ANKARA DOĞAL ELEKTRİK ÜRETİM VE TİCARET AŞ (ADÜAŞ) 2012 YILI RAPORU TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU ARMUTÇUK TAŞKÖMÜRÜ İŞLETME MÜESSESESİ 2012 YILI RAPORU
Bu rapor, 03.12.2010 tarih, 6085 sayılı Kanun ile 233 sayılı KHK uyarınca düzenlenmiş, Rapor Değerlendirme Kurulunun 25.10.2013 tarih ve 42 sayılı oturumunda kabul edilmiştir.
Müessesenin Ünvanı :Armutçuk Taşkömürü İşletme Müessesesi Merkezi : Zonguldak Bağlı Olduğu Kuruluş : Türkiye Taşkömürü Kurumu Genel Müdürlüğü Esas Sermayesi : 620.000.000 TL Ödenmiş Sermayesi : 606.410.000 TL Ödenmemiş Sermaye : 13.590.000 TL Karar Organı (Yönetim Komitesi) Karar Organındaki Unvanı Adı ve Soyadı Müessesedeki Görevi Görevli Bulunduğu Süre Başlama Tarihi Ayrılış Tarihi 1-BAŞKAN Ömer DEMİR Müessese Müdürü 14.03.2011 Devam Ediyor. 2-ÜYE Fazlı UNCU Müessese Müdür Yardımcısı 14.03.2011 Devam Ediyor 3-ÜYE Nurel ERBAĞI Müessese Müdür Yardımcısı V. 09.01.2012 30.09.2012 ÜYE Adem DERE Müessese Müdür Yardımcısı 01.10.2012 Devam ediyor 4-ÜYE Hasan YILMAZ İşletme Müdürü(Elek.Mek.) 30.05.2011 16.07.2012 -ÜYE Ahmet AKER İşletme Müdürü(Elek.Mek.) 02.08.2012 Devam Ediyor. 5-ÜYE Ahmet KIRNAPÇI İşletme Müdürü(Üretim) 14.05.2010 Devam Ediyor. (x) Müessesenin sermayesi TTK Yönetim Kurulu nun 26.01.2012 tarih, 3/43 sayılı Kararıyla 620.000.000 Türk Lirasına yükseltilmiştir
İÇİNDEKİLER Sayfa No I. TOPLU BAKIŞ... I II. İDARİ BÜNYE... 1 A- Mevzuat... 1 B- Teşkilat... 1 C- Personel durumu... 3 III. MALİ BÜNYE... 13 A- Mali durum... 13 B- Mali sonuçlar... 17 IV. İŞLETME ÇALIŞMALARI... 18 A- Giderler... 19 B- Tedarik işleri... 20 C- Üretim ve maliyetler... 25 D- Pazarlama... 80 E- Sigorta işleri... 83 F- İşletme sonuçları... 84 G- Yatırımlar... 87 V. BİLANÇO... 95 -Aktif... 95 -Pasif... 101 VI. GELİR TABLOSU... 105 VII. EKLER... 110
Raporda yer alan kısaltmalar AB AID AKÇT COP ÇATES DPT DLF ECSC EKİ ESD ETKB EÜAŞ GSMH GSYİH IEA İDT İSO KHK KİK KİT KYSK MİGEM MKE MTA MTEP PAÜİ PCI PDKS TBMM TEP TİM TİS TKİ TTK TÜİK USBM YKK YPK : Avrupa Birliği : Alt Isıl Değeri : Avrupa Kömür Çelik Topluluğu : İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi : Çatalağzı Termik Santralı : Devlet Planlama Müsteşarlığı : Devolopment Loan Fund : Avrupa Kömür Çelik Topluluğu : Ereğli Kömür İşletmeleri : Eşik Sınır Değer (TWA) : Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı : Elektrik Üretim Anonim Şirketi : Gayri Safi Milli Hasıla : Gayri Safi Yurt İçi Hasıla : Uluslararası Enerji Ajansı : İktisadi Devlet Teşekkülü : Uluslararası Sınıflandırma Sistemi : Kanun Hükmünde Kararname : Kamu İhale Kurumu / Kanunu : Kamu İktisadi Teşekkülü : Karadon Yeni Servis Kuyusu : Maden İşleri Genel Müdürlüğü : Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu : Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü : Milyon Ton Eşdeğer Petrol : Pano Ayak Üretim İşçisi : Pulverize Kömür Enjeksiyonu : Personel Devam Kontrol Sistemi : Türkiye Büyük Millet Meclisi : Ton Eşdeğer Petrol : Taşkömürü İşletme Müessesesi : Toplu İş Sözleşmesi : Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu : Türkiye Taşkömürü Kurumu : Türkiye İstatistik Kurumu : Amerikan Jeolojik Teknikler : Yönetim Kurulu Kararı : Yüksek Planlama Kurulu
I I. TOPLU BAKIŞ Havzada ilk taşkömürü 1829 yılında Karadeniz Ereğli Neyren Deresi, Köseağzı Değirmeni mevkiinde bulunmuştur. 1848 yılında Havza nın sınırları belirlenmiş ve padişah vakfına devredilmiştir. Hazine-i Hassa idaresi tarafından Galata sarraflarına ve İngiliz şirketlerine verilen ruhsatlarla ilk düzenli üretim başlatılmıştır. Havzadaki ocaklar 1849-1854 yıllarında Hazine-i Hassa İdaresi, 1854-1865 yıllarında İngiliz şirketlerinin kontrolünde kalmıştır. 1865-1908 yılları arasında kontrol Bahriye Nezaretine, 1909-1920 yılları arasında Havza-i Fahmiye Müdürlüğüne verilmiştir. 1909-1914 yıllarında Havzada Rus, İtalyan ve Yunan şirketleri faaliyet göstermiş, 1915-1920 yıllarında Havza Almanların egemenliğine girmiştir. 