KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ REHBER ÖĞRETMEN TG 4 ÖABT REHBERLİK Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının İhtiyaç Yayıncılık ın yazılı izni olmadan kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayımlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar, gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
AÇIKLAMA DİKKAT! ÇÖZÜMLERLE İLGİLİ AŞAĞIDA VERİLEN UYARILARI MUTLAKA OKUYUNUZ. 1. Sınavınız bittiğinde her sorunun çözümünü tek tek okuyunuz. 2. Kendi cevaplarınız ile doğru cevapları karşılaştırınız. 3. Yanlış cevapladığınız soruların çözümlerini dikkatle okuyunuz.
2016 ÖABT / RHBR REHBER ÖĞRETMEN TG 4 1. Benlik, insanların kendilerine biçmiş olduğu genel değerlerdir. Benlik algısı yüksek olan kişilerin kişisel özellikleri açıktır. Uygun amaçlar belirlerler. Zor durumların üstesinden gelebilirler. Benlik algısı düşük olan kişiler ise kendi düşüncelerini açıklamada zayıftırlar. Kendilerini az düşünürler. Gerçek dışı hedefler belirlerler. Kötümser olurlar. Bu durumda benlik algısı düşük olan kişiler, kendilerini az düşünen, başkalarının değerlendirmeleri ile yaşayan, önceliklerini buna göre belirleyen kişilerdir. 4. Gözlem yoluyla öğrenme 4 aşamadan oluşur. Bunlar dikkat, akılda tutma, uygulama ve güdülenmedir. Soruda ustasının yaptığı sırayla ifadesi vardır. Bu durum akılda tutmada bir problem olmadığını göstermektedir. Ancak sıraya rağmen ustası gibi yapamaması uygulama basamağında problem yaşadığını göstermektedir. 7. Allport, propriumun çocukluktan yetişkinliğe kadar olan farklı dönemlerde gelişen yedi farklı yönü olduğunu belirtmiştir. Yaşamın 3. yılında propriumun öz saygı boyutu ortaya çıkar. Çocuk, çevresini keşfetmeye yönelir. Bu keşif bazı görevleri yerine getirme durumunu da kapsar. 2. Toplumsal dünyaya ilişkin bilgileri yorumlama, analiz etme, anımsama ve kullanma biçimi sosyal biliştir. Bireylerin savaşı ve savaşın getirdiklerini değerlendirmeleri yaşanılanları izleme ve yorumlamaları analiz etmeleri bu kapsamda değerlendirilir. 5. Demet, anaokuluna gittikten sonra davranışlarında ilerleme yönünde değişimler meydana getirmiştir. Bir gelişim alanında yaşanılan olumlu bir durum diğer gelişim alanlarını da olumlu olarak etkilemiştir. Bu durum Gelişim bir bütündür. ilkesi ile ilişkilendirilebilir. 8. Vücut ısısı, kan basıncı, kalp atışı gibi süreçleri devam ettiren, acıkma ve susama hislerinin merkezi olan beyin bölümü hipotalamustur. Beynin merkezi çekirdek bölümünde bulunur ve aynı zamanda duyguların duyumsanmasında, stresli durumlardaki tepkilerimizde rolü vardır. 3. Hamit Bey in, gün içinde yapacaklarını hatırlamak için yapacaklarını bir kâğıda yazarak zaman zaman kontrol etmesi, kısa süreli bellekte bilgiyi tutabilmek için tekrar yöntemini kullanmasıdır. Kodlama, uzun süreli bellekteki bilginin kısa süreli belleğe geri getirilerek anlamlı hâle getirilmesidir. Ancak burada böyle bir durum yoktur. Sadece kâğıda yazıp zaman zaman geri dönüp kontrol etmek vardır. 6. Erikson un psikososyal kişilik kuramına göre kimlik oluşumu ergenlik döneminde oluşmaktadır. Bu dönem içerisinde birey geleceğe dair sorduğu sorulara yanıt alabildiği oranda kimliğini olumlu olarak geliştirir. Ancak bu konuda bunalımlar yaşayarak toplum tarafından kabul edilmeyen alanlara yönelmesi kimlik karmaşası yaşadığını gösterir. 9. Spearman, zekânın genel olarak iki faktörden oluştuğunu belirtir. Bunlar g genel yetenek ve s özel yetenektir. Genel yetenek tüm zihinsel faaliyetlerde rol oynayan zihinsel bir enerjidir. s faktörü ise bir işin yapılmasında gerekli olan alanlardır. 3
