KKTC BAÞBAKANLIÐI AVRUPA BÝRLÝÐÝ KOORDÝNASYON MERKEZÝ AYLIK BÜLTEN AÐUSTOS 2009 / Sayý: 37 AV R U P A K O M Ý S Y O N U R E K A B E T POLÝTÝKASINA ÝLÝÞKÝN YILLIK RAPORUNU YAYIMLADI Avrupa Komisyonunun Rekabet Politikasýna iliþkin yayýmladýðý yýllýk raporu bu kez Birliðin konuyla ilgili politikalarýnda meydana gelen baþlýca geliþmeleri ve pekiþtirici belli eylemlerin g ö z d e n g e ç i r i l m e s i n i içeriyor. Raporda rekabet politikasý araçlarýnýn mali ve ekonomik kriz ortamýnda nasýl kullanýldýðýný açýklýyor ve rekabet politikasýnýn tüketiciye saðladýðý yararlarýn altýný çiziyor. Bununla birlikte söz konusu çalýþma diðer rekabet pekiþtirici unsurlarý göz ardý etmiyor. Rekabet karþýtý yönetim þekilleriyle mücadele, birleþmelerin incelenmesi ve devlet teþviklerinin gözden geçirilmesi geçmiþte olduðu gibi yine devam ediyor. Avrupa Birliði (AB) Rekabet Komiseri Neelie Kroes bu konuda "2008 farklý ve zor bir yýl oldu, Avrupa'yý eþi benzeri görülmemiþ ekonomik güçlüklerle karþý karþýya býraktý. Komisyonun rekabet alanýndaki faaliyetlerinin tek pazarýn ve rekabetin saðladýðý yararlarýn korunmasýnda belirleyici bir unsur olacaðýna ve finans sistemine istikrar getireceðine inanýyorum. Avrupa düzeyinde ve uluslar düzeyinde paydaþlar arasý güçlü iþbirliði bu krizle etkin bir þekilde ve zamanýnda mücadele edebilmemizi saðladý. Ancak rekabetle ilgili diðer uygulamalarda herhangi bir gevþeme söz konusu deðil. Hatta rekabet kurallarý kriz dönemi ekonomileri için daha da önemli ve Komisyonun uygulama programý son derece güçlü þeklinde açýklamada bulundu. Daha seri ve iyi kararlar alabilmek için rekabet politikasýnda reform 2008 rekabet politikasýnda ister anti tröst, ister devlet teþvikleri ve isterse birleþmelerin denetlenmesi olsun çok verimli bir yýl oldu. Devlet yardýmlarý konusunda Komisyon, üye devletlerin dengeleyici bir test ve ilgili düzenlemelerin uygulamaya anýlmasýyla birlikte açýkladýklarý daha ekonomik etkilere dayalý destek tedbirlerinin analizine doðru yol alýyor. Komisyon AB anti tröst kurallarýnýn ihlali halinde açýlabilecek tazminat davalarýna iliþkin bir Beyaz Tebliði de onayladý. Belgede rekabetle ilgili sorunlarýn maðdurlarýnýn yeterli tazminatý alamamalarýna sebep olan engellerin ortadan kaldýrýlmasýna yönelik bir giriþim içeriyor. Kartellerle mücadelede Komisyon kartel davalarýnda taraflarla anlaþmaya varýlmasýna imkân tanýyan bir mekanizma öneriyor. Bununla yeni soruþturmalar ve diðer kartel davalarýna iliþkin kaynaklarýn serbestleþtirilmesine ve davalarda daha seri bir þekilde sonuca gidilmesine müsaade ediliyor. Rekabet Politikasýnýn tüketicilere saðladýðý yararlar 2008 Yýllýk Rekabet Raporu'nda ilk kez rekabet politikasýnda özellikle önemli bir bölüme yer verildi. Karteller ve tüketiciler adý verilen bu bölümünde Komisyonun yedi kartel davasýnda toplam 34 projeye para cezasý kestiði kaydediliyor. Banana kartel vb. davalarda tüketici, Komisyon ilgili karteli bertaraf edinceye kadar geçen sürede fahiþ fiyatlarla karþý k a r þ ý y a k a l d ý. K o m i s y o n h i z m e t l e r i deðerlendirmelerine göre Komisyonun 2005-2007 Aralýðýnda para cezasý kestiði kartellerin ekonomiye verdikleri maddi zararýn en az 7,6 milyar olduðu ifade ediliyor. Baskýn firmalarýn kontrolü Piyasalardaki baskýn konumlarýn kötü amaçla kullanýlmasýyla mücadele amacýyla Komisyon 2008'de enerji ve iletiþim teknolojileri alanýnda önemli kararlar aldý. Komisyonun enerji sektörü rekabet anketinin devamýnda Alman enerji devi E.ON açýlan soruþturmalarda ortaya çýkan endiþeler üzerine kendi faaliyetlerinin bir kýsmýný gönüllü olarak durdurma yoluna gitti. Bu þekilde Alman enerji piyasasýna yeni Avrupa Birliði Avrupa Koordinasyon Birliði Koordinasyon Merkezi Merkezi Tarafýndan Hazýrlanmýþtýr Sayfa 1
