Yrd.Doç.Dr. Fuat Bayram Marmara Üniversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakültesi fl ve Sosyal Güvenlik Hukuku Anabilim Dal Ö retim Üyesi Türk fl Hukukunda fi SA LI I VE GÜVENL DENET M
Yay n No : 1948 Hukuk Dizisi : 908 1. Bask fiubat 2008 STANBUL ISBN 978-975 - 295-845 - 6 Copyright Bu kitab n bu bas s n n Türkiye deki yay n haklar BETA Bas m Yay m Da t m A.fi. ye aittir. Her hakk sakl d r. Hiçbir bölümü ve paragraf k smen veya tamamen ya da özet halinde, fotokopi, faksimile veya baflka herhangi bir flekilde ço alt lamaz, da t lamaz. Normal ölçüyü aflan iktibaslar yap lamaz. Normal ve kanunî iktibaslarda kaynak gösterilmesi zorunludur. Dizgi Bask - Cilt Kapak Tasar m : Beta Bas m A.fi. : Kahraman Ofset Ba c lar/ stanbul (0-212) 629 00 01 : Gülgonca Çarp k Beta BASIM YAYIM DA ITIM A.fi. Himaye-i Etfal Sokak Talas Han No. 13-15 Ca alo lu - STANBUL Tel : (0-212) 511 54 32-519 01 77 Fax: (0-212) 511 36 50 e-mail: betakitap@betakitap.com www.betakitap.com
III Anneme ve babama...
IV
V ÖNSÖZ nsan yaflam, hukuk normunun korudu u en de erli varl kt r. Yaflam ve sa l k hakk n n korunmas n amaçlayan somut, teknik ve özel normlardan oluflan ifl sa l ve güvenli i mevzuat, etkinlikle uygulanabildi i ölçüde bu amaca hizmet edebilir. Bu nedenle, modern ve ça dafl bir ifl sa l ve güvenli i mevzuat, etkili bir denetim modelini de içermek zorundad r. Ülkemizde ifl kazalar ve meslek hastal klar istatistiklerinin ortaya koydu u karamsar tablo, ifl sa l ve güvenli i konusunda Türk ifl hukukunda öngörülen denetim modelinin, daha ayr nt l olarak ele al nmas n ve tart fl lmas n kaç n lmaz hale getirmifltir. Bu kitapta ifl sa l ve güvenli i denetimi konusunda yetkili ve görevli kurumlar, denetim türleri, denetim uygulamas, denetim elemanlar, denetimde incelenen ve iflverenlerce yerine getirilmesi gerekli olan asgari ifl sa l ve güvenli i gereklilikleri, taraflar n hak ve yükümlülükleri, denetim sonuçlar, idari yapt r mlar ve uygulama sorunlar incelenmifltir. ngiltere, Fransa ve Almanya da, ifl denetimine iliflkin varolan düzenlemelere de kitapta yer verilmifltir. Doktora tezi sonras akademik yaflam m n bu ilk kitap çal flmas nda, bugünlere gelmemde büyük emekleri olan sayg de er hocalar m Prof. Dr. Müjdat fiakar, Prof. Dr. Ali R za Okur ve Prof. Dr. Ali Güzel e sonsuz minnet duygular m belirtmeyi bir borç bilirim. Kitab n haz rlanmas nda k ymetli bilgi ve tavsiyelerini benimle paylaflan say n Prof. Dr. Ömer Ekmekçi ye, özverili yard mlar n esirgemeyen fl Müfettifli say n fieref Özcan a, maddi ve manevi desteklerini hep yan mda hissetti im eflime ve çocuklar ma müteflekkir oldu umu da belirtmeliyim. Kitab n dizgi ve sayfa düzenlemelerini büyük bir titizlikle gerçeklefltiren say n Gülgonca Çarp k ve Hediye Gümen e, ayr ca bas m ve yay m n sa layan Beta Bas m Yay m Da t m A.fi. nin de erli yöneticisi say n Seyhan Satar a ve eme i geçen tüm çal flanlara teflekkür ederim. Yrd. Doç. Dr. Fuat Bayram Anadoluhisar, fiubat 2008
VI
VII Ç NDEK LER ÖNSÖZ..........................................................V KISALTMALAR.................................................XIX G R fi............................................................3 Birinci Bölüm fi SA LI I VE GÜVENL DENET M N N AMAÇ VE KONUSU & 1. fi SA LI I VE GÜVENL DENET M N N AMACI..............9 I. TEMEL AMAÇ: fi KAZASI VE MESLEK HASTALIKLARININ ÖNLENMES..............................................9 II. fiek LSEL AMAÇ.....................................13 & 2. fi SA LI I VE GÜVENL DENET M N N KONUSU...........14 I. fi SA LI I VE GÜVENL MEVZUATI......................14 1. Mevzuat n Genel Yap s.................................14 2. Mevzuatta Temel Norm Eksikli i..........................15 II. fi SA LI I VE GÜVENL KANUN TASARI TASLA I..........19 1. Genel Olarak..........................................19 2. Tasla n fl Sa l ve Güvenli