10. W koltuğundaki kuramcının vaka ile ilgili sergilediği depresif davranışları içe dönük saldırganlık olarak açıklaması Freud un psikanalitik kuramına uygundur. 13. Danışanın, Düşünüyorum da babam çok mükemmeliyetçi idi ve onun onayını alabilecek miyim, yaptığım şeyleri beğenecek mi diye sürekli tedirgin olurdum. Bunu şimdi fark ettim. demesi bir farkındalık veya içgörü kazanmasının göstergesidir. 16. Kişiselleştirme becerisi danışmanın danışanla empati kurabilmesi için gerekli beceridir. Kişiselleştirme ile bireyin duygusunun, bu duyguya neden olan durumun, yaşadığı problemin ve amaçlarının ifade edilmesi sağlanabilir. Özetlemede ise bu gibi ifadeler kullanılabilir ancak özetleme o andaki durumları değil, daha uzun süreçleri toparlamak adına yapılır. 11. Kuramcıların görüşlerini ve isimlerini doğru şekilde sıralarsak W koltuğundaki kuramcının, Bu vakanın sergilediği depresif davranışlar içe dönük saldırganlıktır. açıklamasından S.Freud olduğu, Q koltuğundaki kuramcının, Bitirilmemiş işlerin, ifade edilmemiş duyguların yarattığı gerilimdir. açıklamasından Fritz Perls olduğu, X koltuğundaki kuramcının, Koşulsuz kabul görmediği için bağdaşım içinde değildir. açıklamasından Rogers olduğu, Y Koltuğundaki kuramcının, Mantık dışı inançlarından ötürü olumsuz duygular yaşamaktadır. açıklamasından Ellis olduğu, Z koltuğundaki kuramcının, İşlevsel olmayan duyguları ve duygu şemaları vardır. açıklamasından duygu odaklı terapi kuramcısı Leslie Greenberg olduğu görülür. 14. Sorunun dışsallaştırılması tekniği kapsamında sorunlu danışan değil, sorunla ilişki kuran danışan varsayımını kabul eden, oturumlarda danışan tarafından seçilen kişilerden oluşan destek grupları oluşturarak tanık davet etme yöntemini kullanan kuram, öyküsel terapidir. Tanık davet etme yöntemiyle danışanın yeni gerçekliğini oluşturmasına ve yeni öyküsünü yazmasına yardımcı olunmaya çalışılır. 17. Kişinin, kendi görünümündeki küçük fiziksel bozukluklarla aşırı uğraşması ve bu kusurdan dolayı yoğun bir kaygı yaşaması beden dismorfik bozukluk olarak adlandırılır. Soruda Murat ın burnuyla olan uğraşısı ve bunun iş hayatını ve gündelik faaliyetlerini etkilemesi durumu söz konusudur. 12. Psikolojik danışmanın, ne olduğunu ve ne olmak istediğini bilmesi, kendisini ve diğerlerini olduğu gibi kabul etmesi, danışanın duygularını anlamaya çalışması ve kendisini tanımasına yardım etmesi, birey merkezli terapiye uygun davrandığını gösterir. Psikolojik danışmanın, danışmanın zıt kutuplar olan baskın beni ve çekinik benini kabullenmesini sağlaması ise gestalt terapisine uygun bir davranıştır. 15. Sokratik sorgulama, bilişsel terapide kullanılan ve mantık dışı düşüncelerinin geçerliliğini sorgulaması amacıyla yöneltilen sorulardan oluşur. Mucize soru ise danışanın sorunu çözüldüğünde nasıl olacağını hayal ettirmeye yöneliktir. 18. Tekrarlayan ve karşı konulamayan uyku atakları narkolepsi olarak adlandırılır. Bu rahatsızlığı yaşayan kişiler her an her yerde uykuya dalabilmektedir. Bu durum kişinin hızlıca REM evresine geçişidir. 4
19. DEHB olduğu düşünülen bir öğrencinin tanılaması çocuk psikiyatrisi tarafından gerçekleştirilir. Genel olarak tedavi süreci ritalin gibi ilaçlarla düzenlendiği için normal psikiyatri dışında çocuk alanı olması söz konusudur. 22. Bireylerin kendileri hakkında doğru ve gerçek bilgi vermemeleri, bireyin yeterince motive edilememesi, uygulayıcının objektif davranamaması, uygulama ve değerlendirmenin çok zaman alması bireyi tanıma faaliyetlerinde yaşanabilecek sıkıntılara örnektir. Ancak güvenilir ölçeklerin azlığı gibi bir sıkıntı yoktur, bu alanda geliştirilmiş bir çok güvenilir ölçek geliştirilmiştir. 