rakip firmalar katýlabilecek ve Alman tüketiciye daha fazla seçenek sunmak mümkün olabilecek. Ayrýca iletim alt yapýsýnýn ayrý elden idaresi tüm aktörlere eþit eriþim hakký tanýmak suretiyle Avrupa enerji piyasasýnýn iþlevine katkýda bulunacak. Ek olarak 2008'de Komisyon Microsoft'un makul þartlarda rakipleriyle karþýlýklý iþlerlik konusunda 2004 Komisyon Kararýna uymadýðý gerekçesiyle ikinci kez 899 milyon ceza ödemesini kararlaþtýrdý. Güçlü sonuçlarýn Avrupalýlara iletimi 2008 deneyiminin ortaya koyduðu üzere rekabet politikasý ne statik ne de sýký; öte yandan deðiþen ekonomik gerçeklerin dikkate alýnmasýna ve tek pazarda firmalarýn serbestçe hareket edebilmesine imkân tanýyor. Bu ilkelerin esnek süreçlerle birleþtirilmesi Rekabet Politikasýný AB finans sistemi içerisinde ve genel anlamda ekonomi dünyasýnda yapýcý ve istikrar saðlayýcý bir unsur haline getiriyor. Özellikle Ekim 2008'de baþ gösteren krizden yýlsonuna kadar geçen sürede Komisyon bankalara ve reel ekonomiye destek saðlanmasý için 40 kararý onayladý, finans sektörüne destek olmasý için hazýrlanan ve üye devletlerin kriz ortamýnda devlet teþviklerini ne þekilde kullanacaklarýný belirleyen kurallarla ilgili üç kýlavuz yayýmladý. AVRO BÖLGESÝNE ÝLÝÞKÝNAÇIKLANAN SON TÝCARET RAKAMLARI EKONOMÝK KRÝZÝN SONU OLABÝLÝR MÝ? Avro bölgesinde ticaret fazlasý Haziran ayýnda iki katýna çýkarken 16 üyeli bölgede ekonomik gidiþat olumluya döndü. Ancak analistler bu sinyallerin yine de kararlý bir t o p a r l a n m a d ö n e m i n i n baþlangýcý için zayýf olduðuna dikkat çekiyor. Avrupa Birliði Ýstatistik Ofisi Eurostat'ýn 17 Aðustos Pazartesi günü açýkladýðý verilere göre Avro bölgesi Haziran'da ticaret dengesinde 4,6 milyar fazla verdi. Ýthalat ve ihracat rakamlarý arasýndaki fark bir yýl önce sýfýra dayanmýþtý. Bu arada, yeni verilerin son iki yýlýn en iyi rakamlarýný yansýttýðý bildiriliyor. Mayýs'ta ise Avro bölgesinde ticaret dengesi 2,1 milyarlýk ticaret fazlasýna raðmen ticaret açýðý 3,8 milyara ulaþtý. Ayný olumlu hava kýsmen de olsa Birliðe üye 27 ülkede de görüldü. Ancak AB ticaret dengesi Haziran'da alarm vermeye devam etti. Ticaret açýðý 4,3 milyon oldu. Mayýs'ta bu deðer 7,2 milyar ve geçen yýlýn Haziran ayýnda ise 19,3 milyon olarak kaydedilmiþti. Özellikle Almanya, Ýrlanda ve Hollanda'da ihracatta patlama yaþanýrken Ýngiltere, Fransa ve Ýspanya tarihlerinin en büyük ticaret açýðý ile karþý karþýya kaldýlar. Farklý sektörlerde ticaret özellikle enerji alanýnda olumlu yönde seyretmekle birlikte makine, araç ve kimya sektörlerinde ticaret fazlasýnda düþüþler yaþandý. Ticari ortaklýklarda ise Birliðin Rusya, Türkiye, Güney Kore ve Norveç'e ihracatýnda azalma kaydedildi. Keza Rusya, Japonya ve Brezilya'dan gerçekleþtirilen ithalatta da düþüþ görüldü. Ýsviçre ve ABD ile yapýlan ticaret azaldý. Buna karþýlýk dünyanýn bir numaralý ihracatçýsý konumundaki Çin'le ticaret arttý. F R A N S A V E A L M A N YA E K O N O M Ý K DURGUNLUKTAN ÇIKIÞ SÝNYALÝ VERDÝ Avrupa'nýn iki büyük ekonomisi Fransa ve Almanya tekrar büyümeye baþladý. Ýki ülkenin gayri safi milli hâsýlasý ikinci çeyrekte yüzde 0,3 arttý. Avro'yu kullanan 16 ülkenin oluþturduðu Avro bölgesinin en büyük ekonomisi Almanya ikinci çeyrekte sürpriz bir þekilde durgunluktan çýktý. Ekonomi, ikinci çeyrekte önceki çeyreðe göre yüzde 0,3 büyüdü. Beklenti, ekonominin yüzde 0,3 daraldýðý yönünde. Alman ekonomisi ikinci çeyrekte yýllýk bazda ise yüzde 7,1 küçüldü. Ekonominin yýllýk bazda yüzde 7,2 daralýðý tahmin ediliyordu. Alman ekonomisinin durgunluktan çýkmasý, Avro bölgesinde iyileþme umutlarýný güçlendirdi. Fransýz ekonomisi de ikinci çeyrekte önceki çeyreðe göre yüzde 0,3 büyüme kaydetti. Fransa Ekonomi Bakaný Christine Lagarde, büyümenin çok þaþýrtýcý olduðunu söyledi. Fransýz ekonomisi dört çeyreklik daralmanýn ardýndan ilk kez pozitif büyüme gerçekleþtirdi. Avro bölgesi ekonomisi ikinci çeyrekte durgunluktan çýkmanýn eþiðine geldi. Bölge ekonomisi ikinci çeyrekte önceki çeyreðe göre beklenti doðrultusunda yüzde 0,1 daraldý. Daralma yýllýk bazda beklentinin 0,1 puan altýnda, yüzde 4,6 olarak gerçekleþti. Avro bölgesi ekonomisi ilk çeyrekte önceki çeyreðe göre yüzde 2,5, yýllýk bazda ise yüzde 4,9 küçülmüþtü. AB EKONOMÝK KRÝZ DÖNEMÝNÝN ULUSAL TEÞVÝK PLANLARINI GÖZDEN GEÇÝRDÝ Avrupa Komisyonu Rekabetten Sorumlu Genel Müdürlüðü mali kriz döneminde Avrupa Birliðine (AB) üye ülkeler tarafýndan hazýrlanan ve Komisyonun onayladýðý ulusal teþvik planlarýný gözden geçirdi. Nisan 2009'da baþlayan garanti ve yeniden sermayelendirme planlarýnýn yenilenme süreci gözden geçirildi. Bu arada mali durumdaki istikrar nedeniyle bazý planlar altý ay süre ile uzatýldý. Sayfa 2 Avrupa Birliði Koordinasyon Merkezi Tarafýndan Avrupa Birliði Hazýrlanmýþtýr Koordinasyon Merkezi