1920 yılında TBMM Hükümeti Havzanın kontrolünü ele almış, mevcut ocaklar 1926 yılından sonra Türkiye İş Bankası tarafından kurulan Kömür-İş Şirketi ile Fransız sermayeli Ereğli Şirketi tarafından işletilmiştir. 07.03.1937 tarih ve 3146 sayılı Kanunla Ereğli Şirketi Hükümet tarafından satın alınarak Etibank a devredilmiştir. Havzadaki ocaklar Etibank tarafından kurulan Ereğli Kömür İşletmeleri T.A.Ş. (EKİ) eliyle işletilmeye başlanmıştır. 30.05.1940 tarih ve 3867 sayılı Kanunla Havzadaki tüm ocaklar kamulaştırılmış ve Devlet eliyle işletilmesi sağlanmıştır. Etibank ın EKİ Müessesi tarafından işletilen ocaklar 22.05.1957 tarih 6974 sayılı Kanunla kurulan Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu na (TKİ) devredilmiş, faaliyetler bir müessese olarak sürdürülmüştür. KİT lerin yeniden düzenlenmesi kapsamında çıkarılan 10.10.1983 tarih ve 96 sayılı KHK ile Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) kurulmuş ve Zonguldak Havzası TTK ya devredilmiştir. TTK Yönetim Kurulunun 17.12.1983 tarih ve 3 sayılı kararı ile önceki yıllarda çeşitli statülerde faaliyet gösteren Armutçuk İşletmesi Müessese haline getirilmiştir. TTK Yönetim Kurulunun 01.09.1994 tarih ve 231 sayılı kararı ile müessese statüsü kaldırılmış, işletme olarak önce Karadon Müessesesine, daha sonra Kozlu Müessesesine bağlanmıştır. TTK Yönetim Kurulunun 24.09.1997 tarih ve 192 sayılı kararı ile yeniden müessese haline getirilmiş ve tüzel kişilik kazandırılmıştır. Armutçuk Taşkömürü İşletme Müessesesi Zonguldak İlinin 35 km Batısında, Kdz. Ereğli ye 12 km uzaklıkta Kandilli Beldesinde kurulu bulunmaktadır. 54 km 2 si karada, 46 km 2 si denizde olmak üzere 100 km 2 lik imtiyaz alanında Müessesenin 2011 yılı sonu itibarıyla 33,9 milyon ton taşkömürü rezervi bulunmaktadır. Rezervin Alacaağzı sahasında bulunan 11,7 milyon tonluk kısmı rödövans karşılığı işletilmek üzere 20 yıl süre ile özel sektöre verilmiş olup Müessese faaliyetleri 22,2 milyon ton rezerve sahip Kandilli sahasında sürdürülmektedir. Müessesenin son 5 yıla ilişkin toplu bilgileri aşağıdaki çizelgede sunulmuştur.
II Sayıştay Artış veya Son iki azalış Toplu bilgiler Ölçü 2008 2009 2010 2011 2012 yıl farkı % Sermaye Bin TL 450.000 500.000 540.000 560.000 620.000 60.000 11 Ödenmiş sermaye Bin TL 430.000 475.000 518.000 550.000 606.410 56.410 10 Öz kaynaklar Bin TL 89.606 90.154 71.938 41.702 38.373 (3.329) (8) Yabancı kaynaklar Bin TL 9.372 9.637 7.002 10.740 10.870 130 1 Yabancı kaynaklara sirayet eden zarar Bin TL - - - - - - - Finansman giderleri Bin TL - - - - - - - Maddi duran varlıklar (edinme değeri) Bin TL 54.146 59.899 65.567 57.004 59.172 2.168 4 Maddi duran varlıklar (birikmiş amortismanı) Bin TL 31.755 31.905 32.816 34.280 35.027 747 2 Yatırımlar için yapılan nakdi ödemeler Bin TL 4.103 6.084 4.602 2.991 3.655 664 22 Yatırımların gerçekleşme oranı (nakdi) % 97 100 91 56 40 (16) (29) Tüm alım tutarı(hizmet alımları dahil) Bin TL 10.392 10.002 10.318 11.785 9.587 (2.198) (19) Üretim miktarı (satılabilir kömür) Bin ton 233 224 167 153 166 13 8 Tüm üretim tutarı (üretim maliyeti) Bin TL 58.281 67.357 69.156 79.742 83.204 3.462 4 İşgücü verimliliği (veya randıman) Kg/Yev 860 755 580 453 535 82 18 Satış miktarı : -Mües. üretimi kömür Bin ton 239 202 191 144 152 8 6 -Emtia kömür Bin ton - - - - - Net satış tutarı Bin TL 40.178 34.350 32.063 33.607 37.274 3.667 Stoklar: -İlk madde ve malzeme Bin TL 1.508 1.833 2.942 3.647 5.714 2.067 57 -Yarı mamuler Bin TL -Mamuller Bin TL 5.560 10.413 838 3.115 7.900 4.785 154 -Ticari mallar Bin TL -Diğer stoklar Bin TL 35 180 153 1.432 Memur (ortalama) Kişi 6 8 10 9 9 Sözleşmeli (ortalama) Kişi 139 131 123 120 127 7 6 İşçi (ortalama) Kişi 1.253 1.365 1.286 1.398 1.318 (80) (6) Personel için yapılan tüm giderler Bin TL 64.238 68.200 70.612 82.378 80.991 (1.387) (2) Cari yıla ilişkin: -Memurlar için yapılan giderler Bin TL 212 307 382 341 270 (71) (21) -Memur başına aylık ortalama gider TL 2.951 3.198 3.183 3.157 2.500 (657) (21) -Sözleşmeliler için yapılan giderler Bin TL 4.147 4.434 4.491 5.085 5.916 831 16 -Sözleşmeli başına aylık ortalama gider TL 2.502 2.821 3.022 