Çalışma Soruları 1 - Cevaplar BBY252 Araştırma Yöntemleri 2015-2016 Bahar Dönemi Soru 1: Öğrencilerin geçme notlarının hesaplanmasında ara sınav %40, final sınavı %60 etkilidir. Bu bilgiye göre geçme notlarını bulunuz ve geçme notu değişkenini oluşturunuz. Bunun için 30-32. ders slaytlarından faydalanabilirsiniz. Bu soru için geçme notunun yer aldığı veri ekranının bir görüntüsünü yapıştırmanız yeterli olacaktır. Nasıl yapılır? Veri sayfasına gecmenotu adlı yeni bir değişkenin eklendiğini göreceksiniz: Sizden istenen sadece bu son ekran idi. 1
Soru 2: Yeni oluşturduğunuz geçme notu değişkenini aşağıda verilen notların harf karşılıklarına göre gruplayarak harf geçme notu değişkenini oluşturunuz. Bunun için 17-20. ders slaytlarından faydalanabilirsiniz. Notların harf olarak karşılıkları aşağıda verilmiştir. Bu soru için harf geçme notunun yer aldığı veri ekranının bir görüntüsünü yapıştırmanız yeterli olacaktır. A1 A2 A3 B1 B2 B3 C1 C2 C3 D F3 95-100 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 0-49 Nasıl yapılır? 2
Output dosyasında yaptığınız gruplama işlemi ile ilgili bilgiyi göreceksiniz: Veri sayfanıza harfgeçmenotu adlı yeni değişken eklendi: Yeni eklenen harfgecmenotu değişkeninde bazı verilerin eksik olduğunu göreceksiniz. Bu durum ondalıklı notlardan kaynaklanmaktadır ve tranform ekranında aşağıdaki değişiklik yapılarak düzeltilebilir: 3
Yaptığımız işlem sonrasında boş göze kalmadığına dikkat edin. 4
SPSS in 1 i A1, 2 yi A2... şeklinde algılaması için değişken sayfası açılıp aşağıdaki gibi kodlama yapılmalı: Bu işlem sonrasında harfgecmenotu değişkeni veri sayfasında aşağıdaki gibi görünecek. Sizden istenen bu son ekranın görüntüsü idi. 5
Soru 3: Öğrencileri geçme notlarına göre büyükten küçüğe sıralayıp, aynı sırayı paylaşan öğrencileri bulunuz. Sıralama işlemi için 37. slayttan faydalanabilirsiniz. Aynı sırayı paylaşan öğrencileri bulmak için tek tek sıralara bakmak yerine, yeni oluşturduğunuz sıra değişkenine göre sıklık tablosu almak pratik bir yol olabilir. Bu soru için öğrencilerin geçme notlarına göre sırasını gösteren değişkenin de yer aldığı veri ekranının bir görüntüsünü ve bulduğunuz sıklık tablosunu yapıştırmanız; ayrıca aynı sırayı paylaşan öğrencileri belirtmeniz gerekmektedir. Nasıl yapılır? 6
Öğrencilerin geçme notlarına göre sıralarını bulduk ve sıra değişkeni (Rgecmenotu) veri sayfasına eklendi. Aynı sırayı paylaşan öğrencileri bulmak içinrgecmenotu değişkeni üzerinden aşağıdaki gibi sıklık tablosu oluşturacağız: Bulduğunuz sıklık tablosunda aynı sırayı paylaşan (yani aynı notu alan) öğrencileri daha rahat görmek için Format kısmına tıklayıp aşağıdaki düzenlemeleri yapın. Bu sayede SPSS tabloyu sıklığa göre büyükten küçüğe sıralı şekilde sunacak. 7
Tüm bu işlemlerden sonra aşağıdaki gibi bir tabloya ulaşırsınız: Yukarıdaki sıklık tablosuna göre geçme notu 42. sırayı paylaşan 3 kişi (Senem Yıldırım, Ayşegül Işıklı, Gabriela Dumitru), 9. sırayı paylaşan 2 kişi (Kerime Pınar Doğan, Çiğdem Aydın),... ve 88. sırayı paylaşan 2 kişi (Büşra Kızılaslan, Özge Yüksek) olduğunu anlıyoruz. Kişileri belirlemek için veri ekranında bu sıralara karşılık gelen ad ve soyadlara bakılmaktadır. Bu soru için sizden istenen yukarıdaki sıklık tablosu ile yıldız ile işaretlenmiş olan ekran görüntüsü idi. 8
