Ankara Multan Aşkabat Elazığ Karaçi İslamabad Astana Bakü Chymkent İzmir Amman Rahim Yar Khan Antalya Bişkek Çorlu Lahor Duhok Brundai İstanbul Faisalabad Mersin Aqaba Erbil Köyceğiz Sapanca Süleymaniye Gujranwala Astana Çorlu İslamabad Bursa Amman Bişkek Lahor Ankara Rahim Yar Khan Brundai Multan Sapanca Aqaba Faisalabad Sapanca Gujranwala Amman İstanbul Rahim Yar Khan Süleymaniye Elazığ Antalya Mersin Karaçi Multan Duhok İslamabad Aqaba Sapanca İzmir Ankara Gujranwala Bursa Aşkabat Rahim Yar Khan Astana Lahor Bakü Elazığ Chymkent Faisalabad Brundai Köyceğiz Duhok Gujranwala Karaçi Erbil Süleymaniye Aşkabat Antalya Chymkent Bakü İstanbul Faisalabad Gujranwala İzmir 09 FAALİYET RAPORU
Kurumsal Profil CCİ nin Misyon ve Vizyonu CCİ nin Son Beş Yılı 2009 a Bakış Başlıca Finansal ve Operasyonel Göstergeler Bir Bakışta CCİ Yönetim Kurulu Başkanı nın Mesajı Murahhas Aza nın Mesajı Pazarda Fark Yaratıyoruz Daha Verimli, Daha Kaliteli ve Daha Hızlı Üretiyoruz Geleceğin Organizasyonunu İnşa Ediyoruz Değişime Liderlik Ediyoruz Yönetim Kurulu Üst Düzey Yöneticiler Ortaklık Yapısı İştirak Tablosu Denetleme Kurulu Raporu Kar Dağıtım Teklifi Faaliyetlerimize İlişkin Ek Bilgiler Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu Finansal Performans Değerlendirmesi Yönetim Kurulu Sorumluluk Beyanı Konsolide Finansal Tablolar ve Bağımsız Denetim Raporu 01 03 05 07 09 11 13 15 17 19 21 33 39 43 49 51 55 57 58 59 60 61 64 81 83 87 88 Terimler Sözlüğü Yatırımcı Bilgileri 147 149
Kurumsal Profil 03 04 Coca-Cola Sistemi nde satış hacmine göre altıncı sırada yer alan Coca-Cola İçecek A.Ş. (CCİ), The Coca-Cola Company (TCCC) markalarından oluşan gazlı ve gazsız içeceklerin üretim, satış ve dağıtımını gerçekleştirmektedir. CCİ Türkiye, Pakistan, Kazakistan, Azerbaycan, Kırgızistan, Türkmenistan, Ürdün, Irak ve Suriye de 9 bine yaklaşan çalışanı ile faaliyet göstermektedir. CCİ ayrıca Tacikistan pazarına ihracat yapmaktadır. CCİ 20 fabrikası ile 350 milyona yaklaşan tüketici kitlesine gazlı içeceklerin yanı sıra meyve suyu, su, enerji ve sporcu içecekleri, buzlu çay ve çaydan oluşan gazsız içecekler kategorisinde de zengin bir ürün portföyü sunmaktadır. CCİ nin hisseleri İstanbul Menkul Kıymetler Borsası nda CCOLA.IS sembolü ile, depo sertifikaları ise CICE.LI sembolü ile Londra Borsası nda işlem görmektedir.
CCİ nin Vizyonu ve Misyonu 05 06 CCİ NİN VİZYONU Türkiye, Güney Avrasya ve Orta Doğu yu kapsayan bir coğrafyada faaliyet gösteren kalite, satış hacmi ve karlılık bakımından seçkin bir bölgesel şirket olarak, Coca-Cola Sistemi nde yer almak Güven, saygı, açıklık ve sosyal sorumluluğun organizasyonel bütünlüğü sağladığı bir takım ruhuna sahibiz. Kendimizi sürekli gelişme, mükemmellik, yaratıcılık, kalite ve liderliğe adadık. Kendimizi hizmet verdiğimiz kitlelerin koşullarını iyileştirmeye adadık. CCİ NİN MİSYONU Hissedarlarımız için değer yaratmak Müşteri ve tüketici memnuniyetini sürekli olarak aşmak Piyasadaki fırsatları herkesten önce belirlemek, yaratmak ve elde etmek Üstün büyümeyi sağlayacak iş gücünü bünyemizde yaşatmak, geliştirmek ve cezbetmek
CCİ nin Son Beş Yılı 07 08 2009 2008 2007 2006 2005 ELAZIĞ VE KÖYCEĞİZ FABRİKALARI HİZMETTE Elazığ fabrikası CCİ Türkiye operasyonunun 7. fabrikası olarak üretime başladı. Elazığ fabrikası Türkiye nin 32 ilindeki toplam 68 bayiye direkt olarak dağıtım yapabilmektedir. Köyceğiz de satın alınan Sandras içme suyu şişeleme tesisleri CCİ Türkiye operasyonunun 8. fabrikası olarak Damla doğal kaynak suyu üretimine başladı. CCİ PAKİSTAN PAZARINDA CCİ, Coca-Cola Beverages Pakistan Ltd. (CCBPL) şirketinin %48,99 oranında hissesini alarak hedef tüketici kitlesini 335 milyona ulaştırdı. Pakistan CCİ ailesine katılan 10. ülke oldu. CCİ, kişi başı çay tüketiminde dünyada ilk sırada yer alan Türkiye pazarında faaliyet gösteren Doğadan ile işbirliği yaparak çay pazarına girdi. DAMLA DOĞAL KAYNAK SUYU PİYASADA Faaliyet gösterdiği pazarlarda gazlı içeceklerin yanında geniş bir gazsız içecek portföyüne de sahip olmayı hedefleyen CCİ, doğal kaynak suyu markası Damla yı tüketicilerinin beğenisine sundu. CCİ, Orta Doğu da var olduğu pazarlara bir yenisini ekleyerek Suriye de operasyonlarına başladı. CCİ HALKA AÇIK BİR ŞİRKET CCİ nin halka arzı yapıldı ve CCİ hisseleri İstanbul Menkul Kıymetler Borsası nda işlem görmeye başladı. CCİ ve Efes Sınai Yatırım Holding A.Ş. CCİ altında birleşti. Irak ta 2005 yılında kurulan şirket operasyonel hale geldi. CCİ ULUSLARARASI PAZARLARA AÇILIYOR CCİ, Efes Sınai Yatırım Holding A.Ş. nin %51,87 hissesini Anadolu Efes Biracılık ve Malt Sanayii den (Anadolu Efes) satın alarak uluslararası pazarlara açıldı. 2005 yılına kadar sadece Türkiye de faaliyet gösteren CCİ; Kazakistan, Azerbaycan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Ürdün pazarına girdi. Irak piyasasına yönelik olarak The Coca-Cola Bottling Co. of Iraq FZCO şirketi kuruldu.