Gözden geçirmede Rekabet Genel Müdürlüðü bu güne ortak sorumluluk konularý geliþtirebilecekler. kadar uygulanan planlarýnýn etkinliði ve bu baðlamda Sunulan taslakta KDV kazançlarýnýn korunmasý üye devletlerin gerçekleþtirdiði analizlerin etkisini yaklaþýmý da deðiþikliðe uðruyor. Ayrýca üye devletlere inceledi. Gözden geçirmede onaylanan garantilerin ve daha yakýn iþbirliði ve daha hýzlý bilgi alýþveriþi de yeniden sermayelendirme planlarýnýn tamamý için saðlanacak þekilde düzenlemelere gidiliyor. uygulanacak ve planlarda daha fazla þeffaflýk saðlayacak þartlar güçlendirildi. Son olarak ayný Veri bankalarýna doðrudan eriþim gözden geçirmede her bir üye devlet için kamu Vergi makamlarý kendi bölgelerindeki vergi kaynaklarý GSYÝH yüzdesi cinsinden incelemeye tabii mükelleflerine ait bilgileri kendi veri tabanlarýnda tutuldu. depolayabilecekler. Bu bilgiye hýzlý eriþim sýnýr ötesi Gözden geçirmede Komisyonun bankalarýn normal vergi kaçakçýlýðýnýn kontrol altýna alýnmasýnda oldukça piyasa þartlarýna geri dönüþlerini kolaylaþtýrmak üzere yararlý olabilir. Tasarýyla birlikte diðer üye ülkelerdeki yeniden yapýlandýrýlmasýna iliþkin analizine karþý vergi yetkililerinin bir baþka ülkenin veri tabanýna herhangi bir önyargýda bulunulmadý. ulaþmalarý saðlanmýþ olacak. Veri kalitesi A V R U P A K O M Ý S Y O N U V E R G Ý Te k l i f t e d e p o l a n a c a k b i l g i n i n k a l i t e, K A Ç A K Ç I L I Ð I Y L A M Ü C A D E L E D E karþýlaþtýrýlabilirlik ve kullanýlabilirlik gibi özellikler KURUMLARDAN DAHA SIKI ÝÞBÝRLÝÐÝ dikkate alýnarak toplanacaðý bildiriliyor. Kayýt, kayýt BEKLÝYOR silinmesi, düzenli risk analizlerine iliþkin kurallar da bu kapsamda deðerlendiriliyor. Avrupa Komisyonu, kasten yanlýþ vergi beyaný ve vergi kaçakçýlýðýyla mücadele stratejisi kapsamýnda katma Vergi mükelleflerine ait bilgiler deðer vergisi (KDV) konusundaki idari iþbirliði Vergi mükelleflerinin yönergesinde deðiþiklik yapýlmasý ve vergi kurumlarý kaçakçýlýða karþý arasýnda yasal çerçevede bilgi paylaþýmýnýn ve korunabilmeleri için iþbirliðinin artýrýlmasý teklifinde bulundu. v e r g i ö d e y e n Teklifin en önemli maddelerinden biri Eurofisc vatandaþlara KDV kurulmasýna iliþkin yasal esasýn oluþturulmasý oldu. numarasý ve kimliði tahsis edilmesi ve bu þekilde daha Eurofisc, üye devletlerin sýnýr ötesi KDV güvenli bilgi toplanmasý teklifte yer alýyor. Dolayýsýyla kaçakçýlýðýnda acil eylem almalarýna imkân tanýyan mükelleflerin kendi iþ ortamlarýna iliþkin yasal çerçeve ortak bir yapýdýr. daha belirgin hale geliyor. Avrupa Birliði Vergilendirme ve Gümrük Vergileri Ýdari iþbirliði Komiseri László Kovács Mevcut ekonomik durumda AB üyesi devletlerin iþbirliði ile Konsey tarafýndan vergi kaçakçýlýðýyla etkin mücadele ve vergi kurumlarý hazýrlanan 1798/2003'nolu düzenlemenin 45. arasýndaki idari iþbirliði her zamankinden daha önemli. maddesine göre hazýrlanan rapor bu düzenlemenin Hedefim vergi yetkililerinin bütün teknik ve yasal hayata geçirilmesinden bu yana yayýmlanan ilk rapor gereçlere sahip olmalarýný saðlamak ve AB genelinde olma özelliðini taþýyor. Raporda idari iþbirliði KDV kaçakçýlýðýna karþý gerekli mücadeleyi sayesinde daha iyi çalýþma ortamýnýn hedeflendiði ve verebilmelerine destek olmak, her bir vergi kurumunun geliþtirilmesi gereken noktalarýn tespit edildiði diðer üye devletlerin vergi kazançlarýný kendi belirtiliyor. Raporun sonuç kýsmý ise düzenlemede kazançlarýymýþ gibi korumalarýný saðlamak olacaktýr yapýlacak deðiþiklikler sýrasýnda dikkate alýnacak. diye konuþtu. KDV'de idari iþbirliði ile ilgili mevcut düzenlemelerin Eurofisc geçmiþi 2003 yýlýna dayanýyor. Teklifte yer verilen ve ilk kez söz edilen unsurlardan Mayýs 2006'da Komisyon vergi kaçakçýlýðýyla ortak biri de Eurofisc oldu. Üye devletlerin uygulamada hep mücadele için eþgüdümlü bir strateji geliþtirilmesine birlikte vergi kaçakçýlýðýyla mücadele etmelerini gerek duyulduðunu kaydetti. saðlamak amacýyla iþlevsel bir yapý oluþturulmasý Komisyon 1 Aralýk 2008'de kýsa vadeli eylem planý kararlaþtýrýldý. Eurofisc adý verilen bu yapý bütün üye hazýrlanmasýný öngören bir bildiri yayýmladý. Buna devletlerin daha seri bir þekilde gerekli bilgiyi göre vergilendirmenin daha iyileþtirilebilmesi için paylaþmalarýna imkân tanýyacak. Ayrýca Eurofisc gerekli yasal tedbirlerin tam listesi verilirken KDV altýnda AB üyesi ülkeler ortak riskler ve stratejik kaçýrmanýn önlenmesiyle ilgili kurallarýn geliþtirilmesi analizler belirleyebilecekler, vergi kaçakçýlýðýyla öngörüldü. Yürürlükteki düzenleme ve yayýmlanan mücadele ve suçlularýn en kýsa sürede yakalanmasý, ilgili rapor bu bildiride açýklanan son tedbirler paketini kaçakçýlýðýn bundan böyle daha zorlaþtýrýlmasý gibi oluþturuyor. Avrupa Birliði Koordinasyon Merkezi Sayfa 3
