Tükürük bezi kitlelerinde ince iğne aspirasyon sitolojisinin tanısal değeri

Benzer belgeler
Parotis bezi kitlelerinde ince iğne aspirasyon biyopsisinin önemi

Tükürük bezi hastalığı olan hastaların demografik özellikleri ve ince iğne aspirasyon biyopsisinin önemi

Giriș. Ali Osman Özbey 1, Fatih Bora 1, Ahmet Kutluhan 2, Mahmut Duymuș 3, Kazım Bozdemir 4

Tükürük bezi kitlelerinde ince i ne aspirasyon

Ondokuz Mayıs Üniversitesi nde 2 Yıllık Süreçte Baş Boyun Kitlelerinde İnce İğne Aspirasyon Biyopsisi Deneyimimiz 50 vaka

Tiroid ince iğne aspirasyon biyopsilerinin histopatolojik sonuçlar ile retrospektif olarak değerlendirilmesi

Baş-boyun kitlelerinde ince iğne aspirasyon biyopsisinin yeri

Tükürük bezi ince iğne aspirasyonunda standardizasyon arayışı

OP. DR. YELİZ E. ERSOY BEZMİALEM VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ GENEL CERRAHİ AD İSTANBUL

T AD. Parotis bezi kitleleri: 25 olgunun analizi ARAŞTIRMA. Ferhat Bozkuş 1, İsmail İynen 1, İmran Şan 1

BAŞ ve BOYUN KİTLELERİNDE İNCE İĞNE ASPİRASYON BİOPSİSİNİN TANISAL DEĞERİ

TİROİD NODÜLLERİNİN SIVI BAZLI (SurePath) SİTOLOJİSİ: 3 Yıllık Histopatolojik Korelasyon

Tiroidin en sık görülen benign tümörleri foliküler adenomlardır.

SUBMANDİBÜLER BEZ PLEOMORFİK ADENOMLARI

Baş ve Boyun Kitlelerinde İnce İğne Aspirasyon Biopsisinin Tanısal Değeri

TRANSBRONŞİAL İĞNE ASPİRASYONU (TBNA) Dr. Z. Toros Selcuk Hacettepe Ü. Tıp F. Göğüs Hastalıkları ABD.

Murat Kılıç 1, Doğan Atan 1, Nurcan Yurtsever Kum 1, Aykut İkincioğulları 1, Önder Bozdoğan 1, Hüseyin Dere 1

Clinicopathologic investigation of parotid gland masses: Retrospective analysis of 121 cases

SERVİKAL ÖRNEKLERDE HPV DNA ve SİTOLOJİK İNCELEME SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Meme Kanseri Cerrahisinde İntraoperatif Değerlendirme Ne kadar güvenebiliriz?

Giriş Güncel cerrahide tanı ve tedavi planlamalarında ultrasonografinin önemli bir yeri bulunmaktadır. Ultrasonografinin cerrah tarafından gerçekleşti

Işın SOYUER 1, Özlem CANÖZ 2, Figen ÖZTÜRK 3, Turhan OKTEN 3

Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Anabilim Dalı, Düzce, Türkiye

Parotis Bezi Tümörü Nedeniyle Ameliyat Edilen Olguların Cerrahi ve Histopatolojik Sonuçlarının Değerlendirilmesi

Tiroid nodüllerinde TİRADS skorlamasının güvenirliliği

Anormal Servikal Sitolojide Yönetim. Dr. M. Coşan Terek Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim dalı

Dr Ahmet Midi Maltepe Üniversitesi Patoloji

BAŞ-BOYUN PATOLOJİSİ SLAYT SEMİNERİ-TÜKRÜK BEZİ TÜMÖRLERİ OLGU SUNUMU. Dr. Özlem Saraydaroğlu

HAMDİ ÖZŞAHİN,GÜRKAN YETKİN,BÜLENT ÇİTGEZ,AYHAN ÖZ, MEHMET MİHMANLI, MEHMET ULUDAĞ

Fazýl Serdar GÜREL 1

Mesane kanserinde idrar sitolojisinin tanısal önemi 1,2

Bukkal Bölgeden Kaynaklanan Pleomorfik Adenom: Olgu Sunumu

Meme kanser cerrahisinde sentinel lenf nodunu değerlendirmede intraoperatif sitolojinin tanı değeri

YÜKSEK RİSK PREMALİGN LEZYONLARDA YAKLAŞIM. Dr.Ayşenur Oktay Ege Ün Tıp Fak Radyoloji AD