i Denetimine liflkin Hükümleri...25 kinci Bölüm fi SA LI I VE GÜVENL DENET M TEfiK LATI & 3. fi TEFT fi KURULU.......................................31 I. GENEL OLARAK..........................................31 II. DENET M YETK S N N HUKUK DAYANAKLARI...............32 III. fi TEFT fi KURULU BAfiKANLI I...........................33 IV. TEFT fi KURULU BÜROSU.................................34 V. KURUL STAT ST K S STEM...............................35 VI. fi TEFT fi KURULU BAfiKANI NIN GÖREV VE YETK LER......35 VII. fi TEFT fi GRUPLARI VE GRUP BAfiKANI....................37 VIII. fi MÜFETT filer........................................39 1. Genel Olarak.........................................39 2. Müfettifl Yard mc l na Atanma...........................40
VIII 3. Müfettiflli e Atanma...................................40 4. Müfettifllikten Al nma ve Yeniden Atanma...................41 5. Müfettifllerin Görev ve Yetkileri..........................41 6. Müfettifllerin Sorumluluklar.............................44 7. Müfettifllerin Say s....................................44 & 4. fi TEFT fi KONUSUNDA YETK L D ER KURUMLAR.........45 I. SA LIK BAKANLI I.......................................46 II. M LL SAVUNMA BAKANLI I...............................48 1. Genel Olarak.........................................48 2. Askeri fl Müfettiflleri...................................49 a) Genel Olarak.....................................49 b) Askeri fl Müfettifllerinin Tayinleri ve Stajlar............50 c) Askeri fl Müfettifllerinin Görev Süreleri................51 d) Askeri fl Müfettifllerinin (ve Müfettifl Yard mc lar n n) Görev, Yetki ve Sorumluluklar.......................51 3. Askeri flyerlerinin Teftifli...............................52 III. ULAfiTIRMA BAKANLI I...................................52 IV. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLI I.............................54 V. ENERJ VE TAB KAYNAKLAR BAKANLI I...................54 VI. TÜRK YE ATOM ENERJ S KURUMU........................54 VII. BELED YELER...........................................61 VIII. SOSYAL GÜVENL K KURUMU..............................64 IX. D ER KURUMLAR.......................................64 & 5. fi DENET M NDE NG LTERE, FRANSA VE ALMANYA ÖRNEKLER.............................................65 I. fi DENET M ÖRGÜTLER..................................65 II. MÜFETT fi SAYILARI......................................66 III. DENET M LKE VE USÜLLER.............................67 Üçüncü Bölüm TEFT fi UYGULAMASI & 6. fi SA LI I VE GÜVENL TEFT fi N N TÜRLER.............71 I. GENEL OLARAK.........................................71 II. GENEL TEFT fi...........................................72 III. KONTROL (ÖNEL) TEFT fi.................................73 IV. NCELEME TEFT fi......................................74 V. RE SEN TEFT fi..........................................74
IX VI. ASKER fiyerler NDE YAPILAN fi SA LI I VE GÜVENL TEFT fi N N TÜRLER..........................75 & 7. TEFT fi PROGRAMLARI...................................75 I. GENEL ÇALIfiMA PLANI VE GENEL ÇALIfiMA RAPORU........75 II. TEFT fi PROGRAMLARININ HAZIRLANMASI VE VER LMES.....76 III. ASKER fiyerler NDE YAPILACAK TEFT filer N PROGRAMLARI...........................................77 & 8. TEFT fi UYGULAMASININ USÜL VE ESASLARI...............78 I. TEFT fie BAfiLAMA.......................................78 II. TEFT fi SIRASINDA UYULACAK ESASLAR...................81 1. Kay t ve Belgelerin ncelenmesi..........................81 2. fade Al nmas........................................82 a) Genel Olarak.....................................82 b) Özürlülerin, Yabanc lar n, Okuma-Yazma Bilmeyenlerin ve mza Atamayanlar n fadesinin Al nmas...............83 III. fiverenler N, fiç LER N VE D ER LG L LER N YÜKÜMLÜLÜKLER.......................................83 