Türkiye İş Kurumu İSTİHDAM POLİTİKALARI İSTANBUL ÇALIŞMA VE İŞ KURUMU İL MÜDÜRLÜĞÜ 6 Ocak 2015
İŞKUR, 1946 yılında kurulmuştur Kurumsal Gelişim 2003 yılında yeni gelişen ihtiyaçlar ve değişen koşullara paralel olarak İŞKUR adıyla değişmiş ve yeni hizmetler kazanmıştır: İşsizlik Sigortası Fonu Etkin Aktif ve Pasif İşgücü Piyasası Programları Kriz Dönemine Yönelik Sürdürülebilirlik Politikaları 2012 yılından itibaren taşrada İş ve Meslek Danışmanlığı Hizmeti etkinleştirilmiş ve merkezde uzmanlaşmaya gidilmiştir. 2011 yılından itibaren Sosyal Güvenlik Kurumunun vermiş olduğu hizmetler hariç Çalışma hayatı ve endüstriyel 2 işlemlerle ilgili çalışmaları yürütmektedir.
İşgücü Piyasasının Genel Görünümü Türkiye de her yıl ortalama 750-800 bin kişi çalışabilir nüfusa dahil olmaktadır. İstihdam 2007-2014 yılları arasında 5 milyon 848 bin kişi artmıştır. İşsizlik oranı % 10,5 Gençlerde işsizlik oranı %19,1 İşgücünün %55,9 u lise altı eğitim düzeyine sahiptir. İşgücüne katılım oranı %51,1 Kadınların işgücüne katılım oranı %30,9 Kayıt dışı istihdam oranı %35,7 İstanbul da %16,5 3
İstihdam Politikaları Ulusal istihdam stratejisi (2023 yılı hedef alınarak hazırlanmıştır.) Eğitim-istihdam ilişkisinin güçlendirilmesi İşgücü piyasasında güvence ve esnekliğin sağlanması Özel politika gerektiren grupların istihdamının artırılması İstihdam-sosyal koruma ilişkisinin güçlendirilmesi Hedefler İşsizlik oranının 2023 yılı itibarıyla % 5 düzeylerine indirilmesi, İstihdam oranının 2023 itibariyle % 50 ye yükseltilmesi, Tarım dışı sektörde kayıt dışı istihdam oranının 2023 yılında % 15 e indirilmesi, Kadınların işgücüne katılım oranının 2023 yılında %41 in üzerine çıkarılması.
İş Ve Meslek Danışmanlığı Hizmeti Her işsiz ve işverene bir iş ve meslek danışmanı Türkiye Genelinde 3900, İstanbul da 700 İMD Görev yapmaktadır. İş ve Meslek Danışmanlığı hizmetleri kapsamında; işsizler ve daha iyi şartlarda iş arayanlara yönelik iş danışmanlığı, Öğrencilere yönelik olarak meslek danışmanlığı hizmeti vermektedir. İşverenlerimizi ziyaret ederek Kurum hizmetlerimizi anlatmakta, açık işleri alınmakta ve aranılan nitelikte işgücünün temini için aracılık yapmaktadır. İstanbul da her bir danışman İŞKUR a kayıtlı 850 kişiye ve 350 işyerine danışmanlık hizmeti vermektedir. 5
İşgücü Piyasası Talep Araştırması İşgücü Piyasasının Fotoğrafını Çekiyoruz! Yılda en az 2 kez, tüm Türkiye de 10+ çalışanı olan yaklaşık 130 bin işyeri, İstanbul da 8.500 işyeri İMD ler tarafından ziyaret edilip yüz yüze görüşmeyle işgücü piyasası araştırması yapılarak; İşverenlerin güncel ve gelecekteki işgücü ihtiyaçları belirleniyor, Açık işleri alınarak karşılanmaya çalışılıyor, Aranılan nitelikteki işgücünün temini için mesleki eğitim kursları düzenleniyor, İşgücü piyasasına yönelik politika ve faaliyetler belirleniyor. 6
