Tebriz (İran) Üniversitesi Fars Dili ve Edebiyatı Bölümü Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları Üzerine Bir Çalışma



Benzer belgeler
Üniversitelerde Yabancı Dil Öğretimi

Ara rma, Dokuz Eylül Üniversitesi Strateji Geli tirme Daire Ba kanl na ba

1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ

Ortaö retim Alan Ö retmenli i Tezsiz Yüksek Lisans Programlar nda Akademik Ba ar n n Çe itli De i kenlere Göre ncelenmesi: Mersin Üniversitesi Örne i

Araştırma Notu 15/177

Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü :18

YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI ENGELLİLER DANIŞMA VE KOORDİNASYON YÖNETMELİĞİ (1) BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Üniversiteye Yeni Başlayan Öğrencilerin İnternete İlişkin Görüşleri (Akdeniz Üniversitesi Örneği)

TÜİK KULLANICI ANKETİ SONUÇLARI

MESLEK YÜKSEKOKULUNDA ÖRGÜN ÖĞRETİM PROGRAMINDAKİ ÖĞRENCİLERİNİN UZAKTAN ÖĞRETİM DERSİNE KARŞI YAKLAŞIMI. Türkay TÜRKOĞLU 1

Tekrar ve Düzeltmenin Erişiye Etkisi Fusun G. Alacapınar

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1

a) Birim sorumluları: Merkez çalışmalarının programlanmasından ve uygulanmasından sorumlu öğretim elemanlarını,

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog

KİM OLDUĞUMUZ. Bireyin kendi doğasını sorgulaması, inançlar ve değerler, kişisel, fiziksel, zihinsel, sosyal ve ruhsal sağlık, aileleri,

BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün

SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com

DÜNYA EKONOMİK FORUMU KÜRESEL CİNSİYET AYRIMI RAPORU, Hazırlayanlar. Ricardo Hausmann, Harvard Üniversitesi

Banka Kredileri E ilim Anketi nin 2015 y ilk çeyrek verileri, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas (TCMB) taraf ndan 10 Nisan 2015 tarihinde yay mland.

SOSYAL ŞİDDET. Süheyla Nur ERÇİN

SİİRT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar. Amaç

YAZILI YEREL BASININ ÇEVRE KİRLİLİĞİNE TEPKİSİ

İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ENGELSİZ ÜNİVERSİTE KOORDİNATÖRLÜĞÜ VE ENGELLİ ÖĞRENCİ BİRİMİ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI BİRİNCİ BÖLÜM

Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme/Tasarımı Dersinin Kazanımlarına İlişkin Görüşleri

ZİRVE ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ BÖLÜMÜ PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK VE REHBERLİK ABD

YEDİNCİ KISIM Kurullar, Komisyonlar ve Ekipler

Ç13 2Ç13 3Ç13 4Ç13 1Ç14 2Ç14

T.C. NUH NACİ YAZGAN ÜNİVERSİTESİ YAZILIM KULÜBÜ TÜZÜĞÜ. BİRİNCİ BÖLÜM Kuruluş Gerekçesi, Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ LİSANS DÜZEYİNDEKİ PROGRAMLAR ARASINDA ÇİFT ANADAL (ÇAP) ve YANDAL PROGRAMI YÖNERGESİ

Anaokulu /aile yuvası anketi 2015

BİREYSEL SES EĞİTİMİ ALAN ÖĞRENCİLERİN GELENEKSEL MÜZİKLERİMİZİN DERSTEKİ KULLANIMINA İLİŞKİN GÖRÜŞ VE BEKLENTİLERİ

Tıp Fakültesi Dönem Temsilcileri Grubu Yönergesi

Akreditasyon Çal malar nda Temel Problemler ve Organizasyonel Bazda Çözüm Önerileri

ELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU

MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI PERSONEL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ NE

WICHTIGER HINWEIS: Bitte fertigen Sie keine Kopien dieses Fragebogens an!

Yaşam Dönemleri ve Gelişim Görevleri Havighurst'un çeşitli yaşam dönemleri için belirlediği gelişim görevleri

YETİŞKİNLER DİN EĞİTİMİ Akdeniz Müftülüğü

Ankara'daki Halk Eğitimi Merkezlerinde Açılan Kurslara Katılanların Özellikleri, Katılmalarını Güdüleyen Etmenler ve Programlara İlişkin Görüşleri

AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ LİSANSÜSTÜ UZAKTAN EĞİTİM YÖNERGESİ

HALK EĞİTİMİ MERKEZLERİ ETKİNLİKLERİNİN YÖNETİMİ *

2015 Ekim ENFLASYON RAKAMLARI 3 Kasım 2015

ELEKTRONİK VE HABERLEŞME MÜHENDİSİ

YÖNETMELİK. Hacettepe Üniversitesinden: HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ KANSERDE İLERİ TEKNOLOJİLER UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM

2.000 SOSYOLOG İLE YAPILAN ANKET SONUÇLARINA DAİR DEĞERLENDİRMEMİZ. Anayasa nın 49. Maddesi :

YÖNETMELİK ANKARA ÜNİVERSİTESİ YABANCI DİL EĞİTİM VE ÖĞRETİM YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

İNGİLTERE DE ÜNİVERSİTE PLANLAMA VE BÜTÇELEME ÖRGÜTÜ

BÖLÜM 7 BİLGİSAYAR UYGULAMALARI - 1

HAM PUAN: Üniversite Sınavlarına giren adayların sadece netler üzerinden hesaplanan puanlarına hem puan denir.

