG sinyali ve altta ise kırmızıyla HR göstermektedir. HRV ve Multi-modal Sensörler NeXus sistemleri multi-modal platformlar olduğu için, HRV ölçümleri başka ölçümlerle birleştirilebilir. Bunlardan bazıları: 1) Solunum (karın ve göğüs kemeri) 2) Kan akışı ve ısı kayıtları 3) EMG (kas gerilimi) 4) Deri İletimi (sympathetic arousal level) 5) EEG (SCP, Delta, Theta, Alpha, Beta ve Gamma aktivitesi) 6) Oksimetre (relative oxygen saturation) SpO2. 7) Opsiyonel: Oxygen flow ve CO2 (Capnography) ** Satıcınıza danışınız 8) Opsiyonel: gerçek zamanlı Bloodpressure monitoring. ** Satıcınıza danışınız Kalp Hızı Değişkenliği (HRV) güçlü bir ölçümdür ve son yıllarda üzerinde çok fazla araştırma yapılmıştır. İnternette www.pubmed.gov veri bankası en az adet 2000 HRV için yazılmış makale sunmaktadır. Gördüğünüz gibi sadece HRV ile kısıtlı kalmayarak NeXus size beyin aktivitesinden solunuma kadar bir çok alanda yardımcı olabilmektedir.

NeXus Ailesi Sistemler İçin HRV Fonksiyonları V 2.1 5 Abdominal ve Torasik Solunum NeXus-10 ile, HRV kaydı, BVP ve EKG kaydı ve karın veya göğüs solunumu aynı anda kaydedebilir. Aşağıdaki BioTrace ekran görüntüsü 24 bit kesinlikteki sensörlere bir örnektir. NeXus-10 aynı anda 10 sensör bağlantısına izin verdiğinden, kullanıcının ölçüm için aşağıdaki opsiyonları bulunmaktadır: 1) Sympathetic arousal için Deri İletim Sensörü 2) Relatif vasoconstriction ve vasodilation için yüksek çözünürlüklü Deri Isısı Sensörü 3) Kas tonu ve kas aktivitesi ölçümü için EMG 4) Beyin aktivitesi ölçümü için EEG 5) Opsiyonel olarak gerçek zamanlı kan basıncı (BP) ölçümü de eklenebilir, ancak gerçek zamanlı BP sensörünün oldukça pahalı olduğu unutulmamalıdır. Stres ve Performans Testi Stres profillemesi, stres testleri ve performans (spor) testleri sırasında genellikle çok yönlü sensör yaklaşımı kullanılmaktadır. Uzun ve kısa psikofizyolojik stres testleri NeXus için BioTrace+ ile birlikte standart olarak gelmektedir.

NeXus Ailesi Sistemler İçin HRV Fonksiyonları V 2.1 6 HRV (Kalp Hızı Değişkenliği) Biofeedback Terapisi Kalp hızı değişkenliği (HRV) kardiyak otonom sinir aktivitesini tahmin etmenin bir yoludur. HRV, stres, rahatlama, egzersiz gibi psikofizyolojik duruma göre değiştiği gibi ayn ı zamanda yaşa ve sağlığa göre de değişir. Yüksek HRV genel olarak iyidir. Stres ve rahatlama için genel HRV normları henüz oluşturulma aşamasındadır ancak yetişkin biri için aşağıdaki skorlamaları öneririz: (değerler yavaş karın solunumunda beats per minute olarak ve 6 solunum/dakikalık solunum yardımcısı (pacer)ile bulunmuştur) HRV 0-5 HRV 5-10 HRV 10-15 HRV 15-20 HRV 20-30 Düşük Ortalama İyi Çok İyi Mükemmel Lütfen bu skorların normlara dayanmadığını unutmayınız ve sadece terapi öncesi, sırasında ve sonrasındaki rölatif değerlendirme ve ilerleme durumunu ölçmek için kullanılması gerektiğine dikkat ediniz. NeXus ile HRV terapisinde genellikle bir solunum sensörü kullanılır. Asl ında işlem, otonom sinir sistemi ve kardiyo vaskular sisteminin işlevlerini optimize etmek ve dengelemek için yapılan bir biofeedback rahatlama terapisidir. Karın solunumu da kan basıncını düşüren bir yöntemdir. Yukarıdaki HRV terapi ekranında, solda HR (turuncu) in BPM olarak gösterilmiştir. Hareket etmeyen ve rahatlamış durumdaki tipik bir insanda bu değerlerin 60-70 bpm gibi düşük değerler olması beklenir. İkinci bar grafiğ i (mavi) rölatif karın solunumunu gösterir. Kişi bu iki grafik sayesinde HRV ve solunumun nasıl birbiriyle ilişkide olduğunu rahatça gözleyebilir. Amaç, yavaş nefes alarak HRV yi ve solunum ile HR uyumunu yükseltmektir. HR ve solunumun birbirine uyumu arttıkça (0.5 linear korelasyon veya ayarlanabilir) çiçek açılacaktır.