ALMANYA, LÝZBON ANTLAÞMASI'NA ONAYI TARTIÞIYOR ya da meclisin görüþlerini ifade ederken hangi noktada saptýðýný göstermesi gerekecek. Almanya'nýn önde gelen CSU ayrýca Alman Anayasa Mahkemesi'nin Lizbon siyasi partileri Berlin Anlaþmasý'nýn yorumlanmasýna iliþkin son söz yetkisi hükümetinin Lizbon talebinde de hayal kýrýklýðýna uðradý. A n t l a þ m a s ý ' n ý n Merkel'in Hýristiyan Demokratlardan ve CSU'dan ö n ü m ü z d e k i a y oluþan Muhafazakâr Blok taslak metni Cuma günü ele yapýlacak seçimler alacak. Almanya, Ýrlanda, Polonya ve Çek öncesinde kabulüyle Cumhuriyeti'nin Lizbon Anlaþmasý'ný onaylamalarý ilgili yasa deðiþikliði üzerinde anlaþmaya vardýlar. gerekiyor. Ýrlanda Ekim'de anlaþmayý ikinci kez halk 30 Haziran'da Alman Anayasa Mahkemesi ülkenin oylamasýna sunacak. Lizbon Antlaþmasý'ný kabul etmesine engel bir unsuru Lüksemburg Baþbakaný Jean-Claude Juncker geçen ortadan kaldýrdý ve Eylül sonundaki ulusal seçimler hafta yaptýðý açýklamada bazý Alman siyasetçilerin arifesinde alýnmasý beklenen nihai karar öncesinde talep ettiði deðiþikliklerin Birlik içinde sertliðe yol Almanya Federal Meclisi'nin AB iliþkilerinde söz açacaðýný ve Ýrlanda'da beklenen ikinci referandumdan sahibi olmasýný istedi. daha vahim bir sorun olduðunu kaydetti. Baþbakan Angela Merkel'in koalisyon hükümetinin Lizbon Anlaþmasý Alman Meclisi'nde 23 Mayýs þimdi Alman Anayasasý'yla uyumlu hale getirilmek 2008'de onaylanmýþtý. Ancak aralarýnda Avrupa üzere yerel mevzuatlarda bir takým düzenlemelere Parlamentosu üyelerinin de bulunduðu bazý üst düzey gitmesi bekleniyor. yetkililer anlaþmanýn Alman yasalarýyla uyumlu olup Bununla birlikte ülkede anlaþma onay sürecinin Eylül olmadýðýnýn incelenmesi için Anayasa Mahkemesi'ne 27 seçimlerinden sonraya kalabileceðinden endiþe baþvuruda bulundu. Baþvuruyu bizzat mahkemeye ediliyor. Merkel'in muhafazakârlar grubundan bazý teslim eden yetkililer anlaþmanýn Avrupa'yý fiiliyatta siyasetçiler daha esaslý deðiþiklik talebinde bulunuyor. bir süper devlete dönüþtürebileceði endiþesini dile Muhafazakâr meclis grubu baþkaný Norbert Roettgen getirdiler. Cumhurbaþkaný Hörst Koehler geçen yýl Aslýnda siyasi anlaþmaya vardýk derken amaçlarýnýn meclis onayýný takiben teklif edilen yasayý imzalamýþtý. eylülde yasayla ilgili yumuþak geçiþin mecliste Ancak nihai onay için cumhurbaþkanýnýn anlaþmaya saðlanabilmesi için beþ büyük parti arasýnda mutabakat olur vermesi gerekiyor. olduðunu kaydetti. Yeni yasaya göre hükümet AB hükümetlerarasý iliþkiler AVRUPA'DA BÜYÜK ÞEHÝRLER GÖÇ konusunda meclisi etraflýca ve en kýsa sürede KONUSUNDA SÖZ HAKKI ÝSTÝYOR bilgilendirmekle yükümlü olacak. Avrupa'da yaklaþýk 130 büyük þehir Avrupa Birliði Ancak bu uzlaþma Merkel'in Bavyeralý kardeþ partisi kurumlarýna göçle ilgili tartýþmalarda yerel yetkelere Hýristiyan Sosyal Birliði'nin (CSU) taleplerini söz hakký verilmesi ve göçle elde edilecek ekonomik karþýlamakta yetersiz kalýyor. Çünkü CSU Almanya kazançlarýn farkýna varýlmasý çaðýrýsýnda bulundular. Federal Meclisinin AB düzeyinde daha fazla karar AB'nin ve ulusal politikalarýn göç üzerindeki etkileri yetkisine sahip olmasý talebinde bulunuyor. Almanya özellikle kentsel yerleþim alanlarýnda hissedildiðinden Lizbon Anlaþmasý'ný onaylamasý beklenen dört yerel yetkeler bu konudaki stratejilerin uygulanmasý, ülkeden biri. takibi ve geliþtirilmesi noktasýnda açýk bir þekilde Anlaþmanýn yürürlüðe girmesi için 27 üyenin paydaþlar olarak tanýnmalarý talebinde bulundular. tamamýnca kabul edilmesi gerekiyor. Uzun sürecek bir Yayýmlanan belgede Eurocities adý verilen ve 130 gecikmenin Merkel için bir utanç kaynaðý olacaðý Avrupa kentini temsil eden örgüt aracýlýðýyla büyük dillendirilirken bu durumun diðer ülkelerde muhalefeti þehirler seslerini duyurdular. artýracaðýna dikkat çekiliyor. Büyük þehirlerin talebi, önümüzdeki beþ yýlý kapsayan Yeni yasaya göre Alman Meclisi konuyla ilgili bütün ortak bir çerçevede üye ülkelerin göç, sýðýnma ve belgelere eriþim hakkýna ve AB düzeyinde tartýþýlan her bütünleþmeyle nasýl baþ edebileceklerini konu edinen konuda görüþ bildirme imkânýna sahip olabilecek. ve yaz baþýnda Avrupa Komisyonunca yayýmlanan Bu görüþler baðlayýcý olmamakla hükümet Stockholm Programý na cevap niteliði taþýyor. AB hareketlerinde tamamen baðýmsýz olacak ancak vardýðý adalet ve iç iþleri bakanlarýnýn bu sonbaharda plan kararlarla ilgili olarak mecliste açýklama yapmasý üzerinde anlaþmaya varmalarý ve plan üzerinde üye gerekecek. ülkeler arasýnda baþ gösteren anlaþmazlýklara çözüm olabilecek bir takým deðiþiklikler yapmalarý Roettengen'e göre, hükümet neyi baþardýðý veya bekleniyor. baþaramadýðý, neleri yerine getirdiði veya getiremediði Sayfa 4 Avrupa Birliði Koordinasyon Merkezi Tarafýndan Avrupa Birliði Hazýrlanmýþtýr Koordinasyon Merkezi
