İDV ÖZEL BİLKENT İLKOKULU 4. SINIFLAR KÜLTÜR ÜNİTESİ BÜLTENİ TEMA: Kendimizi İfade Etme Yollarımız ANA FİKİR: Yetiştiğimiz kültür, bakış açımızı ve kendimizi ifade edişimizi biçimlendirir. ÜNİTE: Kültür SORGULAMA HATLARI: Yerel Kültür Farklı kültürlerden edindiklerimiz Kültürün dilimize yansıması TARİH: 10 Şubat 21 Mart 2014 Öğrencilerimiz, ikinci döneme KÜLTÜR ünitesi ile başladılar. Yerel kültür, farklı kültürlerden edindiklerimiz ve kültürün dilimize yansıması sorgulama hatları kapsamında kütüphane ortamında kaynak taraması yaptılar. Kaynak taraması sırasında not aldıkları ilginç bilgileri birbirleriyle paylaştılar. Ön yükleme etkinliklerine istasyon çalışmaları ile devam ettiler. Sorgulama hatlarına uygun olarak hazırlanan istasyonlardan ilham alarak merak etmeye başladılar.
Kültürün dilimize yansıması konusunda Türk masalı ile Avrupa masalını okuyarak karşılaştırdılar. Türk misafirperverliğini lokum, kolonya ve leblebi ikramıyla tanıdılar. Okuduklarından, gördüklerinden ve yaşadıklarından sonra sorgulamaya başladılar ve merak ettikleri soruları yazarak paylaştılar. Sorulardan ilgi duyduklarını seçerek araştırmaya ve sunmaya karar verdiler. Çayın Türk kültüründe ne ifade ettiğini tartışan öğrencilerimiz Katharine Branning tarafından Çay ve Türkler adlı videoyu heyecanla izleyerek farklı bakış açılarını görme ve dinleme fırsatı buldular. Bu keyifli izlemenin ardından bir yabancının gözünden çayın Türk kültüründeki yeri ile ilgili fikir sahibi oldular.
Ünitenin birinci sorgulama hattı olan yerel kültürü tanımaya ve tanıtmaya devam ettiler. Yerel kültürümüze ait evlerinden getirdikleri aile yadigarı nesneleri gruplar halinde paylaşan öğrencilerimiz aile kültür miraslarına ait nesnelerin her birinin çok değerli olduğunu fark ederek bu değerin kuşaktan kuşağa aktarılmasındaki önemi kavradılar. Nesneleri inceleme ve gerekli bilgileri edinme sırasında değişim ve bakış açısı kavramlarını da pekiştirdiler. Ülkemizin yedi coğrafi bölgesinden seçtikleri bir bölgenin tarihi yerlerini, doğal zenginliklerini, kültürel ögelerini (yemek, giyim, elişi, halk oyunu, yöresel şive, gelenek ve göreneklerini) gruplara ayrılarak araştırdılar. Araştırma sonuçlarını powerpoint tanıtım sunusu şeklinde hazırlayıp sundular. Bölgelere ait türküleri dinlediler, halk oyunlarını oynamaya çalıştılar. Sunumları sırasında o bölgeye ait kültürel yiyecek örneklerini de getirerek arkadaşlarıyla paylaştılar.
Üçüncü sorgulama hattı olan Kültürün dile yansıması kapsamında Türk ve dünya kültürüne ait masallar okudular, dinlediler. Masalların okunması sırasında ve sonrasında karşılaştırma yaparak kültürel farklılıkların dile ve anlatımlara etkisini tartıştılar. Masal türünün halk edebiyatı içinde yer aldığını ve nesilden nesile aktarılarak bugünlere geldiğini fark ettiler. Öğrencilerimiz matematik derslerinde öğrendiklerini sıvı ve tartma ölçü birimleri ile gerçek verileri kullanarak tablo oluşturdular. Tablodaki verileri kullanarak problemler kurup çözdüler. Bu performans görevi sırasında marketlerin reklam eklerinden ve ürün ambalajlarından yararlandılar. Böylece tartma ve sıvı ölçülerinin günlük yaşantımızda ne kadar önemli bir yere sahip olduğunun farkına vardılar.