ELAZIĞ İLİNDEKİ TİROİD KANSER SIKLIĞI VE ALT TİPLERİ: BEŞ YILLIK DENEYİM

Gülay Aydoğdu, Pınar Fırat, Yasemin Özlük, Dilek Yılmazbayhan

ULUSAL ENDOKRİN CERRAHİ KONSENSUS KONFERANSI

Bethesda Klasifikayonu. Prof Dr Gülnur Güler Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

Üriner sistem malignitelerinde sitolojinin tanısal önemi

MEMEDE ĐNTRAOPERATĐF KONSÜLTASYON. Dr. N. Zafer Utkan

PLEVRAL MALİGN MESOTELYOMA: HİSTOPATOLOJİK TİP VE GİRİŞİMSEL TANI YÖNTEMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Meme Olgu Sunumu. Gürdeniz Serin. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı. 3 Kasım Antalya

MESANENİN ÜROTELİYAL KARSİNOMLARINDA MESANE YIKAMA SİTOLOJİSİNİN ROLÜ

BAŞ BOYUN PATOLOJİSİ SLAYT SEMİNERİ. Dr. Sezer Kulaçoğlu Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi

PAROTİS TÜMÖRLERİNE YAKLAŞIM

Meme İnce İğne Aspirasyon Sitolojisinde Yanlış Negatif ve Yanlış Pozitif Tanı Nedenleri: 286 Olguda Sito-Histopatolojik Korelasyon

Karsinoid Tümörler Giriş Sınıflandırma: Göğüs Cer rahisi rahisi Göğüs Cer Klinik:

MEME KANSERİNDE GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ

Lokalizasyon çalışmalarının şüpheli olduğu primer hiperparatiroidi olgularında 99 Tc-MIBI intraoperatif gama-prob kullanımı: Kohort değerlendirme

TİROİT NODÜLLERİNDE RADYOLOJİ-SİTOLOJİ BİRLİKTELİĞİ PROF. DR. ÖZLEM AYDIN, F.I.A.C.

Boyun Kitleleri: 420 Olgunun Retrospektif Analizi. Neck Masses: Retrospective Analysis of 420 Cases

NAZOFARENKS KARSİNOMUNDA CLAUDIN 1, 4 VE 7 EKSPRESYON PATERNİ VE PROGNOSTİK ÖNEMİ

Tiroid nodüllerinin değerlendirilmesinde Bethesta 2007 sınıflamasının klinik sonuçları

Aydın Bora 1, Adem Yokuş 1, Alpaslan Yavuz 1, Cihat Kaya 1, Suat Orak 1, Mehmet Deniz Bulut 1, Gülay Bulut 1. Abstract.

Tiroid Nodüllerinde Ultrasonografi Eşliğinde İnce İğne Aspirasyon Sitolojisi: Sitohistolojik Korelasyon

Primer akciğer kanserinde transtorasik ince iğne aspirasyonunun hücre tipi uyumu

ERKEN LOKAL NÜKS GELİŞEN VULVA KANSERİ: OLGU SUNUMU

MİDE KANSERİNDE APOPİTOZİSİN BİYOLOJİK BELİRTEÇLERİNİN PROGNOSTİK ÖNEMİ

Adrenal kitlelerde yönetsel sorunlar

Tanı: Metastatik hastalık için patognomonik bir radyolojik. Tek veya muitipl nodüller iyi sınırlı veya difüz. Göğüs Cerrahisi Hasan Çaylak

TÜM MİDE BİYOPSİLERİNE RUTİN OLARAK GIEMSA VE ALCIAN BLUE UYGULAMALI MIYIZ?

Primeri Bilinmeyen Aksiller Metastazda Cerrahi Yaklaşım. Dr. Ali İlker Filiz GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Genel Cerrahi Servisi

Nodüler Guatr hastasını nasıl izleyelim? Dr.Fırat Tutal Şişli Kolan Interna4onal Hastanesi Genel cerrahi

BÜYÜK ADRENAL KİTLELERDE LAPAROSKOPİK CERRAHİ

BOYUN KİTLELERİNDE İNCE İĞNE ASPİRASYON BİOPSİSİ SONUÇLARIMIZ

İĞNE BİYOPSİSİNDE MİNİMAL KARSİNOM-ASAP AYRIMI. Prof.Dr. Ayhan ÖZCAN GATA Patoloji AD, Ankara