İşgücü Piyasası Talep Araştırması Araştırmanın Sonuçları Ziyaret edilen her 5 işyerinden 1 inde açık iş var, Her 3 işyerinden 1 i nitelikli çalışan bulmakta güçlük çekiyor, Eleman temininde güçlük çektiğini belirten işverenlerin % 65 i, sebep olarak yeterli beceri ve niteliğe sahip elaman bulamadıklarını belirtiyorlar. Yapılan çalışma, ülkemizde mesleksizlik sorununu ve nitelik eksikliğini somut bir biçimde ortaya koymaktadır. Ülkemizde işsizliğin asıl nedeni mesleksizliktir. 7
İşsizlik Ödeneği Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalan sigortalılardan; işten ayrılmadan önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış ve son üç yıl içerisinde en az 600 gün süreyle işsizlik sigortası primi ödemiş olmak kaydıyla işsizlik sigortası hizmetlerinden yararlanabilirler. 1999 yılında çıkan 4447 Sayılı Kanun ile İşsizlik Ödeneği uygulaması getirilmiştir. İşsizlik sigortası fonunda; 30.11.2014 tarihi itibariyle 80,3 Milyar TL bulunmaktadır. Mart 2002 - Kasım 2014 tarihleri arasında Türkiye genelinde; 5.161.586 kişi başvuruda bulunmuş, 3.077.970 kişi işsizlik ödeneği almaya hak kazanmıştır, Toplam 8,3 Milyar TL ödemede bulunulmuştur. 30 Kasım 2014 itibariyle; İstanbul da 79.788, Türkiye genelinde 273.128 kişiye işsizlik ödeneği almaya devam ediyor. Ödenek en az alan 480 TL, En fazla alan da 960 TL dir.
Diğer Pasif İstihdam Hizmetleri * Ücret Garanti Fonundan yararlanmak için En az Bir yıl o işletmede ve çalışmış olmak * Kısa Çalışma Ödeneği için İşsizlik Ödeneği hak etme şartlarını sağlamak. 9
Aktif İşgücü Hizmetleri İŞKUR, işgücü piyasasının ihtiyaç duyduğu nitelikli işgücünün temini için; «Mesleksizliğe Son» diyor. MESLEKİ EĞİTİM KURSLARI İŞBAŞI EĞİTİM PROGRAMLARI UZMANLAŞMIŞ MESLEK EDİNDİRME MERKEZLERİ (UMEM) GİRİŞİMCİLİK EĞİTİM PROGRAMLARI ENGELLİ HÜKÜMLÜ VE ESKİ HÜKÜMLÜLERE YÖNELİK MESLEKİ EĞİTİM ve REHABİLİTASYON TOPLUM YARARINA PROGRAM 10
Mesleki Eğitim Kursları Bütçe ve Kaynağı Bütçe Kaynağı: İşsizlik Sigortası Fonu, Bütçe: 2014 yılında kurs ve programlar için; Ülke genelinde 1.8 Milyar TL, İstanbul a 110 milyon TL ödenek tahsis edilmiştir. 2015 yılında kurs ve programlar için; Ülke genelinde 2 milyar TL, İstanbul a 150 milyon TL ödenek tahsis edilmiştir. İl İstihdam ve Meslek Eğitim Kurulu Kararıyla; İstanbul da 26 Bin Mesleki Eğitim, 20 Bin İş Başı Eğitim, 8 Bin Girişimcilik eğitimi olmak üzere, Toplamda 54 bin 215 kişinin mesleki eğitimden yararlandırılması hedeflenmektedir.