KİTAP İNCELEMESİ. Matematiksel Kavram Yanılgıları ve Çözüm Önerileri. Tamer KUTLUCA 1. Editörler. Mehmet Fatih ÖZMANTAR Erhan BİNGÖLBALİ Hatice AKKOÇ

KAMU PERSONEL SEÇME SINAVLARI LE SERBEST MUHASEBEC MAL MÜ AV RL K STAJA BA LAMA SINAVINA HAZIRLIK KURSLARI ÇERÇEVE PROGRAMI

HİZMET ALIMLARINDA FAZLA MESAİ ÜCRETLERİNDE İŞÇİLERE EKSİK VEYA FAZLA ÖDEME YAPILIYOR MU?

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Din Öğretimi Genel Müdürlüğü İMAM HATİP VE ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ TEFSİR OKUMALARI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI

YÖNETMELİK KAFKAS ÜNİVERSİTESİ ARICILIĞI GELİŞTİRME UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ

BEYKOZ LOJİSTİK MESLEK YÜKSEKOKULU ÖNLİSANS EĞİTİM - ÖĞRETİM VE SINAV YÖNETMELİĞİ (Resmi Gazete Tarihi: Resmi Gazete Sayısı: 28028)

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ UYGULAMALARI

YÜKSEK HIZLI DEMİRYOLU YOLCULUKLARININ ÖZELLİKLERİ

Prof. Dr. K. Gülbün Baydur a Arma an. Yay na Haz rlayanlar: Özgür Külcü, Tolga Çakmak ve Nevzat Özel

GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM. 1. Açıklama

25 Nisan 2016 (Saat 17:00 a kadar) Pazartesi de, postaya veya kargoya o gün verilmiş olan ya da online yapılan başvurular kabul edilecektir.

İngilizce Öğretmenlerinin Bilgisayar Beceri, Kullanım ve Pedagojik İçerik Bilgi Özdeğerlendirmeleri: e-inset NET. Betül Arap 1 Fidel Çakmak 2

2016 Ocak ENFLASYON RAKAMLARI 3 Şubat 2016

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI İş Sağlığı Programı

GENEL MATEMATİK DERSİNDEKİ ÖĞRENCİ BAŞARISI İLE ÖSS BAŞARISI ARASINDAKİ İLİŞKİ

AKADEMİK YILI MEVLANA DEĞİŞİM PROGRAMI ÖĞRENCİ SEÇİMİ BAŞLAMIŞTIR

Doç.Dr.Mehmet Emin Altundemir 1 Sakarya Akademik Dan man

I. EIPA Lüksemburg ile İşbirliği Kapsamında 2010 Yılında Gerçekleştirilen Faaliyetler

Autobiographie - Istanbul - Orhan Pamuk

Tesis ve Malzeme Kullanımı

KİŞİSEL GELİŞİM VE EĞİTİM İŞ GÜVENLİĞİ VE İŞÇİ SAĞLIĞI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

Doç. Dr. Mehmet Durdu KARSLI Sakarya Üniversitesi E itim fakültesi Doç. Dr. I k ifa ÜSTÜNER Akdeniz Üniversitesi E itim Fakültesi

İSTANBUL KEMERBURGAZ ÜNİVERSİTESİ ÖNLİSANS VE LİSANS PROGRAMLARI ARASINDA YATAY GEÇİŞ YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Lisansüstü Programlar, Başvuru ve Kabul Yönetmeliği Sayfa: 1

Prof. Dr. Bilal Sambur ile Medya ve Dindarlık Üzerine 08/04/2015

Giresun Üniversitesi Akademik Değerlendirme Ve Kalite Geliştirme Uygulama Yönergesi

Üniversite Öğrencilerinin Çevre Bilinç Düzeyi Araştırması: Gaziosmanpaşa Üniversitesi Örneği

İŞLETMENİN TANIMI

1.3. NİTEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ GİRİŞ NİTEL ARAŞTIRMALARDA GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK SORUNLARI... 2

MAKÜ YAZ OKULU YARDIM DOKÜMANI 1. Yaz Okulu Ön Hazırlık İşlemleri (Yaz Dönemi Oidb tarafından aktifleştirildikten sonra) Son aktif ders kodlarının