SENTİNEL LENF NODU BİOPSİSİ VE ADJUVAN KEMOTERAPİ. Dr. Orhan TÜRKEN

PAROTİS KİTLELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNDE DOPPLER ULTRASONOGRAFİ BULGULARININ ROLÜ

TİROİD NODÜLLERİNE YAKLAŞIM

LAPAROSKOPİK KOLOREKTAL KANSER CERRAHİSİNİN ERKEN DÖNEM SONUÇLARI:251 OLGU

Tiroidde folliküler paterndeki lezyonların ayırımında bireysel yaklaşım. Dr. Cenk Sökmensüer HÜTF Patoloji AD

ADRENAL KİTLELERK TLELERİNDE DR. FATİH H TUNCA İSTANBUL TIP FAKÜLTES LTESİ GENEL CERRAHİ

MEME HAMA}lTOMU ÖZET SUMMARY. histopathologicala features of this lesion are evaluated and compared with the literature.

Nefrektomilerde lenfoid infiltrasyonlar

GLANDÜLER LEZYONLARDA YÖNETİM. DR. ZELIHA FıRAT CÜYLAN SBÜ. VAN EĞITIM VE ARAŞTıRMA HASTANESI

Savaş Baba, Sabri Özden, Barış Saylam, Umut Fırat Turan Ankara Numune EAH. Meme Endokrin Cerrahi Kliniği

İndetermine koledok darlıklarında fırça sitolojisinin değeri: Şişli Etfal deneyimi

PAROTİS BEZİ KİTLELERİNDE İNCE İĞNE ASPİRASYON SİTOLOJİSİ VE POSTOPERATİF HİSTOPATOLOJİK DEĞERLENDİRMENİN KARŞILAŞTIRILMASI

NODULER GUATR DA CERRAHİNİN GENİŞLİĞİ. Dr. Serkan SARI SB İstanbul EAH

IV. KLİMUD Kongresi, Kasım 2017, Antalya

ENDOSERVİKAL KÜRETAJIN KOLPOSKOPİ UYGULAMASINDA YERİ VARDIR

Yediyüzyetmişiki Akciğer Kanseri Olgusunda Cilt Metastazı: 5 Yıllık Deneyimin Analizi

Göz Kapağı Tümörlerinin Histopatolojik ve Demografik Özellikleri

Tükürük Bezi Kitleleri: 112 Olgunun Analizi

İnsidental kanser. Dr. Ali İlker Filiz Haydarpaşa Sultan Abdülhamid Eğitim ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi Kliniği

SUBMANDİBULER TÜKRÜK BEZİ BÜYÜMELERİNDE BENİGN MİXED TÜMÖR ORANI

Prostat Tümörlerinde WHO 2016 Sınıflandırması DR. BORA GÜREL KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ PATOLOJİ ANABİLİM DALI

Akciğer Karsinomlarının Histopatolojisi

Non-palpabl meme lezyonlarında cerrahi yaklaşım

Adrenal lezyonların görüntüleme bulguları. Dr. Ercan KOCAKOÇ Bezmialem Vakıf Üniversitesi İstanbul

AKCİĞER KANSERİ EVRELEMESİNDE BRONKOSKOPİ. Dr. Serdar Erturan İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı

Göğüs Cerrahisi Sedat Gürkok. Göğüs Cerrahisi. Journal of Clinical and Analytical Medicine

Parotis Pleomorfik Adenomlarının Cerrahi Tedavisi

Plevral Sıvı Sitolojisi ve Biyopsisinin Tanı Değeri (Bir Retrospektif Çalışma)

HİPOFARİNKS KANSERİ DR. FATİH ÖKTEM

KBB ve BBC Dergisi 15 (2):60-64, 2007

28. Ulusal Patoloji Kongresi Çıkar İlişkisi Beyanı

Kliniğimizin Yüzeyel Parotidektomi Tecrübesi ve Sonuçları: Üç Yıllık Analiz

Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi. Meme Kanserinde Đntraoperatif Konsültasyon. Dr Handan Kaya. Patoloji AbD. Đstanbul-Türkiye. Patolog Gözü ile???