IV. AÇIKLANAMAYACAK HUSUSLAR VE fi N AKSATILMAMASI....84 V. ASKER fiyerler NDE TEFT fi UYGULAMASI...............84 Dördüncü Bölüm GENEL fi SA LI I VE GÜVENL TEFT fi NDE NCELENEN HUSUSLAR & 9. fiyer, fiveren VE fiç LER..............................89 I. fiyer..................................................89 II. fiveren................................................91 1. flveren..............................................91 2. Alt flveren Uygulamalar...............................91 a) Genel Olarak.....................................91 b) fl Müfettifllerinin As l flveren Alt flveren liflkisinde Muvazaa Tespiti (Uygulama ve Yetki Tart flmas ).........95 III. fiç LER, D ER STATÜLERDE ÇALIfiANLAR VE BUNLARA A T SAYISAL VER LER.....................................96 1. Genel Olarak.........................................96 2. flçiler...............................................97 3. Ç raklar ve Stajyerler...................................98 4. Toplam flçi Say s.....................................100
X & 10. fiyer N N fi SA LI I VE GÜVENL ORGAN ZASYONU......102 I. fi SA LI I VE GÜVENL KURULU.......................102 II. fi GÜVENL LE GÖREVL MÜHEND S VE TEKN K ELEMAN..105 III. fiyer HEK M VE fiyer SA LIK B R M ( fiyer HEMfi RES - SA LIK MEMURU)....................106 IV. SORUMLU MÜDÜR......................................110 V. TEKN K (FENN ) NEZARETÇ VE TAHL S YE EK B..........111 VI. YAPI filer KOORD NATÖRÜ.............................116 VII. USTA Ö RET C.........................................118 VIII. LKYARDIMCI...........................................118 IX. RADYASYONDAN KORUNMA SORUMLUSU..................119 X. YANGIN GÜVENL SORUMLUSU........................120 XI. GECE ÇALIfiMASI.......................................120 1. Genel Olarak........................................120 2. Gece Çal flma Süresinin S n r...........................121 3. Sa l k Raporlar......................................121 4. Gece Döneminde Çal flmas Yasak Olan flçiler..............121 XII. POSTALAR HAL NDE ÇALIfiMA S STEM....................122 XIII. EMZ RME ODALARI VE ÇOCUK BAKIM YURTLARI...........123 & 11. KADIN fiç LER N ÇALIfiMA YERLER VE YAPTIKLARI filer.125 & 12. ÇOCUK VE GENÇ fiç LER N ÇALIfiMA YERLER VE YAPTIKLARI filer......................................130 I. GENEL OLARAK.........................................130 II. ÇOCUK VE GENÇ fiç LER N ÇALIfiTIRILAB LECE filer....131 1. Genel lkeler.........................................131 2. Çal flma ve Dinlenme Süreleri...........................132 3. Çocuk flçilerin Çal flt r labilecekleri Hafif fller..............133 4. Genç flçilerin Çal flt r labilecekleri fller...................133 5. Çocuk ve Genç flçilerin Çal flt r lamayacaklar fller..........135 & 13. GENEL ÖNLEME VE KORUMA UYGULAMALARI.............136 I. fiyer B NA VE EKLENT LER NDE BULUNMASI GEREKL ASGAR SA LIK VE GÜVENL K fiartlari..................136 1. Genel Olarak........................................136 2. Güvenli Elektrik Tesisat ile Donan ml ve Sa lam flyeri Binas.137 3. Acil Ç k fl Kap lar ve Yollar............................137 4. Yang n Söndürme ve Yang n kaz Ekipmanlar..............137 5. Havaland rma Sistemi.................................138
XI 6. Ortam S cakl......................................138 7. Ayd nlatma..........................................138 8. flyerinin Fiziki Özellikleri.............................139 9. Ulafl m Yollar.......................................139 10. Tehlikeli Alanlar......................................140 11. Dinlenme Yerleri......................................140 12. Soyunma ve Temizlik Yerleri............................140 13. lkyard m Odalar.....................................141 14. Engelli flçilerle lgili Gerekler...........................141 15. Aç k Alanlar.........................................141 II. GÜVENL