3.284 3.882 598 18 -İşçiler için yapılan giderler Bin TL 52.911 56.046 61.385 70.056 69.865 (191) - -İşçi başına aylık ortalama gider TL 3.513 3.794 3.978 4.566 4.417 (149) (3) Dönem kârına ilişkin vergi ve diğer yasal yük. Bin TL - - - - - - Tahakkuk eden vergiler Bin TL 4.880 3.445 7.107 4.176 4.953 777 19 GSYİH'ya katkı (üretici fiyatlarıyla) Bin TL 25.355 19.542 8.464 18.282 22.532 4.250 23 GSYİH'ya katkı (alıcı fiyatlarıyla) Bin TL 30.235 22.987 15.681 22.458 27.485 5.027 18 GSMH'ya katkı (alıcı fiyatlarıyla) Bin TL 30.235 22.987 15.681 22.458 27.485 5.027 18 Zararlılık (öz kaynak yitirilişi) % - - - - - - - Faaliyet karı veya zararı Bin TL (35.099) (42.169) (59.938) (56.934) (54.910) 2.024 (4) Dönem karı veya zararı Bin TL (43.677) (44.452) (61.216) (62.237) (59.740) 2.497 (4) Bilanço karı veya zararı Bin TL (340.394) (384.846) (446.062) (508.299) (568.039) (59.740) 12
III Armutçuk Taşkömürü İşletme Müessesesi, TTK Genel Müdürlüğünün yerleşik bulunduğu Zonguldak İlinin 35 km batısında Karadeniz Ereğli İlçesine bağlı Kandilli Beldesinde kurulmuştur. Müessesenin 100 km 2 olan imtiyaz sahasında 33,9 milyon ton taşkömürü rezervi bulunmaktadır. Bu rezervin Alacaağzı sahasında bulunan 11,5 milyon tonluk kısmı redevans karşılığı işletilmek üzere 20 yıl süre ile özel sektöre verilmiş olup Müessese faaliyetlerinin 22,2 milyon ton rezerve sahip Kandilli Sahasında sürdürmektedir. Geçmiş yıllarda satılabilir kömür üretim miktarı yılda 450-500 bin ton düzeyinde bulunan Müessesede, emekli olan işçilerin yerine yeni işçi alınmaması ve hazırlık yatırımlarının zamanında yapılamaması nedeniyle üretim miktarı yıldan yıla düşmüş, son olarak 2008 yılında 233 bin ton olan üretim, 2012 yılında 166 bin ton seviyesine gerilemiştir. Müessesenin 2012 yılı işletme faaliyetleri sonucunda 166.568 ton satılabilir üretim gerçekleşmiş, bu miktarın 152.380 tonluk kısmı satılmış, karşılığında 37.273,7 bin lira tutarındaki net satış hasılatı elde edilmiştir. Bu tutardaki net satış hasılatı üzerine 3.378,2 bin lira tutarındaki diğer faaliyetlerden sağlanan gelir ve karların da ilave edilmesiyle toplam gelirler 40.651,9 bin lira olmuş, toplam giderlerin 100.391,4 bin lira tutarında gerçekleşmesi sonucunda 59.739,5 bin lira tutarında dönem zararı meydana gelmiştir. Kurum tarafından hazırlanan ve ilgili mercilere sunulan Kısa ve Orta Vadeli İyileştirme Programı ile Yeniden Yapılandırma Ön Hazırlık Programında Müessesenin satılabilir kömür üretim miktarının 2014 yılında 560 bin tona çıkarılması, buna bağlı olarak zararın azaltılması ve 2014 yılında kâra geçmesi planlanmıştır. Bu üretim seviyesinde işçi ihtiyacı 1.365 kişi olarak öngörülmüştür. 2008 yılında 1.218 olan yıl sonu işçi sayısı, Kuruma alınan 3.000 işçiden 312 kişinin Armutçuk TİM e verilmesi ile 2009 yılında 1.472 ye çıkmış, işçi ihtiyacı bu şekilde karşılanmıştır. Ancak, emekliler nedeniyle kayıtlı işçi sayısı 2010 yılında 1.450 ye inmiş, 2012 yılında çalışan ortalama işçi sayısı 1.318 olmuş, yıl sonu işçi sayısı ise 1.281 kişiye inmiştir. 2012 yılında yapılan hazırlık, üretim ve kömür yıkama faaliyetlerinin genel bir değerlendirilmesi yapılırsa; - Ocakların derinleşmesi, genişlemesi, - Nakliyat ve ana nakliyat yollarının uzaması, özellikle Namuriyen formasyonu içinde açılan galerilerde taban kabarması ve kesit daralması nedeniyle etkin bir nakliyat sistemi oluşturulamaması, aktarma nokta ve sayılarının artması, daha fazla sayıda nakliyat işçiliğine gereksinim duyulması, personel ve malzeme nakil sürelerinin uzaması, - Ayaklarda tam ve/veya yarı mekanizasyona gidilememesi nedeniyle emek yoğun klasik çalışma sistemine devam edilmesi, bu galerilerde kesit daralması nedeniyle devamlı tamir tarama çalışması yapılmak zorunda kalınması,