T.C ATAŞEHİR ADIGÜZEL MESLEK YÜKSEKOKULU

Firmadaki Mevcut Öğrenme Faaliyetleri 2.2. Aşama

SORU BANKASI 44. SAYFA KONU ANLATIM KİTABI 79. SAYFA KONU ANLATIM KİTABI 80. SAYFA

Parti Program ve Tüzüklerin Feminist Perspektiften Değerlendirilmesi i

MUŞ ALPARSLAN ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ

Öğretmenlerin Hizmet İçi Eğitiminde Üniversitelerin Rolü

TESİSAT TEKNOLOJİSİ VE İKLİMLENDİRME ÇELİK BORU TESİSATÇISI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

Danışma Kurulu Tüzüğü

YÜKSEK ÖĞRETİME GEÇİŞ SİSTEMİNİN TİCARET MESLEK VE ANADOLU TİCARET MESLEK LİSELERİNE ETKİLERİ

MUSTAFA KEMAL ÜNĠVERSĠTESĠ MUSTAFA YAZICI DEVLET KONSERVATUVARI MÜZĠK BÖLÜMÜ ĠLKÖĞRETĠM VE LĠSE DÜZEYĠ SERTĠFĠKA PROGRAMI YÖNERGESĠ BĠRĠNCĠ BÖLÜM

BÜRO YÖNETİMİ VE SEKRETERLİK ALANI HIZLI KLAVYE KULLANIMI (F KLAVYE) MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

ÖĞRETİMDE YÖNTEM ZENGİNLİĞİNİN BAŞARIYA ETKİSİ

Ar. Gör. Cemil OSMANO LU Erciyes Üniversitesi lahiyat Fakültesi Din E itimi Anabilim Dal

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ ÜÇ BOYUTLU GRAFİK ANİMASYON (3DS MAX) MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

Kaynaştırma Uygulamaları Yrd. Doç. Dr. Emre ÜNLÜ.

BÖLÜM 3 FREKANS DAĞILIMLARI VE FREKANS TABLOLARININ HAZIRLANMASI

Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi. Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü PROJE HAZIRLAMA ESASLARI

İçindekiler. 5 BİRİNCİ KISIM Araştırmanın Kavram sal ve Metodolojik Çerçevesi. 13 Çocuğun İyi Olma Hali

AMASYA ÜNĠVERSĠTESĠ AVRUPA KREDĠ TRANSFER SĠSTEMĠ (ECTS/AKTS) UYGULAMA YÖNERGESĠ. BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç-Kapsam-Dayanak-Tanımlar

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN BİLGİSAYAR VE İNTERNET KULLANIMINA YÖNELİK TUTUMLARI

Transkript:

and Literature of Tabriz University Türk Kütüphaneciliği 26, 4 (2012), 769-779 Tebriz (İran) Üniversitesi Fars Dili ve Edebiyatı Bölümü Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları Üzerine Bir Çalışma A Study on the Reading Habits of Students in Department of Persian Language and Literature of Tabriz University Jahangir Gholipour *1 * Öz Bu araştırmanın amacı, Tebriz (İran) Üniversitesi Fars Dili ve Edebiyatı Bölümü öğrencilerinin okuma alışkanlıklarının düzey ve özelliklerini belirlemektir. Araştırma, öğretmen yetiştiren bölümlerden olan Tebriz Üniversitesi Fars Dili ve Edebiyatı Bölümü son sınıfında öğrenim görmekte olan 64 öğrenciyi kapsamaktadır. 2011 yılında uygulanan anket ile elde edilen sonuçlara göre, çoğunlukla orta düzey okuyucu olan öğrenciler, daha çok ders amaçlı okumakta, edebi nitelikli kitapları tercih etmekte, kitapları en çok kütüphaneden ödünç alarak elde etmekte ve fırsat buldukları zaman okumaktadırlar. Okudukları Bölüm onların okuma alışkanlıkları üzerinde orta düzeyde bir etkiye sahiptir. Öğrenciler üniversite kütüphanesini çoğunlukla araştırma amaçlı kullanmaktadırlar. Kız öğrenciler hem okuma hem de kütüphane kullanma alışkanlıkları açılarından erkek öğrencilerden daha iyi durumdadırlar. Anahtar Sözcükler: okuma alışkanlığı; üniversite öğrencileri; Tebriz Üniversitesi; İran Abstract The aim of this study is determination of level and characteristics of students * Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü doktora öğrencisi. e-posta: jgholipour2000@hacettepe.edu.tr