Mesleki Eğitim Kursları İŞKUR tarafından işgücü piyasasının ihtiyaç duyduğu tüm mesleklerde işsizlerin niteliklerini geliştirerek istihdam edilebilirliklerini artırmak amacıyla meslek edindirme ve geliştirme kursları düzenlenmektedir. 15 yaşını tamamlamış İŞKUR a kayıtlı bütün işsizler faydalanabilirler. Kursiyerlere günlük 20-25 TL zaruri gider ve İş Kazası ve Meslek Hastalığı ile GSS primleri ödenir. 12
Mesleki Eğitim Kursları Kurs Talebi Nasıl Değerlendirilir? İşgücü piyasasından (Meslek odaları, meslek örgütleri, STK) veya işverenden alınan işgücü talebi için; Öncelikle o meslekte daha önce eğitim almış ve kuruma (İŞKUR) kayıtlı olan ve aktif bir şekilde iş arayan kişiler varsa işverene yönlendirilmektedir. İşveren gönderilen kişileri beğenmeme hakkına sahiptir. Yapılan görüşmelerden sonra eksik kalan işgücü talebi için kurs yapılmaktadır. 13
Hangi Yöntemleri Kullanıyoruz? 1- İşbirliği Yöntemi İlana tabi olmadan teorik ve pratik eğitimlerin işyerlerinde yapıldığı talebe dayalı kurs programıdır. Eğitim MEB onaylı program kapsamında yapılır, Eğitim yerini ve eğiticiyi işveren belirler, Eğitime katılacak kişilerde aranacak özellikleri işveren belirler, Eğitim sırasında işverene herhangi bir maliyet oluşmuyor, Eğiticiyi kendi bünyesinden bulamayan işverene, eğitici ücretini İŞKUR ödüyor (MEB ek ders ücretinin iki katı- eğitici unvanına göre her bir ders saati için 22-46 TL arası), Eğitim sırasında kursiyerlere İŞKUR tarafından günlük 20 TL cep harçlığı, (kursiyer zaruri gideri) verilmektedir. 14
Hangi Yöntemleri Kullanıyoruz? - 2 1- İşbirliği Yöntemi (devam) Eğitime katılan kişilerin Genel Sağlık Sigortası ve İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sigorta primleri İŞKUR tarafından ödeniyor, Bütün eğitim maliyetleri İŞKUR dan! Kurs süresince; İşveren; istihdam edeceği kişiyi veya kişileri eğitimin teorik ve pratik kısmında tanıma imkanı buluyor, Eğitim işyerinde düzenlendiği için kursiyerlerin çalışacakları işyerini ve makinaları tanıması sağlanıyor, Eğitim sırasında güncel teknoloji kullanıldığı için, eğitim sonrasında kursiyerlerin uyum sorunu olmuyor, 15
Hangi Yöntemleri Kullanıyoruz? - 3 1- İşbirliği Yöntemi (devam) İşveren İŞKUR olmadan kendisi eğitim vermek isterse, eğitici ücreti, temrin gideri ve diğer maliyetler hariç sadece AÜ. maliyeti kişi başı 1.412 TL. kendisi ödemektedir. Eğitimler bir grupta en az 10 en fazla 25 kişilik gruplar halinde yapılır, Grup sayısında sınır yok. Eğitimler günlük en az 5, en fazla 8 saat, haftalık 40 saat yapılır, gece saat 23.oo kadar program yapılır. İşveren kurs sonunda kursiyerlerin en az % 50 sini bir yıllık süre içerisinde en az 120 gün, kurs süresi 120 günden fazlaysa kurs süresi kadar istihdam etmek zorundadır. 16