2009 a Bakış 09 10 OCAK NİSAN TEMMUZ EKİM CCİ, Türkiye de GRI Onaylı Kurumsal Sosyal Sorumluluk (KSS) Raporu Yayınlayan İlk Şirket Oldu Ocak 2007-Mart 2008 dönemini kapsayan KSS raporu, Global Reporting Initiative (GRI) tarafından onaylandı. CCİ sürdürülebilir kalkınmayı operasyonlarının merkezine koyan, dünya çapında faaliyet gösteren ve kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan GRI onayını Türkiye de alan ilk şirket oldu. ŞUBAT Elazığ Fabrikası Üretime Başladı Dünyadaki tüm Coca-Cola tesisleri arasında en ileri teknolojiye sahip fabrikalardan biri olan Elazığ fabrikası üretime başladı. CCİ nin Türkiye deki 7. fabrikası olan Elazığ fabrikasından Türkiye nin 32 ilindeki toplam 68 bayiye direkt olarak sevkiyat yapılabilmektedir. Türkiye nin En İyi CEO ve CFO su CCİ de Bankacılık ve varlık yönetiminde en iyileri ölçmede dünya çapında kabul gören Thomson Reuters Extel Araştırmasının sonuçlarına göre, CCİ nin CEO su Michael A. O Neill, Türkiye nin En İyi CEO su seçildi. Türkiye nin En İyi CFO su kategorisinde ise yine CCİ den Burak Başarır birinci oldu. Aynı araştırma sonuçlarına göre CCİ Yatırımcı İlişkileri Ekibi ise Türkiye nin En İyi Yatırımcı İlişkileri Bölümü seçildi. HAZİRAN CCİ Etik Hesapverebilir Şirketler Arasında Birinci CCİ dünyanın en çok tanınan bağımsız kurumsal sosyal sorumluluk ve hesap verebilirlik kuruluşu AccountAbility ve Kurumsal Sosyal Sorumluluk Enstitüsü ortaklığıyla gerçekleştirilen AccountAbility Etik Hesap Verebilirlik 2008 Türkiye Değerlendirmesi nde birincilik ödülüne layık görüldü. CCİ, İMKB Kurumsal Yönetim Endeksi ne Dahil Oldu CCİ, Saha Rating tarafından yapılan Kurumsal Yönetim Derecelendirmesi sonucunda 10 üzerinden 8,30 notu alarak İMKB Kurumsal Yönetim Endeksi ne girmeye hak kazandı. EYLÜL CCİ, Kopenhag Bildirisi ni Dünyada İlk İmzalayan Şirketler Arasında CCİ, dünya liderlerini iklim değişikliği ile ilgili acil ve güçlü önlemler almaya çağıran İklim Değişikliğine Karşı Kopenhag Bildirisi ne imza atan dünyadaki ilk şirketlerden biri oldu. CCİ İzmir Fabrikasına En İyi Performans Gösteren Fabrika Ödülü CCİ İzmir fabrikası The Coca-Cola Company Grup Başkanlık Çevre Ödülleri nde En İyi Performans Gösteren Fabrika kategorisinde birincilik kazanarak büyük bir başarıya imza attı. CCİ Türkiye En Başarılı İş Birimi Seçildi CCİ Türkiye, TCCC tarafından yayınlanan Coca-Cola Sistemi Küresel Çevre, İş Sağlığı ve Güvenlik Raporu nda su ve enerji kullanım oranlarında tüm Coca-Cola Sistemi nde En Başarılı İş Birimi seçildi. CCİ Ürdün En Çok Gelişme Gösteren İş Birimi Seçildi Aynı rapora göre CCİ Ürdün fabrikası Coca-Cola Orta Doğu İş Birimi içinde bir önceki yıla göre %17 lik tasarruf oranıyla enerji kullanım oranı konusunda en çok gelişme gösteren iş birimi oldu. CCİ den Bir İmza Daha CCİ, dünyanın en büyük gönüllü kurumsal vatandaşlık girişimi olan Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi ni imzaladı. ARALIK Fitch CCİ nin Notunu Yükseltti Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Türkiye nin ülke notuyla sınırlı olan CCİ nin yabancı para cinsinden Uzun Vadeli Temerrüt Derecelendirmesi Notu nu iki derece yükselterek BBB- ye çıkardı. CCİ Türkiye ye Mükemmellikte Yetkinlik 5 Yıldız Sertifikası CCİ Türkiye, 2009 yılında Avrupa Kalite Yönetimi Vakfı nın (EFQM) Beş Aşamalı Avrupa Mükemmelliğe Yolculuk Programı nın ödül öncesi son aşaması olan Mükemmellikte Yetkinlik 5 Yıldız Sertifikası nı ulusal kategoride almaya hak kazandı.
Başlıca Finansal ve Operasyonel Göstergeler 11 12 SATIŞ HACMİ %4,3 438,9 420,8 113,0 %30,6 147,6 533,4 %10,0 586,5 NET SATIŞLAR %0,6 %12,4 1.857,3 1.868,2 350,0 311,2 2.258,1 %6,6 2.407,5 2008 TÜRKİYE (milyon ünite kasa) 2009 2008 2009 2008 2009 ULUSLARARASI KONSOLİDE 2008 2009 2008 2009 2008 2009 TÜRKİYE ULUSLARARASI KONSOLİDE (milyon ünite kasa) (milyon ünite kasa) (milyon TL) (milyon ABD doları) (milyon TL) SATIŞ HACMİ: 587 MİLYON (Ünite Kasa) ÖZET FİNANSALLAR (Konsolide-SPK-Milyon TL) 2005 2006 2007 2008 2009 Satış Hacmi (milyon ünite kasa) 317,6 423,9 480,3 533,4 586,5 Satışlar 1.183,9 1.667,2 1.925,9 2.258,1 2.407,5 Esas Faaliyet Karı 113,6 176,5 229,7 259,6 236,5 Esas Faaliyet Kar Marjı %9,6 %10,6 %11,9 %11,5 %9,8 FAVÖK 186,5 266,0 329,8 375,3 368,7 FAVÖK Marjı %15,8 %16,0 %17,1 %16,6 %15,3 Net Kar 87,3 86,7 153,7 81,4 169,6 Net Kar Marjı %7,4 %5,2 %8,0 %3,6 %7,0 HBK* (Tam TL) 0,0038 0,0035 0,0060 0,0032 0,0067 Toplam Özsermaye 666,2 848,7 924,4 1.108,2 1.269,9 Toplam Varlıklar 1.215,9 1.458,2 1.677,1 2.447,3 2.863,6 Net Borç 291,5 322,1 360,0 774,6 704,1 *Hisse Başına Kar NET SATIŞ GELİRLERİ: 2.408 MİLYON (TL) FAALİYET KARI: 236 MİLYON (TL) FAVÖK: 369 MİLYON (TL) NET KAR: 170 MİLYON (TL)
Bir Bakışta CCİ 13 14 CCİ TEMEL GÖSTERGELER 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 CCİ Operasyonlarının Bulunduğu Ülke Sayısı 1 1 7 8 9 10 10 Ürün Sunulan Toplam Nüfus 71 71 106 140 170 335 343 Fabrika Sayısı 5 5 11 12 12 20 20 Çalışan Sayısı 1.619 1.676 3.909 4.178 4.882 8.542* 8.451 *CCİ 2008 Faaliyet Raporu nda 10.579 olarak açıklanan toplam personel sayısı, CCİ 2009 Faaliyet Raporu nda kullanılan hesaplama yöntemi ile tutarlı hale getirilmek amacıyla, CCBPL nin 2.037 geçici ve üçüncü taraf çalışan sayısı çıkartırılarak 8.542 olarak düzeltilmiştir. CCİ COĞRAFYASI Nüfus (mn) 29 yaşın altındaki nüfusun toplam nüfusa oranı Kişi başı GSYİH ($) (2009) Kişi başı gazlı içecek tüketimi (l) (2008) CCİ nin gazlı içecek pazar payı (2009) Türkiye 72,6 %53 8.427 41.2 %68 Pakistan 168,7 %65 1.017 13.3 %28 Kazakistan 16,0 %50 6.875 33.1 %34 Azerbaycan 8,8 %52 4.864 23.2 %53 Türkmenistan 4,9 %59 3.489 19.5 - Kırgızistan 5,3 %58 872 8.3 - Tacikistan 7,5 %67 705 0.9 - Ürdün 6,3 %64 3.490 50.9 %13 Suriye 21,9 %65 2.668 24.9 %11* Irak 30,7 %68 2.245 22.5 - (-) Pazar genelinde veri bulunmamaktadır. (Kaynak: IMF, EIU, BM Tahmini, TCCC, Nielsen, * MEMRB) Kazakistan 10 ÜLKE, 20 FABRİKA Kırgızistan Azerbaycan Türkiye Suriye Irak Türkmenistan Tacikistan 8.451 ÇALIŞAN 343 Milyon NÜFUS Ürdün Pakistan 980 Milyon Ünite Kasa ÜRETİM KAPASİTESİ CCİ 620.000 SATIŞ NOKTASI
Yönetim Kurulu Başkanı nın Mesajı 15 16 Değerli Paydaşlarımız, Coca-Cola İçecek bugün Coca-Cola Sistemi nin önde gelen iş ortaklarından biridir. 10 farklı ülkede toplam 20 fabrika ve yaklaşık 9.000 çalışanımız ile 350 milyona yakın bir nüfusa zengin bir içecek yelpazesi sunuyoruz. 2008 yılının sonları ve 2009 yılının başlarında yaşanan küresel ekonomik çöküş, 2009 yılı Dünya Hasılasında yaklaşık %2,2 oranında bir gerilemeye yol açarak 2. Dünya Savaşı ndan bu yana yaşanan gerçek anlamda ilk ekonomik daralmayı da beraberinde getirdi. Buna bağlı olarak, özel tüketimde ve tüketici güveninde yaşanan keskin düşüş, gerek gelişmiş gerekse gelişmekte olan ülkelerin ekonomilerini ciddi şekilde etkiledi. Krize yanıt olarak dünya genelinde hükümetler, ekonominin üzerindeki yükü hafifletmeye yönelik mali teşvik paketleri açıkladı. Bunun sonucunda, 2009 yılının son çeyreğinde uluslararası ticaret ve küresel endüstride hissedilir bir toparlanma yaşandı. Ancak küresel iyileşmenin önümüzdeki sene de yavaş ve istikrarsız seyrine devam etmesi bekleniyor. Son 5 yılda CCİ yi yerel bir şişeleme operasyonundan uluslararası bir içecek şirketine dönüştürdük. Bu süreçte akıllı satın alma kararları ile şirketimize değer katabildiğimizi gösterdik. Dayanıklılık ve güçlü finansal yapı CCİ nin kanıtlanmış karakteristik özellikleridir. Ekonomik krizin bölgemizde devam eden olumsuz etkilerine rağmen, CCİ olarak 2009 yılında başarılı