Enes Akyuz, Fahri Akbas, Cilem Ercan, Gozde Yesil, Cagla Yildiz, Pinar Mega Tiber
Epilepsi Beynin eksitatör ve inhibitör dengesinin bozulması sonucu meydana gelen nöronal deşarjlarla karakterizedir.
Yaklaşık 100 milyon epilepsi hastası vardır. Epilepside kardiyolojik hastalıklardan dolayı beklenmedik ani ölüm oranının yaklaşık % 20 dir (1-3). Beyin ve kalp arasındaki sistematik ilişkinin incelenmesini gerekli kılmaktadır. 1- Norbert, T., Kobau R., Zack M., Helmers S. 2013. Comorbidity in Adults with Epilepsy United States, 2010, Morbidity and Mortality Weekly Report, Weekly / Vol. 62 / No. 43, 849-853. 2- Janszky, I., Hallqvist J., Tomson T., Ahlbom A., Mukamal K.J., Ahnve S. 2009. Increased risk and worse prognosis of myocardial infarction in patients with prior hospitalization for epilepsy the Stockholm Heart Epidemiology Program, Brain, 132 (Pt 10): 2798-804. 3- Annegers, J.F., Hauser W.A., Shirts S.B. 1984. Heart disease mortality and morbidity in patients with epilepsy, Epilepsia, 25: 699 704.
(K ir kanalları Uyarılabilir hücrelerde (beyin, kalp ve iskelet kası) aktif rol oynayan içeri doğrultucu potasyum kanalları (K ir kanalları) Epilepside ve multipl sklerozda bu kanalların beyinde nitelik ve nicelik olarak değişir. Kan-beyin bariyeri veya gliyal tamponlama mekanizması olmayan kas hücrelerinde, ekstraselüler ortamda potasyum iyonu konsantrasyonunun artması ciddi problemlere yol açar.
Kardiyak aksiyon potansiyelinde K ir Enhanced QT shortening and persistent tachycardia after generalized seizures. Ictal ECG changes in temporal lobe epilepsy. Neurology. 2010 Feb 2; 74(5): 421 426. Arg Neuropsiquiatr. 1995 Sep;53(3-B):619-24. Tübitak 114S220 nolu projemizde epileptik sıçanların EKG kayıtlarında QT-intervalde kısalma görülmüştür.
Kalpte bulunan K ir kanalları Hedeflenen kanallar K ir 2.1 K ir 2.2 K ir 4.1 K ir 3.1 K ir 3.4 K ir 6.2
K ir kanalları fonksiyonları K ir 2.1 ve K ir 2.2 - Güçlü K iyonu akımlarını temsil ederler. Membran dinlenim potansiyelini stabilize ederler. K ir 3.1 ve K ir 3.4 - Vagal sinirle gelen asetilkolin ve Pip2 ile aktive olurlar. Kalp atışı yavaşlatıcı rolleri vardır. K ir 4.1 Kalpte inaktiftir. Hücre içine zayıf bir şekilde K iyonu taşırlar. K ir 6.2 Düşük iç ATP ve acil durumlarda açılırlar. İnaktif kanallardır. Normal şartlarda membran hiperpolarizasyon görevi ve sistemi koruyucu rolü vardır. Açılmasıyla kardiyak aksiyon potansiyelinde kısalma görülür.
MATERYAL - METOT
Epilepsi modeli Toplamda 44 adet erişkin erkek ve dişi Wistar- albino sıçanlar randomize olarak 4 gruba ayrıldı (kontrol dişi/erkek ve epilepsi dişi/erkek grubu olmak üzere). Pentilentetrazol (PTZ) [GABA(A) reseptörü antagonisti] kullanımı, İki günde bir intraperitonal 35 mg/kg, Bir ay sonunda kindling (tutuşma) modeli oluşumu, Son doz 50 mg/kg
Skorlama sistemi 0 = TEPKİSİZ 1 = DONUP KALMA 2 = BAŞ SALLAMA, SEĞİRME 3 = YÜZ, AĞIZ NÖBETİ 4 = KLONİK (Ardarda gelen nöbet) 5 = TONİK (kuvvetli nöbet) 6 = ÖLÜM
Erkek epilepsi grubu skorlama tablosu hayvan sayısı I II III IV V VI VII VIII IX X XI 1 1 1 1 1 1 3 5 3 2 3 5 2 1 1 1 1 1 1 2 2 4 2 5 3 1 1 1 1 4 1 2 2 2 2 4 4 1 2 3 1 1 1 1 1 4 3 4 5 1 1 1 1 1 1 1 2 1 1 5 6 1 2 2 2 1 5 - - - - - 7 1 1 1 2 3 1 4 2 2 3 5 8 1 3 3 1 1 1 1 2 5 - - 9 1 1 3 1 1 1 1 1 2 2 5 10 1 3 4 1 4 2 3 3 1 3 3 11 1 1 3 1 1 1 3 2 5 - - 12 1 3 4 2 1 1 1 3 2 2 3
