ġġrketler MUHASEBESĠ
ANONĠM ġġrket KURULUġU Can Anonim ġirketi 1 Kurucu Ortak Tarafından KurulmuĢtur. Ana SözleĢmeye Göre ġirket Sermayesi 500.000 TL'dir. KuruluĢ Kaydı ġöyledir. 501 ÖDENMEMĠġ SERMAYE 501.01 Ortak A. 500.000 500 SERMAYE 500.01 Nakit Sermaye 500.01.01 Ortak A. 500.000 Şirket sermayesinin tahakkuk kaydı 500.000 500.000 2
KAYITLI SERMAYE SĠSTEMĠNĠ SEÇEN ANONĠM ġġrketlerde KURULUġ Anonim ġirketinin 100.000 Adet Hisseli 1.000.000 TL Sermaye Ġle 1 Kurucu Ortak Tarafından Kayıtlı Sermaye Sisteminde Kurulmasına Karar VerilmiĢtir. KuruluĢta Esas Sermaye 100.000 TL, Geri Kalan 900.000 TL Hisse Satılacaktır. Kurucu Ortakların Hisseleri ġöyledir: Ortaklar Hisse Senedi Adedi Senet Değeri TL Tutarı Ortak Ahmet Borlu 10.000 10 TL 100.000 10.000 100.000 3
KAYITLI SERMAYE SĠSTEMĠ KuruluĢ ĠĢlemlerinin Muhasebe Kayıtları ġöyle Yapılır: Sermaye Taahhüdü 501 ÖDENMEMĠġ SERMAYE HESABI(-) 501,01 Ortak A 100.000 500 SERMAYE HS. 500,01 Ortak A 100.000 Ortak Ahmet Borlu'nun sermaye taahhüdü 100.000 100.000 4
SERMAYE TAAHHÜDÜNÜN ÖDENMESĠ -Kurucu Ortak, Hisse Senetlerinin 10.000 Adedini Satın AlmıĢ ve Bedelin Tamamını Bankada ġirket Adına Açtırılan Hesaba YatırmıĢlardır. -Sermaye Taahhüdünün Yerine Getirilmesi 102 BANKALAR HS 501 ÖDENMEMĠġ SERMAYE HESABI (-) 501,01 Ortak A Sermaye Taahhüdünün ödenmesi 100.000 100.000 5
SATIġA ÇIKARILAN KAYITLI SERMAYE -ġirket Sermayesinin, Yazılı Değeri 10 TL Olan 60.000 Adet Hisse Senedi Temsil Edecektir. -Toplam 100.000 Adet Hisse Senedinden 10.000 Adedi Kurucu Ortak Tarafından Satın Alındı -Geriye Kalan 90.000 Adet Hisse Senedi Halka Arz EdilmiĢtir. SatıĢa Sunulan Hisse Senetleri 900 B. HĠSSE SENETLERĠ 900,01 Satıştaki hisse senetleri 901 A. HĠSSE SENETLERĠ 901,01 Satıştaki hisse senetleri 90.000 x 10= 600.000 900.000 900.000 6
KAYITLI SERMAYE TAAHHÜDÜ -Halka Arz Edilen 90.000 Adet Hisse Senetlerinin Tamamı SatılmıĢtır. -900.000 TL Değerindeki Hisse Senetlerinin Alıcılar Tarafından Satın Alınma Taahhüt Kayıtları ġöyle Yapılır. 501 ÖDENMEMĠġ SERMAYE HESABI(-) 500 SERMAYE HS. 900.000 900.000 7