sonuçlar elde ettik ve yıl boyunca hem Türkiye de hem de uluslararası pazarlarda pozitif büyümemizi sürdürdük. Bu başarıya, doğru kriz yönetimi stratejileri uygulayarak ve iş perspektifimizi yerel ve dünya ölçeğindeki gelişmelere adapte ederek ulaştık. Maliyetlerimizi kıstık, verimliliğimizi artırdık, piyasadaki konumumuzu daha da güçlendirdik ve yatırımlarımızda akıllı seçimler yaptık. Son 10 yıllık dönemde dünyadaki güç dengesinin gelişmekte olan ekonomiler lehine değiştiğine tanık olduk. Bu ülkelerdeki işletmeler, güçlü bölgesel ve küresel oyuncular haline geliyorlar. Türkiye ve Pakistan ın yanı sıra CCİ nin faaliyet gösterdiği Orta Asya ve Orta Doğu pazarları da bu tarihsel dönüşümde yerlerini alıyorlar. Bu gelişmeye paralel olarak, bölgemizde kentleşme, orta sınıfın yükselişi ve genç nüfusun artışı gibi demografik değişimlere tanık oluyoruz. CCİ nin aktif olduğu bölgelerde nüfusun %62 si 29 yaşın altında. Bu trendler orta ve uzun vadede CCİ ye çok büyük fırsatlar yaratacaktır. Hükümetler, şirketler ve toplumlar küresel ekonomiyi yeniden yapılandırmanın özgün ve sürdürülebilir yollarını araştırmaktalar. 1929 daki Büyük Buhran dan sonra yaşanan bu en şiddetli finansal kriz, dürüstlük, şeffaflık ve adil rekabet gibi etik değerlerin, şirketlerin hayatta kalması ve toplumun refahı için her zamankinden daha önemli olduğunu açıkça ortaya koydu. CCİ olarak sürdürülebilir bir iş modeli yaratarak, bölgemizde değişime öncülük etme sözümüzü hayata geçirmek için var gücümüzle çalışıyoruz. CCİ nin 2009 yılında kurumsal sosyal sorumluluk alanında yakaladığı başarılar, önde gelen fikir liderlerinin takdirini topladı. İkinci Kurumsal Sosyal Sorumluluk Raporumuzun kapsamını Türkiye nin yanı sıra Ürdün ve Kazakistan daki operasyonlarımızı da içerecek şekilde genişlettik. Strateji ve operasyonlarını; insan hakları, çalışan hakları, yolsuzlukla mücadele ve çevre alanlarındaki 10 evrensel ilkeyle entegre etmeyi taahhüt eden şirketlere yönelik bir stratejik politika girişimi olan Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi ni imzaladık. CCİ dünya liderlerini iklim değişikliği ile ilgili acil ve güçlü önlemler almaya çağıran Kopenhag Bildirisi ni imzalayan ilk şirketlerden biri oldu. Her ne kadar BM Kopenhag Zirvesi bütün beklentileri karşılayamamış olsa da, önümüzdeki yıllarda iklim değişikliğine yönelik küresel ortak bir strateji belirlenmesi yönünde iyimser olmak için yeterince neden mevcut. Güçlü kurumsal yönetim kültürü, özellikle içinde bulunduğumuz ekonomik belirsizlik dönemlerinde CCİ nin en güçlü yönlerinden birini oluşturur. Bu alanda kazandığımız başarılar dikkat çekici boyuttadır. Kurumsal Yönetim Derecelendirme çalışması sonucunda notumuz 10 üzerinden 8,30 olarak belirlendi. Ayrıca, dünyaca tanınan bağımsız kurumsal sosyal sorumluluk ve hesap verebilirlik kuruluşu AccountAbility ve Kurumsal Sosyal Sorumluluk Enstitüsü ortaklığıyla gerçekleştirilen AccountAbility Etik Hesap Verebilirlik 2008 Türkiye Değerlendirmesi nde birincilik ödülüne layık görüldük. Bu başarılar şeffaflık, doğruluk, bağımsızlık ve hesap verebilirlik ilkelerine bağlılığımızın açık birer göstergesidir. Fitch Ratings tarafından Uzun Vadeli Temerrüt Derecelendirmesi notunun iki derece yükseltilmesi, ekonomik zorluklarla dolu bir yılda CCİ nin finansal gücünün bir diğer göstergesi oldu. Ayrıca, CCİ nin yerel para cinsinden kredi derecelendirmesi notu, ülke notunun iki derece üzerinde olup Türkiye deki en yüksek derecedir. Son 5 yılda CCİ yi yerel bir şişeleme operasyonundan, uluslararası bir içecek şirketine dönüştürdük. Bu süreçte doğru satın alma kararları ile şirketimize değer katabildiğimizi gösterdik. Faaliyet gösterdiğimiz coğrafyayı genişletip yatırımlarımızı artırırken, aynı zamanda kesintisiz bir satış hacmi artışı kaydettik. Gerek operasyon gösterdiğimiz coğrafyada gerekse yeni pazarlarda oluşacak her türlü fırsatı değerlendirmek için tüm kararlılığımızı koruyor ve şirketimizi ona göre konumlandırıyoruz. Şirketimize duydukları güven ve büyümemiz yönünde sağladıkları çok önemli katkılardan ötürü değerli paydaşlarımıza ve çalışanlarımıza Yönetim Kurulumuz adına şükranlarımı sunarım. Saygılarımla, Tuncay Özilhan Yönetim Kurulu Başkanı
Murahhas Aza nın Mesajı 17 18 2009 yalnızca ciddi ekonomik güçlüklerin yaşandığı bir yıl olarak değil, aynı zamanda küresel ekonominin yeniden dengeye kavuşması için birtakım adımların atıldığı bir yıl olarak hatırlanacaktır. CCİ olarak tüketici tabanımızı korumaya çalışarak ciro artışı sağlamaya odaklandık. Ürünlerimizin doğru fiyat aralığında olması, 2009 yılı boyunca satış hacmimizi artırmak ve tüketicilerimizle bağımızı korumak için kritik öneme sahipti. 2010 yılını temkinli fakat iyimserlikle, taze fikirlerle ve büyük bir heyecanla karşılıyoruz. 2009 yılında gösterdiği performans, Coca-Cola İçecek in ekonomik çalkantı dönemlerinde bile kaybolmayan büyüme gücü ve yeteneğinin bir yansımasıdır. Bu zorlu dönemde, maliyetlerimizi düşük tutarak satış hacmimizi artırmak için etkili önlemler aldık. Tüketicilerimize ve işimizin temellerine odaklanarak, mükemmel icra yeteneğimiz sayesinde üstün bir performans elde ettik. Konsolide satış hacmimiz 2009 yılında %10,0 oranında artarak 587 milyon ünite kasaya ulaştı. Satış hacmimiz Türkiye de %4,3 oranında, uluslararası pazarlarda ise Pakistan performansının bütün yıl için, Türkmenistan ın ise 2009 yılının ilk çeyreğinden itibaren konsolide edilmesiyle %30,6 oranında artış gösterdi. Uluslararası pazarlardaki satış hacmimiz tarihimizde ilk defa toplam işimizin % 25 ine ulaştı. CCİ için bu sonuç önemli bir kilometre taşıdır. Operasyon coğrafyamız genişledikçe bu oranın daha da yükselmesini bekliyoruz. Tüketici harcama gücündeki önemli düşüş ve artan hammadde maliyetleri 2009 yılında karşılaşılan önemli güçlüklerdi. Bu güçlüklere yanıt olarak giderlerimizi çok dikkatli şekilde yöneterek yüksek geri dönüş potansiyeli olan yatırımlara yöneldik ve en çok tercih edilen tedarikçi olma özelliğimizi sürdürmeyi amaçladık. Başarımız, tüketici tercihlerini tam olarak anlamamıza, eşsiz dağıtım kanalı modelimize, operasyonel mükemmelliğe dayalı şirket kültürümüze ve yetenekli iş gücünü cezbetme ve geliştirme becerimize dayanmaktadır. Uluslararası pazarlarda, müşteri ve tüketicilerimizin ihtiyaçlarını karşılayan esnek ve yerel koşullara uygun şirketler kurarken ölçek ekonomisinden yararlanma avantajını da dengeli bir şekilde değerlendirmekteyiz. Her bir coğrafi bölgemizde üstün performans yakalamak için söz konusu pazarlara yönelik özgün çözümler geliştirmek büyük önem taşımaktadır. 2009 yılında odak noktamız, ürünlerimizin satın alınabilirliğini ve yaygınlığını artırmak oldu. Pazara nüfuz oranımızı ve dağıtım ağımızı geliştirmeye yönelik planlı çabalarımız sonucunda satış noktalarımızın sayısını önemli ölçüde artırarak 620.000 in üzerine çıkardık. Tüketici tabanımızı korurken alışveriş yapanların davranışlarındaki değişimlere yanıt vermeye yönelik ürün ve paket yenilikleri ile yeni pazar segmentlerine ulaştık. Kaynaklarımızı, piyasa ihtiyaçlarına cevap verme yeteneğimizi geliştiren yatırımlara tahsis ettik. Türkiye de su ve meyve suyu hatlarının satın alınması, Pakistan da ilk yüksek hızlı PET hattının faaliyete geçmesi ve Kazakistan da ilk sıcak dolum hattının kurulması akıllı yatırım kararlarımıza verilebilecek örneklerdir. CCİ nin iş yapma yaklaşımının özünde operasyonel mükemmellik vardır. Verimlilik, sürekli iyileştirme ve yenilikçilik tutkumuz, müşterilerimize en kaliteli içecekleri ve en iyi hizmeti sunmamız, her zaman daha güçlü finansal sonuçlara ulaşmamıza katkı sağlar. Yıllar içinde geliştirdiğimiz satış ve dağıtım stratejisi ticari modelimizin temelini oluşturmaktadır. 