Tükürük kreatinin ve üre değerleri kullanılarak çocuklarda kronik böbrek hastalığı tanısı konulabilir mi? Dr. Rahime Renda

Transkript:

BEHBUT CEVANŞİR KULAK BURUN BOĞAZ HASTALIKLARI.. VE BAŞ BOYUN CERRAHİSİ DERNEĞİ Kulak Burun Bogaz Ihtis Derg 2009;19(2):71-76 Çalışma - Araştırma / Original Article 71 Tükürük bezi kitlelerinde ince iğne aspirasyon sitolojisinin tanısal değeri Diagnostic value of fine needle aspiration cytology in salivary gland masses Dr. Gökçe Şimşek, 1 Dr. İstemihan Akın, 1 Dr. Fulya Köybaşıoğlu, 2 Dr. Murad Mutlu, 1 Dr. Binnur Önal, 2 Dr. Behçet Günsoy 1 Ankara Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi 1 1. Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Kliniği, 2 1. Patoloji Kliniği, Ankara, Türkiye Amaç: Bu çalışmada geriye dönük olarak, tükürük bezi kitlesi nedeniyle ince iğne aspirasyon sitolojisi (İİAS) yapılmış ve ameliyat edilmiş hastaların İİAS tanıları ile ameliyat sonrası histopatolojik tanıları karşılaştırıldı, İİAS nin tükürük bezi kitlelerindeki tanısal değeri araştırıldı. Hastalar ve Yöntemler: Ocak 2001-Haziran 2008 tarihleri arasında tükürük bezi kitlesi nedeniyle kliniğimizde İİAS yapılan ve ameliyat sonrası histopatolojik tanısı olan 76 hasta (40 kadın, 36 erkek; ort. yaş 50.4 yıl; dağılım 20-80 yıl) çalışmaya dahil edildi. Histopatolojik tanılar ve İİAS ler geriye dönük olarak karşılaştırıldı. Sonuçlara göre tükürük bezi kitlelerinin tanısında İİAS nin duyarlılığı, özgüllüğü, pozitif/negatif prediktif değerleri ve doğruluk oranı hesaplandı. Bulgular: En sık benign İİAS sonucu pleomorfik adenom (22 hasta; %29.7); en sık malign İİAS sonucu ise mukoepidermoid karsinom (4 hasta; %5.4) olarak saptandı. İki hastanın İİAS sonucu non-diagnostik olarak bildirilmişti. Bu iki hasta çalışma sonuçlarına dahil edilmedi. Yetmiş dört hastanın İİAS ve histopatolojik tanıları karşılaştırıldığında tükürük bezi kitlelerinde İİAS duyarlılığı %80.9; özgüllüğü ise %94.3; işlemin pozitif ve negatif belirleyicilik değerleri sırasıyla %85 ve %92.5; yöntemin doğruluk oranı ise %90.5 bulundu. Sonuç: İnce iğne aspirasyon sitolojisi, tükürük bezi kitlelerinin benign-malign ayrımında güvenilir ve yüksek duyarlılığı olan bir yöntemdir. İnce iğne aspirasyon sitolojisi sonucu şüpheli olan olgularda, yöntemin duyarlılığı ve tanısal değeri azalmaktadır. Anahtar Sözcükler: Doğruluk; mukoepidermoid karsinom; ince iğne aspirasyon sitolojisi; tükürük bezi; özgüllük ve duyarlılık. Objectives: In this study, we investigated the diagnostic value of fine needle aspiration cytology (FNAC) in salivary gland masses retrospectively. We compared FNAC and postoperative histopathologic results of patients who had undergone FNAC and had been operated on because of salivary gland masses. Patients and Methods: Seventy six patients (40 females, 36 males; mean age 50.4 years; range 20 to 80 years) having salivary gland masses who underwent FNAC and surgical treatment between January 2001 and June 2008 were included in the study. Fine needle aspiration cytology and histopathologic results were compared retrospectively. The sensitivity, specificity, positive and negative predictive values and accuracy rate of the FNAC in salivary gland masses were evaluated in the light of the results. Results: The most common benign and malign FNAC results were pleomorphic adenoma (22 patients; 29.7%) and mucoepidermoid carcinoma (4 patients; 5.4%), respectively. Fine needle aspiration cytology results of two patients were non-diagnostic and these patients were excluded. According to the FNAC and histopathologic results of 74 patients, sensitivity was found to be 80.9%, specificity 94.3%, positive predictive value 85% and negative predictive value 92.5% and accuracy rate of FNAC 90.5%. Conclusion: Fine needle aspiration cytology is a reliable method that has high sensitivity to distinguish between benign and malign salivary gland lesions. In case of suspicious FNAC reports, reliability and diagnostic value of the method is decreased. Key Words: Accuracy; mucoepidermoid carcinoma; needle aspiration cytology; salivary gland; specificity and sensitivity. Geliş tarihi / Received: 1 Eylül 2008 Kabul tarihi / Accepted: 24 Kasım 2008 İletişim adresi / Correspondence: Dr. Gökçe Şimşek. Ankara Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi 1. Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Kliniği, 06110 Dışkapı, Ankara, Türkiye. Tel: +90 312-596 20 00 Faks (Fax): +90 312-318 66 90 e-posta (e-mail): drgokceozelsimsek@yahoo.com