Kültür ünitesi kapsamında Ankara Etnografya Müzesi ni gezen öğrencilerimiz kültürel unsurlarını tanıma fırsatı buldular. Gezi öncesi çalışmasında neler göreceğini tahmin çalışması yapan öğrencilerimiz, gezi anında ara-bul oyunu ile kültürel unsurları bulup kavrayarak, drama yöntemiyle tanıttılar. Gezi sonrası çalışmasında ise seçtikleri kültürel nesnenin dünü, bugün, yarını konulu çalışmayı gerçekleştirdiler. Gezi sırasındaki duygu ve düşüncelerini, görüp öğrendikleri bilgileri günümüzle bağlantı kurarak da değerlendiren öğrencilerimiz bu gezi sayesinde bilgiliyim profilini ve değer bilme, merak, duyarlı tutumlarını geliştirdiklerini belirterek yararlı bir gün geçirdiklerini ifade ettiler.
Çeşitli ülkelerin önemli kültürel özelliklerini yansıtan resimlerden oluşan sayfayı grupça inceleyerek anlama ve yorumlama yaptılar. Yorumlarını, bireysel olarak yaklaşık yüz sözcükten oluşan bir yazılı anlatımla ifade ettiler. Daha sonraki aşamada her grup bir ülkenin kültürünü sınıf arkadaşlarına tanıttı. Farklı kültürlerden edindiklerimize karşılaştırmalar yaparak örnekler verdiler. Türk Kültüründe ve Farklı Kültürlerde Kahve konusunda, metni seçici dinleyerek notlar aldılar. Türk kahvesinin pişirme ve sunumdan kaynaklanan farkını
uygulayarak gördüler. Türk kahvesi Avrupa ya yayılırken, biz Türklerin de farklı ülkelerin kahve içme biçiminden etkilendiğimiz sonucuna vardılar. Dünya Çocuklarının Renkleri, Her Kültürde Var Olan Özellikler konusunu ikili gruplar oluşturarak, Etiyopyalılar, Çinliler, Kızılderililer, Eskimolar, Pigme Negroları, Ainular, Avustralya Yerlileri, Araplar, Türkler, Kuzey Amerika Yerlileri nin yaşam tarzını bilgi kartlarını okuyarak sınıf arkadaşlarına özet olarak sundular.
Disiplinlerarası tema kapsamında, Türkçe dersi performans görevi ile ilgili türküler seçip, hikâyesini anlatarak türküyü dinlettiler. Kültürel bir değerimizi tanıma ve yaşatma fırsatı buldular. Kütüphane dersinde "Halı; Türk Kültürünün Önemli Temsilcilerinden Biri" isimli sunumu izleyerek notlar aldılar. Halının çok eski zamanlarda Orta Asya da ihtiyaçtan kaynaklanarak yaratıldığını, daha sonra desenler ve motiflerle süsleyerek sanata dönüştüğünü öğrendiler. Öğrendiklerini Etnografya Müzesi nde gördükleriyle ilişkilendirdiler.
Nasreddin Hoca nın Köyünde adlı metni okuyup Nasreddin Hoca nın yaşamı, fikirleri, bakış açısı ve yaşamı hakkında daha geniş bilgiye sahip olarak onu daha yakından tanıdılar ve Nasreddin Hoca yı yurt dışında tanıtacak bir gazete haberi oluşturarak yaratıcı yazma becerilerini geliştirdiler. Yazdıkları haberleri galeri yöntemiyle inceleyerek birbirleriyle paylaştılar. Türk Kültürünün parçası olan Nasreddin Hoca, Karagöz ile Hacivat, Keloğlan, Dede Korkut gibi kahramanların hayatlarını ve eserlerinin dilimize yansıması ile ilgili yaptıkları araştırmaları kendi hazırladıkları etkinliklerle sınıf arkadaşlarına sundular.