Eurocities göçle ilgili ILO çalýþmasýnda isteðe baðlý geri dönüþ t a r t ý þ m a l a r ý n g ü v e n l i k programlarýnýn belirlenen hedef rakamlarýn çok altýna boyutunun ötesinde ele indiði belirtildi. Göçmen iþçilerin sýk sýk sosyal alýnmasý ve göçün ekonomik güvenlik haklarýný kaybetmemek adýna zor çalýþma katkýlarýna yoðunlaþýlmasý þartlarýna katlanmayý seçtiklerini dile getiren metinde gerektiðinin altýný çiziyor. göçmenlerin kendi ülkelerindeki ekonomik ve istihdam Ayný örgüt 2007 tarihli Komisyonun sosyal göstergeler durumlarýnýn kötüye gitmesinin de geri dönüþü raporunda, mevcut demografik ve göç akýmlarý zorlaþtýrdýðý belirtildi. sürdüðü müddetçe 21. yüzyýlýn ortalarýna kadar AB 65 Haziran ayýnda Ýspanyol ve Romen yetkililer iþsiz milyon vatandaþýný göçlerle kaybedecek. Bu durum Romen göçmenlere kendi ülkelerine dönerek kamu özellikle iþ gücü üzerinde etkili olacak. Çalýþma sektöründeki açýðýn kapatýlabilmesi için teþvik yaþýndaki Avrupalýlarýn diðerlerine oraný dörtte ikiden saðlanmasýný masaya yatýrmýþlardý. Ancak Bükreþ'in dörtte üçe çýkacak þeklinde öngörüde bulunuyor. açýkladýðý son rakamlara göre kamu sektöründe 10,000 AB ülkelerinden göç edenlerin ayrýca dil eðitimi ve kiþi daha iþini kaybetti. Dolayýsýyla adý geçen plan hizmet eriþimi gibi toplumsal yardým planlarýna dâhil þimdilik kaydýyla geri çekildi. edilmesi gerekiyor. Eurocities'e göre, halen yürürlükte bulunan ve bütünleþmenin desteklenmesi yönündeki kýsýtlamalar göçmen AB vatandaþlarýnýn Avrupa bütünleþme çerçevesiyle üye ülkelerde genel teamülü yansýtan destek sistemleri arasýnda kalmasýna sebep oluyor. Örneðin 825 milyon deðerindeki AB Bütünleþme Fonu yalnýzca AB vatandaþý olmayanlara iliþkin tedbirlere ayrýlabilir. Zira Ýngiltere'deki Bristol þehrinde göçmen nüfusun çoðu Polonya ve diðer Doðu Avrupa ülkelerinden geliyor. Eurocities, yayýmladýðý bildiride bu konuda Bristol belediyesinden bir yetkilinin sözlerine yer verdi. Bristol'ün karþýlaþtýðý en büyük sorunlarýndan biri AB Bütünleþme Fonu'nun yalnýzca AB vatandaþý olmayanlara ayrýlmýþ olmasý. Bu, bütün göçmen topluluklara yönelik bir projeyi hayata geçirmek için birden fazla yerden kaynak saðlamamýz anlamýna geliyor. AB vatandaþý olmayan göçmenlere yönelik projelerin geliþtirilmesi çok zor. Konuyla ilgili farkýndalýðýn artýrýlmasý ve AB fonlarýna baþvurular sýrasýnda daha fazla yardýmcý olunmasýnýn gereðine inanan ayný yetkiliye göre, bütünleþme projelerinde çalýþan ve kar amacý gütmeyen kuruluþlar da benzer þekilde Komisyonun finansmanla ilgili kurallarýný anlamakta zorluk çekiyor. Göç dalgalarý hýz kesti Uluslararasý Çalýþma Örgütü (ILO) çalýþmasý Ýspanya ve Ýrlanda gibi ülkelerde iþsizliðin had safhaya ulaþtýðýný ve doðudan batýya göçün hýz kestiðini ortaya koydu. Ýngiltere'de Ýç Ýþleri Bakanlýðý istatistikleri baþta Polonya olmak üzere yeni AB üyesi ülkelerden göç baþvurularýn kayda deðer ölçüde azaldýðýna iþaret ediyor. Baþvurularýn 2007'de rakamlar üç aylýk dönemde 53,000 olurken 2008'de 29,000'e düþtüðü görüldü. AB, 4G ARAÞTIRMALARI ÝÇÝN KAYNAK AYIRDI Avrupa Birliði, 1 Ocak 2010 itibariyle yeni nesil 4G mobil telefonlarýyla ilgili araþtýrmalara 18 milyon fon ayýracak. Avrupa Komisyonu Uzun Vadeli Evrim (LTE) isimli ileri teknoloji üzerine araþtýrmalara fon aktarýmýnýn baþlatýlmasýna karar verdi. Adý geçen teknolojiyle cep telefonu üzerinden internet eriþim hýzýnýn 3G telefonlardan 100 kat daha hýzlý olmasý saðlanacak. Sanayinin ilk tercihi haline gelen LTE 2004 yýlýndan bu yana birlik fonlarýndan pay almaya devam ediyor. 