25. İlgi envanteri sonucuna göre kişiye seçmesi gereken mesleğin ne olduğu söylenmelidir. ifadesi yanlıştır. İlgi, seçilebilecek mesleklerin belirlenmesinde tek başına yetebilecek bir özellik değildir. Başta yetenek olmak üzere diğer özellikler de dikkate alınmalıdır. 20. Depresyon süreçlerinde çeşitli belirtiler ortaya çıkabilmektedir. Bunlar duygusal, motivasyonel, bilişsel ve fiziksel belirtilerdir. Düşük konsantrasyon ve derin umutsuzluk bilişsel belirtilerdir. B seçeneğindeki motivasyonel belirti, C seçeneğindeki fiziksel belirti, D seçeneğindeki duygusal belirti, E seçeneğindeki ise yine fiziksel belirtidir. 23. Anket hazırlanmasında kapalı uçlu sorular da açık uçlu sorular da kullanılmalıdır. Ancak daha kesin bilgilere ulaşmak için daha çok, kapalı uçlu sorular kullanılmasında fayda vardır. 26. Problem tarama envanterlerinde her madde bir problemi içermeli, ifadeler açık ve anlaşılır olmalı, uygulama amacı açıklanmalı, gizliliğe dikkat edilmeli ve kısa ifadelerden oluşmalıdır. 21. Kişinin bedenle ilgili belirtilerini yanlış anlamasına dayanan ve en az 6 ay süren ciddi bir hastalığı olduğunu düşünmesi durumu hipokondridir. 24. Kendini değerlendirme envanteri, lise öğrencilerinin yeteneklerini, ilgilerini ve değerlerini kendi algılayışlarıyla ortaya çıkarmaya yarayan bir envanterdir. Diğer seçeneklerdeki envanterler ise kişilik testleri sınıfında yer alır. 27. Üyelerin az ve yüzeysel konuştuğu, daha çok liderle iletişime girdiği ve liderin gizlilik kuralından bahsettiği evre başlangıç evresidir. Grubun başında üyelerin daha az konuşması normaldir ve bu, bir direnç olarak kabul edilmemelidir. 5
28. Üyelerin tedirgin ve gergin olduğu, sıkılabildiği ve direncin en fazla gözlendiği sıkıntılı evre, geçiş evresidir. 31. Grup üyelerinin benzer yaşantılarına, duygu veya düşüncelerine dikkatin çekilmesi Yalom a göre evrensellik faktörünü yerine getirir. Evrensellik, diğer üyelerin de benzer kaygılara sahip olduğunu fark etmektir. 34. 24-44 yaşlar arasında bireyler Super a göre yerleşme evresindedir. Bu evrede bireyde mesleğe bağlanma gerçekleşir, meslekte giderek daha kalıcı hâle gelinir ve uzmanlaşma artar. 29. Grup içindeki uyumun ve güvenin sağlandığı ve paylaşımların arttığı evre, eylem aşamasıdır. Sonlandırma evresinde ise vedalaşmalar, hangi işlerin bitirilmediği, süreci genel olarak değerlendirme gibi durumlar söz konusudur. 32. Ahmet in, yetkinlik beklentisinin ve sonuç beklentilerinin düşük olduğu ve kişisel hedeflerinin bulunmadığı görülmektedir. Bu üç kavrama en çok önem veren kuram, sosyal bilişsel kuramdır. Bu nedenle Ahmet e yardım edilirken sosyal bilişsel kuramdan faydalanmak daha doğru olur. 35. Bireylerin akademik başarıları düşük olmasına rağmen gözde meslekleri tercih etmeleri değer kavramı ile açıklanır. Çünkü bu meslekler kazanç, rahatlık, saygınlık gibi avantajlar sağlar. Sosyoekonomik düzey ise daha çok, bireyin ailesinin ekonomik durumuyla ilgilidir. 30. Grup sürecindeki iyileştirici faktörler arasında, üyelerin diğer üyelere destek olması ve üyelerin başka kişilerin de benzer sorunlar yaşabileceklerini görmelerini sağlamak sayılabilir. Bu durumda 3 ve 5 nolu odalar terapötik faktörlerin en yoğun görülebileceği odalardır. 33. Mesleki olgunluk düzeyi düşük olan öğrenciler, kendileri hakkında doğru bilgilenmeleri, meslekler hakkında yeterli bilgiye sahip olmaları konularında eksiktirler ancak bu, meslek seçimi hakkında düşünmeyecekleri veya meslek seçmeyecekleri anlamına gelmez. 36. Gözlenen ile beklenen arasında anlamlı bir fark olup olmadığını araştırmada ki kare testi kullanılır. Araştırmada beklenen sonuç, eğitim fakültesi mezunlarının atanma oranının fen edebiyat fakültesi mezunlarının atanma oranından yüksek olmasıdır. 6