Dişi epilepsi grubu skorlama tablosu Hayvan sayısı I II III IV V VI VII VIII IX X XI 1 1 3 4 1 3 5 1 2 4 4 5 2 1 3 4 1 1 2 2 1 5 5-3 1 3 3 1 3 5 - - - - - 4 1 3 4 1 1 5 3 2 5 - - 5 1 3 3 3 3 3 3 5 - - - 6 1 1 1 1 5 - - - - - - 7 1 1 1 1 1 5 - - - - 8 1 2 2 1 3 5 - - - - - 9 1 5 4 2 4 5 - - - - - 10 1 3 4 2 3 4 3 2 3 4 5 11 1 1 1 1 1 5 3 2 2 2 5 12 1 2 3 4 4 5 - - - - -
RT-PCR metodu Tyrizol reagent ve Lysis buffer (Roche kit) kullanılarak kalp dokusundan mrna izolasyonu yapıldı. mrna, cdna ya çevrilerek genlerin hücrelerdeki ekspresyon seviyeleri; GAPDH (house keeping), K ir 2.1 (KCNJ2), K ir 2.2 (KCNJ12), K ir 3.1 (KCNJ3), K ir 3.4 (KCNJ5), K ir 4.1 (KCNJ10), K ir 6.2 (KCNJ11) RT-PCR metoduyla mrna seviyesinde incelendi.
BULGULAR
Kir2.1, Kir2.2 ve Kir4.1 Fold of change 2 Kir2.1 Fold of change 2 Kir2.2 1.5 1.5 1 1 0.5 0.5 0 KE PE KD PD 0 KE PE KD PD KE: Kontrol erkek PE: PTZ erkek KD: Kontrol dişi PD: PTZ dişi Fold of change 9 6 3 * Kir4.1 Erkek epileptik sıçanların KCNJ10 (p*=0.001) gen ekspresyonunda anlamlı artış görüldü. 0 KE PE KD PD Tübitak 114S220
Kir3.1 ve Kir3.4 Fold of change Fold of change * * Grafiklere göre kalp dokusundan yapılan gen ekspresyonu sonuçlarına göre erkeklerde kontrol grubuna göre KCNJ3 (p*=0.05), KCNJ5 (p*=0.01) gen ekspresyonlarında anlamlı azalma görülmüştür. Bezmialem BAP 3.2016/22
Kir6.2 Fold of change * * Hem erkek epileptik sıçanların KCNJ11(p*=0.002) gen ekspresyonunda hem de dişi epileptik sıçanların KCNJ11(p*<0.01) geninde anlamlı artış görüldü. Bezmialem BAP 3.2016/22
SONUÇ
Kir3.1 ve Kir3.4 kanallarının gen ekspresyonlarındaki azalma, asetilkolin ve Pip2 miktarlarının testini gerekli kılmaktadır. Ayrıca, kanalların kalp hızını yavaşlatıcı görevinin epilepside baskılandığı düşünülebilir. Epilepside merkezi öneme sahip Kir4.1 kanalının kalpte inaktif durumdan aktif hale gelmesi kalpte de rolü olduğunun göstergesi olabilir. Kalpte intraselüler ortamdaki ATP miktarının düşmesiyle ve iskemi gibi patolojilerden sistemi korumak amacıyla aktif hale gelen Kir6.2 kanalı genindeki artış, epilepside intraselüler ATP nin düşebileceğini ve merkez K+ iyonu taşıyıcı kanalların görevini yapamadığını gösterebilir. Ayrıca, Kir6.2 kanalının açılmasının aksiyon potansiyelini kısalttığı literatürde gösterilmiştir. Sonuç olarak, epilepsiye eşlik eden kardiyak patolojilerde Kir kanallarının rolü olabileceğini mrna düzeyindeki gen ekspresyonlarıyla çalışıldı. Bu sonuçlar, epilepside kalpte bulunan Kir kanallarının daha detaylı araştırılmasının önemini göstermektedir.
ÖNERİLER
Kir kanalı disfonksiyonları sonucu oluşan hiperkalemi azaltıcı çözümler bulunabilir. Kir kanallarının epilepside kardiyak patolojideki rolüne bağlı olarak klinikte kardiyak patoloji riski bulunan hastalar EKG, EKO ve HOLTER gibi kardiyolojik metotlarla tetkik edilmelidir. Potasyum iyonunun hücre içine akışını tetikleyen magnezyumun dışardan takviyesi, epilepside iyileştirici rol oynayabilir. International League Against Epilepsy (ILAE) Türkiye temsilciliği ile irtibata geçilerek epilepsi hastası gören hekimlerle işbirliği içinde, epilepsiye eşlik eden kardiyak problemlerin metaanalizi yapılabilir.
TEŞEKKÜRLER