25 yýl önce Avrupa GSM standardýný geliþtirerek modern telefon teknolojisinin belkemiðini oluþturmuþtu. Avrupa ortak araþtýrma ve tek pazar esasýna dayalý GSM standardý bugün dünyadaki cep telefonu aðlarýnýn yüzde 80'i tarafýndan kullanýlýyor. Þimdi ise LTE, benzer bir baþarýya imza atmaya hazýrlanýrken AB destekli araþtýrma fonlarýyla en ileri teknoloji ürünlerinin Avrupalýlarýn günlük hayatlarýna katýlmak için geri sayým baþlamýþ bulunuyor. Avrupa Komisyonu Telekomünikasyon ve Medyadan sorumlu üyesi Viviane Reding bu konuda LTE teknolojileriyle Avrupa'nýn araþtýrma alanýndaki bilgi birikimi cep telefonu hizmetlerinin geliþiminde belirleyici olacak. Týpký yýllar önce GSM standardýyla olduðu gibi. LTE teknolojileri cep telefonlarýný güçlü birer bilgisayar haline dönüþtürecek. Milyonlarca yeni kullanýcý bu aygýtlarda her nerede olurlarsa olsunlar son sürat internet eriþimine sahip olacak. Bu durum dijital ekonominin büyümesi için son derece önemli bir fýrsat olacak diye konuþtu. LTE en yeni kablosuz teknoloji. LTE sayesinde internet hýzlarý saniyede 100 Mb'a kadar çýkýyor ki 3G mobil aðlarýnýn on katý daha fazla bir hýz bu. Avrupa'da halen Finlandiya, Almanya, Norveç, Ýspanya, Ýsveç ve Ýngiltere'de deneme safhasýnda bulunan LTE Ýsveç ve Norveç'te 2010'un ilk yarýsýnda piyasaya sürülecek. Avrupa Birliði Koordinasyon Merkezi Sayfa 5
2004-2007 döneminde, AB GSM standardýnýn dünya çapýnda saðladýðý baþarý LTE'lerin WINNER I ve II adýyla Avrupa'da bu sanayi kesiminin, araþtýrmacýlarýn ve b i l i n e n o p t i m i z a s y o n v e düzenleme kurullarýnýn iþbirliði sayesinde oldu. standardizasyonuyla ilgili 1980'lerde GSM standardizasyonu Avrupa Bilim ve araþtýrmalara mali destek saðladý. Teknoloji Ýþbirliði çerçevesinde desteklendi. Bu Bu araþtýrmalar Avrupa'nýn 41 çerçeve bugünkü AB araþtýrma programlarýnýn atasý önde gelen firmasýndan oluþan olarak kabul ediliyor. Avrupa Komisyonu 1987'de bir konsorsiyum tarafýndan GSM projesini onayladý ve Avrupalý ülkeler gerçekleþtiriliyor ve projenin toplam deðerinin 25 Komisyon'un GSM hizmetleri için 900MHz bant milyon olduðu bildiriliyor. Bugüne kadar yapýlan ayrýlmasý teklifini kabul ettiler. BU þekilde Avrupa araþtýrmalar LTE esaslý þebeke altyapýsýnýn genelinde GSM teknolojilerinin önü açýlmýþ oldu. geliþtirilmesine imkân tanýdý. Temmuz 2009'da Ab üyesi ülkeler Avrupa Avrupa Komisyonu temmuzda LTE'nin daha fazla Parlamentosu'nun onay verdiði Komisyon'un 1987 geliþtirilmesi için araþtýrmalara 18 milyon ek fon tarihli GSM Yönergesini kendi kanunlarýna uyarladýlar. ayrýlmasýný kararlaþtýrdý. Eylül'de Komisyon proje Böylece 900 MHz bant geniþliði LTE de dâhil olmak konsorsiyumlarýyla bir araya gelerek ayrýntýlarý ele üzere tüm diðer teknolojilere açýk hale geldi. alacak. Finlandiya, Yunanistan, Almanya, Ýtalya, Genel olarak 2007-2013 döneminde AB yeni nesil Hollanda, Polonya, Ýspanya, Ýsveç ve Ýngiltere'den iletiþim aðlarýna 700 milyon ek fon ayýracak. Bunun katýlan araþtýrmacýlarýn geliþtirdiði WINNER projeleri yarýsý 3G ve 4G gibi kablosuz teknolojilere aktarýlacak. ile 4G teknolojisinin birleþtirildiði ARTIST4G projesiyle ilgili görüþmelere devam edilecek. Yeni projelerin Ocak 2010'da baþlatýlmasý karara baðlanmýþ AVRUPALILAR ÝNTERNETTEN DOSYA bulunuyor. ÝNDÝRÝRKEN PARA ÖDEMEK ÝSTEMÝYOR Komisyon LTE ve Ýleri LTE teknolojilerinin güçlü Avrupa Komisyonu'nca yayýmlanan yeni bir kamuoyu geliþme potansiyeli gösterdiðine inanýyor: yoklamasý sonuçlarý Avrupalýlarýn internetten dosya LTE ile að operatörlerinin daha hýzlý mobil indirimine para ödemediklerini ve ödemek de geniþ bant eriþimini daha fazla kullanýcýya istemediklerini ortaya koydu. Bu arada internet daha az maliyetle saðlamalarýna imkân üzerinden müzik parçalarýnýn satýþý için geliþtirilen tanýyacak, Avrupa'nýn cep telefonu piyasasýnda modellerde sýnýrsýz müzik eriþimi için ön-ödeme devrim yaratacak. yöntemi geliþtiriliyor. Ýleri LTE teknolojisi ise saniyede 1 gigabit Avrupalýlarýn yaklaþýk yarýsý internetten indirdikleri geniþ bant hýzý sunarken yüksek kalitede görsel ve iþitsel dosyalar için ücret ödemek televizyon veya video gibi karmaþýk ve ileri istemiyorlar. Avrupalýlarýn yalnýzca yüzde 5'i internet teknoloji ürünü internet içeriðinin eriþimi üzerinden müzik eserleri satýn alma yoluna gidiyor. mümkün olabilecek. 2008'de yapýlan anket öncesi elde edilen bu rakamlar Komisyon'un Aðustos'ta yayýmladýðý yýllýk dijital Radyo bantlarýný daha etkin þekilde kullanan rekabet raporunda kullanýlmýþtý. LTE teknolojisiyle cep telefonu aðlarý ortak bir Ýnternet korsancýlýðýnýn ekonomik önemini ortaya dijital paydayý kullanacak ve analogdan çýkaran mevcut verilere göre müzik dosyalarýnýn dijitale geçiþ sýrasýnda açýkta kalan bantlarý herhangi bir ücret ödemeksizin kiþisel bilgisayarlara kullanabilecek. Sinyaller þu anda GSM indirilme oraný yüzde 95 olurken bunu yüzde 85 ile operatörlerinin saðladýðý kapsama alanýndan filmler takip ediyor. 