770 Görüşler / Opinion Papers Jahangir Gholipour reading habits in Department of Persian Language and Literature of Tabriz University of Iran. This Research includes 64 students that they studied at last year in Department of Persian Language and Literature of Tabriz University of Iran. According to the results obtained from investigation of answersheets in 2011, mostly middle-level readers are students who were reading books that were related to their educational courses, preferring qualitative literary books that mostly were borrowed from the library and they were studying in first opportunity. Studied sections had moderate effect on reading habits. Students often used the university library s books for research purposes. Female students had better status than male student in both of studying and using of library. Keywords: reading habits; university s student; University of Tabriz; Iran Giriş Bu araştırmanın amacı, Tebriz Üniversitesi, Fars Dili ve Edebiyatı Bölümü lisans öğrencilerinin okuma alışkanlığı düzeylerini ve bu alışkanlıklara ilişkin çeşitli özelliklerini belirleyerek, öğrenim gördükleri alanın okuma alışkanlıklarına etkilerini ortaya koymaktır. Çalışmada öğrencilerin cinsiyetinin, öğrenim gördükleri alanların, içinde bulunduğu ekonomik koşulların ve faaliyetlerin okuma alışkanlıklarına ne kadar etki ettiği belirlenmeye çalışıldığı araştırmada şu sorulara yanıt aranmıştır: Öğrencilerin kitap okumaya olan ilgisi ne durumdadır? Öğrenciler hangi sıklıkta kitap okumaktadır? Öğrencilerin kitap okuma sıklığını etkileyen etkenler nelerdir? Öğrenciler hangi nedenlerle kitap okumaktadırlar? Öğrenciler kitap okuma sıklığı konusunda kendilerini nasıl değerlendirmektedirler? Öğrencilerin kitap/dergi harcamaları ne kadardır? Öğrenciler hangi içerikteki kitapları okumayı tercih etmektedirler? Öğrenciler üniversitelerinin kütüphanelerini hangi amaçla ve sıklıkta kullanmaktadırlar? Betimleme yöntemi kullanılarak gerçekleştirilen araştırmanın evrenini Tebriz Üniversitesi Fars Dili ve Edebiyatı Bölümü son sınıfında öğrenim gören 67 öğrenci oluşturmaktadır. Bu öğrencilerin 64 üne 2011 yılının Aralık ayında ikisi açık uçlu olmak üzere 28 sorudan oluşan bir anket uygulanmıştır. Örneklemin evreni temsil etme oranı % 95,5 tir. Elde edilen veriler SPSS 15 ile değerlendirilmiştir.

and Literature of Tabriz University 771 Yılmaz, Köse ve Korkut (2009, s.25), okuma alışkanlığının belirlenmesinde en yaygın olarak kullanılan ölçütün bir yılda okunan kitap sayısı olduğunu belirtmişlerdir. Bu çalışmada Yılmaz, Köse ve Korkut (2009, s.25) çalışmasında kullanılan Yılmaz (2004, s.116) ın ALA nın (1978, s.3) ölçütlerinden de yararlanarak geliştirdiği ölçütler kullanılacaktır. Bu ölçütlere gore ayda iki ve daha fazla kitap okuyan kişi çok okuyan (güçlü okuma alışkanlığına sahip) okuyucu, ayda bir kitap okuyan kişi orta düzey okuyucu, iki ayda bir kitap ya da daha az okuyan kişi az okuyan (zayıf) okuyucu ve bir yıl boyunca hiç kitap okumayan kişi okuyucu (okuma alışkanlığına sahip) olmayan şeklinde tanımlanmıştır (Yılmaz, Köse ve Korkut 2009, s. 25). Bulgular ve Değerlendirme Bu bölümde öğrencilere uygulanan anket ile elde edilen veriler yorumlanarak değerlendirilmeye çalışılacaktır. Öğrencilerin Okuma Sıklıkları, Amaçları ve Hoşlandıkları Kitap Türü Araştırmamız açısından en önemli alt konular doğal olarak öğrencilerin okuma sıklık ve amaçlarıdır. Buna ilişkin veriler Tablo 1, Tablo 2 ve Tablo 3 ile özetlenmiştir. (Tablo 1): Öğrencilerin Kitap Okuma Sıklıkları Okuma sıklığı Kız Erkek Toplam Ayda 2 kitap veya daha fazla 16 40 7 29,1 23 35,9 Ayda bir kitap 13 32,5 14 58,3 27 42,2 2 ayda 1 kitap veya daha az 11 27,5 3 12,6 14 21,9 Hiç okumam - - - Tablo 1 verilerine göre, öğrencilerin yarıya yakın bölümünün orta düzey okuyucu (ayda bir kitap okuyan) olduğu anlaşılmaktadır. Ayda bir veya daha fazla kitap okuyanlar çoğunluktadır (%78,1). Cinsiyete göre kitap okuma sıklıklarına bakıldığında, kız öğrencilerin %40 ının ayda iki kitap veya daha fazla; erkek öğrencilerin ise yarısından fazlasının (%58,3) ise ayda bir kitap okuduğu görülmektedir. Ancak kızların %72,5 I ayda bir veya daha fazla kitap okumakta iken, erkeklerde bu oran daha fazladır (%87,4). Bu durum kızlardan iki veya daha fazla kitap okuyan kişi sayısının erkeklerden fazla olmasına ragmen iki ayda bir ya da