IV Sayıştay - Yedek pano hazırlıklarının yetersiz olması, doğu blokta üretim yapılan panoların yangın nedeniyle kapalı olması, - 2009 yılının Haziran ayına kadar üretim yapılan II. Blok 316 nolu panonun da 19.06.2009 tarihinde yangın nedeniyle kapatılması, IV. Blok kuzeyinde, kömür arama sondajları ve pano hazırlıkları zamanında tamamlanamaması, - Müessese ocaklarında üretim yapılan panoların kendiliğinden yanmaya müsait olması ve bu yangınlarla sık karşılaşılması, alınan tedbirlerin yeterli olmaması nedeniyle kendiliğinden yanma ile mücadelede başarılı olunamaması, yapılan hazırlık çalışmalarının da bu yangınlardan etkilenerek kesintiye uğraması, - Belirli aralıklarla yeraltı işçisi alınmasına karşılık emeklilikler nedeniyle hızla azalan işçi sayısının optimum seviyede tutulamaması, - Özellikle pano ayak üretimine hizmet veren nakliye, elektro-mekanik işçiliklerinin kritik seviyesinin bile altına inmiş olması, - Çok sayıda işçinin bankalara ve piyasaya olan borçları nedeniyle icra takibi altında bulunmaları, böylesine bir borç sarmalı içinde olan bu işçilerin içinde bulundukları psikolojinin çalışma devamlılığına ve verimliliğine olumsuz etki yapıyor olması, Gibi sebepler, Müessese de üretim maliyetlerinin yükselmesine neden olan ve üretimin artmasını engelleyen başlıca sorunlar olarak görülmektedir. Yukarıda özetlenen sorunların çözümlenebilmesi ve Müessesenin taşkömürü üretiminin artırılabilmesi amacıyla; - İş disiplininin geliştirilmesi, üretim yönetimine daha fazla ağırlık verilmesi suretiyle işgücü ve tesis verimliliklerinin artırılması, ocaklardan daha temiz kömür elde edilmesine yönelik önlemler alınması, - Üretimin arttırılmasına yönelik hazırlık yatırımlarının planlanan sürede tamamlanması, - Hazırlık ve üretim çalışmalarında otomasyon ve mekanizasyona gidilmesine çalışılması, - Emekli olan yeraltı üretim işçilerinin yerine zamanında yeni işçi alınması ve işçi sayısındaki yetersizlik nedeniyle üretimde darboğaz oluşmasının önlenmesi, Gerekmektedir. Öneriler: Armutçuk Taşkömürü İşletme Müessesesinin 2012 yılındaki çalışmaları üzerinde T.C. Sayıştay tarafından yapılan incelemeler sonucunda getirilen öneriler aşağıdadır. 1- Müessesede işgücü kayıplarının önlenmesi, iş verimliliğinin artırılması ve işyeri disiplini sağlanması amacıyla;
V - İzinsiz ve mazeretsiz işe gelmemeyi, hastane izni kullanmayı alışkanlık haline getiren, disiplinsiz hareket eden, iş amirlerine ve arkadaşlarına karşı uygunsuz ve fiili davranışlarda bulunan, işyeri moralini ve disiplinini bozarak üretimi aksatan işçilere 4857 Sayılı İş Kanununun ilgili hükümlerinin uygulanması konusunda Kurum yöneticileri tarafından gösterilen kararlılığın tavizsiz olarak sürdürülmesi, - Personel Devam Kontrol Sistemiyle ilgili olarak TTK Genel Müdürlüğünce çıkarılan genelge ve talimatlarla ilgili uygulamanın Kurum Teftiş Kurulu nca yapılan denetimlerde izlenmesi ve sonucuna göre işlem yapılması, - PDKS kayıtları ile lambahane kayıtları ve kamera görüntülerinin ilgili birim amirlerince aylık olarak kontrol edilmesi, vergi kayıplarına ve kamu zararına yol açan haksız ödemelerin önüne geçilmesi ( Sayfa: 10), 2- Redevans karşılığı işletilen Alacaağzı-Kandilli sahasında, üretimin 200.000 ton/yıl seviyelerinden 500.000 ton/yıl seviyelerine yükseleceği dikkate alınarak, kontrol ve denetimlerinin sık aralıklarla, üretilen ve satılan miktarların daha sağlıklı ve kapsamlı tespitine yönelik olarak yapılmasını teminen, Sözleşmeli Sahalar ve Hizmet Alımları Baş Mühendisliği kadrosunun yeterli sayı ve nitelikte personelle takviye edilmesi için Genel Müdürlük nezdinde girişimlerin sürdürülmesi ile Müessese bünyesinde bulunan uzman ve başuzmanların bu konudaki bilgi ve tecrübelerinden yararlanılması ( Sayfa: 50), 3- Önceki yıla göre %4 oranında artarak 352 adete ulaşan, son yıllarda belirgin sayıda arttığı görülen ve önemli ölçüde iş gücü ve zaman kaybına neden olan iş kazalarının önlenebilmesi için eğitim çalışmalarına daha fazla ağırlık verilmesi ve ilgili mevzuat hükümleri doğrultusunda gerekli her türlü önlemin alınması (Sayfa:65), 4- Raporun ilgili bölümlerinde yer alan ve Ek 11 de listelenen diğer öneri ve tavsiyelerinde yerine getirilmesi. Sonuç : Armutçuk Taşkömürü İşletme Müessesinin 2012 yılı bilançosu ve 59.739.559,90 Türk Lirası dönem zararı ile kapanan gelir tablosu tasvibe sunulur.