2008'de 40 milyardan fazla telif daha fazlasýna ulaþabilecek ve enerji tüketimi hakký saklý olan dosya yasadýþý yollardan internet en alt düzeye inecek. üzerinde el deðiþtirdi. LTE ile cep telefonlarýnda kullanýlan geniþ Tüketici örgütleri ise korsancýlýðýn müzik sektörünün bantta daha az kullaným trafiði bulunacak, iddia ettiðinden daha az boyutlarda gerçekleþtiðini ileri kýrsal ve kentsel alanlar arasýnda dijital sürüyor. Ancak dosya alýþveriþlerinin yapýldýðý sitelerin paylaþýma katkýda bulunabilecek. sayýsý da çýð gibi büyüyor. Orange, TeliaSonera, T-Mobile, AT&T, NTT- Son aylarda, internet üzerinde korsan yayýncýlýða karþý DoCoMo, Verizon, Alcatel-Lucent, Ericsson, Huawei geliþtirilen yasal giriþimlere Web kullanýcýlarý ve ve Nokia Siemens gibi lider cep telefonu operatörleri internet hizmet saðlayýcýlarý þiddetle karþý çýkýyor. Telif ve imalatçýlarý LTE standardýný kullanmak üzere görüþ hakkýnýn korunmasý ve internet kullanýcý haklarý birliðine vardýlar. 2013'e kadar dünya genelinde tüm arasýndaki sýnýrýn nerede baþlayýp bittiðini teþhis etmek operatörlerin LTE cihazlarýna yaklaþýk 6 milyar daha da zorlaþýrken AB Telekom paketi askýda kalmaya yatýrým yapmalarý bekleniyor. devam ediyor. Sayfa 6 Avrupa Birliði Koordinasyon Merkezi
Dijital içerik satýþýnda yeni modeller Bu çerçevede dijital ürün sektörü yeni iþ modelleri geliþtirmek için çalýþýyor. Müzik sektörü internet korsancýlýðýndan aðýr yara alýrken kendisine yeni çýkýþ yollarý aramaya devam ediyor. B u n a g ö r e, h a l e n Brüksel'de Türkiye'nin AB nezdindeki Daimi Plak üreticilerini temsilen IFPI 2008'de müzik Temsilcisi olan Volkan üreticilerinin kar oranlarýnýn önceki yýla oranla yüzde Bozkýr, Avrupa Birliði 25 arttýðýný ve satýþlarýnda beþte bir oranýnda artýþ G e n e l S e k r e t e r l i ð i gösterdiðini açýkladý. görevine getirildi. Ýnternet üzerinde faaliyetlerine devam eden itunes, Amazon, 7digital veya Dada gibi müzik satýþ maðazalarýnýn giderek kendilerini daha fazla geliþtirmeleri sonucu bir önceki yýla göre toplam satýþlar yüzde 24 oranýnda arttý. Bu artýþýn farklý c i h a z l a r a r a s ý n d a m ü z i k d o s y a l a r ý n ý n aktarýlabilmesinin mümkün olmasý önemli rol oynuyor. Büyümenin ardýndaki bir diðer etmen de müzik sanayine göre farklý iþ modelleri sayesinde kazancýn artmasý oldu. Bu modellerin birinde tek bir þarký veya albümün satýn alýnmasý halinde sýnýrsýz müzik parçalarýna ücretsiz eriþim saðlanýyor. Örnekler BSkyB ve Universal Müzik ortaklýðýnda satýþa sunuluyor. Benzer giriþimlerin Danimarka, Fransa ve Ýsveç'te de faaliyete geçtikleri bildiriliyor. Öte yandan Nokia ve Sony Ericsson gibi cep telefonu firmalarý da yeni modelleri de ücretsiz indirim saðlayan donanýmlarla yüklü olarak imal ediliyor. Müzik sektörü lobileri ve daha geniþ kapsamlý internet içeriði üreticileri Avrupa'da internet korsancýlýðýnýn önlenmesi için gerekli tedbirlerin alýnmasý yönünde aðýrlýklarýný koymaya çalýþýyorlar. Bu gruplar þarký, film ve yazýlým dosyalarýnýn indirilmesi ve yüklenmesi sýrasýnda telif hakký kurallarýna uyulmayan ve dolayýsýyla hak sahiplerinin kazancýna engel olan faaliyetlere engel olabileceklerine inanýyorlar. Telekom paketiyle ilgili görüþmelerde bazý Avrupa Parlamentosu üyeleri telif hakký korunumu ve internet hizmet saðlayýcýlarýna bu konuda bir takým yükümlülükler getirilmesi yönünde çaba sarf etti. Ancak Telekom sanayinin ve tüketicilerin yoðun baskýlarý sonucu tasarý reddedildi. Telekom paketi halen internet kullanýcýlarýnýn haklarý konusunda kurum içi anlaþmazlýklara sahne olan Avrupa'da elektronik iletiþimin yasal doðasýnýn yeniden biçimlendirilmesi amacýna yönelikti. AÐUSTOS 2009 TÜRKÝYE'NÝN AB ÝLE ÝLÝÞKÝLERÝNDE YENÝ ÜST DÜZEY KADRO BELÝRLENDÝ Türkiye'nin Avrupa Birliði ile iliþkilerinin koordinasyonunda görev alan üst düzey kadro belli oldu. Bozkýr'ýn Brüksel'deki pozisyonuna ise halen AB'den Sorumlu Dýþiþleri Bakanlýðý Müsteþar yardýmcýsý olan Selim Kuneralp atandý. AB'den Sorumlu Dýþiþleri Bakanlýðý Müsteþar Yardýmcýlýðýna þu anda Viyana Büyükelçisi olarak görev yapan Selim Yenel atandý. Üst düzey kadro atamalarýna iliþkin gerekli iþlemlerin tamamlanmasýnýn ardýndan, yetkililerin yeni görevlerine baþlamasý bekleniyor. MEDYA EÐÝTÝMÝ AVRUPA'DA ZORUNLU OLACAK Avrupa Komisyonu, Avrupa Birliði vatandaþlarýnýn yeni medyada daha faal olabilmeleri, gizli reklamlar, mahremiyet ihlali gibi potansiyel risk teþkil eden konularda