Soru 4: Harf geçme notları için sıklık tablosu ve grafik oluşturun. Sıklık tablosu ve grafik yardımıyla sonucu yorumlayın. En uygun grafik türüne kendiniz karar vermeye çalışın. Sıklık tablosunu SPSS ile, grafiği Excel ile oluşturun. Bu sorunun cevabında bir sıklık tablosu, bir grafik ve bunların yorumu yer alacaktır. Sıklık tablosu nasıl yapılacak? Valid Harf Geçme Notu Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent A1 1 1.1 1.1 1.1 A2 2 2.2 2.2 3.3 A3 3 3.3 3.3 6.6 B1 5 5.5 5.5 12.1 B2 3 3.3 3.3 15.4 B3 9 9.9 9.9 25.3 C1 8 8.8 8.8 34.1 C2 5 5.5 5.5 39.6 C3 2 2.2 2.2 41.8 D 11 12.1 12.1 53.8 F3 42 46.2 46.2 100.0 Total 91 100.0 100.0 Elde ettiğiniz sıklık tablosunu word ya da excel yardımıyla aşağıdaki biçimde düzenleyebilirsiniz. SPSS te elde ettiğiniz sıklık tablolarını bir araştırma raporu, tez ya da makalede sunarken aşağıdaki gibi düzenlemeniz gerekir. 9
Tablo 1 Öğrencilerin geçme notlarına göre sıklık dağılımı Geçme notu N % A1 1 1 A2 2 2 A3 3 3 B1 5 6 B2 3 3 B3 9 10 C1 8 9 C2 5 6 C3 2 2 D 11 12 F3 42 46 Toplam 91 100 Grafik nasıl oluşturulacak? 10
1 2 2 3 3 6 6 9 10 12 46 Aşağıdaki gibi bir çubuk grafik kullanılabilir: A1 A2 A3 B1 B2 B3 C1 C2 C3 D F3 Şekil 1. Öğrencilerin geçme notlarına göre dağılımı (%) Yorum: Öğrencilerin %46 sı (42 kişi) Araştırma Yöntemleri dersinden başarısız olmuştur. A alan öğrenci sayısı yalnızca 6 tür (yaklaşık %7). Sizden istenen Tablo 1, Şekil 1 ve Yorum idi. 11
Soru 5: Öğrencilerin cinsiyetlerine göre harf geçme notlarını gösteren bir sıklık tablosu ve grafik oluşturun. Sıklık tablosu ve grafik yardımıyla sonucu yorumlayın. Altı çizili ifade size toplama göre mi, satıra göre mi yoksa sütuna göre mi yüzde alacağınız bilgisini veriyor. Sıklık tablosunu SPSS ile, grafiği Excel ile oluşturun. Bu sorunun cevabında bir sıklık tablosu, bir grafik ve bunların yorumu yer alacaktır. Sıklık tablosu nasıl yapılacak? Analyze > Descriptive Statistics > Crosstabs 12
Aşağıdaki gibi bir tablo elde edeceksiniz. Bu tabloyu Tablo 2 de gördüğünüz şekilde düzenleyebilirsiniz. Harf Geçme Notu Total Harf Geçme Notu * Öğrencinin cinsiyeti Crosstabulation Öğrencinin cinsiyeti Total Kadın Erkek A1 Count 1 0 1 % within Öğrencinin cinsiyeti 1.5% 0.0% 1.1% A2 Count 1 1 2 % within Öğrencinin cinsiyeti 1.5% 4.2% 2.2% A3 Count 2 1 3 % within Öğrencinin cinsiyeti 3.0% 4.2% 3.3% B1 Count 4 1 5 % within Öğrencinin cinsiyeti 6.0% 4.2% 5.5% B2 Count 2 1 3 % within Öğrencinin cinsiyeti 3.0% 4.2% 3.3% B3 Count 7 2 9 % within Öğrencinin cinsiyeti 10.4% 8.3% 9.9% C1 Count 5 3 8 % within Öğrencinin cinsiyeti 7.5% 12.5% 8.8% C2 Count 3 2 5 % within Öğrencinin cinsiyeti 4.5% 8.3% 5.5% C3 Count 1 1 2 % within Öğrencinin cinsiyeti 1.5% 4.2% 2.2% D Count 8 3 11 % within Öğrencinin cinsiyeti 11.9% 12.5% 12.1% F3 Count 33 9 42 % within Öğrencinin cinsiyeti 49.3% 37.5% 46.2% Count 67 24 91 % within Öğrencinin cinsiyeti 100.0% 100.0% 100.0% Tablo 2 Öğrencilerin geçme notlarının cinsiyetlerine göre dağılımı Kadın Erkek Geçme notu N % N % A1 1 1,5 0 0,0 A2 1 1,5 1 4,2 A3 2 3,0 1 4,2 B1 4 6,0 1 4,2 B2 2 3,0 1 4,2 B3 7 10,4 2 8,3 C1 5 7,5 3 12,5 C2 3 4,5 2 8,3 C3 1 1,5 1 4,2 D 8 11,9 3 12,5 F3 33 49,3 9 37,5 Toplam 67 100,0 24 100,0 13