37. Mevcut şartları iyileştirmek için, şartlardan olumsuz etkilenenlerle birlikte araştırma yapmak eylem araştırmasıdır. 40. Mesleki etik konusunda yaşanılan her durum kendine özgü davranış biçimini de beraberinde getirmektedir. Bu durumlarda etik kuralların yetersiz olduğu durumlarda danışan faydacı bir yaklaşımla durumu değerlendirerek kişinin bu eylemden haz alıp almadığına göre etiği belirleyebilir. 43. Gözlemden önce iyi bir planlama yapılmalıdır ve planlamada gözlenecek davranışlar belirlenerek sınırlandırılmalıdır. Bu durum hem gözlemcinin dikkatini nereye vermesi gerektiğini belirler hem de amaçlar ortaya konmuş olur. 38. Okul rehberlik programları gelişimsel rehberlik anlayışı doğrultusunda düzenlenir. Programda ilgili yeterlilik alanlarının bütün öğrencilere kazandırılması için daha çok sınıf içi etkinliklere yani grup rehberliği etkinliklerine yer verilir. 41. Aile içi sorunlar kişisel-sosyal rehberlik alanındaki sorunlardandır. Bu durumda öğrenciye psikolojik danışma, babaya ise müşavirlik hizmeti sunularak kişisel - sosyal problem alanına müdahalede bulunmak uygun olacaktır. 44. Kişilerin başarma, düzen, yakınlık gibi 15 farklı ihtiyacını doyurmaya çalıştığını ve bu amaçla mesleklere yöneldiğinden hareketle uygulayıcının hangi ihtiyaçları bulunduğunu belirlemeyi hedefleyen ölçme aracı, Edwards kişisel tercih envanteridir. 39. Ülkemizde test uygulama kriterleri çok yeni belirlenen bir aşamadadır. Bu yüzden bu konuda eğitim almamış kişiler tarafından bu durum istismara açık bir alandır. Böyle bir durumda ilgili birimlere rehberlik araştırma merkezi aracılığıyla ulaşmak en doğru yöntem olacaktır. 42. Belli bir konu alanında bulunması gereken özelliklerin hangilerinin öğrencilerde bulunduğunu belirlemek amacıyla kullanılan teknik özellik kayıt çizelgesidir. Bu nedenle özel eğitime ihtiyacı olan öğrenciler, özellik kayıt çizelgesi kullanılarak belirlenebilir. Yetenek testleri sınıf öğretmenleri tarafından kullanılamaz bu yüzden doğru cevap değildir. 45. Grup, sosyal hayatın bir yansımasıdır. Birey sosyal hayatında nasıl davranıyorsa grup içinde de öyle davranır. Grup içinde öğrendiklerini de sosyal yaşamına aktarabilir. Görüşü, grubun sosyal mikrokozmos olma özelliğine atıfta bulunur. Grupla psikoloji danışma ortamı bireylerin gerçek hayatlarının küçük bir modelidir. 7
46. Psikolojik danışmanın, süreç içerisinden danışanın birincil duygularına ulaşmayı ve işlevsel olmayan duygularının yerine işlevsel olanları koymayı hedeflemesi ve bu kapsamda işlevsel olmayan duyguların uyandırılarak işlevsel olmayan duygu şemalarının tespit edilmesine yardımcı olmayı planlaması onun, duygu odaklı terapi yaklaşımına uygun davrandığını gösterir. 48. Yüzleştirme tepkisinin nihai hedefi, danışanı kendi davranışlarındaki tutarsızlıklar hakkında farkındalık kazanmaya, bunlar üzerinde düşünmeye davet etmektir. Her birey, biriciktir ve kendine özgü bir düşünce sistemi vardır. O yüzden danışanın psikolojik danışmandan farklı düşüncelere sahip olması, yüzleştirme tepkisinin verilmesini gerektiren bir durum değildir. Bu nedenle doğru cevap C seçeneğidir. 50. Bireyin daha önceki oturumlarda paylaştıklarıyla yeni oturumda paylaştıkları arasındaki benzerliklerin ortaya konması, bağlama tekniğine örnek oluşturur. 47. Danışanın kardeşleriyle olan ilişkilerini, eksiklik duygularını ve mevcut davranışının amaçlarını inceleyen bir psikolojik danışmanın çalışmaları Adleryen kuramının görüşleriyle açıklanır. 49. Sorunların daha derinlemesine incelenebilmesi grupla değil, bireysel psikolojik danışmanın avantajlarındandır. 8