K VE SA LIK fiaretler.......................142 III. fi EK PMANLARININ KULLANIMIYLA LG L SA LIK VE GÜVENL K fiartlari...................................143 1. Genel Olarak........................................143 2. fl Ekipman nda Bulunacak Asgari Gerekler................144 a) Genel Gerekler...................................144 b) Özel Tipteki fl Ekipman nda Bulunacak Asgari Ek Gerekler........................................145 3. fl Ekipman n n Kullan m le lgili Hususlar...............147 a) Tüm fl Ekipmanlar çin Genel Hükümler.............147 b) Kendinden Hareketli veya Bir Baflka Araç Vas tas yla Hareket Edebilen fl Ekipmanlar n n Kullan m ile lgili Hükümler.......................................147 c) Yük Kald rmada Kullan lan fl Ekipman le lgili Hükümler.......................................147 d) Yüksekte Yap lan Geçici fllerde, fl Ekipman n n Kullan m ile lgili Hükümler........................148 & 14. ÖZEL N TEL KTEK fi VE YERLERDE ÖNLEME VE KORUMA UYGULAMALARI................................149 I. K MYASAL MADDELERLE ÇALIfiMALARDA SA LIK VE GÜVENL K TEDB RLER..................................149 II. ASBESTLE ÇALIfiMALARDA SA LIK VE GÜVENL K TEDB RLER............................................153 III. YAPI filer NDE SA LIK VE GÜVENL K TEDB RLER........157 1. Genel Olarak........................................157 2. Yap Alanlar çin Asgari Sa l k ve Güvenlik Koflullar........158
XII a) Genel Asgari Koflullar..............................158 b) Özel Asgari fiartlar................................160 aa) Kapal Alanlardaki Çal flma Yerleri le lgili fiartlar.160 bb) Aç k Alanlardaki Çal flma Yerleri le lgili fiartlar...160 IV. YERALTI VE YERÜSTÜ MADEN filetmeler NDE SA LIK VE GÜVENL K TEDB RLER........................162 1. Genel Olarak........................................162 2. Asgari Sa l k ve Güvenlik Gerekleri......................163 a) Yeralt ve Yerüstü Maden flletmeleri le Bunlar n Yerüstü Tesislerinde Uygulanacak Asgari Genel Hükümler.......163 aa) Güvenli fl Organizasyonu ve Çal flma Yöntemi....163 bb) Güvenli Planlanm fl ve Tesis Edilmifl flyeri........164 cc) fl Ekipmanlar Kullan m Talimatlar ile Kontrol ve Bak m Planlar..............................165 dd) Patlama Önleme Plan........................165 ee) Zararl Gazlardan Korunma Plan...............165 ff) Yang ndan Korunma Plan.....................166 b) Yerüstü Maden flletmelerinde Uygulanacak Asgari Özel Hükümler.......................................166 c) Yeralt Maden flletmelerinde Uygulanacak Asgari Özel Hükümler.......................................166 aa) Yeralt Çal flma Plan ( malat Haritas )...........166 bb) Yeralt nda Ulafl m ve Tafl maya liflkin Gereklilikler.166 cc) Havaland rma Plan..........................167 dd) Patlama Barajlar Doküman..................168 ee) Riskli Bölgeler Çal flma Plan..................168 ff) Kurtarma Teflkilat ve Güvenlik Ekipman........168 V. SONDAJLA MADEN ÇIKARILAN filetmelerde SA LIK VE GÜVENL K TEDB RLER.......................169 1. Genel Olarak........................................169 2. Asgari Sa l k ve Güvenlik Gerekleri......................169 a) K y larda ve Denizlerdeki Tesislerde Uygulanacak Asgari Genel Gerekler...................................169 aa) Güvenli flyeri ve fl Organizasyonu..............170 bb) Sorumlu Uzman ve Kalifiye flçi.................170 cc) Ekipman ve Ekipman Kullan m Güvenli i.........170
