ADAPAZARI ÖZEL ENKA ORTAOKULU / LİSESİ 2016 2017 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ÖLÇME DEĞERLENDİRME POLİTİKASI
Ölçme ve değerlendirme çalışmaları öğrenme sürecinin vazgeçilmez parçalarından bir tanesidir. Öğrencilerin eğitim programlarında belirtilen kazanımlara ve hedeflere ne derecede ulaştığının tespiti ölçme ve değerlendirme çalışmaları ile mümkün olmaktadır. Her ne kadar ölçme ve değerlendirme kelimeleri birlikte anılsa da her iki kavramın kapsamı ve amacı farklıdır. (Turgut ve Baykul 3) ün tanımladığı şekliyle ölçme herhangi bir niteliği gözlemlemek ve gözlem sonucunu sayı veya sıfatlarla ifade etmektir. Ölçmede eşyanın, olayların veya insanların ölçmeye konu olan niteliklerinin gözlenmesi, sayılması veya bir ölçme aracıyla karşılaştırılması; ölçme işleminin sonunda da, ölçme konusu niteliğe bir sayı, bir derece veya bir sıfatın karşı getirilmesi vardır. Değerlendirme ise, ölçme sonuçlarını bir ölçüte veya ölçütlere vurarak ölçülen nitelik hakkında bir değer yargısına varma sürecidir. Değerlendirmenin güvenilir ölçme sonuçlarına dayanması, geçerli bir ölçütle yapılması, değer yargısına ulaşma işlemlerinde yanlışlık yapılmaması, isabetli değer yargısına ulaşmak için gereklidir. Geçtiğimiz on yıl içerisinde MEB tarafından tüm alanlardaki öğretim programları yenilenmiştir. Yenilenen tüm programlar incelendiğinde iki konuda belirgin bir değişikliğe gidildiği gözlemlenmiştir. Bunlardan birincisi öğrenci merkezli ve bireysel farklılıklarına azami önem veren programların hazırlanmasıdır. Diğeri ise her bireyin kendi yaşantısından yola çıkarak kendi bilgisini inşa etmesini teşvik eden yapılandırmacı eğitim modelinin tüm programların özünü oluşturmasıdır. Okulumuzun güncel ölçme değerlendirme politikası bu iki noktadan yola çıkılarak hazırlanmıştır. Bu doğrultuda okulumuzda yapılan ölçme ve değerlendirme çalışmalarının her aşamasında bireysel öğrenci farklılıkları göz önünde bulundurulur ve tüm öğrencilerimiz herhangi bir dil, din, ırk ve cinsiyet farkı gözetilmeksizin tüm ölçme ve değerlendirme çalışmalarından aynı derecede faydalanırlar. Bunun yanında özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerimize MEB Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Yönetmeliği nde belirtilen şekilde Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı uygulanır. Okulumuzdaki tüm öğrenme ortamlarında yapılandırmacı yaklaşımın izleri görülmektedir. Yapılandırmacı yaklaşım, öğrenmede bireysel farklılıkları merkeze alır. Bu yaklaşım bireyin önceki bilgileriyle yeni edinmeye başladığı bilgileri kaynaştırmasını destekler. Okulumuz bu yaklaşımın bir gereği olarak hem öğretim yöntem ve tekniklerinin derslerin kapsamına göre çeşitlendirilmesi hem de öğrencilerin bu derslerde edindikleri kazanımları sergileyebilecekleri farklı ölçme ve değerlendirme ortamların hazırlanması için düzenli planlama yapar. 2
MYP de değerlendirme kritere dayalı olarak yapılmakta ve her ders grubunda A, B, C, D olmak üzere dört kriter bulunmaktadır. Bu kriterlere aşağıdaki tabloda yer verilmiştir. A B C D Dil ve edebiyat Analiz etme Düzenleme Metin üretme Dil kullanımı Dil edinimi Konuşulan ve görsel metnin kavranışı Yazılı ve görsel metnin kavranışı İletişim kurma Dil kullanımı Bireyler ve toplumlar Bilme ve anlama Araştırma İletişim kurma Eleştirel Bilimler Bilme ve anlama Sorgulama ve tasarlama İşlemleme ve değerlendirme Bilimin etkileri üzerine dönüşümlü Matematik Bilme ve anlama Kalıpları araştırma İletişim kurma Matematiği gerçek hayat bağlamlarında uygulama Sanat Bilme ve anlama Becerileri geliştirme Yaratıcı Yanıt verme Beden ve sağlık eğitimi Bilme ve anlama Performans için hazırlanma Uygulama ve performans gösterme Performans üzerine dönüşümlü ve iyileştirme Tasarım Sorgulama ve analiz Fikir geliştirme Çözüm yaratma Değerlendirme MYP projeleri Araştırma Planlama Eyleme geçme Dönüşümlü Disiplinlerarası Disipliner temellendir me Sentez ve uygulama İletişim kurma Dönüşümlü Tablo 1. MYP Ders Grubu Kriter Tablosu 3