NeXus Ailesi Sistemler İçin HRV Fonksiyonları V 2.1 7 HRV ve Solunum Terapisi BioTrace+ programı birçok ücretsiz fizyolojik ekran ve protokolle gelir ve bunların her biri farkl ı sesli, görsel vs. feedback verir. Aşa ğıdaki ekran görüntüsü, nefes alış ve verişine tepki veren bir balon görüntüsüdür ve burada karın solunumu terapisi görülmektedir. Nefes alımı balonu genişletirken, verişte balon küçülecektir. Aynı zamanda solunum sinyali, dalga sesi için de kullanılmaktadır. Nefes alışı sesi arttırırken veriş azaltacaktır. Aşağıdaki ekran, HRV nin frekans analizini göstermektedir. Grafik, görsel feedback için kullanılabilir.

NeXus Ailesi Sistemler İçin HRV Fonksiyonları V 2.1 8 HRV ve Solunum Şablonu BioTrace+ programı standart olarak tümleşik Solunum Şablonu ile birlikte gelir. Bu araç örnek bir sinyal (şablon) yaratarak kişiye doğru yavaş karın solunumunu göstermek için kullanılır. T1: soluk alma, T2: nefes tutma, T3: soluk verme, T4: bekleme süreleri tamamen kullanıcı tarafından ayarlanabilir. Bu örnekte 5 saniye (5000 ms) soluk alma ve 5 saniye soluk verme, toplam 10 saniyelik solunum döngüsüyle dakikada 6 solunuma denk gelmektedir. (60 saniye) - veya + tuşuna basarak (veya herhangi bir zamanda klavyeden + ve tuşlarına basarak), 0.5 bpm adımlarla solunum şablonu ayarlanabilir.

NeXus Ailesi Sistemler İçin HRV Fonksiyonları V 2.1 9 HRV Terapisi, Terapist Ekranı: BioTrace+ terapiste bir çok çekim ekranı sunar. Örneğin aşağıdaki ekran bunlardan biridir. Burada gerçek zamanlı HR ve solunum çiftli grafikle ve 3 bar grafikle gösterilmektedir. İlk bar grafiğinde gösterilen HRV, anlık olarak hesaplanır ve son 15 saniyedeki değişkenliği gösterir. Bu ekran ile, terapist açıkça şu parametreleri görebilir. Çizgisel Grafikler: 1) Çizgisel grafik: Solunum (mavi) ile anlık kalp hızının (HR Kırmızı) çakışması Soldan sağa bar grafikler: 1) Son 15 saniyedeki ortalama veya bpm cinsinden HRV 2) HRV nin LF (Low Freuency) bölgesindeki aktivitenin yüzdesi 3) Solunum ve HRV arasındaki uyumluluk Not: Eğer tüm bar grafikler yüksek olursa, terapi sonuçlarının daha iyi olduğunu düşünebilirsiniz. Ancak tam optimum durumun bulunması için henüz yeterli araştırma yapılmamıştır. Araştırmalar yoğun biçimde sürmektedir.