1 A-Mevzuat : II. İDARİ BÜNYE Taşkömürünün ilk bulunduğu saha, Armutçuk Müessesesi nin tahsisli sahasıdır. Bölgede 1828 yılından bu yana kömür işletmeciliği yapılmaktadır. 1920 yılından sonra havzada kömür işletmeleri Türkiye Cumhuriyetinin tercih ve kararları doğrultusunda kurulan şirketler tarafından, 1940 yılından itibaren doğrudan kamu kuruluşları eliyle işletilmiştir. KİT lerin yeniden düzenlenmesi kapsamında 1983 yılında kurulan Türkiye Taşkömürü Kurumuna (TTK) bağlanan havzadaki işletmeler birer müessese olarak teşkilatlandırılmıştır. TTK Yönetim Kurulunun 01.09.1994 tarih, 231 sayılı kararıyla 30.09.1994 tarihinden itibaren Armutçuk TİM in müessese statüsü kaldırılmış, önce Karadon TİM e, daha sonra, Kozlu TİM e bağlı olarak faaliyet göstermiş, Yönetim Kurulunun 24.09.1997 tarih, 192 sayılı kararı ile yeniden müessese statüsü verilmiştir. 19.12.2010 tarihine kadar; 3346 sayılı Kanun ile 72 ve 233 sayılı KHK ler gereğince Müessesenin iktisadi, mali, idari, hukuki ve teknik yönden tüm işlem ve faaliyetleri, 3346 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri ile Fonlarının TBMM ince Denetlemesinin Düzenlenmesi Hakkında Kanuna tabi iken 72 sayılı KHK kaldırılmış ve Kuruluş 6085 sayılı Sayıştay Kanunu gereğince Sayıştay tarafından denetlenmeye başlanmıştır. Memur ve sözleşmeli personel statüsünde çalışan personelin özlük hakları, 399 sayılı KHK ve 657 sayılı Kanun a göre, İşçi statüsündeki personelin özlük ve sosyal hakları; 4857 sayılı İş Kanunu, 2821 sayılı Sendikalar Kanunu, 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi grev ve Lokavt Kanunu na göre yürütülmektedir. Tüm personel sosyal güvenlik bakımından 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigotası Kanunu ile oluşturulan mevzuata tabi bulunmaktadır. B-Teşkilat : 1-Teşkilatın yapısı : Armutçuk Taşkömürü İşletme Müessesesinin merkezi, Zonguldak ın Karadeniz Ereğili İlçesine bağlı Kandilli Beldesinde bulunmaktadır. Armutçuk Taşkömürü İşletme Müessese Müdürlüğünün teşkilat yapısı; 233 sayılı KHK gereğince hazırlanan 11.12.1984 tarihli 18602 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Türkiye Taşkömürü Kurumu Ana Statüsü ile düzenlenmiştir. TTK Yönetim Kurulu nun 10.09.1991 tarih ve 240 sayılı kararı ile kabul edilen Türkiye Taşkömürü Kurumu Kuruluş, Görev ve Çalışma Esasları Yönetmeliği ne göre, Yönetim Komitesi; Müessese Müdürü, üretim, etüd-tesis, idari ve elektro-mekanikten sorumlu 4 müessese müdür yardımcısı ve bunlara bağlı servis müdürlükleri ve
2 Sayıştay şeflikleri ile yönetim komitesine bağlı özel büro şefliği ve doğrudan müessese müdürüne bağlı sivil savunma amir ve uzmanlığı birimlerinden oluşmuştur. Müessesenin teşkilat yapısının oluşumu, raporun 1 numaralı ekinde yer alan organizasyon şemasında gösterilmiştir. 2-Karar organı : Müessesenin karar organı, 233 sayılı KHK nin 17, 18 ve 19 uncu maddeleri gereğince oluşturulan Yönetim Komitesidir. Müessese Yönetim Komitesinin başkanı müessese müdürüdür. 2012 yılında Yönetim Komitesinde müessese müdürü ile birlikte; idari ve teknik müdür yardımcıları, elektro-mekanik işletme müdürü ve üretimden sorumlu işletme müdürü görevli bulunmaktadır. Yönetim Komitesi üyeleri Müessesenin üst düzey yöneticileri arasından, TTK Yönetim Kurulunca atanmaktadır. Denetim tarihinde (Mayıs 2013) yapılan incelemelerde, yönetim komitesinin iki üyesinin görevden alındığı ve yerlerine yeni atamalar yapıldığı görülmüştür. Yönetim Komitesinin oluşumu raporun girişindeki tabloda gösterilmiştir. 