72 Kulak Burun Bogaz Ihtis Derg Tükürük bezi kitlelerinin çoğu benign lezyonlardır. Herhangi bir tükürük bezi kitlesinde malignite riski de bulunmaktadır ve bu risk kitlenin yerleşimine bağlı olarak %20-60 arasında değişmektedir. [1,2] Tükürük bezi tümörleri 2.2/100.000 insidansla, tüm baş-boyun bölgesi tümörlerinin %3 ünden daha az bir kısmını oluştururlar. [1] Çoğu tümör parotis glandından kaynaklanır ve %80 i benigndir. [1,2] Malign tümör bulunma riskinden dolayı tükürük bezi kitlelerine yaklaşımda cerrahi çıkarım tercih edilmektedir. Ancak malignite varlığında uygulanacak cerrahinin optimal ve tek seansta yapılabilmesi için ameliyat öncesi tanıya ihtiyaç vardır. Öte yandan tükürük bezi tümör tiplerinin çok çeşitli ve karmaşık yapıda olmaları, tedavilerinin farklılık gösterebilmesi gibi nedenlerden dolayı, bu bölgedeki kitlelere yaklaşımda uygulanacak ameliyat öncesi tanı yönteminin tanısal değerinin yüksek olması yaşamsal önem taşımaktadır. Tükürük bezi kitlelerinin ameliyat öncesi tanısında manyetik rezonans görüntüleme (MRG), bilgisayarlı tomografi (BT) ya da ince iğne aspirasyon sitolojisi (İİAS) kullanılabilir. Manyetik rezonans görüntüleme ve BT incelemeleri zaman alıcı ve yüksek maliyetli yöntemlerdir. Ayrıca kitlenin tabiyatı, çevre doku ile ilişkisi ve eşlik eden lezyonlar açısından bilgi vermekle birlikte, kitledeki hücre tipi hakkında bilgi verememektedir. İnce iğne aspirasyon sitolojisi ise düşük maliyet, uygulama kolaylığı, yüksek duyarlılık ve özgüllük özellikleri ile tükürük bezi hastalıklarının tanısında son 50 yıldır kullanılmaktadır. [2-4] Yaygın kullanılmakla birlikte, tanısal amaçla yapılan İİAS nin yalancı negatif ve yalancı pozitiflik oranlarının yüksek olduğunu bildiren çalışmalar da vardır. [3] Çalışmamızda tükürük bezi kitlelerinde İİAS nin tanısal değeri araştırıldı. Bu amaçla kliniğimizde tükürük bezinde kitle nedeniyle İİAS yapılmış ve ameliyat edilmiş olguların sitolojik ve histopatolojik tanıları geriye dönük olarak tarandı ve karşılaştırıldı. HASTALAR VE YÖNTEMLER Bu çalışma Sağlık Bakanlığı Ankara Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi 1. Kulak Burun Boğaz Kliniği ve 1. Patoloji Kliniği nde Helsinki Bildirgesi prensiplerine uygun olarak gerçekleştirildi. Ocak 2001-Haziran 2008 tarihleri arasında tükürük bezi kitlesi olan hastalara ait 117 İİAS ve 231 histopatolojik doku sonuçları geriye dönük olarak gözden geçirildi. Bu olgulardan hem İİAS hem de histopatolojik doku örneği bulunan 76 olgu (40 kadın, 36 erkek; ort. yaş 50.4 yıl; dağılım 20-80 yıl) çalışma grubuna dahil edildi. Tükürük bezi İİAS işlemi, 23 gauge iğneler kullanılarak, ortalama iki girişim halinde ve ortalama 4-5 yayma hazırlanarak uygulandı. Preperatların hazırlanmasında havada kurutma ve alkol fiksasyonu yöntemleri kullanıldı. Havada kurutulan preparatlar May-Grünwald-Giemsa ile alkolde fikse edilen preparatlar ise Papanicolaou boyası ile boyanarak incelendi. Hastanemizin 1. kulak burun boğaz kliniğinde tükürük bezi kitlesi nedeniyle ameliyat edilen olgulara ait piyesler aynı gün %10 luk formol solüsyonu içinde patoloji laboratuvarımıza gönderildi ve histopatolojik tanı için incelendi. İnce iğne aspirasyon sitolojisi yapılan hiçbir olguda işleme bağlı komplikasyonla karşılaşılmadı. İnce iğne aspirasyon sitolojisinin tanısal değerini belirlemek için duyarlılık, özgüllük, pozitif prediktif değer, negatif prediktif değer ve doğruluk oranı parametreleri kullanıldı (Tablo 1). İnce iğne aspirasyon sitolojisi ve patoloji sonuçları benign ve malign olmak üzere iki gruba ayrıldı. Non-neoplastik lezyonlar benign grubuna alındı. BULGULAR İki hastanın İİAS sonucu non-diagnostik olarak bildirildi. Bu olgulardan birinde kitle submandibüler glandda idi ve histopatolojik tanısı lipom geldi. Diğer olgunun kitlesi parotis glandında idi ve histopatolojik tanı non-spesifik enflamasyon olarak bildirildi. Bu iki hasta çalışma sonuçlarına dahil edilmedi. Tablo 1. İnce iğne aspirasyon sitolojisinin tanısal değerini belirlemek için kullanılan parametreler Duyarlılık Gerçek ( )/Yalancı (+) + Gerçek ( ) Özgüllük Gerçek (+)/Yalancı ( ) + Gerçek (+) Pozitif prediktif değer Gerçek (+)/Yalancı (+) + Gerçek (+) Negatif prediktif değer Gerçek ( )/Yalancı ( ) + Gerçek ( ) Doğruluk oranı Gerçek (+) + Gerçek ( )/Gerçek (+) + Gerçek ( ) + Yanlış ( ) + Yanlış (+)