2009 yılında bu modeli Orta Doğu ve Pakistan operasyonlarımıza transfer etme konusunda önemli bir ilerleme kaydettik. Modern ticaret kanallarının büyümesiyle birlikte oluşan yeni fırsatları değerlendirmek amacıyla Türkiye de satış ve dağıtım yapımızı geliştirmeye odaklandık. Aynı zamanda, geleneksel ticaret kanallarındaki tecrübemizi, satış hacminin %70 ten fazlasının geleneksel satış noktalarında gerçekleştiği uluslararası operasyonlarımıza aktarmaktayız. Yetenekli ve kendini işine adamış bir ekip, ticari ve operasyonel gücü destekleyen en önemli unsurdur. Bugün itibarıyla, CCİ nin büyüyen iş hacminin gerektirdiği liderleri kendi iç kaynaklarından karşılayabilen bir organizasyon haline geldiğini söyleyebilirim. Bir taraftan bugünkü başarımıza odaklanırken, bir taraftan da şirketimizi heyecan verici bir geleceğe hazırlıyoruz. İşimizi ve hedeflerimizi yenileyip faaliyet gösterdiğimiz coğrafyanın dinamiklerinden en iyi şekilde yararlanmamız için kapasitemizi güçlendirecek 2020 yılına yönelik yeni yol haritamız üzerinde çalışıyoruz. Faaliyet gösterdiğimiz bölgedeki 343 milyonluk nüfusun %62 si 29 yaşın altındadır. Bölgedeki genç nüfusun yanı sıra kentleşme ve orta sınıfın gelişme trendleri ile bölge ülkelerinin dünya ile bağlarının güçlenmesinin büyüme fırsatlarını beraberinde getirdiğine inanıyorum. 2009 yılındaki ekonomik daralmaya rağmen CCİ nin faaliyet gösterdiği bölgelerdeki büyüme potansiyeli devam ediyor. Coğrafyamızdaki ülkelerin birçoğu, hammadde kaynakları açısından zengin ekonomilere sahiptir. Uzun vadede bu ülkelerin gayri safi yurtiçi hasılalarının yüksek büyüme oranları kaydetmesi bekleniyor. CCİ, ekonomik toparlanma neticesinde gerçekleşecek büyümeyi ve buna bağlı olarak artacak kişi başı gazlı içecek tüketimini en iyi şekilde değerlendirmeye hazırlıklı durumdadır. CCİ için genişleme fırsatları yalnızca uluslararası piyasalarda değil, Türkiye içinde de umut verici düzeyde. Önümüzdeki 10 yılda milyonlarca yeni orta gelirli tüketicinin ortaya çıkması yönündeki beklentimiz doğrultusunda, Türkiye nin bazı bölgelerinde kişi başı tüketimi ikiye katlama potansiyelimiz bulunuyor. Önümüzdeki fırsatları değerlendirerek CCİ yi içinde bulunduğumuz pazarlarda daha yüksek noktalara taşıyacak bir ivmeye, yeteneğe ve ekibe sahibiz. 2009 yılında şirketimize olan bağlılıkları ve gayretleri için tüm çalışanlarımıza ve iş ortaklarımıza teşekkürlerimi sunuyorum. İş planlarımızın hayata geçirilmesi yönündeki çabaları ve motivasyonları zorlu bir dönemin başarılı bir yıla dönüşmesini sağladı. Önümüzdeki yıl zorluklarla dolu bir yıl olacak ancak harcamalarımızı en iyi şekilde yönetmeye ve yeni fırsatları değerlendirmeye devam edeceğiz. 2010 yılında da başarılı sonuçlar elde etmeye kararlıyız. Saygılarımla, Michael A. O Neill Murahhas Aza
pazarda fark yaratıyoruz GÜÇLÜ ÜRÜN PORTFÖYÜMÜZ VE YAYGIN DAĞITIM AĞIMIZ İLE, DEĞİŞEN PAZAR ŞARTLARINA HIZLA UYUM SAĞLIYORUZ.
Pazarda Fark Yaratıyoruz 23 24 SOĞUTUCU YATIRIMLARIMIZI ARTIRDIK. CCİ olarak en büyük hedefimiz, ürünlerimizi tüm tüketicilerimizin her zaman kolayca erişebilecekleri noktalarda bulundurmaktır. CCİ nin başarısı, değişen ekonomik şartlar ve tüketici beklentilerine paralel olarak, doğru zamanda, doğru yerde, doğru ürün ve paket alternatifleriyle ve uygun fiyat la bulunma stratejisine dayanır. Ürünlerini en iyi şartlarda tüketicilerine sunmayı hedefleyen CCİ, 2009 yılında da soğutuculara yatırım yapmaya devam etti. Yeni yatırımlar ve soğutucu yenileme programı sayesinde kişi başına düşen soğutucu kapısı sayısını artırdı. Bu strateji ekonomik açıdan zorlu geçen bir yılda satış hacminin artırılmasına büyük katkı sağladı. 10.000 KİŞİYE DÜŞEN SOĞUTUCU KAPISI SAYISI 2008 2009 Türkiye 57,1 57,6 Pakistan 6,6 8,3 Kazakistan 23,4 24,1 Azerbaycan 8,9 11,2 Kırgızistan 7,9 10,5 Ürdün 45,5 56,6 Suriye 7,9 7,8 Irak 3,5 4,4 * Veriler sınıflandırma farklılıkları ve nüfus bilgilerindeki değişimler nedeniyle farklılık gösterebilir. CCİ kurduğu satış ve dağıtım modeli ile müşteri yönetimi, sipariş alımı, ürün nakli, faturalandırma ve tahsilat adımlarını en doğru ve verimli şekilde planlar ve uygular. CCİ nin tüm operasyonlarında iş ortakları ile kurduğu işbirliğinin temelinde yatan ortak strateji kazan-kazan stratejisidir. CCİ bir yandan satış ve dağıtım yapısını güçlendirirken bir yandan da iş ortaklarını geliştirir. Bu amaçla, iş ortaklarına uygun olarak tasarlanmış eğitim programları düzenler ve verimliliklerinin artırılması yönünde çalışmalar yürütür. Bunun yanı sıra CCİ, bayilerini ürün portföyü, stok yönetimi, iş geliştirme ve müşteri memnuniyeti gibi konularda yönlendirir, faaliyet gösterdikleri bölgelerde en etkin ve en verimli iş modelini kurmalarına yardımcı olur. Böylece CCİ, iş ortaklarının tüketicilere daha etkin ve kaliteli hizmet vermelerini sağlayarak sahadaki başarısını artırır. Değişen tüketici beklentilerini en etkin şekilde karşılıyoruz. CCİ, faaliyet gösterdiği her ülkede değişen tüketici beklentileri ve ihtiyaçlarını yakından takip ederek, ürün stratejilerini bu yönde şekillendirir. Sürekli değişen ekonomik şartlarda tüketici beklentilerini karşılayabilmek, etkin çalışan bir iş modeli gerektirir. CCİ yıllar içerisinde geliştirdiği strateji ve uygulamalar ile faaliyet gösterdiği pazarlarda fark yaratır. CCİ faaliyet gösterdiği 10 ülkede 620.000 i aşkın satış noktasında yaklaşık 350 milyon tüketiciye ulaşır. CCİ nin iş ortakları ile birlikte oluşturduğu güçlü satış ve dağıtım ağı tüketicilerinin ellerini uzattıkları her rafta ürünlerine ulaşabilmelerini sağlar. Aynı zamanda CCİ, tüketicilerinin ürünlerine erişimini kolaylaştırmak ve satın alınabilirliği artırmak için pazara uygun paket seçenekleri sunar. Böylece bir yandan tüketicileri ve müşterileri için değer yaratırken bir yandan da büyümesini sürdürmeyi amaçlar. The Coca-Cola Company ile güçlü ortaklığı sayesinde CCİ, dünyanın en çok tercih edilen 5 gazlı içecek markasından 4 ünü tüketicilerine sunar. Portföyünde bulundurduğu ürünleri her zaman en yüksek kalite standartlarıyla üretir. Bunun yanı sıra tüketicilerinin beklenti ve ihtiyaçlarını yakından takip eder, ürün portföyünü buna uygun olarak sürekli geliştirir. CCİ ürünlerini tüketicilerine sunarken, yaratıcı görsel unsurlar, farklı teşhir alternatifleri ve özel olarak tasarlanmış soğutucular kullanır. Satın alma noktalarında düzenlenen etkinlik bazlı pazarlama faaliyetleri ile tüketicileri için keyif anları yaratır. CCİ, bu faaliyetler aracılığıyla bir yandan müşteri ilişkilerini geliştirirken bir yandan da satış hacmini ve karlılığı artırmayı amaçlar. Satış ve dağıtımda kazan-kazan stratejisi. CCİ nin yıllar içinde geliştirdiği yaygın satış ve dağıtım ağı, ürünlerini pazara en hızlı, en az maliyetli ve en etkin şekilde ulaştırmasını sağlar. Bu esnada pazarın yapısına uygun olarak doğrudan dağıtım, bayi üzerinden dağıtım ya da karma dağıtım modellerinden biri seçilir. CCİ, 2009 yılında oluşan tüketici eğilimlerine de en etkin ve en hızlı şekilde cevap verdi. Tüketiciler harcanabilir gelirin düştüğü 2009 yılında daha ekonomik paketlere yöneldi. Aynı gelişmeler tüketicilerin alışveriş yapma sıklıklarını ve tercih ettikleri kanalları da etkiledi. CCİ bu değişimleri fırsata çevirebilmek amacıyla değişik pazarlarda piyasaya alternatif paketler sundu ve çeşitli promosyonlar düzenledi.