2- Uzmanlaşmış Meslek Edindirme Merkezleri (Umem) Beceri 10 Projesi Nedir? İşgücü piyasasında arz talep uyuşmazlıklarından kaynaklanan işsizliğe çözüm getirmek amacıyla (UMEM) Projesi 2010 yılında İŞKUR, TOBB, MEB ve TOBB ETU arasında başlatılmıştır. Proje ile, özellikle sanayi ile mesleki ve teknik eğitim kurumları arasındaki işbirliğini artırarak, ihtiyaç duyulan nitelikli işgücü talebi karşılanmaktadır. Proje kapsamında sanayi, hizmet ve tarım alanlarında teorik eğitim ve işbaşı eğitim birlikte verilmektedir. 17
UMEM UYGULAMA SÜRECİ İŞGÜCÜ TALEBİ KURS (Teorik Eğitim) İstihdam Taahhüdü %50 Firma bünyesinde kurs (teorik-pratik eğitim) -MEB kurs programları kullanılacaktır. - Teorik ve pratik eğitim işyerinde birlikte uygulanır. (Ayrıca işbaşı eğitim programı uygulanmaz.) - Kurs sonunda teşviklerden yararlanacaktır. - Başarılı kursiyerlerin %50 si istihdam edilir. Süreç sonunda başarılı olanların %50 sinin istihdamı istenecek Okul bünyesinde kurs (teorik eğitim) - Meslek liseleri (kamu veya özel), üniversiteler ve yüksekokullarda kurslar açılmaktadır. - MEB ve Üniversite onaylı kurs programları uygulanır. - Başarılı kursiyerler, işbaşı eğitim programına yönlendirilir. İşbaşı Eğitim Programı (İEP) 18
Umem Projesinin Avantajları - 1 Eğitici Giderleri İŞKUR tarafından karşılanmaktadır. İşverenin eğitici gideri ödemesine gerek yoktur. Eğitim süresince Kursiyer Zaruri Gideri günlük 25 TL. İŞKUR tarafından ödenmektedir. Eğitim süresince Genel Sağlık Sigortası ve İş Kazası Meslek Hastalığı Sigorta Primleri İŞKUR tarafından ödenmektedir. Kursu başarıyla tamamlayanların en az %50 işveren tarafından istihdam edilecektir. İstihdam edilenlerin 36+6 ay = 42 ay süresince (6111 sayılı yasada belirtilen diğer koşulların sağlanması halinde) İşveren payı SGK primleri İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanır.
İŞBİRLİĞİ VE UMEM İŞBİRLİĞİ EĞİTİM FARKI İŞBİRLİĞİ VE UMEM İŞBİRLİĞİ KAPSAMINDA DÜZENLENEN KURSLARDA İŞKUR İŞBİRLİĞİ EĞİTİMLERİ - İstihdam Taahhüdü; Kursun başladığı 1/10 zaman dilimindeki Katılımcı sayısının %50 si üzerinden hesaplanır, - Katılımcılara (Kursiyerlere) günlük 20 TL. Cep Harçlığı verilir, - Eğitici olmak için en az Usta öğreticilik belgesi veya en az MYO Mezunu olmak istenir. - Eğitim MEB belirlediği süreyi aşmaz %50 İSTİHDAM UMEM İŞBİRLİĞİ EĞİTİMLERİ - İstihdam Taahhüdü; kursu tamamlayanların %50 si kadar, - Katılımcılara (Kursiyerlere) günlük 25TL. Cep harçlığı verilir. - Eğitici olarak: ustalık, kalfalık, Teknikerlik ve teknisyenlik belgesi olan herkes kabul edilir. - Eğitim; okul ve İşletmede ayrı ayrı yapılabilir 20
3- İşbaşı Eğitim Programı 21
3- İşbaşı Eğitim Programı En az iki sigortalı çalışanı olan özel sektör işyerlerinde uygulanır, 2-10 kişi arasında çalışanı olan 1 kişi, 11 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinin il sınırları içerisinde çalıştırmış olduğu toplam işçi sayısının % 10 katılımcı veriyoruz. Örneğin; 200 kişi çalıştıran işyerine 20 katılımcı veriliyor. İşbaşı eğitim programı sırasında işverene bir maliyeti yok, Katılımcı günlük en az 5, en fazla 8 saat, haftada 45 saat, toplamda maksimum 160 fiili gün işyerinde çalışarak iş deneyimini artırır. İŞKUR olarak katılımcıya günlük 25 TL cep harçlığı veriyoruz, iş kazası ve meslek hastalığı sigorta primi ile genel sağlık sigortası prim giderlerini ödüyoruz. 22