Tükürük bezi kitlelerinde ince iğne aspirasyon sitolojisinin tanısal değeri 73 Yetmiş dört olgunun 53 ünde (%71.6) parotis kitleleri, 18 inde submandibüler gland kitleleri ve üçünde çeşitli minör tükürük bezlerine ait kitleler vardı (Tablo 2). Yetmiş dört olgunun 54 ünün (%73) İİAS sonucu benign, 20 sinin (%27) malign olarak bildirildi. Benign İİAS sonuçlarının dağılımı Tablo 3 te gösterilmiştir. En sık bildirilen benign İİAS sonucu pleomorfik adenomdu (n=23; %42,6). Malign İİAS Tablo 2. Tükürük bezi kitlelerinin yerleşim yerleri Yerleşim yerleri Sayı Yüzde Parotis 53 71.6 Submandibüler 18 24.3 Minör tükürük bezi kitleleri 3 4.1 Toplam 74 100 Tablo 3. Benign ince iğne aspirasyon sitolojisi sonuçlarının dağılımı Pleomorfik adenom 23 42.6 Benign sitoloji 11 20.4 Kuşkulu sitoloji 4 5.1 Lenfoepitelyal kist 1 1.9 Lipom 1 1.9 Warthin 6 11.1 Siyaladenit 4 7.4 Siyaladenozis 1 1.9 Onkositom 1 1.9 Selüler benign mikst tümör 2 3.7 Toplam 54 100 Tablo 4. Malign ince iğne aspirasyon sitolojisi sonuçlarının dağılımı Mukoepidermoid karsinom 4 20 Kuşkulu adenoid kistik karsinom 2 10 İndiferansiye kanser yayılımı 1 5 Adenoid kistik karsinom 2 10 Malign mikst tümör 1 5 Adeno karsinom 1 5 Malign sitoloji 3 15 Malign miyoepitelyoma 1 5 Karsinoma ex pleomorfik adenom 2 10 Lenfoma 1 5 Kuşkulu muhtemel malign tümör 2 10 Toplam 20 100 sonuçları içinden en sık saptanan mukoepidermoid karsinom idi (n=4; %20), (Tablo 4). Çalışmaya dahil edilen 74 olgunun histopatolojik sonuçları incelendiğinde; 53 olguda benign (%71.6), 21 olguda ise malign patolojik tanı (%28.4) elde edildi. Benign ve malign histopatolojik tanılar Tablo 5 ve 6 da gösterilmiştir. Çalışmamızda histopatoloji sonuçlarıyla karşılaştırıldığında; İİAS yapılan dört olguda yalancı negatif sonuç (%5.4), üç olguda ise yalancı pozitif sonuç saptandı (%4.1). İnce iğne aspirasyon sitolojisi ve patoloji sonuçları arasındaki ilişki Tablo 7 de özetlenmiştir. Mevcut bulgularımıza göre tükürük bezi kitlelerinde İİAS nin duyarlılığı %80.9; özgüllüğü ise %94.3; işlemin pozitif belirleyicilik değeri %85; negatif belirleyicilik değeri ise %92.5 olarak saptandı. İnce iğne aspirasyon sitolojisinde doğruluk Tablo 5. Benign patoloji sonuçlarının dağılımı Pleomorfik adenom 21 39.6 Warthin tümörü 17 32.1 Lipom 2 3.8 Kronik siyaladenit 4 7.5 Paraganglioma 1 1.9 Bazal hücreli adenom 1 1.9 Mikulicz sendromu 1 1.9 Skuamöz epitelde hiperplazi 1 1.9 Olağan morfoloji 2 3.8 Kavernöz hemanjiom 1 1.9 Selüler mikst tümör 1 1.9 Granülomatöz lenfadenit 1 1.9 Toplam 53 100 Tablo 6. Malign patoloji sonuçlarının dağılımı Adenoid kistik karsinom 6 28.6 Adeno karsinom 3 14.3 Anjiosarkom 1 4.8 Malign tümör infilt 1 4.8 Malign mikst tümör 3 14.3 Malign lenfoma 1 4.8 İnvazyon gösteren pleomorfik adenom 2 9.5 Mukoepidermoid karsinom 3 14.3 Skuamöz hücreli karsinom 1 4.8 Toplam 21 100