Değerlendirme için ders grubu kitapçıklarında yer alan yıllara ait değerlendirme kriter rubrikleri kullanılır. Bu rubriklerden öğrencinin alabileceği en yüksek puan sekizdir. Her bir kriterin sonuç puanı en iyi uyan yaklaşım (Best-fit Approach) ile belirlenir. En iyi uyan yaklaşım öğrencinin kriterden aldığı puanlar göz önünde bulundurularak öğretmenin profesyonel muhakemesini kullanmasıdır. Adapazarı Enka Okullarında, kriterin sonuç puanı belirlenirken öğrencinin o kriterden aldığı en düşük puanın altında bir puan verilmez. Her kriter için uygulanan bu yöntem ile kriter sonuç puanları belirlenir ve bu puanlar toplanarak 32 üzerinden yıl sonu puanı elde edilir. Alınan puanın 7 üzerinden karşılığı yıl sonu notu olarak başarı seviyelerinin ve tanımlayıcılarının içinde olduğu MYP karnesinde gösterilir. Bu notlar ile ulusal program gereklilikleri doğrultusunda yapılan değerlendirmelerde alınan notlar arasında herhangi bir dönüştürme yapılamaz. Notların tutarlı bir şekilde verilebilmesi için okulumuzda standardizasyon çalışmaları yapılmaktadır. Bu çalışmalarda öğretmenler bir araya gelerek öğrencilerin çalışmalarının hangi açılardan incelenmesi gerektiği ve nasıl ortak anlayışa sahip olunacağı konusunda uygulamalar yaparlar. Öğrencilerin MYP sertifikası almaya hak kazanması için MYP 5 (10. Sınıf) de tüm derslerden ve kişisel projeden notunun 7 üzerinden en az 3 ve üzeri olması gerekmektedir. Tüm yıllarda, MYP karnesindeki tüm ders notları en az 6 olan öğrencilere MYP Takdir ve tüm dersleri 7 olan öğrencilere MYP Onur Belgesi verilir. Ulusal eğitim programı gereklilikleri dahilinde okulumuzda ölçme ve değerlendirme çalışmaları yapılmaktadır. Yönetmelikte belirtilen puan ve not baremi üzerinden yapılan değerlendirme sonuçları öğretmenler tarafından e-okul sistemine girilmektedir. E-okula girilen notlar dönem sonlarında MEB karnesine otomatik olarak aktarılmakta, karneler öğrenci ve velilerle paylaşılmaktadır. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME YÖNTEM VE TEKNİKLERİ Okulumuzda yapılandırmacı yaklaşımın bir gereği olarak bireysel farklılıklara daha fazla hitap eden ölçme ve değerlendirme çalışmaları ön plana çıkmaktadır. Buna göre geleneksel ölçme ve değerlendirme çalışmaları olan ve süreçten ziyade sonuca önem veren çoktan seçmeli testler, doğru yanlış testleri, eşleştirme soruları, tamamlamalı sorular ve yazılı sınavlar kademeli olarak yerlerini aşağıda adı belirtilen alternatif ölçme değerlendirme yöntemlerine bırakmaktadır; 4
1. Kavram haritası 2. Zihin haritası 3. Yapılandırılmış grid 4. Kişisel proje çalışması 5. Proje çalışmaları 6. Performans görevleri 7. E portfolyo çalışmaları 8. Gözlemler 9. Drama çalışmaları 10. Akran ve öz değerlendirme çalışmaları 11. Mülakatlar 12. Anektod kayıtları 13. Poster çalışmaları 14. Model çalışmaları MYP değerlendirmelerinde hem süreç hem de sonuç değerlendirme araçları kullanılır. Süreç değerlendirmeleri ünite kazanımlarını gerçekleştirebilmeleri için öğrencileri hazırlar. Bu değerlendirmeler sonucunda elde edilen veriler öğrencinin öğrenme sürecindeki durumunu gösterir ve öğretmenin öğrenciye geri bildirim vermesini sağlar. Sonuç değerlendirmelerinde MYP kriter değerlendirme rubrikleri kullanılmaktadır. Öğrenciler her kazanım için