KAYITLI SERMAYE TAAHHÜDÜ -Banka Tarafından SatıĢa Sunulan Hisse Senetlerinin Tutarı 900.000 TL. -900.000 X %03 = 2.700 TL Komisyon Tutarı 900.000-2.700 = 897.300 TL ġirket Hesabına Yatan -Banka, Hisse Senetlerinin Tamamını SatmıĢ, Kendi Komisyonunu Kestikten Sonra Kalan Tutarı ġirketin Bankadaki Hesabına YatırmıĢtır. 102 BANKALAR HS 262 KURULUġ VE ÖRGÜT. GĠDERLERĠ HS 501 ÖDENMEMĠġ SERMAYE HS (-) 897.300 2.700 900.000 8
NAZIM HESAPLAR TERS KAYIT YAPILARAK KAPATILIR. 901 A. HĠSSE SENETLERĠ 901,01 Satıştaki hisse senetlerinden alacaklılar 900 B. HĠSSE SENETLERĠ 900,01 Satıştaki hisse senetleri 900.000 900.000 9
SERMAYE TAAHHÜDÜNÜN ¼ YERĠNE GETĠRĠLMESĠ: -Anonim ġirketi 1 Kurucu Ortak Tarafından KurulmuĢtur. -Ana SözleĢmeye Göre ġirket Sermayesi 500.000 TL'dir. Ġlk Önce ¼ ü Bankadaki Hesaba Yatırılacaktır. 102 BANKALAR 102.01 Vadesiz Ticari Mevduatlar Hesapları 501 ÖDENMEMĠġ SERMAYE (-) 125.000 501.01.01 A. 125.000 Ortak Sermaye taahhüdünün 1/4 ü bankaya yatırılmıştır. 125.000 10
SERMAYE TAAHHÜDÜNÜN ¾ YERĠNE GETĠRĠLMESĠ: -Taahhüt Edilen Sermayenin Geri Kalan ¾ Bankadaki ġirket Hesabına YatırılmıĢtır. -Geri Kalan Bu Tutar En Geç 24 Ay Ġçinde Ödenecektir. Ödendiğinde Kayıt ġöyle Olacaktır. 102 BANKALAR 102.01 Vadesiz Ticari Mevduatlar 501 ÖDENMEMĠġ SERMAYE (-) 375.000 375.000 501.01.01 A. 375.000 Ortak Sermaye taahhüdünün 3/4 ü bankaya yatırılmıştır. 11
Anonim ġirketi 1 Kurucu Ortak Tarafından KurulmuĢtur. Ana SözleĢmeye Göre ġirket Sermayesi 500.000 TL'dir. Ortak Sermaye Taahhüdünün Tamamı AĢağıdaki ġekilde Yerine Getirdi. -Kurucu Ortaklardan Ortak Ali Yıldız 50.000 TL Değerinde Otomobil ve 25.000 TL Değerinde DemirbaĢ, 225.000 TL Arsa, VermiĢtir. Ayrıca Geri Kalan 200.000 TL Nakit Olarak ÖdenmiĢtir. 12
SERMAYE TAAHHÜDÜ NAKĠT DIġINDA VARLIKLARCA YERĠNE GETĠRĠLMESĠ 102 BANKALAR 250 ARSA VE ARAZĠLER 254 TAġITLAR 255 DEMĠRBAġLAR 501 ÖDENMEMĠġ SERMAYE (-) 501.01.01 Ali Yıldız Sermaye taahhütlerinin Tamamının yerine getirilmesi 200.000 225.000 50.000 25.000 500.000 13
KURULUġ VE ÖRGÜTLENME GĠDERLERĠ ĠĢletme Kurulması, Yeni Bir ġube Açılması, ĠĢlerin Sürekli GeniĢletilmesi Ġçin Yapılan ve KarĢılığında Maddi Bir Değer Elde Edilemeyen Giderlerin AktifleĢtirilmesinde Ġzlenen Hesaptır. KuruluĢ ve Örgütlenme Giderleri AktifleĢtirildiği Takdirde 5 Yılda Amorti Edilerek Yok Edilir. KuruluĢ Giderleri AktifleĢtirilmeyip Doğrudan Gider Hesabına Gider Yazılabilir. 14