74 Kulak Burun Bogaz Ihtis Derg Tablo 7. İnce iğne aspirasyon sitolojisi ve histopatolojik sonuçların karşılaştırması Benign histopatoloji Malign histopatoloji Toplam Benign İİAS sonucu GN: 50 YN: 4 54 Malign İİAS sonucu YP: 3 GP: 17 20 Toplam 53 21 74 İİAS: İnce iğne aspirasyon sitolojisi; GN: Gerçek negatif; YN: Yalancı negatif; YP: Yalancı pozitif; GP: Gerçek pozitif. oranımız %90.5 olarak hesaplandı. Bulgularımıza göre tükürük bezi patolojilerinde İİAB nin duyarlılığı, özgüllüğü, negatif ve pozitif belirleyicilik değeri Tablo 8 de özetlenmiştir. Elli dört benign olgudan 31 inin (%57) İİAS ve histolojik tanıları aynıydı. Yirmi malign olgudan 10 unda da (%50) İİAS ve histolojik tanı ilişkili idi. TARTIŞMA Tükürük bezi kitlelerinin çoğu parotis glandına yerleşir. [1,2] Bu kitlelerin genel olarak %80 i benign olmakla birlikte, parotis kitlelerinin %20 si, submandibüler kitlelerin %50 si ve minör tükürük bezi kitlelerinin %60 ı malign özellik gösterebilmektedir. [5] Çalışamamızdaki olguların %71 inde kitleler parotis kaynaklı bulundu ve histopatolojik tanılara göre olguların %71.6 sında benign kitleler saptandı. Tükürük bezi kitlelerinin ameliyat öncesi tanısı için İİAS ilk kez 1953 yılında kullanılmış ve bu zamana kadar kullanımı yaygınlaşmıştır. [6] Kitlenin inflamatuvar ya da neoplastik olup olmadığı, neoplastik kitlelerin benign-malign ayrımı ameliyat öncesi dönemde İİAS ile yapılabilir. İnce iğne aspirasyon sitolojisi düşük maliyetli, kolay uygulanabilen, çabuk sonuç veren ve açık biyopsiye yer bırakmayacak şekilde tanısal değeri yüksek bir yöntem olarak kabul edilmiştir. [1-4] Genel olarak literatürde tükürük bezi kitlelerinin tanısında İİAS, yararlı bir yöntem olarak desteklenmektedir. Duyarlılık ve özgüllük oranları sırasıyla %84-97 ve %54-95 arasında bildirilmektedir. [1,2,4-6] Elagöz ve ark. [7] 10 yıllık çalışmalarında histopatolojik tanısı Tablo 8. Tükrük bezi kitlelerinde ince iğne aspirasyon sitolojisinin tanısal değeri Değer Sayı Yüzde Özgüllük 50/53 94.3 Duyarlılık 17/21 80.9 Pozitif belirleyicilik 17/20 85 Negatif belirleyicilik 50/54 92.5 olan 56 olguda İİAS nin tanısal değerini incelemiş ve yöntemin tüm lezyonlar için duyarlılığını %84, özgüllüğünü ise %92 ile oldukça yüksek olarak bildirmişlerdir. 2006 yılında yayınlanan ve tükürük bezi kitlesi nedeniyle İİAS yapılan 68 olguyu içeren geriye yönelik bir çalışmada klinik olarak benign ön tanılı lezyonlarda İİAS nin rutin olarak uygulanmasının yararlı olmadığı ve yaklaşımı değiştirmeyeceği, ancak malignite şüphesinde yardımcı ve tamamlayıcı bir yöntem olarak kullanılabileceği bildirilmiştir. [8] Amedee ve Dhurandhar [9] ise çalışmalarında İİAS ile hem benign hem de malign lezyonların tanısının yüksek duyarlılık oranları ile (%95-87) konabileceğini bildirmişlerdir. Aynı çalışmada yöntemin son derece düşük komplikasyon oranlarına sahip olduğu, poliklinik şartlarında uygulanabildiği ve işleme hasta uyumunun da yüksek olduğu belirtilmiştir. Biz de çalışmamızda tüm İİAS leri poliklinik ortamında gerçekleştirdik ve hiçbir olguda komplikasyonla karşılaşmadık. Öte yandan literatürde yöntem ile ilgili çeşitli çekinceler de bildirilmektedir. Yanlış teknik sonucu doğru doku örneklemesi yapılamaması, patoloğun deneyimi ile ilişkili olarak sonuçların yorumlanmasında zorlukların bulunması, yüksek oranda yanlış pozitif veya yanlış negatif sonuçlar, kanama, enfeksiyon, hastanın senkop geçirmesi gibi işlem ile ilişkili gelişebilen komplikasyonlar, İİAS nin güvenilirliğinin sorgulanmasına neden olmuştur. [10,11] Hughes ve ark. [12] 1999-2003 yılları arasında tükürük bezi kitlesi nedeniyle İİAS ve cerrahi uygulanan 6249 olgunun sonuçlarını bildirdikleri çalışmalarında, İİAS nin doğruluk oranını oldukça düşük %48, duyarlılığını ise %82 (%73-91) olarak bildirmişlerdir. İngiltere de iki ayrı merkezde yapılan geriye yönelik bir çalışmada tükürük bezi kitlelerinin benign-malign ayrımında İİAS nin duyarlılığı %38-79 arasında bildirilmiş ve yöntem güvenilmez bulunmuştur. [13] Çalışmamızda elde ettiğimiz verilere göre ise tükürük bezi kitlelerinin benign-malign ayrımında ameliyat öncesi İİAS yönteminin duyarlılığı %80.9; özgüllüğü ise %94.3; işlemin pozitif belirleyicilik değeri %85;