772 Görüşler / Opinion Papers Jahangir Gholipour daha az kitap okuyanların oranının daha fazla olması ile açıklanabilir (%27,5). Okuma alışkanlığına sahip olmayan öğrenci olmaması olumlu bir durum olarak değerlendirilebilir. Öğrencilerin okuma alışkanlıkları alanına giren diğer bir material türü de gazetelerdir. Buna ilişkin veriler Tablo 2 de görülmektedir. (Tablo 2): Öğrencilerin Gazete Okuma Sıklıkları Gazete okuma sıklığı Kız Erkek Toplam Her gün 3 7,5 9 37,5 12 18,8 Birkaç günde bir 17 42,5 5 20,9 22 34,4 Daha seyrek 12 30,0 7 29,1 19 29,7 Hiç okumam 8 20,0 3 12,5 11 17,1 Öğrenciler genelde birkaç günde bir ya da daha seyrek gazete okumaktadır (%64,1). Erkek öğrencilerin kız öğrencilere göre daha sık gazete okudukları anlaşılmaktadır. Erkeklerin üçte birden fazlası hergün gazete okurken, kızlar arasında her gün gazete okuyanların oranı onda birin altındadır. Bu konuda erkekler öğrencilerle kız öğrenciler arasında önemli oranda bir fark vardır. Aynı biçimde, kızların beşte biri hiç gazete okumamaktadır. Bu oran erkeklerde daha düşüktür. Erkek ve kız öğrenciler arasında görülen bu farklılığın kitap okuma durumlarından kaynaklandığı düşünülebilir. Çünkü, sonraki tablolarda da görüleceği üzere, kızlar erkeklere göre hem daha fazla okumakta hem de kitap okumaya daha çok zaman ayırmaktadırlar. Öğrencilerin kitap okuma amaçları da okuma alışkanlığının bileşenlerinden birisidir. Buna ilişkin veriler aşağıda yer almaktadır (Tablo 3). (Tablo 3): Öğrencilerin Kitap Okuma Amaçları Okuma Amaçları Kız Erkek Toplam Ders amaçlı 28 29,5 24 30,8 52 30,0 Bilgilenme 30 31,6 22 28,2 52 30,0 Boş zamanları değerlendir 19 20,0 8 10,2 27 15,7 Dinlenme 12 12,6 11 14,1 23 13,3 Hoşlanma 6 6,3 13 16,7 19 11,0 *Bu soruda birden fazla seçenek işaretlendiğinden toplam sayılar denek sayısını aşmaktadır.

and Literature of Tabriz University 773 Tablo 3 deki verilere bakıldığında öğrencilerin büyük bölümünün bilgilenme ve ders amaçlı okuduğu anlaşılmaktadır. Kız öğrenciler için ders amaçlı okuma ikinci sırada, erkek öğrencilerde için ise ilk sırada olmasına karşın, aradaki yüzdesel fark önemli düzeyde değildir. Özellikle kız öğrenciler için hoşlanma ve dinlenme amaçlı okumanın düşük oranlarda olması okuma alışkanlığı tanımı da dikkate alınırsa olumsuz bir durum olarak değerlendirilebilir. Erkeklerin kızlara göre dinlenmek amacıyla ve hoşlandıkları için daha fazla kitap okudukları anlaşılmaktadır. Ancak, sözü edilen alışkanlık açısından en anlamlı olan bu iki amaç için okumanın son iki sırada yer aldığı da gözden kaçırılmamalıdır. Okuma alışkanlığının önemli boyutlarından birisi sayılan hoşlanılan kitap türlerine ilişkin veriler aşağıda (Tablo 4) verilmiştir. (Tablo 4): Öğrencilerin Okumaktan Hoşlandığı Kitap Türleri Kitap Türleri Kız Erkek Toplam Edebi eserler 31 46,9 16 34,0 47 41,9 Bilimsel kitaplar 23 34,8 12 25,6 35 30,9 İlgili duyduğum çeşitli konular 9 13,6 15 31,9 24 21,1 Diğer 3 4,5 4 8,5 7 6.1 Toplam 66 100 47 100 113 100 *Bu soruda birden fazla seçenek işaretlendiğinden toplam sayılar denek sayısını aşmaktadır. Tablo 4 verileri kız ve erkek öğrencilerin farklı türde kitaplardan hoşlandıklarını göstermektedir. Kızların yarıya yakını edebi eserlerden hoşlanırken, erkeklerde bu oran üçte bir düzeyindedir. Ancak her ikigrubun da en çok hoşlandıkları kitap türü edebi eserlerdir. Kızların hoşlandıkları kitap türünde ikinci sırayı bilimsel kitaplar alırken, erkekler ikinci sırada farklı konulardaki (tarih, siyaset, ekonomi, eğitim vb.) kitapları tercih etmektedirler. Hoşlanılan kitap türünde cinsiyete dayalı farklılaşmanın üniversite düzeyindeki öğrencilerde görülmesi dikkat çekicidir. Öğrencilerin Okuyacakları Kitapları Nasıl Seçtikleri, Kitapları Edinme Yolları, Okuma Zamanları ve Kitap İçin Yaptıkları Harcama Öğrencilerin okuyacakları kitabı nasıl seçtikleri okuma alışkanlığı açısından araştırılması gereken bir başka noktadır. Buna ilişkin veriler aşağıdadır (Tablo 5).