3- İşbaşı Eğitim Programı - devamı Kişi tecrübe kazanırken, işveren maliyeti olmayan işçi adayını tanıyarak ve işyerinde çalıştırarak istihdam edeceği kişiyi kendisi yetiştirmektedir. İstihdam zorunluluğu yoktur. Bir yıl içinde tekrar yararlanmak istenirse o zaman daha önce katılan kişilerin % 20 sini en az 60 gün istihdam zorunluluğu var. Tek şart, programın başladığı günkü çalışan sayısının programın sonunda da korunmasıdır. Aksi halde işyeri ile bir süre işbirliği yapılamıyor. Bu projeden üniversite öğrencileri yararlanmaktadır. 23
3- İşbaşı Eğitim Programı devamı (İşyerine katkısı ) İşyerinin bu projeden bir yılda iki defa yararlandığında; Çalışan Sayısı İEP Kontenjan (%10) Yararlanma süresi Yararlanan Sayısı Asgari Ücretli Bir Kişinin Maliyeti Yıllık Toplam 2-10 kişi 1 kişi 6 ay x 2 grup 2 1.412 TL 16.944 TL 11-20 2 kişi 6 ay x 2 grup 4 1.412 TL 33.888 TL 50 + 6 kişi 6 ay x 2 grup 12 1.412 TL 101.664TL 100 10 kişi 6 ay x 2 grup 20 1.412 TL 169.440 TL İşletme bir yıl içinde ikinci kez geldiğinde daha önce aldığı katılımcıların en az % 20 sinin en az 60 gün istihdam edeceğini dair taahhütname vermesi yeterli. 24
Programa Katılım Koşulları Kuruma kayıtlı işsiz olmak, 15 yaşını tamamlamış olmak, İşbaşı Eğitim Programı - 4 İşverenin birinci veya ikinci derece kan hısmı veya eşi olmamak, Emekli olmamak, Programın başlama tarihinden önceki 3 aylık dönemde programın yapılacağı işyerinin çalışanı olmamak, İş ve meslek danışmanlığı hizmetlerinden faydalanarak, danışmanın uygun görüşünü almak,
Özetle Mesleki Eğitim Kursları Kolay ve Hızlı Başvuru
İstihdam Teşvikleri Özel sektör işyerlerinin son altı aylık sürede çalıştırmış oldukları işgücü ortalamasına ilave olarak, Son altı ay adına Sosyal Güvenlik Primi yatırılmamış birini işe aldığında, SGK işveren payı sigorta primleri 54 aya kadar varan süreyle, İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmaktadır.
İstihdam Teşvikleri İşe Alınacak Personelde Bulunması Gereken Nitelik ve Şartlar 18 Yaşından Büyük Kadınlar 18-29 Yaş Arası Erkekler 29 Yaşından Büyük Erkekler İŞKUR Mesleki Yeterlilik Belgesi (MYB) Sahipleri Mesleki ve Teknik Eğitim Mezunu (Orta/Yüksek Öğr.) / İŞKUR Mesleki Eğitim Kursu Bitirme Belgesi Sahipleri Herhangi bir Belgesi Bulunmayanlar 48 48 24 36 36 24 24 24 x Çalıştırılacak Personel İŞKUR'a kayıtlı işsizlerden alınırsa ilave 6 ay süre eklenecektir
Arayın, iş ve meslek danışmanlarımız sizi ziyaret etsin Sorularınızı cevaplamak ve ihtiyaç duyduğunuz desteği sunmak için hazırız. www.iskur.gov.tr www.facebook.com/turkiyeiskurumu www.twitter.com/turkiyeiskurumu 29