Pazarda Fark Yaratıyoruz 25 26 Faaliyet gösterdiğimiz tüm ülkelerde değişen pazar koşullarına uyum sağlayarak rekabet gücümüzü koruduk. CCİ, 2009 yılında da gerek Türkiye gerekse uluslararası operasyonlarında büyümesini sürdürdü. Ünite kasa bazında konsolide satış hacmi 2009 yılında %10,0 artarak 586,5 milyon ünite kasaya ulaştı. Uluslararası operasyonların toplam satış hacmi içindeki payı, 2008 de %21 iken 2009 da %25 olarak gerçekleşti. CCİ, operasyonlarını sürdürdüğü 10 ülkede tüketicilerine gazlı içeceklerin yanı sıra meyve suyu, su, enerji ve sporcu içecekleri, buzlu çay ve çaydan oluşan gazsız içecekler kategorisinde de zengin bir ürün portföyü sunmaktadır. 2009 yılında CCİ nin konsolide satış hacmi içinde gazsız içeceklerin payı artarak %26 ya ulaştı. CCİ, TÜRKİYE OPERASYONUNUN ÖNCÜLÜĞÜNDE BÜYÜMEYE DEVAM EDİYOR SATIŞ HACMİ COĞRAFİ DAĞILIMI (2009) SATIŞ HACMİ KATEGORİ DAĞILIMI (2009) Uluslararası Operasyonlar %25 Gazsız İçecekler %26 Türkiye Operasyonu %75 Gazlı İçecekler %74 CCİ, büyüme potansiyeli yüksek bir coğrafyada faaliyet göstermektedir. Artan genç nüfus oranı, hızlı kentleşme ve büyüyen orta sınıf CCİ nin bu pazarlardaki büyüme potansiyelini daha da artırmaktadır. Alkolsüz içecek tüketimi tüm dünyada gelir düzeyine paralel bir seyir izlemektedir. CCİ nin faaliyet gösterdiği pazarlarda da ekonomik krizin etkilerinin hafiflemesi ve sonrasında başlayacak büyüme trendi ile kişi başı alkolsüz içecek tüketiminin hızlı bir artış göstermesi beklenmektedir. 180 Kişi Başı Gazlı İçecek Tüketimi (l) 160 140 120 100 80 60 Meksika Arjantin Birleşik Arap Emirlikleri A.B.D. Bulgaristan Yunanistan Ürdün İtalya 40 Türkiye Rusya Suriye Kazakistan Irak 20 Türkmenistan Azerbaycan Pakistan Tacikistan Kırgızistan 0 15 20 25 30 35 40 45 Ortalama Yaş * Veriler 2008 yılına aittir. (Kaynak: CANADEAN) CCİ nin faaliyet gösterdiği ülkeler genç nüfusları ve düşük kişi başı gazlı içecek tüketim rakamları ile büyüme için büyük fırsatlar sunmaktadır.
Pazarda Fark Yaratıyoruz 27 28 CCİ TÜRKİYE OPERASYONUNUN ÖNCÜLÜĞÜNDE BÜYÜMEYE DEVAM EDİYOR Konsolide satış hacmimizin %75 inin gerçekleştiği Türkiye Bölgesi, CCİ nin hem en büyük pazarı hem de en iyi uygulamaları geliştirdiği merkez ülkesidir. Kişi başı harcanabilir gelirdeki daralma ve artan işsizlik oranının neden olduğu zorlu ekonomik şartlara rağmen, CCİ Türkiye operasyonu 2009 da %4 ün üzerinde satış hacmi büyümesi kaydetti. 2004-2009 arası Yıllık Bileşik Büyüme Oranı (YBBO) ise %10 olarak gerçekleşti. TÜRKİYE SATIŞ HACMİ (milyon ünite kasa) 500 400 275 300 200 100 0 312 YBBO: %10 344 382 421 2004 2005 2006 2007 2008 2009 HER DAMLASINDA SEVGİ VAR Damla doğal kaynak suyu, 2009 yılında pazara sürdüğü 10 litrelik paket seçeneğinin katkısıyla su pazarındaki payını %8,4 e çıkardı. 439 CCİ 2009 yılı içinde hızla değişen pazar şartlarına uyum sağlayabilmek amacıyla iyi düşünülmüş ve kısa sürede karşılığını alabileceği yatırım kararlarını süratle uygulamaya koydu. Bu yatırımlar fiziksel üretim kapasitesini artırdığı gibi üretim olanaklarını da tüketici tercihlerine uyumlu hale getirdi. Köyceğiz de satın alınan Sandras doğal kaynak suyu şişeleme tesisleri, Türkiye nin turizm yoğun bölgelerinde özellikle yaz aylarında artan talebi karşılamak üzere CCİ bünyesine katıldı ve Damla markası ile doğal kaynak suyu üretimine başladı. Gazsız içecekler kategorisinde pazar payı kazanmaya devam ettik. Su, limonata, meyve suyu ve çay 2009 yılında CCİ nin Türkiye deki satış hacmi artışına en büyük katkıyı yapan ürün kategorileridir. Ürün portföyünü çeşitlendirerek gazlı içecekler dışındaki kategorilerde de büyümeyi stratejik bir hedef olarak önüne koyan CCİ, 2009 yılında bu yolda önemli kazanımlar elde etti. TÜRKİYE PAZAR PAYLARI Türkiye nin her noktasında varız. CCİ Türkiye operasyonu, ülkedeki en yaygın satış ve dağıtım ağına sahiptir. Ülke genelinde halen yaklaşık 300.000 satış noktasına ulaşan CCİ, bu sayıyı daha da artırmak için çalışmalarına devam ediyor. Gelişmekte olan modern kanallara rağmen, CCİ Türkiye nin satış hacminin %48 i geleneksel satış kanallarından gelir. Bu pazar yapısına uygun olarak, CCİ düşük hacimli siparişleri etkin bir şekilde dağıtacak uygun satış ve dağıtım yapısı oluşturmuş ve ürünlerini ülkenin her köşesindeki tüketicilere karlı bir şekilde ulaştırmayı başarmıştır. PERAKENDE SATIŞ DAĞILIMI (2009) Süpermarket %24,2 İndirim Marketleri %5,2 Diğer %12,0 Benzin İstasyonları %1,7 Yeme-İçme %6,4 Hipermarket %2,5 Geleneksel Kanal %48,0 Her gün, her noktada doğru uygulama. CCİ portföyündeki ürünler, Türkiye de 300.000 i aşkın satış noktasında tüketicileri ile buluşmaktadır. CCİ, tüketicilerin alım davranışlarını analiz ederek satış noktalarında, alışveriş yapanlara yönelik farklı pazarlama programları geliştirmektedir. Başarıyla uygulanan Her Gün Her Noktada Doğru Uygulama (RED) tetkik sistemi dahilinde, Türkiye de tanzim teşhir standartları takip edilen satış noktası sayısı her geçen yıl artış göstermektedir. COCA-COLA İLE MÜKEMMEL SUNUM CCİ, tüketicilerine yemekle birlikte en iyi Coca-Cola deneyimini yaşatabilmek amacıyla müşterileriyle işbirliği yapmaktadır. 2009 yılında da Coca-Cola ile Mükemmel Sunum eğitimleri ile seçilmiş işletmelerin servis elemanlarına Coca-Cola nın mükemmel sunumuyla ilgili eğitimler verildi. 2008 Sıralama 2009 Sıralama YENİ ÜRÜN, BAŞARILI AKTİVASYON; CAPPY LİMONATA 2009 da tüketici talebine uygun olarak Cappy Limonata yı ürün portföyümüze kattık. Cappy ailesinin 19. tadı olan Cappy Limonata, Doğrudan Pazarlama Ödülleri nde Satış Noktalarında Pazarlama - Mağaza İçi Aktiviteler kategorisinde birincilik kazandı. Gazlı İçecekler 68,7 1 68,2 1 Su 8,2 3 8,4 3 Meyve Suyu & Nektar 27,3 1 29,3 1 Buzlu Çay 24,1 2 27,5 2 Enerji İçeceği 28,5 2 28,7 2 Sporcu İçeceği 95,9 1 96,9 1 (Kaynak: Nielsen) %100 DOĞALLIK Cappy, doğallık ve sağlıklı beslenme trendleriyle paralel olarak 2009 da %100 Meyve Suyu Serisi ne yeni tatlar kattı: Elma-vişne suyu, elma-şeftali suyu ve elma-karışık meyve suyu. CCİ DOĞADAN İLE ÇAY PAZARINDA BÜYÜYOR Dünya genelinde kişi başı çay tüketiminde ilk sırada yer alan Türkiye de, 2008 yılında Doğadan ile çay pazarına giren CCİ, 2009 yılında birçok yeniliğe imza atarak siyah çay kategorisinde pazar payını artırdı, bitki ve meyve çayı kategorisinde ise % 50,4 pazar payı ile liderliğini korudu.