774 Görüşler / Opinion Papers Jahangir Gholipour (Tablo 5): Öğrencilerin Okuyacakları Kitaplar için Seçim Kriterleri Kitap Seçimi Kız Erkek Toplam Sayı % Sayı % Sayı % İnternetten 26 27,4 24 39,4 50 32,2 Kitabevinden 32 33,7 13 21,3 45 28.9 Gazetelerin kitap eklerinden 11 11,6 5 8,2 16 10.2 TV ve radyodan 13 13,7 3 4,9 16 10,2 Dergilerden 8 8,4 6 9,8 14 8,9 Tanıdıklarımın önerisiyle 4 4,2 7 11,5 11 7,1 Diğer 1 1,0 3 4,9 4 2,5 95 100 61 100 156 100 *Bu soruda birden fazla seçenek işaretlendiğinden toplam sayılar denek sayısını aşmaktadır. Tablo 5 teki verilere bakıldığında hem kız hem de erkek öğrencilerin okuyacakları kitapları seçmek için en çok internet kullandıkları görülmektedir (%32,2). Okuyacağı kitabı kitabevinden seçmek kız öğrenciler için birinci sırada iken, erkek öğrenciler için ise ikinci sırada yer almaktadır. Erkek öğrencileri okuyacağı kitapları seçmede daha çok internet kullandıkları görülmektedir. Bu iki seçenek dışındaki tercih oranları oldukça düşük görünmektedir. Bir başka deyişle, öğrenciler okuyacakları kitapları seçerken internet ve kitabevi dışında gazete, dergi, TV, radio gibi medya araçlarından çok fazla yararlanmamaktadırlar. Öğrencilerin okuyacağı kitabı elde etme yoluna ilişkin elde edilen veriler Tablo 6 da görülmektedir. (Tablo 6): Öğrencilerin Okuyacağı Kitabı Elde Etme Yolu Kitap elde etme yolu Kız Erkek Toplam Kütüphaneden ödünç alarak 23 31,6 16 32,7 39 31,9 Tanıdıklarımdan ödünç alarak 18 24,6 20 40,9 38 31,2 Satın alarak 21 28,7 6 12,2 27 22,1 Diğer 11 15,1 7 14,2 18 14,8 Toplam 73 100 49 100 122 14,7 *Bu soruda birden fazla seçenek işaretlendiğinden toplam sayılar denek sayısını aşmaktadır Tablo 6 daki verilere göre, öğrenciler okuyacağı kitabı en çok kütüphaneden ya da tanıdıklarından ödünç alma yoluyla elde etmektedirler. Erkeklerin

and Literature of Tabriz University 775 okuyacakları kitabı elde etmek için en çok tercih ettikleri yol tanıdıklarından ödünç alma iken, kızlar daha çok kütüphaneden ödünç almayı tercih etmektedirler. Bu konuda satın alma yolu da azımsanmayacak düzeydedir. Kızlar satın alma yolu ile kitap temini ikinci sırada yer alırken, erkekler için bu yöntemin en az tercih edilen yöntem olduğu görülmektedir. Okuma alışkanlığının bir başka boyutunun belirlenmesi açısından öğrencilerin ne zamanlarda kitap okudukları Tablo 7 ile gösterilmiştir. (Tablo 7): Öğrencilerin Kitap Okuma Zamanları Kitap okuma zamanları Kız Erkek Toplam Fırsat bulduğum zaman 12 21,9 24 47,1 36 33,9 Hafta sonları 20 36,3 11 21,5 31 29,4 Gece yatmadan önce 9 16,3 8 15,6 17 16,1 Hafta dışındaki tatillerde 6 10,9 5 9,9 11 10,3 Diğer 8 14,6 3 5,9 11 10,3 Toplam 55 100 51 100 106 100 Öğrencilerin en çok fırsat buldukları zamanlarda ve haftasonları kitap okudukları görülmektedir. Kız öğrenciler en çok hafta sonları, erkek öğrenciler ise en çok fırsat buldukları zaman okumaktadır. Araştırmada bir diğer soru, öğrencilerin bir günde kitap okumaya ayırdıkları sürenin belirlenmesi ile ilgilidir. Buna ilişkin bulgular Tablo 8 de yer almaktadır. (Tablo 8): Öğrencilerin Kitap Okumaya Günde Ayırdığı Süre Okumaya ayrılan günlük süre Kız Erkek Toplam 4 saat veya daha fazla 10 25 4 16,6 14 21,9 2-3 saat 18 45 12 50,0 30 46,9 1 saat veya daha az 12 30 8 33,3 20 31,2 Hiç okumam - - - - - Tablo 8 e göre, öğrencilerin yarıya yakını (%46,9) günde 2-3 saat kitap okumaktadır. Yaklaşık üçte biri ise okumaya günde bir veya daha az zaman ayırmaktadır. Genel olarak bakıldığında, kızların erkeklere göre okumaya bir gün