farkýndalýk geliþtirebilmeleri için üye ülkelerin eðitim programlarýnda medya eðitiminin zorunlu hale getirilmesine çalýþýyor. Avrupa Komisyonu Bilgi Toplumu ve Medyadan sorumlu üyesi Viviane Reding konuyla ilgili açýklamasýnda Artýk medya ile karþýlýklý etkileþim bir gazeteye yazý yazmaktan çok daha fazla anlam içerecek. Bugünün tüketicileri kendi içeriklerini oluþturabilirler ve üçüncü parti içeriðini dönüþtürerek yeni þeyler üretebilirler. Ancak sosyal iletiþim aðlarý ve dijital TV gibi yeni medya araçlarýný kullanamayanlar kendilerini kuþatan bu dünyanýn parçasý olmanýn ve onunla iletiþim kurmanýn sýkýntýlarýný yaþayacaklardýr dedi. Nitekim yeni medya yayýnlarý ve ekonomik getirileri Avrupa'da giderek artarken birtakým gözle görülmeyen engeller de iletiþimin daha modern biçimlerine eriþimi sýnýrlamaya devam ediyor. 2008'de yapýlan AB Ýstatistik Kurumu (Eurostat) tarafýndan yapýlan bir araþtýrmaya göre, neredeyse her dört Avrupalýdan biri internet baðlantýsý olmadýðýný çünkü Web'i nasýl kullanmalarý gerektiðini bilmediklerini itiraf ediyor. Komisyon medya okuryazarlýðýnýn sosyal dýþlamanýn yeni bir þekli olduðunu düþünüyor ve dolayýsýyla üye devletleri geliþmekte olan teknolojilerin nesiller Avrupa Birliði Koordinasyon Merkezi Sayfa 7
arasýnda, farklý gelir ve sosyal konumdaki insanlar arasýnda yaratacaðý boþluðu gidermesi için çaba sarf ediyor. Avrupa anlaþmalarý Brüksel'in eðitim politikalarýný doðrudan düzenlemesine izin vermiyor. Ancak Komisyon üye devletleri ikna yoluyla farklý alanlarda bir takým yasal tedbirler alýnmasýnda ikna gücünü kullanýyor. AP'ýn desteðiyle Komisyon 20 Aðustos'ta bir tavsiye yayýmladý ve üye ülkeleri yetiþkinler için yeni medya eðitimine tabi tutabilecek kurslar düzenlenmesini ve okul eðitim müfredatlarýnda bu eðitim türünün zorunlu hale getirilmesini istedi. Avrupalý gençlerin yüzde 85'inden fazlasý interneti ve sohbet odalarý, bloglar, sosyal iletiþim aðlarý gibi yeni medya araçlarýný düzenli olarak kullanýyor. Komisyon'un hedef kitlesinin gençler olmasýnýn sebebi ise birçoðunun Web'in ve yeni teknolojilerin tehditlerini göz ardý etmeleri. Genç kullanýcýlar gerçekten de internette en kötü deneyimleri yaþayan kullanýcý gurubunu temsil ediyor. Bunun sebebi ise kiþisel bilgilerin korunmasý noktasýnda son derece rahat davranmalarý ve bu bilgilerin paylaþýmýndan kaynaklanabilecek tehlikelerin farkýnda olmamalarý. Komisyon tavsiyesinde vatandaþlarýn ve özellikle gençlerin kiþisel bilgilerine geliþtirilmiþ reklam gibi sipariþ programlardan nasýl koruyabileceklerine dair bilgi sunulmasýna yer veriliyor. Bu hedefe ulaþýlabilmesi için Brüksel eðitim müfredatýnda medya eðitiminin zorunlu hale getirilmesi konusunda tartýþmalarýn baþlatýlmasý çaðýrýsýnda bulunuyor. Komisyon ayrýca Avrupalýlarýn bloglar, sosyal iletiþim siteleri ve diðer yeni tür iletiþim araçlarý sayesinde medya kullanýcýlarý olmak yerine medya içerik üreticileri olarak görmek istediklerini belirtiyor. Ancak medya içerik üretiminde vatandaþlarýn daha fazla söz sahibi olmalarý kimi çevreleri endiþelendiriyor. Avrupa Yayýncýlar Birliði Baþkaný Angela Mills kitle internet medyasýnda bir çeþit fast food üretimine gidilmesi riskine karþý uyarýyor. Bloglarýn hýzla çoðalmasý ve içeriðin kontrol edilmemesi gibi nedenlerle gazeteciliðin toplum içindeki rolü tehdit altýnda bulunuyor. Mills Birçok aç internet kullanýcýsý gerçekten de bilgilendirilmek istiyor olabilirler ama bilgi saðlayýcýlarýn veya kaynaklarýn amaçlarýný sorgulamaksýzýn Web'de gezinen bazýlarý kitle halinde yanlýþ bilgilenmeye yol açabilirler þeklinde uyarýyor. Avrupa Parlamentosunun geçen yýl bu konuda çaðrýda bulunmasýndan sonra Komisyon taslak hazýrladý. AP üyeleri okullarda hem öðretmenlere hem de öðrencilere medya eðitimi verilmesi talebinde bulundular. AP'nin Slovenyalý üyesi Ljudmila Novak tarafýndan hazýrlanan ve herhangi bir yasal baðlayýcýlýðý bulunmayan karar tasarýsýný parlamento 2008'de onayladý. Medya eðitiminin teþvik edilmesi çaðrýsýnýn yer verildiði karar bütün okullarda ve öðretim düzeylerinde medya eðitiminin müfredatýn asli parçasý olmasý, öðretmen ve yaþlý vatandaþlara medya eðitimi verilmesi tavsiyesinde bulunuyor. Ýplik Pazarý Sokak No: 28 Büyük Hamam Karþýsý Surlar içi - Lefkoþa Kuzey Kýbrýs Türk Cumhuriyeti Tel: +90 392 228 3423 / +90 392 228 3424 Faks: +90 392 228 3448 Http://www.eucoordination.org Avrupa Birliði Koordinasyon Merkezi Tarafýndan Hazýrlanmýþtýr.