NeXus Ailesi Sistemler İçin HRV Fonksiyonları V 2.1 10 Araştırmacılar İçin 24 Saate Kadar HRV Kaydı NeXus-10, 10 a kadar sinyali kaydedebilen oldukça küçük ve hafif bir sistemdir. Veriler iki şekilde elde edilebilir: 2) Canlı kayıt için kablosuz BlueTooth bağlantısı sayesinde (şimdilik 10 Metreye kadar) 3) Verileri bir flash (SD) hafıza kartına kaydederek, (24 saate kadar) Aşağıdaki resimde bir NeXus 10 ile 8 saat boyunca kaydedilmiş EKG bazlı HRV ile karın solunumu kombinasyonu görülmektedir. Bu kayıt standart bir SD karttan alınmıştır. 1) grafik: karın solunum dalgalarını gösterir. 2) grafik: Solunum oranını gösterir. 3) grafik: EKG bazlı HR (heart rate) bpm olarak gösterir. 4. grafik: LF (Low Frequency) bandındaki (0.04-0.15 Hz) HRV aktivitesinin oranını gösterir.

NeXus Ailesi Sistemler İçin HRV Fonksiyonları V 2.1 11 HRV terapisinin yanı sıra, NeXus-10 aynı zamanda HR, solunum ve diğer verileri SD kartına kaydedebilir. Kişi, NeXus- 10 u birkaç saat için üzerinde taşıyabilir ve HR verisini daha sonra analiz edilmek üzere kaydedebilir. HRV analiz sonuçları özel formattaki HRV raporuna dönüştürülebilir, bu rapor basılabilir. 8 saatlik kaydın örnek HRV raporu aşağıdadır. Not: 0.1 Hz civarındaki LF tepeciğine dikkat ettiniz mi?

NeXus Ailesi Sistemler İçin HRV Fonksiyonları V 2.1 12 HRV İstatistikleri BioTrace+ programı birçok veri işleme ve hesaplama yöntemi kullanabilir. Şimdilik üretilebilen istatistiksel değişkenler ve açıklamaları aşağıdadır: BioTrace+, şimdilik aşağıdaki HRV istatistiklerini sunabilmektedir. İstatistik Birim Açıklama NNMin ms Bulunan en küçük IBI (NN = IBI) NNMax ms Bulunan en büyük IBI NNMean ms Tüm IBI değerlerinin ortalaması SDNN ms Tüm NN intervallerinin standart sapması RMSSD ms Tüm interval farklarının RMS i NN50 count 50 ms ten büyük farkların sayısı pnn50 % NN50 intervallerinin yüzdesi VLF ms squared Very Low Frequency bileşenleri 0-0.04 Hz LF ms squared Low Frequency bileşenleri 0.04-0.15 Hz HF ms squared High Frequency bileşenleri 0.15-0.4 Hz LF/HF ratio LF ve HF bileşenlerinin oranı %LF %HF % % LF in tüm spektruma göre yüzdesi HF in tüm spektruma göre yüzdesi BPM rate En yüksek LF spektral tepesinin BPM i IBI = Inter Beat Interval Atım Arası Aralık RMS = Root-Mean Square HRV de IBI (Inter Beat Interval Atım Arası Aralık) Tablosu İhracı (değerler ms) Lütfen Dikkat Edin: BioTrace+ tarafından oluşturulmuş IBI değerleri tablosu, başka bir programlar analizler yapmak için ihraç edilebilir. Bu tabloya, önümüzdeki sayfalarda karşılaşacağımız HRV Analiz ön izleme diyalog kutusundan ulaşılabilir. Bu tablo düz ASCII formatındadır ve her satırda milisaniye cinsinden IBI değerleri vardır. Birçok HRV analiz programı bu tabloyu okuyabilmektedir. Aşağıda, Windows Not defterinde bu ASCII tabloya bir örnek görülmektedir.

NeXus Ailesi Sistemler İçin HRV Fonksiyonları V 2.1 13 HRV Analizi: 2 Örnek Kullanıcı, verilerin bir k ısmını seçerek, HRV analizini sadece seçtiği verilerle de yapabilir. Bu bölümler en az 5 dakikalık olmalı dır ancak birkaç saatlik de olabilirler. Veri seçiminden sonra sonuçları gösteren bir diyalog kutusu gelir: IBI tablosu da sol tarafta gösterilir ve buradan ASCII formatına aktarılabilir. Örnek 1: Stres testi sırasında HRV analizi Örnek 2: Yavaş karın solunumu sırasındaki HRV analizi Lütfen Dikkat Ediniz: ikinci örnekte Güç Spektrumunun 0.1 Hz civarında temiz bir tepe yaptığını görünüz. Bu durumda tepe 6.3 solunum/dakika ya denk gelmektedir. (BPM)