776 Görüşler / Opinion Papers Jahangir Gholipour içinde daha çok zaman ayırdıkları söylenebilir. Öğrencilerin büyük bölümünün günde 2-3 saat kitap okuması olumlu bir durum olarak değerlendirilebilir. 4 saat ve daha fazla okuyanlarla birlikte düşünüldüğünde öğrencilerin okumaya ayırdıkları zaman bakımımdan durumları iyi görünmektedir. Öğrencilerin okudukları kitapları satın almak için yaptıkları harcama miktarları Tablo 9 da verilmiştir. (Tablo 9): Öğrencilerin Kitap-Dergi Satın Almak için Aylık Harcama Miktarları Harcama miktarı Kız Erkek Toplam 10 000-200 000 22 55 14 58,3 36 56,2 201 000-400 000 10 25 6 25,0 16 25,1 401 000 ve daha fazla 8 20 4 16,7 12 18,7 *Para birimi RİAL dir. (10000 Rial = 1 Türk lirası) Tablo 9 a göre öğrencilerin en büyük çoğunluğunun (%56,2) aylık kitap ve dergi harcamasının 10000-200000 Rial arasında olduğu anlaşılmaktadır. Öğrencilerin kitaba çok fazla harcama yapmadıkları söylenebilir. Bu konuda erkek ve kız öğrencilerin birbirine oldukça benzer davranış sergiledikleri söylenebilir. Kişisel bütçeleri son derece sınırlı olan öğrenciler için bu bulgunun beklenen ve normal bir durum olduğu söylenebilir. Okudukları Bölümün Öğrencilerin Okuma Alışkanlıkları Üzerine Etkisi Bu araştırmaya konu olan öğrencilerin eğitim gördükleri Fars Dili ve Edebiyatı Bölümü okuma alışkanlığı olgusuna en yakın bölümlerden birisi olarak düşünülebilir. Araştırmanın bu bölüm üzerinden yapılmasındaki temel gerekçe de budur. Söz konusu Bölümün öğrencilere okuma alışkanlığı bilinci ile birlikte alışkanlık kazandırması ve geliştirmesi de beklenir.

and Literature of Tabriz University 777 (Tablo 10): Öğrencilerin Eğitim Gördükleri Bölümün Okuma Alışkanlıklarına Etkisi Bölümün etkisi Kız Erkek Toplam Destekledi 19 47,5 14 58,3 33 51,6 Herhangi bir etkisi olmadı 10 25,0 5 20,9 15 23,4 Engelledi 2 5,0 4 16,7 6 9,3 Diğer 9 22,5 1 4,1 10 15,7 Tablo 10, okudukları bölümün öğrencilerin okuma alışkanlıkları üzerinde olumlu etkisinin olduğunu, ancak bunun yarıya yakın öğrenci için geçerli olduğunu ortaya koymaktadır. Bu oran bir yanıyla olumlu gibi görünürken, diğer yandan Bölümün yarıya yakın öğrencinin okuma alışkanlığı üzerinde ciddi bir etkisinin olmaması da son derece olumsuz bir durumu yansıtmaktadır. Bölümün okuma alışkankıklarına olumsuz etkisi olduğunu belirten erkek öğrenci oranının hem genelde hem de kızlara gore yüksek oluşu dikkat çekicidir. Bunun ders programlarının yoğunluğunun erkek öğrencileri kız öğrencilerden daha çok etkilediğinden kaynaklanmış olabileceği düşünülmektedir. Öğrencilerin Kütüphane Kullanma Alışkanlıkları Kütüphane kullanımı hem okuma alışkanlığı ile yakından ilgili bir alışkanlık, hem de bir üniversite öğrencisinden zorunlu olarak göstermesi gereken bir davranış biçimidir. Öğrencilerin kütüphane kullanma alışkanlıklarına ilişkin elde edilen veriler aşağıdadır. (Tablo 11): Öğrencilerin Üniversitelerinin Kütüphanelerini Kullanma Sıklığı Sıklıklar Kız Erkek Toplam Her gün 18 45,0 6 25,1 24 37,5 Birkaç günde bir 13 32,5 10 41,6 23 35,9 Haftada bir 5 12,5 3 12,5 8 12,5 Daha seyrek 4 10,0 5 20,8 9 14,1 Tabloya göre öğrencilerinin üçte bire yakın oranı kütüphaneyi her gün kullanmaktadır. Öğrencilerin %73,4 ü kütüphaneyi hergün ya da birkaç günde