03.03.2008 tarih ve 49 sayılı TTK Yönetim Kurulu kararı ile yürürlüğe konulan Türkiye Taşkömürü Kurumu Teşkilat Yapısı, Görev ve Çalışma Esasları Yönergesi ne göre; Yönetim Komitesi, TTK Genel Müdürlüğü tarafından tespit edilen esaslara, işletme bütçesi ve programlara uygun olarak verimlilik ve karlılık ilkeleri doğrultusunda müessesenin yönetimini sağlayacak kararları almakla görevli ve yetkili bulunmaktadır. Yönetim Komitesi 2012 yılında yaptığı 26 toplantıda çeşitli konulara ilişkin (idari, mali, teknik) 53 karar almıştır. 3-Yürütme organı : 233 sayılı KHK ve TTK Ana Statüsüne göre yürütme organı müessese müdürlüğüdür. Müessese müdürünün nitelikleri ile görev ve yetkileri ilgili mevzuatta belirtilmiş, TTK Görev ve Çalışma Esasları Yönergesinde ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir. İhale konusu işler, pazarlama ve satış konuları ile yakın yöreden yapılan ufak tutarlı alımlar dışındaki toplu alımlar genel müdürlükçe yürütüldüğünden bu hususlar müessese müdürlüğü görevleri dışında tutulmuştur. Müessesede biri teknik, biri idari olmak üzere iki müessese müdür yardımcısı bulunmaktadır. Teşkilat Yapısının açıklanması sırasında belirtildiği gibi savunma ve güvenlik birimleri, yönetim komitesi bürosu ile iki müessese müdür yardımcısı doğrudan müessese müdürüne bağlı bulunmaktadır. Teknik birimlerin faaliyetleri teknik müessese müdür yardımcısı eliyle, idari faaliyetleri idari müessese müdür yardımcısı eliyle yürütülmektedir.
3 - Hukuk İşleri : Geçmiş yıllarda müesseseye hukuk müşavirliği kadrosu verilmiş olmasına rağmen bu kadroya atanan avukat genel müdürlükte görevlendirilmiştir. 27.10.2008 tarih ve 2008/14269 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yapılan kadro ihdas ve iptalleri kapsamında müesseselerdeki hukuk müşavirliği kadroları genel müdürlüğe aktarılmıştır. Bu nedenle müessesenin hukuk işleri ve davaları TTK Hukuk Müşavirliği tarafından izlenmekte ve yürütülmektedir. - Teftiş ve kontrol servisleri : Müessesenin teftiş işleri; TTK Teftiş Kurulu Yönetmeliğine göre Kurum Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından yürütülmektedir. Yıllık teftiş programı kapsamında yapılan normal teftişler yanında, yıl içinde ortaya çıkan hususlar hakkında inceleme ve soruşturma raporları hazırlanmakta, mamul stok sayımları görevlendirilen müfettişler gözetiminde yapılmaktadır. 2012 yılı teftiş programı gereğince Müessesenin 2011 yılı işlemlerinin teftişine 02.04.2012 tarihinde başlanmış ve düzenlenen Teftiş Kurulu Raporunda gerekli öneri ve tavsiyelerde bulunulmuştur. C- Personel durumu : 1-Personel kadroları ve personele ilişkin işlemler : Müessesenin kadroları 399 sayılı KHK nın 4 üncü maddesi gereğince TTK kadroları kapsamında Bakanlar Kurulu kararı ile tespit edilmekte, gerektiğinde kadro ihdas ve iptalleri yapılmaktadır. TTK ya tahsis edilen kadrolar ihtiyaca göre müesseselere dağıtılmakta, müessese kadroları her yıl işletme bütçesi ile birlikte TTK Yönetim Kurulu tarafından onaylanarak uygulanmaktadır. Müessesece hazırlanan ve TTK Yönetim Kurulunun 28.12.2011 tarih, 451 sayılı kararı ile kabul edilen 2012 yılı bütçesi kapsamındaki müessese kadrosu ve gerçekleşen durum aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir.