Üniteye başlarken Merak ettiklerimiz başlığı altına öğrenmek istediklerini,merak ettiklerini yazdılar. Ünite süresince cevabını aldıkları soruları panodan indirdiler. Panoda kalan sorular sınıfça paylaşılarak cevabı bulundu. Kültür ünitemizde, farklı ülkelerin kültürlerini yansıtan sokak oyunlarını araştırdılar. Brezilya ya ait oyunu büyük bir keyifle oynadılar. Kültür ünitesi sorgulama kapsamında gelenek ve göreneklerimizi Kültürel Renkler resimleri üzerinden tartıştılar, anlamaya çalıştılar. Resimlerdeki yerel kültürümüze ait geleneği bulmaya çalıştılar. Buldukları gelenek hakkında bildiklerini birbirlerine anlattılar. Ortam düzenleyicisi olarak bu
resimler 4.sınıflar koridorunda sergilendi. Yerel kültürümüz olan eğlence, sağlık, uğur, vb. durumlarda yapılan kına yakmak, kına sürmek vb. geleneğimizi araştırdılar ve bu geleneğin sürdürüldüğü diğer ülkeleri buldular. Yerel kültürümüzle, diğer ülkelerdeki etkileşim ve yansımayı kına geleneği üzerinden tartıştılar. Kına geleneğinin günümüzdeki farklı yansımasını araştırdılar.dövme sanatıyla bağlantılarını keşfettiler. Dev el figürlerine eski ve çağdaş yorumlamalarla kına motifleri çizerek düzenlediler. Çalışmalar sergilendi ve sergi üzerinden çalışmalar yeniden değerlendirildi. Sonra Hint kınası, dövme kalemleri, yüz boyama kalemleri seçenekleriyle bu geleneği atölyede gerçekleştirdiler. Farklı ülkelerin kına süslemedeki motif farklarını keşfettiler. Hazır şablonlar ya da kendi tasarladıkları motiflerle kına geleneğini aslına uygun gerçekleştirmeye çalıştılar. Kendi kültürümüz ve diğer ülkelerdeki kültürün ortak yanını bularak, atölyede; eğlenerek, öğrenerek, sanatsal endişeler taşıyarak ifade ettiler. İngilizce derslerinde yıllık proje çalışmalarını gerçekleştiren öğrenciler seçtikleri ülkenin kültürü hakkında detaylı bilgi edinerek öğrendiklerini sınıf
arkadaşları ile paylaştılar. Bu bağlamda çeşitli ülkelerin geleneksel kıyafetleri, festivalleri, yiyecek-içecek kültürü, dili, müziği ve davranış kuralları hakkında bilgi edindiler; farklı ülkelerin kültürlerinin birbirinden çok farklı olabildiği ama yine de yakın coğrafyaların kültürlerinin benzeşebileceği konusunda farkındalık kazandılar. Proje kapsamında farklı ülkelerin dillerini, müziklerini, sofra adabını, kıyafetlerini, yiyeceklerini görmekten çok keyif aldılar. Bireysel proje çalışmalarının dışında yaptıkları çalışmalarla da İngilizcede yer alan atasözü, özdeyiş ve deyimlerden bazılarını öğrendiler; harita çalışmasıyla kıtaların ve okyanusların isimlerini gördüler; London, Sydney, The Arctic, Toronto hakkında bilgi veren metinler incelediler; çeşitli kitaplar ve web sayfaları inceleme fırsatı buldular; kendimizi ifade etme yollarımıza bir bakış atarak duygularımızı dile getirmekte kullanabileceğimiz sıfatlara ve duyguların farklı şekildeki ifade yollarına yönelik çalışmalar yaptılar. Örneğin bir önceki hafta sonu ne yaptıklarını birbirlerine sorarken kızgın ya da üzgün ifade tarzları kullandılar. Ayrıca, Hollanda dan gelen öğretmen adayı ile birlikte farklı ülkelerin karşılaştırmasını, Venn şemaları ile sunum yaptılar ve farklı kültürlerden şarkılar dinleyerek karşılaştırdılar. Making New Friends isimli çalışmada Abu Dhabi deki Canadian International School ile (Kanada Uluslarasrası Okulu) Skype aracılığıyla görüntülü konuşma yaptılar. Her iki tarafın da ortak dili olan İngilizce ile ö birbirlerine kendi okulları ve genel kültürleriyle ilgili sorular sorup, yanıtladılar. Türkiye dışında farklı ülkelerden arkadaşları ile röportaj (interview) yaptılar. Sorularına aldıkları yanıtlardan benzerliklerimizi ve farklılıklarımızı görme şansı buldular ve ardından teşekkür mektubu yazdılar. Böylece İngilizce derslerinde inceledikleri ülkelerle kendi ülkelerinin kültürünü karşılaştırmak için çeşitli fırsatlar yaratmış oldular. Kültür ünitemiz için yaptıkları çalışmaları Cornerstone kitabındaki Sanat Festivalleri ile ilgili üniteyle de desteklediler.
Kültür sorgulama ünitesi kapsamında Yörelerimize göre müzik türlerindeki farklılıklar nelerdir? '' sorusundan yola çıkarak dinleme ve söyleme çalışmaları gerçekleştirdiler. İklim koşullarının o yörenin müziklerine ve danslarına etkileri üzerinde tartışmalar gerçekleştirdiler. Çalışmalar sonunda zengin bir müzik kültürüne sahip olduğumuzun farkına vardılar.