XIII dd) Ekipman Kontrol, Bak m, Test Plan ve Kay tlar....171 ee) Koruma Plan...............................171 ff) Patlama Önleme Plan........................171 b) K y lardaki Tesislerde Uygulanacak Asgari Özel Hükümler 171 c) Denizlerdeki Tesislerde Uygulanacak Asgari Özel Hükümler.......................................172 aa) Yang ndan Korunma Plan.....................172 bb) Acil Durum Plan............................172 VI. KANSOREJEN VE MUTAJEN MADDELERLE ÇALIfiMALARDA SA LIK VE GÜVENL K TEDB RLER.........173 1. Genel Olarak........................................173 2. Risk De erlendirmesi..................................173 3. kame lkesi.........................................174 4. Maruziyetin Önlenmesi ve Azalt lmas....................174 5. Beklenmedik Maruziyet Acil Durum Plan.................175 6. Riskli fllerde Çal flan flçi Listesi ve Maruziyet Kay tlar......175 7. Kiflisel Sa l k Kay t Sistemi.............................175 VII. B YOLOJ K ETK LERE MARUZ YET R SK N N ÖNLENMES.....176 1. Genel Olarak........................................176 2. Risk De erlendirilmesi.................................176 3. kame lkesi.........................................177 4. Güvenli flyeri ve fl Organizasyonu.......................177 5. Kaza Önleme Plan....................................177 6. Biyolojik Etkilere Maruz Kalan flçilerin Listesi ve Kay tlar....178 7. Sa l k Gözetimi ve Kiflisel Sa l k Kay tlar.................178 8. Afl lama Belgeleri.....................................178 9. Özel fllere liflkin Önlemler............................179 a) Tan Laboratuarlar D fl nda Kalan, nsan Sa l ve Veterinerlik Hizmetleri çin Özel Önlemler.............179 b) Endüstriyel fllemler, Laboratuarlar ve Hayvan Bar naklar çin Özel Önlemler......................180 VIII. PATLAYICI ORTAMLARIN TEHL KELER NDEN KORUNMA TEDB RLER............................................181 1. Genel Olarak........................................181 2. Patlamadan Korunma Doküman.........................182 3. Patlay c Ortam Oluflabilecek Yerlerin S n fland r lmas ve Asgari Gerekler......................................182
XIV 4. Çal flma zni Sistemi (Ateflli Çal flma zni)..................183 5. Patlamadan Korunma Önlemleri.........................183 6. Ekipmanlar n ve Koruyucu Sistemlerin Seçiminde Uyulacak Kriterler....................................184 IX. GÜRÜLTÜLÜ filerde ASGAR GEREKL L KLER............185 1. Gürültü Ölçümü, Risk De erlendirmesi ve Kay tlar..........185 2. Güvenli flyeri ve fl Organizasyonu......................185 3. Önlem Program......................................186 4. Kulak Koruyucular...................................186 5. E itim.............................................187 6. Sa l k Gözetimi ve Kiflisel Sa l k Kay tlar.................187 X. T TREfi M R SK N N OLDU U filerde ASGAR GEREKL L KLER........................................188 1. Genel Olarak........................................188 2. Titreflim Ölçümü ve Kay tlar............................188 3. Teknik ve Organizasyonel Önlem Program................189 4. Bilgilendirme ve E itim................................189 5. Sa l k Gözetimi ve Kiflisel Sa l k Kay tlar.................190 XI. EKRANLI ARAÇLARLA YAPILAN ÇALIfiMALARDA ASGAR GEREKLER.............................................190 1. flverenin Genel Yükümlülükleri.........................190 2. Asgari Gerekler......................................192 a) Ekipmanla lgili Asgari Gerekler.....................192 aa) Monitör....................................192 bb) Klavye....................................192 cc) Çal flma Masas veya Çal flma Yüzeyi............192 dd) Sandalye..................................192 b) Çal flma Ortam ile lgili Asgari Gerekler..............193 c) Bilgisayar Programlar ile lgili Asgari Gerekler.........193 XII. ELLE TAfiIMA filer NDE ASGAR GEREKLER...............193 1. flverenin Genel Yükümlülükleri.........................194 2. Güvenli fl Organizasyonu..............................194 3. Güvenli Çal flma Ortam................................195 XIII. RADYOLOJ, RADYUM VE ELEKTR KLE TEDAV MÜESSESELER HAKKINDA TÜZÜK KAPSAMINA G REN filer..195 XIV. A IR VE TEHL KEL filerde ASGAR GEREKLER...........195