Pazarda Fark Yaratıyoruz 29 30 ULUSLARARASI OPERASYONLARIN SATIŞ HACMİ ARTMAYA DEVAM EDİYOR 2009 yılında uluslararası operasyonların CCİ nin toplam satış hacmi içerisindeki payı 4 puanlık artışla % 25 e ulaştı. 2009 yılında Pakistan ın tüm sene bazında ilk defa konsolide edilmesi ve Türkmenistan ın birinci çeyrekten başlayarak tam konsolide edilmesi bu artışta büyük pay sahibi oldu. 200 160 120 80 40 0 40 49 80 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2008 yılında CCİ ailesine katılan Pakistan yaklaşık 170 milyonluk nüfusuyla CCİ nin eriştiği tüketici sayısını ikiye katladı. 98 113 148 2009 yılında uluslararası operasyonların satış hacminin %36 sını gerçekleştiren Pakistan, CCİ operasyonları içerisinde, satış hacmi sıralamasında Türkiye nin ardından ikinci sıraya yükseldi. ULUSLARARASI OPERASYONLAR SATIŞ HACMİ ULUSLARARASI SATIŞ DAĞILIMI (2009) (milyon ünite kasa) YBBO: %30 Ürdün %9 Suriye %2 Irak %3 Azerbaycan %18 Kırgızistan %5 Pakistan %36 Kazakistan %23 Türkmenistan %4 Uluslararası operasyonlarda iş modelimizi geliştirerek pazardaki varlığımızı güçlendirdik. CCİ, 10 farklı dilin konuşulduğu ve genişliği 6 milyon kilometrekareye varan bir coğrafyada faaliyet gösteriyor. 2009 yılında CCİ nin faaliyet gösterdiği tüm pazarlarda ekonomik krizin olumsuz etkileri hissedildi. CCİ, her pazara göre değişen stratejiler izleyerek, ekonomik krize karşı dayanıklılığını artırdı. Bir taraftan yeni ürün ve paket inovasyonları ile farklı kategorilerde pazar payını artırırken diğer taraftan ürünlerinin satın alınabilirliğini kolaylaştırmak için daha uygun fiyatlı paket alternatiflerini pazara sundu. Bunun yanında CCİ, faaliyet gösterdiği pazarlardaki yaygınlığını artırmak için soğutucu yatırımları gerçekleştirdi ve tüketicileri ile buluştuğu satış noktası adedini artırmak için çalışmalar yürüttü. Bu çalışmaların sonucunda 2009 yılında CCİ nin uluslararası operasyonlarındaki bayi sayısı yaklaşık 900 e ve satış noktası sayısı ise 320.000 e ulaştı. GAZLI İÇECEK PAZAR PAYLARI (2009) Ülke Pazar Payı (%) Sıralama Kazakistan 34 1 Azerbaycan 53 1 Kırgızistan - 1* Suriye** 11 2 Ürdün 13 2 Pakistan 28 2 Türkmenistan - 1* (-) Pazar genelinde veri bulunmamaktadır. (Kaynak: NIELSEN, *CCİ Tahmini, **MEMRB) Pakistan işimize ivme katmaya devam ediyor. 2008 yılında CCİ ailesine katılan Pakistan yaklaşık 170 milyonluk nüfusuyla CCİ nin eriştiği tüketici sayısını ikiye katladı. Görece düşük kişi başı gazlı içecek tüketimi ve genç nüfusu sayesinde Pakistan önümüzdeki dönemlerde de CCİ nin büyümesine önemli katkılarda bulunmaya devam edecek. PAKİSTAN SATIŞ HACMİ (milyon ünite kasa) 120 100 80 60 40 20 0 35 45 YBBO: %25 57 2004 2005 2006 2007 2008 2009 CCİ nin Pakistan daki iştiraki Coca-Cola Beverages Pakistan Ltd (CCBPL), 700 e yakın bayisi ile 210.000 i aşkın satış noktasına ulaşarak yaygınlığını artırdı. Bunun yanı sıra ürünlerinin soğuk bulunurluğunu artırmayı hedefleyerek 2009 yılında ülke genelinde satış noktalarına toplam 37.000 adet soğutucu yerleştirdi. Uyguladığı başarılı pazar stratejileri ile 2008 yılında %26 olan gazlı içecek pazar payını 2009 da %28 e çıkardı. 77 93 108
Pazarda Fark Yaratıyoruz 31 32 Orta Doğu da işimizi geliştiriyoruz. Orta Doğu daki yatırımlarına uzun süre ara veren Coca-Cola Sistemi bölgedeki varlığını yeniden inşa ediyor. Geçtiğimiz yıllarda The Coca-Cola Company nin bölgeye yeniden giriş yapmasının hemen ardından CCİ, bölgede yaptığı yatırımlarla başarılı iş modelini Orta Doğu ya taşıyor. CCİ henüz başlangıç aşamasında olan Orta Doğu operasyonlarında 2009 yılında yapılanmasına hızla devam etti. Tüm operasyonlarındaki en iyi satış ve dağıtım uygulamalarını bölgeye taşıdı. 2008 yılında Orta Doğu pazarında oluşturmaya başladığı bayilik sistemini 2009 yılında daha da geliştirdi ve yaygınlaştırdı. Ürdün, Irak ve Suriye de toplam bayi sayısı 90 ı aştı. Bölgede bayilik sisteminin öncülüğünü yapan CCİ, aynı zamanda Kuzey Irak ta preseller sistemini ilk uygulayan şirket oldu. Irak ta bayi sisteminin yaygınlaştırılması ve preseller sisteminin kurulması pazardaki bulunurluğu artırarak %15 i aşan satış hacmi artışı sağladı. Bunun yanı sıra CCİ, yıllar içerisinde geliştirdiği en iyi pazarlama stratejilerini bölgeye uyarlayarak pazardaki konumunu güçlendirmeyi hedefledi. 2009 yılında uyguladığı yaz ve Ramazan dönemi promosyonlarıyla tüketicilere daha etkin bir şekilde ulaşmayı amaçladı. Ayrıca, Ürdün de Fanta nın yeni tatlarını piyasaya sürerek tüketici tabanını genişletmeyi hedefledi. Orta Asya da ürünlerimizin satın alınabilirliğini artırmaya odaklandık. Emtia fiyatlarının düşmesi ve küresel krizin etkilerinin yoğun olarak hissedilmesiyle birlikte Orta Asya ülkelerinde genel olarak alım gücü düştü. CCİ, Orta Asya da yaşanan ekonomik zorluklar ve düşen alım gücüne cevap olarak ürünlerinin satın alınabilirliğini artırmayı hedefledi. Pazara sunduğu ugun fiyatlı paket alternatiflerinin yanı sıra Kırgızistan ve Azerbaycan da tüketiciye yönelik kapak altı promosyonları gerçekleştirdi. CCİ bölgede gerçekleştirdiği Nestea paket ve tat lansmanları ve Fanta Elma lansmanı ile tüketici tabanını genişletti. Ayrıca Kazakistan da Piko Tempo yeni paket ve tat seçenekleri uygun fiyatlı alternatifler olarak raflarda yerini aldı. CCİ ÜRÜN PORTFÖYÜNE AROMALI SU EKLENDİ. Azerbaycan da BonAqua markalı aromalı su lansmanıyla CCİ, su pazarındaki liderliğini pekiştirdi. HER KESEYE UYGUN BİR ÜRÜN Kazakistan da Coca-Cola PET 1.5l, Coca-Cola OWB 200ml ve Piko PET 0.5l ve Kırgızistan ve Azerbaycan da Coca-Cola PET 2l lansmanlarıyla bölgede satın alma gücü düşen tüketicilere ekonomik alternatifler sundu.
daha verimli, daha kaliteli ve daha hızlı üretiyoruz TÜKETİCİLERİMİZİN VE MÜŞTERİLERİMİZİN BEKLENTİ VE İHTİYAÇLARINI EN YÜKSEK KALİTE STANDARTLARIYLA KARŞILAMAK TEMEL İŞ STRATEJİMİZ VE SORUMLULUĞUMUZDUR. BUNUN İÇİN OPERASYONEL MÜKEMMELLİĞİ KURUM KÜLTÜRÜMÜZÜN MERKEZİNE KOYAR; İŞİMİZİ VERİMLİLİK, SÜREKLİ İYİLEŞTİRME VE İNOVASYON ÇERÇEVESİNDE YAPARIZ.
