3. HAFTA ISL 108 GENEL MUHASEBE II Yrd.Doç.Dr. Murat YILDIRIM muratyildirim@karabuk.edu.tr Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
2 KONU BAŞLIKLARI 1. MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLARLA İLGİLİ SORULAR... 3 2. Sorular.... 3
3 1. MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLARLA İLGİLİ SORULAR Maddi olmayan duran varlıkların muhasebeleştirilmesinde, genel olarak, aşağıdaki hususlar hatırlanmalıdır: Herhangi bir fiziksel varlığı bulunmayan ve işletmenin belli bir şekilde ve 1 yıldan uzun sürede yararlanmak amacıyla yaptığı harcamalar bu gruptaki hesaplarda izlenir. Maddi olmayan duran varlıklar da yararlanma süresi içinde, amortisman yoluyla gidere dönüştürülür. 2. Sorular. 1. Bir kitapevi bir romanın telif hakkını yazarından 4 yıl için 100.000 TL ye satın alıyor. Telif ücreti yazara nakit olarak ödeniyor. Bu ücret için % 25 oranında gelir vergisi kesiliyor. KDV ise % 18 dir. Gerekli muhasebe kaydını ve ilk yılki amortisman tutarını muhasebeleştiriniz. Telif Hakkının Satın Alınması, 260 Haklar Hs. -Telif Hakkı 191 İndirilecek KDV Hs. 100.000 18.000 100 Kasa Hs. 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs. -Gelir Vergisi 25.000 -Katma Değer Vergisi 18.000 75.000 43.000 Telif hakkının satın alınması Amortisman ayrılması 770 Genel Yönetim Giderleri Hs. 25.000 268 Birikmiş Amortismanlar Hs.(-) 25.000 Amortisman Ayrılması
4 2. İşletmenin pazarlama faaliyetlerinde kullanmak üzere kirada bulunduğu bir depoya soğutma sistemi yaptırılıyor. İşi yapan firma soğutma sistemi için işletmeye %18 dahil 47.200 TL fatura ediyor. Fatura bedelinin 27.200 TL nakit olarak geri kalanı için de 2 aylık vadeli borçlanılıyor. Söz konusu maliyeti muhasebeleştiriniz ve kira sözleşmesinin 5 yıl olduğunu kabul ederek hızlandırılmış amortisman yöntemiyle ilk yılın amortisman kaydını yapınız. 264 Özel Maliyetler Hs. -Soğutma Sistemi 191 İndirilecek KDV Hs. 40.000 7.200 100 Kasa Hs. 336 Diğer Çeşitli Borçlar Hs. 27.200 20.000 Soğutma Sisteminin Amortisman Oranı 1/5=0.20 0.20 x 2 = 0.40 40.000 x 0.40 = 16.000 TL ilk yılın amortisman gideri 760 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Hs. 16.000 268 Birikmiş Amortismanlar Hs.(-) 16.000 Amortisman Ayrılması 3. İşletmenin yeni açılan şubesi için yapmış olduğu noter, ilan, vb. giderlerin toplamı 7.000 olarak ödeniyor. Kuruluş giderinin aktifleştirildiği varsayılırsa bu tutarı muhasebeleştiriniz ve ilk yıl için amortisman gideri ayırınız. 262 Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri Hs. 7.000 100 Kasa Hs. 7.000 Kuruluş ve Örgütlenme Giderinin
5 Amortisman ayrılması: 7.000 / 5 yıl = 1.400 TL 770 Genel Yönetim Giderleri Hs. 1.400 268 Birikmiş Amortismanlar Hs.(-) 1.400 Kuruluş ve Örgütlenme Giderlerinin Eğer dönem gideri olarak kabul edilseydi o zaman amortisman ayrılmayacaktı. 770 Genel Yönetim Giderleri Hs. 7.000 100 Kasa Hs. 7.000 Kuruluş ve Örgütlenme Giderinin 4. Yabancı bir kot markası olan Livays firmasının markasıyla 4 yıllığına üretim yapmak için % 18 KDV hariç 50.000 TL ye bir anlaşma imzalanıyor. İlgili tutar ilgili şirketin bankadaki hesabına yatırılıyor. Markanın satın alınmasını ve ilk yılki amortisman tutarının muhasebeleştiriniz. 260 Haklar Hs. -Markalar 191 İndirilecek KDV Hs. 50.000 9.000 102 Bankalar Hs. 59.000 Marka hakkının satın alınması Amortisman ayrılması 50.000 / 4 yıl = 12.500 TL
6 770 Genel Yönetim Giderleri Hs. 12.500 268 Birikmiş Amortismanlar Hs.(-) 12.500 Amortisman Ayrılması Örnek: İşletme bir diğer işletmeyi mevcut müşteri potansiyeli ve işletmenin bulunduğu yerin piyasaya yakınlığı göz önünde tutularak net defter değerinin üzerinde bir değer olan 150.000 TL ye aşağıdaki varlık ve borçları ile birlikte devralıyor. İlgili tutar bankadan ödeniyor. Alıcılar 31.500 TL Ticari Mallar 56.500 TL Binalar (Net) 40.000 TL Taşıtlar (Net) 18.000 TL Demirbaşlar 14.000 TL Toplam Varlıklar 160.000 TL Banka Kredileri 20.000 TL Borç Senetleri 36.000 TL Net varlıklar 104.000 TL Şerefiye 150.000 TL 104.000 TL = 46.000 TL 120 Alıcılar s. 153 Ticari Mallar Hs. 252 Binalar Hs. 254 Taşıtlar Hs. 255 Demirbaşlar Hs. 261 Şerefiye Hs. 31.500 56.500 40.000 18.000 14.000 46.000 102 Banka Hs. 300 Banka Kredileri Hs. 321 Borç Senetleri Hs. 150.000 20.000 36.000
7 KAYNAKÇA Orhan Sevilengül, Genel Muhasebe, Gazi Kitapevi, Ankara, 2011. Orhan Sevilengül, Çözümlü Muhasebe Problemleri, Gazi Kitapevi, Ankara, 2011. Yusuf Sürmen, "Muhasebe I", Celepler Matbacılık, Trabzon, 2010 Durmuş Acar, Nilüfer Tetik, Genel Muhasebe Detay Yayıncılık, 7. Baskı, Ankara, 2008. Abdullah Karakaya, Genel Muhasebe Ders Notları, Safranbolu, 2002.