4 Sayıştay Personel A-Memurlar: 1-Genel idari hizmetleri 2-Teknik hizmetler 3-Sağlık hizmetleri 4-Eğitim ve öğretim hizmetleri 5-Avukatlık hizmetleri 6-Yardımcı hizmetler Toplam (A) B-Sözleşmeliler: 1-399sayılı KHK ye göre çalışanlar 2-657 sayılı Kanuna göre çalışanlar 3-Diğer sözleşmeliler Toplam (B) C-İşçiler: 1-Sürekli işçiler: A )Aylıklılar b) Gündelikçiler (Saat ücretliler) Yer altı işçileri Yerüstü işçileri 2-Geçici işçiler Toplam (C ) Genel Toplam (A+B+C) 2011 2012 Çalışan personel Norm Program Çalışan personel Ortalama Yılsonu Kadro Kadro Ortalama Yıl kişi kişi sayı sayı kişi sonu kişi 9 9 14 10 9 9 9 9 14 10 9 9 120 121 158 119 127 130 120 121 158 119 127 130 1.168 230 1.154 209 1.300 159 1.067 230 1.118 200 1.077 204 1.398 1.363 1.459 1.297 1.318 1.281 1.527 1.493 1.631 1.426 1.454 1.420 Başbakanlığın 11.07.2001 tarihinde yayımlanan 2001/39 sayılı Genelgesi doğrultusunda Kurumda norm kadro hazırlamak üzere İTÜ İşletme Fakültesi ile 04.10.2002 tarihinde sözleşme imzalamıştır. Hazırlanan Norm Kadro Projesi Temmuz- 2003 ayında tamamlanmıştır. Bu projede Armutçuk TİM in 341.500 ton/yıl satılabilir kömür üretim seviyesinde 1.459 işçi, 158 sözleşmeli ve 14 memur olmak üzere toplam 1.631 personele ihtiyacı bulunduğu tespit edilmiştir. Armutçuk Müessesesinin 2012 yılı bütçe ve iş programında 10 u memur, 119 u sözleşmeli, 1.297 si de işçi olmak üzere toplam 1.426 personel çalışması programlanmıştır. 2012 yılsonu itibarıyla ise, Müessesede 9 memur, 130 sözleşmeli, 1.281 de işçi olmak üzere toplam 1.420 personel çalışmıştır. Müessese de çalışan
5 toplam personele bakıldığında, memur sayısı aynı kalırken, sözleşmeli personel sayısı 9 kişi artmış, işçi sayısı ise 82 kişi azalmıştır. Bakanlar Kurulu nun 2012/3777 sayılı Kararıyla gerçekleştirilen, kadro ihdas ve iptalleri sonunda TTK Genel Müdürlüğü ne tahsis edilen kadroların, teşekkül merkezi ve bağlı müesseselere dağılımı, 09.11.2012 tarih, 40/371 sayılı TTK Yönetim Kurulu Kararıyla yapılmıştır. Bu düzenlemede Armutçuk Müessesesinde herhangi bir kadro iptali ya da ihdası yapılmamıştır. Personelin müessese içinde servislere dağılımı ve yıllık hareketlerini gösterir çizelgeler raporun 2,3,4 ve 5 numaralı eklerinde yer almıştır. Memur statüsünde çalışan personelin özlük hakları; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 399 sayılı KHK, sosyal hakları ise 5434 sayılı T.C Emekli Sandığı Kanununa tabi bulunmaktadır. Sözleşmeli personelin özlük hakları 399 Sayılı KHK ye, 399 Sayılı KHK de hüküm bulunmayan hallerde Devlet Personel Başkanlığı nın görüşü alınmak kaydıyla 657 Sayılı Kanuna, sosyal hakları ise 5434 Sayılı T.C Emekli Sandığı Kanunu na ve 5510 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu na tabidir. 2012 yılı sonu itibarıyla Armutçuk Müessesesinde 130 sözleşmeli personel çalışmaktadır. Yılı içinde, 5 i emeklilik, 3 ü diğer müesseselere tayin, 4 ü de diğer nedenlerle olmak üzere toplam 12 kişi ayrılırken, 9 sözleşmeli personel açıktan atanmış, 12 si de naklen tayin olmak üzere 21 kişi işe başlamıştır. Sözleşmeli personelin hareketini gösterir çizelge rapor ekinde (EK:3) yer almıştır. İşçi statüsünde çalışan personelin özlük ve sosyal hakları; 4857 Sayılı İş Kanunu, 2821 Sayılı Sendikalar Kanunu, 2822 Sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu, 5510 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu hükümlerine göre yürütülmektedir. Müessesede 2012 yılında Kamu İşletmeleri İşveren Sendikası ile Genel Maden İşçileri Sendikası arasında imzalanan ve 01.01.2011-31.12.2012 tarihlerini kapsayan 24. Dönem Toplu İş Sözleşmesi hükümleri uygulanmıştır. Müessesede 2012 yılında 12 işçi girişine karşılık 77 si emekli olmak üzere toplam 94 işçi çıkışı olmuş, yıl sonu itibarıyla işçi sayısı 82 kişi azalmak suretiyle 1.363 den 1.281 kişiye düşmüştür. 2012 yıl sonu itibarıyla çalışan 1.281 işçinin 1.077 si yeraltı, 204 ü de yerüstünde çalışmaktadır. İşçilerin işyerine dağılımı ve işçi hareketlerini gösteren çizelgeler rapor ekinde (EK:4 ve 5) gösterilmiştir.