Daha Verimli, Daha Kaliteli ve Daha Hızlı Üretiyoruz 35 36 Tüketicilerimizin ve müşterilerimizin beklenti ve ihtiyaçlarını en yüksek kalite standartlarıyla karşılamak temel iş stratejimiz ve sorumluluğumuzdur. Bunun için Operasyonel Mükemmelliği kurum kültürümüzün merkezine koyar; işimizi verimlilik, sürekli iyileştirme ve inovasyon çerçevesinde yaparız. CCİ TÜRKİYE EN İYİ UYGULAMALARIN YARATICISI OLMAYA DEVAM EDİYOR OPERASYONEL MÜKEMMELLİK; BAŞARILI BİR ŞİRKET İLE ÇOK BAŞARILI BİR ŞİRKET ARASINDAKI FARKTIR. Operasyonel Mükemmellik, daha az kaynak kullanarak müşteriler ve tüketiciler için daha fazla değer yaratmaktır. Sürekli gelişim Operasyonel Mükemmelliğin en temel stratejisidir. Operasyonel Mükemmellik CCİ nin şirket stratejisinin temelinde yer alır. Bu anlayışla CCİ, yaptığı işi her geçen gün daha iyi yapmaya odaklanır. Yaptığı işin her aşamasında verimliliği, yenilikçiliği ve sürekli gelişimi ön plana çıkarır. Böylece operasyonel performansını her geçen gün daha da ileriye taşımayı hedefler. Ekonomik koşullara karşı esneklik ve dayanıklılık kazandıran bu yaklaşım CCİ nin finansal başarısının da kilit unsurudur. Bugüne kadar CCİ de bu anlayışla gerçekleştirilen Yalın 6 Sigma ve iyileştirme projeleri 2009 yılında Operasyonel Mükemmellik çatısı altında toplandı. İlk olarak tedarik zincirinde uygulanan Operasyonel Mükemmellik prensibi, CCİ nin dünyaya örnek olan başarısının kilit unsurlarından biridir. En iyi uygulamaları yaratıyoruz. Operasyonel Mükemmellik, CCİ tedarik zinciri yönetim stratejisinin özünü oluşturur. Bu anlayışla ulaştığı başarılı performanla CCİ, Coca-Cola Sistemi içerisinde en iyi uygulamaların yaratıcısıdır. CCİ, tüm operasyonlarındaki başarılı uygulamaları düzenli olarak takip eder, karşılaştırır ve diğer operasyonlarına transfer eder. Bu şekilde, sürekli daha iyiye ve daha hızlıya ulaşmayı hedefler. Coca-Cola Sistemi nde örnek olan bu uygulamaların arkasında CCİ nin yetiştirdiği Coca-Cola Mühendisleri vardır. Üretim süreçlerinde çalışan her bir operatör (Coca-Cola Mühendisleri) üretim, bakım, kalite ve çevre performansı konularının tümünde söz sahibidir ve sürekli iyileştirmeyi hedefler. Türkiye operasyonu, başta tedarik zinciri olmak üzere, tüm fonksiyonlarında üstün kalite standartlarına ulaşmayı hedefler. Bir yandan en verimli üretimi gerçekleştirirken bir yandan da çevreye ve topluma değer katmaya odaklanır. Sürekli geliştirdiği iş stratejileriyle Türkiye operasyonu, Coca-Cola Sistemi nde de fark yaratır. Operasyonel Mükemmellik projeleri, Türkiye tedarik zincirinde 2007 yılında Yalın 6 Sigma projeleri ile başladı. 2009 yılında ikinci dalga projelerin tamamlanması ile birlikte CCİ Türkiye, Operasyonel Mükemmellik aşamasına geçti. CCİ Türkiye de üretim süreçlerinde verimliliğin artırılması ve çevre performansının iyileştirilmesi en öncelikli hedeftir. 2009 yılında Çorlu fabrikasında şurup verimliliğinin artırılması, Önleyici Bakım Programı nın optimizasyonunun sağlanması, ürün değişimi ve doluma hazırlık sürelerinin azaltılması, verimlilik artışında ulaşılan sonuçlara verilebilecek örneklerdir. Ayrıca, Bursa ve Mersin fabrikaları ile Mahmudiye fabrikası PET şişirme biriminde enerji kullanım oranlarının azaltılması çevre performansına yönelik yapılan sürekli iyileştirmelerin en somut sonuçlarıdır. Operasyonel Mükemmellik, CCİ Türkiye nin üretim ve çevre performansını artırırken bir yandan da şirketin yönetim kalitesine katkı sağlar. Gerçekleştirilen her Operasyonel Mükemmellik projesi için tüm kademelerden çalışan ve yöneticilerin katılımıyla bir Çekirdek Ekip oluşturur. Bu Çekirdek Ekip projenin her aşamasında şirketin farklı fonksiyonları ile işbirliği yapar. Türkiye operasyonunun tüm Coca-Cola Sistemi ne örnek olan başarılı uygulamalarının en önemli aktörleri tedarik zinciri çalışanlarıdır. Yetkinlikleri sürekli olarak geliştirilen çalışanlar etkin öneri sistemi kanalıyla sürekli iyileştirme önerileri geliştirirler. Sayıları her geçen yıl artan bu öneriler, CCİ deki yeniliklerin en önemli kaynağıdır. TOPLAM ÖNERİ SAYISI 174 234 272 625 2006 2007 2008 2009
Daha Verimli, Daha Kaliteli ve Daha Hızlı Üretiyoruz 37 38 EN İYİ UYGULAMALARI ULUSLARARASI OPERASYONLARIMIZA AKTARIYORUZ CCİ TÜRKİYE YE ULUSAL KATEGORİDE MÜKEMMELLİKTE YETKİNLİK 5 YILDIZ SERTİFİKASI CCİ Türkiye, 2009 yılında Avrupa Kalite Yönetimi Vakfı nın (EFQM) Beş Aşamalı Avrupa Mükemmelliğe Yolculuk Programı nın ödül öncesi son aşaması olan Mükemmellikte Yetkinlik 5 Yıldız Sertifikası nı ulusal kategoride almaya hak kazandı. Yine 2009 yılında CCİ nin Bursa Fabrikası başarılı yönetim uygulamaları nedeniyle bölgesel kategoride EFQM Mükemmellikte Yetkinlik 4 Yıldız Sertifikası nı aldı. Mükemmelliğe Adanmışlık kuruluşun temel ilkesidir. TCCC nin Atlanta daki Business Excellence Birimi nin de yönlendirmesiyle, kuruluşun EFQM Mükemmellik Modeli ni referans alarak iyileştirme fırsatlarını arama yaklaşımı, kurumsal temel ilkeye bağlılığın açık göstergesidir. (Kaynak: EFQM Dış Değerlendirme Raporu) 2009 yılında stratejik yatırımlara odaklandık. CCİ Türkiye, zorlu ekonomik koşulların etkili olduğu 2009 yılında stratejik lokasyonlarda kısa vadede somut sonuçlar getirecek yatırımlar gerçekleştirdi. Türkiye nin 32 ilindeki iş ortaklarına daha hızlı tedarik sağlayabilmek için CCİ nin Elazığ da kurduğu fabrika 2009 yılında üretime başladı. Bu yatırımla birlikte lojistik giderlerde yıllık 5 milyon TL tasarruf sağlamayı hedefledi. CCİ ayrıca, Türkiye nin en önemli turizm bölgeleri olan ve su pazarına yönelik büyük potansiyel barındıran Akdeniz ve Ege bölgelerine daha hızlı ve etkin ulaşmayı hedefledi. Bu hedef doğrultusunda Köyceğiz deki Sandras su fabrikasını satın alarak Damla doğal kaynak suyu üretimine başladı. Yine 2009 yılında Mersin fabrikasının meyve suyu üretimi kapasitesini artıran CCİ, böylece meyve suyu kategorisinde de Türkiye pazarına daha etkin şekilde ulaşmayı hedefledi. Doğru planlıyor, verimli dağıtıyoruz. Planlama ve dağıtımda yapılan iyileştirmeler sonucunda 2009 yılında yaklaşık 6,1 milyon dolar tasarruf sağladık. CCİ, 2009 yılında tüm operasyonlarında ortak bir yönetim modeli oluşturmaya odaklandı. Son olarak, Coca-Cola Sistemi nin en büyük ülkelerinden biri olan Pakistan ın katılmasıyla beraber daha da büyüyen CCİ, tüm operasyonlarının entegrasyonunu tamamlamayı hedefledi. En İyi Uygulamalarını hızlı bir şekilde uluslararası operasyonlarına aktardı. The Coca-Cola Bottling Company of Jordan (CCBCJ), Azerbaijan Coca-Cola Bottlers (ACCB) ve Coca-Cola Almaty Bottlers (CCAB) de Operasyonel Mükemmellik uygulamaları tedarik zincirinde başladı. CCİ, tedarik zinciri nde, 2009 yılı içerisinde tüm uluslararası operasyonlarda yaklaşık 60 Kilit Performans Göstergesi ni (KPI) standart olarak ölçme hedefine ulaştı. Böylelikle CCİ, tedarik zinciri süreçlerinde tüm operasyonlarının performanslarını karşılaştırabilir hale getirdi. Ayrıca 2009 yılında uluslararası operasyonlarda oluşturulan Yönetim Kokpiti bu ölçümlerin takibini daha etkin hale getirdi. Fabrika bazında haftalık olarak yapılan tespitlerle tedarik zinciri süreçlerinde yapılan iyileştirmeler hız kazandı. CCİ tüm operasyonlarda verimlilik artışı sağlayan bu uygulamalar ile bir yandan entegrasyonu tamamlarken bir yandan da en iyi uygulama sayılarını artırdı. Bu kapsamda gerçekleştirilen projelerde üretim süreçlerinden satın almaya, insan kaynaklarından bilgi teknolojilerine kadar geniş bir yelpazede çok sayıda verimlilik ve iyileştirme projesi gerçekleştirdi. Uluslararası operasyonlarda stratejik hamleler. CCİ 2009 yılında uluslararası operasyonlarda yaptığı stratejik yatırım hamleleriyle etkin kapasite yönetimini hedefledi. Bir taraftan atıl kapasitenin önüne geçerken, diğer taraftan eksik kapasite ile çalışan fabrikalara yaptığı takviyelerle verimliliğini ve karlılığını artırdı. 2005 yılında Kazakistan da üretime başlayan Brundai fabrikası 2009 yılı itibarıyla 9 dolum hattına ve yıllık 82 milyon ünite kasa üretim kapasitesine ulaştı. Brundai fabrikasına ayrıca sıcak dolum teknolojisi ile çalışan meyve suyu dolum hattı eklendi. Kazakistan da Brundai fabrikasının açılmasının ardından CCİ, Almatı da atıl kalan hatlardan birini Türkmenistan a diğerini ise Pakistan daki Lahor fabrikasına transfer etti. Böylece Türkmenistan fabrikasında üretim kapasitesini 4 kat artırdı, Lahor fabrikasında ise üretim kapasitesi ve verimlilik artışı sağladı. Yine Lahor fabrikasına ilk defa yüksek hızlı PET dolum hattı ilave ederek PET dolum kapasitesini yaklaşık olarak iki katına çıkardı. İzmir Fabrikasından Başarı Örneği CCİ Türkiye 2009 yılında 58 Mega Bayi de uygulanan etkin envanter yönetimi ile kapasite verimliliğini artırdı. Yine 2009 yılında etkin ve verimli bir lojistik modeli kurmak amacıyla yaptığı çalışmalar sonucunda Türkiye deki tüm bayilerin %95 ine en ideal kaynaktan ürün tedarik edilmesini sağladı. CCİ İzmir Fabrikası, enerji kullanımını azaltan buluş niteliğindeki Operasyonel Mükemmellik uygulaması ile PET şişirme operasyonunda tüm dünyada 35-40 bar olan basınç kullanımını 2009 yılında 17 bara düşürdü. Verim Artışı: 30 Şişe/KWH 51,05 Şişe/KWH Enerji Kazanımı: 2.390.355 KWH Önlenen CO2 Emisyonu:1.047 Ton DİREKT SEVKİYAT ORANI %100 %80 %60 %40 %20 64 67 71 81 %0 2006 2007 2008 2009
CCİ, ÇOK ULUSLU VE ÇOK YÖNLÜ YAPISIYLA FAALİYET GÖSTERDİĞİ BÖLGEDE YETENEKLİ İŞ GÜCÜ İÇİN BİR ÇEKİM MERKEZİDİR.