XV XV. SA LIK KURALLARI BAKIMINDAN GÜNDE ANCAK 7,5 SAAT VEYA DAHA AZ ÇALIfiILMASI GEREKEN filer.........196 & 15. K fi YE YÖNEL K ÖNLEME VE KORUMA UYGULAMALARI.....197 I. fi SA LI I VE GÜVENL E T M.......................197 1. Genel Olarak........................................197 2. Genel E itim Plan ve Y ll k Programlar...................198 3. E itimin Aflamalar...................................198 4. E itimin çeri i.......................................199 5. E itim Verebilecek Kifli ve Kurumlar......................199 II. K fi SEL KORUYUCU DONANIMLARDA BULUNMASI GEREKEN TEMEL SA LIK VE GÜVENL K GEREKLER........200 1. Genel Olarak........................................200 2. Tüm Kiflisel Koruyucu Donan mlarda Bulunmas Gereken Genel Özellikler......................................201 3. Baz Kiflisel Koruyucu Donan m Tipleri veya S n flar çin Ortak Ek Gerekler....................................202 4. Belirli Riskler çin lave Gereksinimler....................204 III. K fi SEL KORUYUCU DONANIMLARIN KULLANIMI...........210 1. Genel Olarak........................................210 2. Kullan m lkeleri.....................................211 3. Kullan m Kurallar....................................212 4. Yap lan fle Göre Kullan lmas Gerekli Olan Kiflisel Koruyucu Donan mlar.........................................212 & 16. MEYDANA GELEN fi KAZASI VE MESLEK HASTALIKLARI LE LG L B LG LER.....................................215 & 17. KAYIT VE BELGELER....................................215 Beflinci Bölüm fi SA LI I VE GÜVENL NCELEME VE KONTROL TEFT filer NDE NCELENEN HUSUSLAR & 18. fi KAZASI VEYA MESLEK HASTALI I NCELEMELER........219 I. GENEL OLARAK........................................219 II. NCELEMELER N N ÇERÇEVES...........................220 1. Genel Olarak........................................220 2. fl Hukuku Aç s ndan fl Kazas..........................221 3. Sosyal Sigortala Kanunu Anlam nda fl Kazas..............223
XVI 4. flyerinin Çal flma fiartlar ve fl Organizasyonunun ncelenmesi..........................................227 5. fl Kazas veya Meslek Hastal na U rayanlara Ait Bilgiler....227 6. fl Kazalar ve Meslek Hastal klar Sicili Önerisi.............227 & 19. fiyer KURMA ZN VE filetme BELGES NCELEMELER...227 I. GENEL OLARAK 227 II. BAfiVURU VE NCELEME.................................228 III. BELGELER N GEÇERS ZL VE YEN LENMES.............230 IV. fi SA LI I VE GÜVENL KONTROL TEFT fi NDE NCELENEN HUSUSLAR..................................230 Alt nc Bölüm fi SA LI I VE GÜVENL DENET M N N SONUÇLARI & 20. TEFT fi TUTANA I.......................................233 & 21. TEFT fi RAPORU.........................................234 I. GENEL TEFT fi RAPORU..................................234 II. NCELEME TEFT fi RAPORU..............................235 1. fl Kazas ve Meslek Hastal...........................235 2. flletme Belgesi......................................236 3. flyeri Kurma zni....................................237 III. KONTROL TEFT fi RAPORU...............................237 IV. RAPOR TAMAMLANDIKTAN SONRA YAPILACAK filemler....238 1. Raporlar n ncelenmesi................................238 2. Raporlar n Uygulamaya Konulmas......................238 V. ASKER fiyerler N N TEFT fi NE L fik N TEFT fi RAPORLARI.............................................239 & 22. TEFT fi DEFTER........................................239 & 23. SÜRE VER LMES.......................................240 & 24. DAR YAPTIRIM UYGULANMASI...........................242 I. DAR PARA CEZASI......................................242 1. Ceza Karar n n Al nmas...............................242 2. dari Para Cezas Miktarlar............................244 3. dari Para Cezas n n Faili..............................246 4. dari Para Cezalar na tiraz............................247 II. fi N DURDURULMASI VE fiyer N N KAPATILMASI..........248 1. Genel Olarak........................................248