bu rubriklerden değerlendirilmekte ve not almaktadırlar. Öğrencilerin verilen görevi teslim etmemesi durumunda aşağıdaki yol izlenir; Öğretmen öncelikle bu durumu öğrenci ile görüşür, çalışmayı teslim etmeme nedenini sözlü olarak açıklamasını ister. Öğrenciden çalışmayı hazırlaması ve ertesi gün teslim etmesi beklenir. Bu aşamada öğrenciye not verilmez, çalışma teslim edildiğinde değerlendirme yapılır. Çalışmanın teslim edilmemesi durumunda, - Çalışmanın teslim gününü takip eden ve öğrencinin okulda olduğu ilk günde teneffüs ve öğle arasında; müsait olan durumlarda ise okul sonrasında çalışmayı tamamlaması istenir. Yapılan bu çalışma değerlendirilir. Bu süreç veli ile paylaşılır. 5
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARININ KAYIT ALTINA ALINMASI Öğrencilerin gelişimlerini takip etmek için yapılan ölçme ve değerlendirme çalışmaları, öğretmenlerimiz tarafından derslerinin kapsamına göre geliştirilen aşağıdaki araçlar kullanılarak kayıt altına alınmaktadır. Rubrikler Anekdot Notları Performans Değerlendirmeleri Kontrol Listeleri Tutum Ölçekleri Süreç Günlükleri Aynı zamanda MYP değerlendirme notları okul tarafından geliştirilen sistemler kullanılarak kayıt altına alınır ve öğrencilerin yıl sonu MYP ders notları bu sistem üzerinden belirlenir ve raporlanır. GERİ BİLDİRİM VE RAPORLAMA Öğrenci ile ilgili geri bildirim ve raporlamanın hedefi, öğrencinin öğrenme ihtiyaçlarının belirlenerek gerekli önlemlerin alınmasını sağlamaktır. Okulumuzda aşağıdaki geri bildirim ve raporlama yöntemleri kullanılmaktadır. Veli Görüşmeleri: Öğrencilerin gelişim ve ihtiyaçlarına dair bilgilerin veliler ile paylaşılması için yapılan görüşmelerdir. Ayrıca veliler, öğretmenlerle ofis saatlerinde görüşme imkânı bulur. Öğrenci-Öğretmen Görüşmeleri: Her öğretmen danışmanlık yaptığı öğrenciler ile yıl içerisinde belirlenen zamanlarda görüşmeler yapar. Bu görüşmelerde belirlenen gündemler paylaşılır ve öğrenci görüşleri alınır. Portfolyo Sunum Günleri: Öğrencinin gelişimini izleyebilmek, kendi gelişimini izlemesine fırsat vermek, zaman içindeki gelişimini belgelemek, öz değerlendirme yapabilmesini sağlamak için kullanılır. Her öğrenci yılda iki defa ailesine ve danışman öğretmenine belirlenmiş zaman diliminde e-portfolyo sunumu yapar. Öğrencinin performansı hazırlanan ölçekle değerlendirilir. 6
Kişisel Proje Sergisi: Kişisel proje çalışmaları 5-10. sınıf düzeylerini kapsar. Dersler, proje yatay dikey programına göre planlanır ve uygulanır. 5-9. sınıf düzeylerinde MYP kişisel proje hedefleri doğrultusunda teorik dersler yapılır. 10. sınıfta her öğrenci ilgi alanı doğrultusunda MYP kişisel projesini tamamlar ve önceden belirlenen bir tarihte okul toplumu ile paylaşır. MYP Veli Bülteni: Ara karne dönemlerinde okul ile ilgili gelişme ve gündemlerin paylaşıldığı yayınlardır. Öğretmen Toplantıları: Periyodik olarak, belirlenen tarihlerde düzenlenen, alınan kararların tutanak halinde kayıtlara geçtiği toplantılardır. Karne: Öğrencilerin akademik durumlarını, tutum ve davranışlarını yansıtan MEB karneleri, dönem sonlarında verilir. MEB karneleri k12 ve e-okul sistemleri üzerinden oluşturulur, öğrenci ve velilerle paylaşılır. Öğrencilerin MYP ders notlarını ve ATL becerilerinin gelişimini gösteren MYP karnesi ise yıl sonunda verilir. MYP karnesi okulun geliştirdiği sistem üzerinden oluşturulur, öğrenci ve velilerle paylaşılır. Kaynakça: M. Fuat, Turgut, ve Yaşar Baykul. Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara:2012, Pegem Akademi MEB Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2012_10/10111226_ozel_egiti m_hizmetleri_yonetmeligi_son.pdf 01.11.2015 7