KURULUġ GĠDERLERĠNĠN AKTĠFLEġTĠRĠLMESĠ A.ġ KuruluĢ Da 2.700 Gider ve 300 TL. KDV Toplam 3.000 TL Masrafını Nakit Ödeyerek KuruluĢu GerçekleĢtirdi. 262 KURULUġ VE ÖRGÜTLENME GĠDERLERĠ 191 ĠNDĠRĠLECEK KDV. 100 KASA HS. Kuruluş masrafının aktifleştirilmesi kaydı 2.700 300 3.000 15
KURULUġ GĠDERLERĠNĠN GĠDER OLARAK KAYDI KuruluĢ Gideri Gider Olarak Yazılmaya Karar Verildiğinde AĢağıdaki Kayıt Yapılır. ÖRNEK: CAN Seyahat Acentesi Limited ġirketi KuruluĢ da 1.500 TL Masraf ve 500 TL. KDV Toplam 2.000 TL Nakit Ödeyerek KuruluĢu GerçekleĢtirdi. 770- GENEL YÖNETĠM GĠDERLERĠ 770.04 Çeşitli Giderler 191 ĠNDĠRĠLECEK KDV. 100 KASA HESABI Kuruluş gider kaydı. 1.500 500 2.000 16
SERMAYE ARTTIRIMI Anonim ġirketi, Sermayesini 100.000 TL Artırmaya Karar VermiĢ ve Yasal Formaliteleri TamamlamıĢtır. ġirket 2 Ortaklı Olup Sermaye Payları EĢittir. Ortaklar, Sermaye Taahhütlerinin 1/4 ünü Hemen Nakit Olarak ÖdemiĢler, Kalan Sermaye Taahhütlerini Ġse Daha Sonra Ödeyeceklerdir. Sermayenin On Binde 4 ü Rekabet Kurulu Adına T.C. Ziraat Bankasına PeĢin YatırılmıĢtır. Sermaye Artırımı Sırasında 2.500 TL Gider YapılmıĢ ve 450 TL KDV Ġle Birlikte Toplam 2.950 TL ÖdenmiĢtir. 17
501 ÖDENMEMĠġ SERMAYE 501,01 Ortak A 50.000 501,02 Ortak B 50.000 500 SERMAYE HS. 100.000 100.000 500,01 Ortak A 50.000 500,02 Ortak B 50.000 Sermaye Taahhüdü AÇIKLAMA BORÇ ALACAK 102 BANKALAR HESABI 501 ÖDENMEMĠġ SERMAYE 25.000 25.000 501,01 Ortak A 12.500 501,02 Ortak B 12.500 Sermaye Taahhüdünün ¼ Yerine Getirilmesi 18
Sermaye Artırılırken De Yine Artırılan Sermayenin On Binde 4 ünün Rekabet Kurulu Adına YatırılmıĢ Olması Sermaye Artırımı Sırasında 2.500 TL Gider YapılmıĢ ve 450 TL KDV Ġle Birlikte Toplam 2.950 TL AÇIKLAMA BORÇ ALACAK 770 GENEL YÖNETĠM GĠDERLERĠ 100 KASA HESABI 770 GENEL YÖNETĠM GĠDERLERĠ HS 191 ĠNDĠRĠLECEK KDV HS 2.500 450 19 100 KASA HESABI 2.950 40 40
SERMAYE AZALTILMASI Sermayesini 20.000 TL Azaltmaya Karar VermiĢ ve Gerekli ĠĢlemler TamamlamıĢtır. Sermaye Azaltımını Piyasadan Yazılı Değeri 5 TL Olan 4.000 Adet Hisse Senedi Satın Alıp Ġptal Etmek Suretiyle GerçekleĢtirmiĢtir. 500 SERMAYE HESABI 20.000 331 ORTAKLARA BORÇLAR 20.000 AÇKILAMA 331 ORTAKLARA BORÇLAR HS 102 BANKALAR BORÇ ALACAK 20.000 20.000 20