XVII 2. Yetkili Komisyon.....................................249 a) Komisyonun Oluflumu.............................249 b) Komisyonun Toplant lar...........................250 c) Komisyonun Kararlar.............................251 d) Askeri flyerleriyle Yurt Emniyeti çin Gerekli Maddeler mal Olunan flyerlerinde flin Durdurulmas na veya flyerlerinin Kapat lmas na Karar Vermeye Yetkili Komisyon.......................................251 3. Kararlar n Uygulanmas...............................252 4. Acil Hallerde Durdurma ve Kapatma......................253 5. Durdurma ve Kapatma Karar na tiraz....................254 III. fiç LER N ÇALIfiMAKTAN ALIKONULMASI.................254 IV. CUMHUR YET SAVCILI INA BAfiVURU VE CEZA DAVASI......255 1. Genel Olarak........................................255 2. flverenin ve flveren Vekilinin fl Kazas ndan Do an Cezai Sorumlulu u........................................257 3. fl Kazas n n (Olas ) Ceza Hukuku Tan m : Taksirle Yaralama/ Taksirle Öldürme Suçu.................................258 SONUÇ 1. Genel De erlendirme..........................................265 2. Da n k Örgütsel Yap..........................................266 3. Yetersiz Müfettifl Say s........................................266 4. Müfettifl Odakl ve Uzman Kat l m na Kapal Örgütlenme.............267 5. Uzmanl k S n flar Öngörmeyen Tek Tip Müfettifl Anlay fl............268 6. KOB Gerçe ini Dikkate Alan Denetim Politikas htiyac.............268 7. Teftifl Uygulamas na liflkin Sorunlar..............................269 a) fl Sa l ve Güvenli i Müfettifllerinin Alan D fl Görevleri........269 b) fl Sa l ve Güvenli i Müfettifllerinin Alt flveren Uygulamalar na liflkin Yaklafl mlar ve Yetki Tart flmas..........169 8. dari Para Cezalar...........................................270 a) Cezan n Belirlenmesinde Al nmayan Önlem Kavram.............270 b) dari Para Cezalar na tiraz.................................271 9. flverenin ve flveren Vekilinin fl Kazas ndan Do an Cezai Sorumlulu u Konusundaki Uygulama Sorunlar.....................271 KAYNAKÇA...............................................273
XVIII
XIX KISALTMALAR Ay. AB. A r T Y. Asbestle ÇY. Askeri DY. Askeri MY. : Anayasa : Avrupa Birli i : A r ve Tehlikeli fller Yönetmeli i : Asbestle Çal flmalarda Sa l k ve Güvenlik Önlemleri Hakk nda Yönetmelik : Askeri flyerleriyle Yurt Emniyeti çin Gerekli Maddeler mal Olunan flyerlerinde flin Durdurulmas na veya flyerlerinin Kapat lmas na Karar Vermeye Yetkili Komisyonun Yap s, Çal flma fiekli ve Esaslar Hakk nda Yönetmelik : Milli Savunma Bakanl fl, Sosyal Sigorta, flçi Sa l ve fl Güvenli i Müfettiflleri ve flyerleri Teftifl Yönetmeli i Askeri flyerleri Y. : Askeri flyerleriyle Yurt Güvenli i çin Gerekli Maddeler Üretilen flyerlerinin Denetim ve Teftifli Hakk nda Yönetmelik Az Sürelerle ÇY. b. : bask Bas n K. Belediye K. Bina SGÖY. Biyolojik EMY. BK. bkz. Büyükflehir BK. : Sa l k Kurallar Bak m ndan Günde Ancak Yedibuçuk Saat veya Daha Az Çal fl lmas Gereken fller Hakk nda Yönetmelik : Bas n fl Kanunu : Belediye Kanunu : flyeri Bina ve Eklentilerinde Al nacak Sa l k ve Güvenlik Önlemlerine liflkin Yönetmelik : Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin Önlenmesi Hakk nda Yönetmelik : Borçlar Kanunu : bak n z C. : Cilt Çal flma SY. Çocuk G ÇY. : Büyükflehir Belediyeleri Kanunu : fl Kanununa liflkin Çal flma Süreleri Yönetmeli i : Çocuk ve Genç flçilerin Çal flt r lma Usul ve Esaslar Hakk nda Yönetmelik