778 Görüşler / Opinion Papers Jahangir Gholipour bir kullanmaktadır. Kızların erkeklere göre kütüphaneye daha sık gittikleri anlaşılmaktadır. Bu durum hem sık kullanım hem de seyrek kullanım seçeneklerinde görülmektedir. Öğrencilerin üniversitelerinin kütüphanelerini hangi amaçla kullandıkları da kütüphane kullanımları ile ilgili olarak ele alınması gereken bir diğer konudur (Tablo 12) (Tablo 12): Öğrencilerin Üniversitelerinin Kütüphanelerini Hangi Amaçla Kullandıkları Amaçlar Kız Erkek Toplam Araştırma yapmak 22 34,9 23 34,8 45 34,9 Ders çalışmak 16 25,3 12 18,1 28 21,7 Kitap ödünç almak 13 20,8 14 21,2 27 20,9 Bilgisayar ve internet kullanmak 7 11,1 11 16,8 18 13,9 Diğer 5 7,9 6 9,1 11 8,6 Toplam 63 100 66 100 129 100 Öğrencilerin kütüphane kullanma amaçlarına bakıldığında, öne çıkan amaçların araştırma yapmak (%34,9), ders çalışmak (%21,7) ve kitap ödünç almak (%20,9) olduğu anlaşılmaktadır. Kız öğrenciler kütüphaneyi dah çok araştırma yapmak ve ders çalışmak için, erkek öğrenciler araştırma yapmak ve kitap ödünç almak için kullanmaktadırlar. Ögrencilerin büyük bir çoğunluğu kütüphaneye ödev konusunu araştırmak için gitmektedir. Amaçlar açısından öğrencilerin kütüphane kullanma alışkanlıklarının genelde olumlu olduğu söylenebilir. Özellikle araştırma amacının ilk sırada oluşu bu bağlamda önemlidir. Sonuç ve Öneriler Çalışmada ele alınan Tebriz Üniversitesi nin Edebiyat Fakültesi Fars Dili ve Edebiyatı Bölümü son sınıf öğrencilerine yönelik olarak genellenebilecek sonuçları aşağıdaki gibi sıralamak olanaklıdır: Anket uygulanan üniversite öğrencileri genelde orta düzey okuyucu durlar. Öğrenciler daha çok ders amaçlı okumaktadırlar. Öğrenciler okumak için en çok edebi nitelikli (roman, hikaye, şiir) kitapları tercih etmektedir. Okuyacakları kitapları daha çok internetten seçmektedirler.

and Literature of Tabriz University 779 Öğrenciler okuyacakları kitaplaro en çok kütüphaneden ödünç alama yoluyla elde etmektedirler. Araştırma kapsamına giren öğrenciler genelde fırsat buldukları zaman okumaktadırlar. Öğrencilerin eğitim gördükleri bölüm, onların okuma alışkanlıklarını genelde çok etkilememiştir. Öğrenciler genelde bir kaç günde bir sıklıkla gazete okumaktadırlar. Öğrencilerin aylık kitap ve dergi harcaması genelde 10 000-200 000 Rial arasındadır. Her iki grup öğrenci üniversite kütüphanesini çoğunlukla araştırma yapmak amacıyla kullanmaktadırlar. Okuma alışkanlığı bireysel yaşamımız için önemli olmanın yanı sıra araştırmada ele alınan grup için mesleki bir zorunluluk ve sorumluluk anlamı taşımaktadır. Çünkü, öğretmen adayı bu grup kısa bir süre sonra mesleki yaşamları boyunca bu alışkanlığı öğrencilerine kazandırma çabasında olacaklardır. Bu nedenle okuma alışkanlığı yaratmak ve geliştirmek bu grup için çok önemlidir. Konunun İran daki Tebriz Üniversitesi Farsça Dili ve Edebiyatı Bölümü son sınıf öğrencileri üzerinden araştırılması, böyle bir araştırmanın İran da ilk olmasının yanı sıra konuyu İran da gündeme getirecek olma olasılığı da önemini artırmaktadır. Kaynakça ALA (1978). Book reading and library usage: a study of habits and perceptions. New Jersey: Gallup. Yılmaz, B. (2004). Öğrencilerin okuma ve kütüphane kullanma alışkanlıklarında ebeveynlerin duyarlılığı. Bilgi Dünyası, 5 (2), 115-136. Yılmaz, B, Köse, E ve Korkut, Ş. (2009). Hacettepe Üniversitesi ve Bilkent Üniversitesi Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma. Türk Kütüphaneciliği 23(1), 22-51.