Grafik nasıl oluşturulacak? Elde edilen grafik aşağıdaki gibi düzenlenebilir: Erkek Kadın 0 20 40 60 80 100 120 A1 A2 A3 B1 B2 B3 C1 C2 C3 D F3 Şekil 2. Öğrencilerin harf geçme notlarının cinsiyetlerine göre dağılımı 14
Yorum: Araştırma yöntemleri dersini alan öğrencilerin 67 si kız, 24 ü erkek öğrencidir. Kız öğrencilerin yaklaşık yarısı (%49), erkek öğrencilerin ise %38 i dersten başarısız olmuştur. Erkek öğrencilerden A1 alan bulunmazken, kız öğrencilerden bir kişi A1 notu almıştır. Sıklık dağılımına göre erkek öğrencilerin kız öğrencilerden daha başarılı olduğu söylenebilir. Sizden istenen Tablo 2, Şekil 2 ve Yorum idi. Soru 6: Öğrencilerin şubelerine göre harf geçme notlarının dağılımını bulun. Uygun bir grafik ile gösterip, sonucu yorumlayın. Altı çizili ifade size toplama göre mi, satıra göre mi yoksa sütuna göre mi yüzde alacağınız bilgisini veriyor. 5. ve 6. Sorularda istenen şeyler aslında benzer ancak farklı şekilde ifade edildiğine dikkat edin. Sıklık tablosunu SPSS ile, grafiği Excel ile oluşturun. Bu sorunun cevabında bir sıklık tablosu, bir grafik ve bunların yorumu yer alacaktır. Sıklık tablosu nasıl yapılacak? Analyze > Descriptive Statistics > Crosstabs 15
Aşağıdaki gibi bir tablo elde edeceksiniz. Bu tabloyu Tablo 3 te gösterildiği gibi düzenleyebilirsiniz. Harf Geçme Notu * Uygulama Şubesi Crosstabulation Uygulama Şubesi Total 1.şube 2.şube Harf Geçme Notu Total A1 A2 A3 B1 B2 B3 C1 C2 C3 D F3 Count 0 1 1 % within Uygulama Şubesi 0.0% 2.2% 1.1% Count 0 2 2 % within Uygulama Şubesi 0.0% 4.3% 2.2% Count 3 0 3 % within Uygulama Şubesi 6.7% 0.0% 3.3% Count 2 3 5 % within Uygulama Şubesi 4.4% 6.5% 5.5% Count 3 0 3 % within Uygulama Şubesi 6.7% 0.0% 3.3% Count 7 2 9 % within Uygulama Şubesi 15.6% 4.3% 9.9% Count 6 2 8 % within Uygulama Şubesi 13.3% 4.3% 8.8% Count 4 1 5 % within Uygulama Şubesi 8.9% 2.2% 5.5% Count 0 2 2 % within Uygulama Şubesi 0.0% 4.3% 2.2% Count 5 6 11 % within Uygulama Şubesi 11.1% 13.0% 12.1% Count 15 27 42 % within Uygulama Şubesi 33.3% 58.7% 46.2% Count 45 46 91 % within Uygulama Şubesi 100.0% 100.0% 100.0% 16
Tablo 3 Öğrencilerin geçme notlarının şubelere göre dağılımı 1.şube 2.şube Geçme notu N % N % A1 0 0,0 1 2,2 A2 0 0,0 2 4,3 A3 3 6,7 0 0,0 B1 2 4,4 3 6,5 B2 3 6,7 0 0,0 B3 7 15,6 2 4,3 C1 6 13,3 2 4,3 C2 4 8,9 1 2,2 C3 0 0,0 2 4,3 D 5 11,1 6 13,0 F3 15 33,3 27 58,7 Toplam 45 100,0 46 100,0 Grafik nasıl oluşturulacak? 17
Grafik düzenlenince aşağıdaki gibi olacaktır: 2.şube 1.şube 0 10 20 30 40 50 60 70 F3 D C3 C2 C1 B3 B2 B1 A3 A2 A1 Şekil 3. Öğrencilerin geçme notlarının şubelere göre dağılımı Yorum: 2.şubedeki öğrencilerin %60 a yakın kısmı Araştırma Yöntemleri dersinden başarısız olmuştur. 1. şube için bu oran %33 tür. 1.şubede en yüksek notlar olan A1 ve A2 notları ile geçen kimse bulunmamasına rağmen 1. şubenin 2. şubeye göre daha Araştırma Yöntemleri dersinden daha başarılı olduğu söylenebilir. Sizden istenen Tablo 3, Şekil 3 ve Yorum idi. 18