VERGĠ KARġILIKLARI AYRILMASI 691-DÖNEM KÂRI VERGĠ KARġILIKLARI HESABI 370- DÖNEM KÂRI VERGĠ KARġILIKLARI HS. 370.01 Kurumlar Vergisi 20.000 20.000 690-DÖNEM KÂRI VEYA ZARARI 691- DÖNEM KÂRI VERGĠ KARġILIKLARI HS. 692-DÖNEM NET KÂRI VEYA ZARARI HS. 100.000 20.000 80.000 21
692-DÖNEM NET KÂRI VEYA ZARARI HS. 590-DÖNEM NET KÂRI Dönem karının kaydı 80.000 80.000 371 DÖNEM KARI PEġĠN ÖDENEN VERGĠLER 193 PEġĠN ÖDENEN VERGĠLER Dönem karının peşin Ödenen vergilerin kaydı 50.000 Peşin ödenen verginin fazla kalan 30.000 TL si iade alınabilir. 20.000 20.000 22
BAġKA BĠR ÖRNEK DÖNEM ZARARI= 80.000 TL KKEG = 90.000 TL MALĠ KAR= 10.000 691-DÖNEM KÂRI VERGĠ KARġILIKLARI HESABI 370- DÖNEM KÂRI VERGĠ KARġILIKLARI HS. 370.01 Kurumlar Vergisi Dönem ticari zararı KKEG Mali Kar doğmakta bu nedenle hesaplanan verginin kaydı 2.000 2.000 23
692-DÖNEM NET ZARARI 691- DÖNEM KÂRI VERGĠ KARġILIKLARI HS. 690-DÖNEM KÂRI VEYA ZARARI HS. 82.000 2.000 80.000 591-DÖNEM NET ZARARI 82.000 692-DÖNEM NET ZARARI 82.000 24
KAR DAĞITIM TABLOSU Dönem karı 100.000 Ġndirimler (-) 0 Ġlaveler (+) 0 Mali Kâr (Kurumlar Vergisi 100.000 Matrahı). Kurumlar Vergisi. 100.000 x 0, 20 20.000 25
1. TERTĠP YEDEK AKÇE HESAPLANMASI ÖdenmiĢ sermaye 500.000 TL (1. Tertip Yedek Akçe Ayırma Sınırı. 500.000/5= 100.000 TL Dağıtım Yapılan Yıldan Önceki Dönemler de 70.000 TL 1. Tertip Yedek Akçe AyrılmıĢtır. (100.000-70.000 = 30.000 TL Daha 1. Tertip Yedek Akçe Ayırma Zorunluluğu Vardır.) Bu Dönem 1.Tertip Yedek Akçe Tutarı Ġse ġöyledir: Dönem Kârı 100.000 x %5 = 5.000 TL 26
1. TEMETTÜ HESAPLAMASI: Anonim ġirketler Ayrıca ÖdenmiĢ Sermayenin %5 i Kadar Da 1. Temettü Ayırmak Zorundadır. 1.TEMETTÜ: 500.000 x %5 = 25.000 TL dir 2. TERTĠP YEDEK AKÇE HESAPLANMASI: DÖNEM KARI. 100.000 KESĠNTĠLER TOPLAMI. 50.000 Kurumlar Vergisi (-) 20.000 1. Tertip Yedek Akçe (-). 5.000 Ortaklara 1. Temettü (-) 25.000 2. Tertip Yedek Akçe Matrahı 50.000 2. TERTĠP YEDEK AKÇE 5.000 50.000 X %10 = 5.000 TL 27
2. TEMETTÜ HESAPLANMASI: 2. Temettü Hesaplanması, 2. Tertip Yedek Akçe Matrahından 2. Tertip Yedek Akçe Çıkarılarak Bulunur. II. TEMETTÜ. 50.000 5.000 = 45.000 TL GELĠR VERGĠSĠ STOPAJI HESAPLAMA I. Temettü. 25.000 TL II. Temettü. 45.000 TL Gelir Vergisi Stopajı Matrahı. 70.000 TL 25.000 + 45.000 = Gelir Vergisi Stopajı. 10.500 TL 70.000 TL x %15 = 28