6 Sayıştay Kurumda açıktan atamalar; Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve Bağlı Ortaklıklarının yıllık Genel Yatırım ve Finansman Programları çerçevesinde Kurumdan bir önceki yıl ayrılan personel sayısına bağlı olarak Yönetim Kuruluna tanınan yetki ile yapılmaktadır. Kamu İktisadi Teşebbüsleri 2012 yılı Genel Yatırım ve Finansman Programının Uygulanmasına İlişkin Bakanlar Kurulu Kararının eki Kararın Açıktan ve naklen atama ile ilgili 4 üncü maddesi gereğince 2012 yılında 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında 57 işçi ile 399 Sayılı KHK kapsamında 43 sözleşmeli personelin işe alınması Hazine Müsteşarlığı nca uygun görülmüş, bu çerçevede işe alınanlardan 8 sözleşmeli personel ile 7 işçi Armutçuk Müessesesinde göreve başlamışlardır. 2-Personele yapılan harcamalar : 2012 yılında personele yapılan harcamalar bir önceki yıl sonuçlarıyla karşılaştırmalı olarak aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir.
7 2011 2012 Personele yapılan harcamalar Toplam harcama Bin TL Harcanan Kişi başına ayda düşen TL Ödeneğin son durumu Bin TL Esas ücretler Bin TL Ek ödemeler Bin TL Sosyal giderler Bin TL Harcanan Cari yıl toplamı Bin TL Geçmiş yılla ilgili ödeme ve geri alışlar Bin TL Toplam harcama Bin TL Kişi başına ayda düşen TL A- Memurlar 380 3.157 484 144 54 72 270 39 309 2.500 B- Sözleşmeliler 5.338 3.284 5.756 4.101 781 1.034 5.916 211 6.127 3.882 C- İşçiler 76.660 4.566 69.918 26.870 20.583 22.412 69.865 4.690 74.555 4.417 Genel toplam ( A+B+C ) 82.378 76.158 31.115 21.418 23.518 76.051 4.940 80.991 Geçen yıl toplamı 75.539 30.594 21.466 23.422 75.482 6.896 82.378 Fark 619 521 (48) 96 569 (1.956) (1.387)
8 Sayıştay Armutçuk Müessesesinin 2012 yılı personel giderleri toplamı önceki yıla göre % 1,7 oranında azalmak suretiyle 80.991 bin lira tutarında gerçekleşmiştir. Bu tutarın 76.051 bin lirası cari yıla, 4.940 bin lirası da geçmiş yıllara ilişkindir. 2012 yılında gerçekleşen toplam personel harcamalarının % 0,3 oranında 270 bin lirası memurlara, % 7,7 oranında 5.916 bin lirası sözleşmeli personele, % 92 oranında 69.865 bin lirası da işçilere ilişkindir. 2012 yılında cari yılla ilgili personel harcamalarının % 40,9 u oranında 31.115 bin lirası esas ücretler, % 28,2 oranında 21.418 bin lirası ek ödemeler, % 30,9 oranında 23.518 bin lirası da sosyal giderlerden oluşmaktadır. Memur ve sözleşmeli personel ücretlerinde 2012 yılının ilk altı ayında uygulanacak artışlar ve ücret tavanları, 6260 sayılı 2012 yılı Bütçe Kanunu nun 21 inci maddesinde belirlenmiş, aynı maddede yılın ikinci yarısında yapılacak zamlar için de Bakanlar Kuruluna yetki verilmiştir. 399 sayılı KHK nin eki (II) sayılı cetvelde yer alan sözleşmeli personele 2012 yılında ödenecek ücret tavanları, 2012/1 Sayılı Kamu Görevlileri Hakem Kurulu kararıyla belirlenmiştir. Buna göre 2012 yılının ilk yarısında 3.611 lira olarak belirlenen KİT sözleşmeli personeline uygulanacak en yüksek ücret tavanı yılın ikinci yarısında % 4 oranında artırılmak suretiyle 3.756 liraya yükseltilmiştir. İşçi personele Kamu İşletmeleri İşveren Sendikası ile Genel Maden İşçileri Sendikası arasında imzalanan 01.01.2011-31.12.2012 tarihlerini kapsayan 24. Dönem Toplu İş Sözleşmesi uygulanmıştır. 01.01.2011-31.12.2012 tarihlerini kapsayan 24. Dönem Toplu İş Sözleşmesinde; yeraltında çalışan tüm işçi ve nezaretçilere verilen % 15 oranındaki maden tazminatına ilave olarak, pano ayak üretimi işçileri, usta ve uzmanları ile üretimde çalışan nezaretçi, tekniker ve mühendislerine, ayrıca hazırlık işçiliği sanatının işçi, usta ve uzman ehliyet dereceleri ile yeraltında çalışan diğer nezaretçi, tekniker ve mühendislerine iyileştirme yapılmıştır. Armutçuk Müessesesine ait 2011 yılı Sayıştay Raporunun 3 numaralı önerisinde; Müessese de işgücü verimliliklerinin artırılması ve işyeri disiplini sağlanması amacıyla; - İzinsiz ve mazeretsiz işe gelmemeyi, hastane izni kullanmayı alışkanlık haline getiren, disiplinsiz hareket eden, iş amirlerine ve arkadaşlarına karşı uygunsuz ve fiili davranışlarda bulunan, işyeri moralini ve disiplinini bozarak üretimi aksatan işçilere 4857 Sayılı İş Kanununun ilgili hükümlerinin tavizsiz uygulanması konusunda Kurum yöneticileri tarafından gerekli kararlılığın gösterilmesi,