Geleceğin Organizasyonunu İnşa Ediyoruz 41 42 CCİ, çok uluslu ve çok yönlü yapısıyla faaliyet gösterdiği bölgede yetenekli iş gücü için bir çekim merkezidir. CCİ 5 sene içinde sadece Türkiye de faaliyet gösteren bir şişeleme operasyonundan, 10 ülkeye yayılmış bölgesel bir içecek şirketine dönüştü. 2003 ten beri CCİ nin yaşadığı hızlı büyüme ve coğrafi genişleme dönemi birçok CCİ çalışanı açısından büyük fırsatlar yaratıp Türkiye Bölgesi ve uluslararası operasyonlara liderlik eden yeni kuşak yöneticilerin yetişmesine olanak tanıdı. CCİ nin bünyesinde bulunan ülkelerdeki organizasyonların farklı seviyelerde bulunması her kademedeki çalışan için gelecek dönemde de çok farklı fırsatlar yaratmaya devam edecek. CCİ insan kaynakları, genişleyen organizasyonun ihtiyaçlarına cevap verebilmek amacıyla başlattığı programları 2009 yılında da geliştirmeye devam etti. 2009, Türkiye ve uluslararası pazarlarda bu programların birçoğunun hayata geçtiği ve sonuçlarının alındığı bir yıl oldu. Hızlı büyümenin getirdiği fırsatlardan hem CCİ nin hem de çalışanların en doğru şekilde yararlanmasını sağlamak amacıyla önceki yıllarda başlatılan Yetenek Yönetimi programı, yönetim ekibinin de sahiplenmesiyle çok daha aktif bir şekilde yürütülüyor. CCİ, bu program ile çalışanlarının yetkinliklerini ve liderlik potansiyellerini değerlendirerek stratejik ihtiyaçları ile karşılaştırıyor. Bu analiz çerçevesinde tespit edilen ihtiyaçlara yönelik gelişim programları düzenliyor. CCİ de eğitim ve gelişim ihtiyaçları CCİ Campus adı verilen ve geleneksel eğitim ile elektronik eğitim faaliyetlerini kapsayan yapı ile karşılanıyor. Ayrıca, çalışanların güçlü ve gelişime açık yönlerini görmeleri için oluşturulan Değerlendirme Merkezi ve 360 Derece Değerlendirme gibi araçlar geri bildirim alma olanakları sunuyor. Kritik pozisyonların şirket içi kaynaklardan doldurulması CCİ için stratejik bir önceliktir. Bu hedefi gerçekleştirebilmek için uygulanan CCİ deki Yetenek Yönetimi programının benzerlerinden en büyük farkı sadece yönetim ekibi ile sınırlı olmamasıdır. Bu program dahilinde yetenekli çalışanlar henüz kariyerlerinin ilk dönemlerinde tespit edilerek gelecek pozisyonlara hazırlanır. Yetenek Yönetimi programı, şirketteki üst düzey yöneticilerden oluşan İnsan Kaynakları Kurulu tarafından yönetilir. Bu durum yetenek yönetiminin şirket statejisinin temel önceliklerinden biri olduğunu gösterir. Esnek düşünebilen çok yönlü yetenekler. CCİ; çok uluslu yapısı, dünyanın en önemli markalarından birinin iş ortağı ve üreticisi olması, önemli büyüme potansiyeli vadeden bir coğrafyada geniş kariyer olanakları ve kişisel gelişim fırsatları sunması ile yetenekli iş gücü için bir çekim merkezidir. Bu yetenekli iş gücünü bünyesinde tutmak ve sürekli olarak geliştirmek CCİ nin insan kaynakları uygulamalarının önceliklerindendir. CCİ de yüksek performanslı ve potansiyelli çalışanlar için Bireysel Gelişim Programları hazırlanır ve gelişimleri düzenli olarak takip edilir. Eğitim ve koçluk dışında CCİ de görev değişiklikleri yoluyla da kişisel gelişim hedeflenir. Böylece çalışanların farklı görevlerde tecrübe kazanarak farklı yeteneklerini geliştirmeleri sağlanır. Türkiye Bölgesi, Genel Merkez ve Uluslararası Operasyonların oluşturduğu gelişmiş organizasyon yapısıyla çalışanlara farklı alanlarda profesyonel ve kişisel gelişim fırsatları sunma açısından CCİ benzersiz bir konumdadır. CCİ DE İŞ GÜCÜ 2009 sonu itibarıyla çalışan sayısı 8.451 kişiye ulaşmıştır. 3.909 4.178 4.882 8.542 8.451 2005 2006 2007 2008 2009 Farklı kültürlerle çalışabilme becerisi, yeni gelişmeler karşısında esnek düşünebilme ve hareket edebilme yeteneği CCİ gibi birden fazla ve değişik özelliklere sahip pazarlarda faaliyet gösteren şirketler için büyük öneme sahiptir. CCİ, operasyonlarını sürdürdüğü pazarlardaki farklı bakış açılarını şirketin stratejik kararlarına yansıtabilmek amacıyla değişik coğrafya ve konularda tecrübe sahibi çalışanları şirket içinde dengeli bir şekilde değerlendirmeyi hedefler. COCA-COLA MÜHENDİSLERİ CCİ sadece Türkiye de değil faaliyet gösterdiği tüm ülkelerde kendisinin ve sektörün ihtiyaç duyduğu yetenekli iş gücünü yetiştiren bir okuldur. İlk olarak CCİ de uygulanan ve daha sonra örnek bir model olarak Coca-Cola Sistemi ne de yayılan Entegre Çalışma Sistemi ile CCİ, üretim süreçlerinde ortaya çıkan bütün ihtiyaçlara cevap verebilen Coca-Cola Mühendisleri yetiştirir. Ürünlerin en yüksek kalitede, en düşük maliyetle ve çevreye etkisini mümkün olan en az seviyede tutarak üretilmesinde önemli bir rol oynayan Coca-Cola Mühendisleri, bakım, kalite, iş ve gıda güvenliği ile çevre performansı konularında donanım sahibidirler ve bu yönde sorumluluk alırlar. Bu şekilde, üretim hattının başındaki bir CCİ operatörü kullandığı hattın bakımını yapar, üretilen ürünün kalitesini ve üretimin sürdürülebilirlik performansını kontrol eder ve gereken durumlarda üretim hattına müdahale eder. Bu hususlar aynı zamanda CCİ üretim zinciri çalışanlarının Kilit Performans Göstergeleri arasında yer alır. Bu sistem CCİ yi Coca-Cola ürünlerini en iyi üreten şirketlerden biri yaptığı gibi çalışanlarının iş tanımlarını zenginleştirerek kendilerini sürekli geliştirmeleri için teşvik eder.