570-GEÇMĠġ YILLAR KÂRLARI HESABI 331-ORTAKLARA BORÇLAR 1. Temettü 25.000 2. Temettü 45.000 540-YASAL YEDEKLER 1. Tertip yedek akçe 5.000 2. Tertip yedek akçe 5.000 Ortaklara ödenecek kâr payının tahakkuk kaydının 80.000 70.000 10.000 29
331-ORTAKLARA BORÇLAR 331,01 1. Temettü 25.000 331,01 2. Temettü 45.000 102 BANKALAR 360-ÖDENECEK VERGĠ 360.01 Gelir vergisi stopajı Ortaklara kâr payı ödendiğindeki kayıt 70.000 59.500 10.500 30
Can A.ġ. Aktifinde Kayıtlı ĠĢyerini 10.05.2008 Tarihinde 100.000 TL AlmıĢtı. 20.12 2013 Tarihinde 300.000 TL Sattı. BirikmiĢ Amortisman Tutarı 10.000 TL 102 BANKALAR 257 B. AMORTĠSMANLAR 252 BĠNALAR 679 OLAĞAN DIġI GELĠR VE KARLAR Ortaklara Kâr Payı Ödendiğindeki Kayıt 2 Yıldan Fazla Aktifte Kaldığı İçin KDV Hesaplanmayacaktır. 17/4-r 300.000 10.000 100.000 210.000 31
GMSK 210.000 TL Karın % 75 i Ġstisna 157.500 TL Ertesi Dönemde Dönem Karından Fon Hesabına Aktarılır ve 5 Yıl Süreyle Çekilemez. (5520/5. Md-e bendi) SatıĢ Bedelinin, SatıĢın Yapıldığı Yılı Ġzleyen 2. Takvim Yılının Sonuna Kadar Tahsil Edilmesi ġarttır. 590 DÖNEM NET KARI 549 ÖZEL FONLAR Gayrimenkul Satış Karı Ortaklara kâr payı ödendiğindeki kayıt 157.500 157.500 32
ġirket Sermayesini 80.000 TL Azaltmaya Karar Verdiler. HESAP ADLARI BORÇ ALACAK 500 SERMAYE HS. 80.000 500.00 Kemal Kuş 40.000.- 500.01 Lale Yalçın 40.000.- 331 ORTAKLARA BORÇLAR 80.000 331.00 Kemal Kuş 40.000.- 331.01 Lale Yalçın 40.000.- 33
ġġrket DÖNEM ZARARINI SERMAYE AZALTARAK KAPATMAYA KARAR VERDĠLER. HESAP ADLARI BORÇ ALACAK 500 SERMAYE HESABI 500.01 Mahmut Uyanık 2.500 500.02 Yusuf Dağlı 2.500 580 GEÇMĠġ YILLAR ZAR. 580.01 Geçmiş yıl zararı GeçmiĢ yıl zararının sermaye azatlımı ile kapatılması 5.000 5.000 34
ġġrket DÖNEM KARINI DAĞITMAYARAK SERMAYE ĠLAVE ETMEYE KARAR VERDĠLER. HESAP ADLARI 570 GEÇMĠġ YIL KARLARI 501 ÖDENMEMĠġ SERMAYE GeçmiĢ Yıl Karının Sermayeye Ġlave Edilmesi Kaydı BORÇ ALACAK 5.000 5.000 35
ġġrketġn YEDEKLERĠNĠ SERMAYEYE ĠLAVE ETMEYE KARAR VERDĠLER. HESAP ADLARI BORÇ ALACAK 540 YASAL YEDEKLER 542 OLAĞANÜSTÜ YEDEKLER 549 ÖZEL FONLAR 501 ÖDENMEMĠġ SERMAYE GeçmiĢ Yıl Karının Sermayeye Ġlave Edilmesi Kaydı 5.000 15.000 85.000 100.000 36