NeXus Ailesi Sistemler İçin HRV Fonksiyonları V 2.1 14 Sanal Kanal Hesaplamaları Standart HRV istatistiklerinin yanı sıra, BioTrace+ kullanıcı tarafından belirlenebilen birçok sanal kanal hesabı da yapabilir. 8 sanal kanal kullanılmış bir HRV ve Solunum çekiminin seans özet ekranı aşağıdadır: Bu özet ekranında aşağıdaki parametreler gösterilmiştir: 1. grafik: Ham BVP sinyali (Doğrudan BVP sensöründen geldiği gibi) grafik: Karın solunum sinyali (Doğrudan RSP sensöründen geldiği gibi) grafik: HR (heart rate) beats per minute grafik: Relatif kan akışı (vasoconstriction/vasodilation) grafik: LF frekansındaki (0.04-0.15 Hz) HRV aktivitesinin yüzdesi grafik: Relatif solunum amplitüdü. (relatif solunum derinliği ) grafik: HRV nin amplitüdü (beats per minute) grafik: Karın solunumu ve HR arasındaki linear korelasyon Buradaki doğ rudan (ham) olmayan parametrelerin ve grafiklerin tamamı BioTrace+ tarafından anında hesaplanarak yansıtılmaktadır ve hem kayıtta hem okumada anında kullanıcı tarafından ayarlanabilirler. Lütfen Dikkat Ediniz: HR (heart rate) hem beats per minute (bpm) hem de zaman aralıklarıyla ifade edilebilmektedir. BioTrace+ her iki ifadeyi de kullanıcıya sunmaktadır. Araştırmacılar daha yaygın olarak HR yi, iki atım arasındaki zaman olarak (IBI - interbeat interval, milliseconds)kullanmaktadır.

NeXus Ailesi Sistemler İçin HRV Fonksiyonları V 2.1 15 Sanal kanallar tamamen ayarlanabilir ve kullanıcı tarafından olu şturulabilir veya düzenlenebilir veri işleme fonksiyonlarıdır. BioTrace+ 80-128 adet veya daha fazla sayı da bu kanalları desteklemektedir. Sol resimde bu kanallara bir örnek görülebilmektedir. Sağ resimde ise LF aktivitesinin yüzdesini hesaplayan bir sanal kanal gösterilmiştir. BioTrace+ veri işleme fonksiyonlarına örnekler aşağıdadır (2008 Eylül versiyonu için): Doğrusal Cebir (toplama, çıkartma, oranlar, çarpma, averajlama) Dijital Filtreler (IIR ve FIR bandpass, lowpass, highpass, bandstop, DC removal vs.) Frekans Analizi (Bandpass amplitude, % power, mean, median ve dominant frequency) Koherans ve Korelâsyon (Cross Spectrum coherence, linear correlation) Genel Sinyal İşleme (RMS amplitude, mean amplitude, pulse rate, heart rate,respiration frequency, respiration amplitude, vs.) Kullanıcı bu fonksiyonları kullanarak veri kanalları yaratabilir ve bu kanallara sanal kanal denir. Örnek: Mesela HR (heart rate) EKG sinyalinden hesaplanabilir ve RSP Rate (solunum oranı) solunum kemerinden hesaplanabilir. Bu ikisine ek olarak üçüncü bir sanal kanalı, iki gerçek kanaldan alınan bilgi ile HR ve RSP nin Oranını gösteren bir kanal olarak yaratabiliriz.

NeXus Ailesi Sistemler İçin HRV Fonksiyonları V 2.1 16 HRV için Artefakt Rejection Aşağıdaki resimde, HRV için artefakt önleme özelliklerinin bulunduğu bir BioTrace+ diyalog kutusu görülmektedir. Bunlar gelen sinyal çok bozuk ise (EMG karışması gibi), tepecikler var ise (elektrot hareketi) veya kalp bir atımı yapmadığında oluşabilecek artefaktlardır. Bu özellik, özellikle büyük veri işlemeleri için kullanışlıdır (IBI tabloları). Büyük verilerde tek tek elle artefakt ayırmanın yerini bu özellik doldurmaktadır. BioTrace+ hem manüel hem otomatik, hem de ikisinin birleşimi bir kompleks artefakt ayıklama özelliğine sahiptir.