XX ÇSGBK. Dan. Deniz K. Ekranl ASGY. Elle T Y. : Çal flma ve Sosyal Güvenlik Bakanl n n Teflkilat ve Görevleri Hakk nda Kanun : Dan fltay : Deniz fl Kanunu : Ekranl Araçlarla Çal flmalarda Sa l k ve Güvenlik Önlemleri Hakk nda Yönetmelik : Elle Tafl ma flleri Yönetmeli i Endüstriyel RKY. : Endüstriyel Radyografide Radyasyondan Korunma ve Lisanslama Yönetmeli i Endüstriyel RY. : Endüstriyel Radyografide Radyasyondan Korunma ve Lisanslama Yönetmeli i f. : f kra Gamma GLY. Gebe EKY. Geç.m. Gürültü Y. Güvenlik S Y. ILO lkyard m Y. SG.Tüz.Tas. fl EKSGY. fl GMTEY. fl SGEY. fl SGKY. fl.k. flin D KY. flyeri AÇRY. : Gamma ve Elektron Demeti Ifl nlama Tesislerinin Güvenli i ve Lisanslanmas Yönetmeli i : Gebe veya Emziren Kad nlar n Çal flt r lma fiartlar yla Emzirme Odalar ve Çocuk Bak m Yurtlar na Dair Yönetmelik : Geçici madde : Gürültü Yönetmeli i : Güvenlik ve Sa l k flaretleri Yönetmeli i : International Labour Organization (Uluslararas Çal flma Örgütü) : lkyard m Yönetmeli i : fl Sa l ve Güvenli i Tüzük Tasla : fl Ekipmanlar n n Kullan m nda Sa l k ve Güvenlik fiartlar Yönetmeli i : fl Güvenli i ile Görevli Mühendis veya Teknik Elemanlar n Görev, Yetki ve Sorumluluklar ile Çal flma Usul ve Esaslar Hakk nda Yönetmelik : Çal flanlar n fl Sa l ve Güvenli i E itimlerinin Usul ve Esaslar Hakk nda Yönetmelik : fl Sa l ve Güvenli i Kurullar Hakk nda Yönetmelik : fl Kanunu : flyerlerinde flin Durdurulmas na veya flyerlerinin Kapat lmas na Dair Yönetmelik : flyeri Açma ve Çal flma Ruhsatlar na liflkin Yönetmeli i
XXI flyeri HY. flyeri K Y. Kabahatler K. : flyeri Sa l k Birimleri ve flyeri Hekimlerinin Görevleri ile Çal flma Usul ve Esaslar Hakk nda Yönetmelik : flyeri Kurma zni ve flletme Belgesi Al nmas Hakk nda Yönetmelik : Kabahatler Kanunu Kad nlar n GPÇY. : Kad n flçilerin Gece Postalar nda Çal flt r lma Koflullar Hakk nda Yönetmelik Kanserojen MY. KHK. : Kanserojen ve Mutajen Maddelerle Çal flmalarda Sa l k ve Güvenlik Önlemleri Hakk nda Yönetmelik : Kanun Hükmünde Kararname Kimyagerlik UY. : 6269 Say l Kimyagerlik ve Kimya Mühendisli i Hakk nda Kanun un Uygulama Yönetmeli i Kimyasal MY. Kiflisel KDY. KOB Koruyucu KY. : Kimyasal Maddelerle Çal flmalarda Sa l k ve Güvenlik Önlemleri Hakk nda Yönetmelik : Kiflisel Koruyucu Donan m Yönetmeli i : Küçük ve orta boy iflletme : Kiflisel Koruyucu Donan mlar n flyerlerinde Kullan lmas Hakk nda Yönetmelik m. : madde Maden SGT. Maden SGY. Maden KUY. MEK. MEY. Nükleer GDY. Nükleer LT. Patlay c T. Patlay c Y. Postalar HÇY. Radyasyon GT. : Maden ve Tafl Ocaklar flletmelerinde ve Tünel Yap m nda Al nacak flçi Sa l ve fl Güvenli i Önlemlerine liflkin Tüzük : Yeralt ve Yerüstü Maden flletmelerinde Sa l k ve Güvenlik fiartlar Yönetmeli i : Maden Kanunu Uygulama Yönetmeli i : Mesleki E itim Kanunu : Mesleki E itim Yönetmeli i : Nükleer Güvenlik Denetimleri ve Yapt r mlar Yönetmeli i : Nükleer Tesislere Lisans Verilmesine liflkin Tüzük : Parlay c, Patlay c, Tehlikeli ve Zararl Maddelerle Çal fl lan flyerlerinde ve fllerde Al nacak Tedbirler Hakk nda Tüzük : Patlay c Ortamlar n Tehlikelerinden Çal flanlar n Korunmas Hakk nda Yönetmelik : Postalar Halinde flçi Çal flt r larak Yürütülen fllerde Çal flmalara liflkin Özel Usul ve Esaslar Hakk nda Yönetmelik : Radyasyon Güvenli i Tüzü ü
XXII Radyasyon GY. Radyoloji Tz. RG. : Radyasyon Güvenli i Yönetmeli i : Radyoloji, Radyum Ve Elektrikle Tedavi Müesseseleri Hakk nda Tüzük : Resmi Gazete S. : Say s. : say l Sondajla MÇ SGY.: Sondajla Maden Ç kar lan flletmelerde Sa l k ve Güvenlik fiartlar Yönetmeli i Söz. SSK. TAEKK. Tas. TC. TCK. Teftifl Tz. Teftifl Y. Tehlikeli KY. Tehlikeli MKTY. Titreflim Y. vb. vd. Yang n Y. Yap SGY. YHGK. Yarg. : Sözleflme : Sosyal Sigortalar Kanunu : Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Kanunu : Taslak : Türkiye Cumhuriyeti : Türk Ceza Kanunu : fl Teftifl Tüzü ü : Çal flma ve Sosyal Güvenlik Bakanl fl Teftifl Kurulu Yönetmeli i : Tehlikeli Kimyasallar Yönetmeli i : Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Tafl nmas Hakk nda Yönetmelik : Titreflim Yönetmeli i : ve benzeri : ve devam : Binalar n Yang ndan Korunmas Hakk nda Yönetmelik : Yap fllerinde Sa l k ve Güvenlik Yönetmeli i : Yarg tay Hukuk Genel Kurulu : Yarg tay