Tükürük bezi kitlelerinde ince iğne aspirasyon sitolojisinin tanısal değeri 75 negatif belirleyicilik değeri ise %92.5 olarak saptandı. Yöntemin doğruluk oranı ise %90.5 hesaplandı. Bu veriler literatürün genelinde olduğu gibi tükürük bezi kitlelerinde İİAS nin tanısal değerini ve düşük maliyet, kolay uygulanabilirlik, düşük komplikasyon oranları, yüksek hasta uyumu gibi avantajlarını desteklemektedir. Kliniğimizin ve patoloji kliniğinin tükürük bezi kitlelerinde İİAS işlemi konusunda deneyimli olmasının, yöntemin yüksek tanısal doğrulukla sonuç vermesinde ve işleme bağlı herhangi bir komplikasyonla karşılaşılmamasında önemli bir faktör olduğunu düşünmekteyiz. Çalışmamızda İİAS sonucunda en sık bildirilen ve en yüksek duyarlılıkta saptanan patoloji pleomorfik adenomdur (%83). İnce iğne aspirasyon sitoloji ile tanınan diğer benign ve malign lezyonlarda bire bir histopatolojik korelasyon oranları düşmektedir. Pleomorfik adenom en sık gözlenen tükürük bezi tümörüdür ve çalışmamızda olduğu gibi literatürde de İİAS ile en yüksek duyarlılıkla saptanan neoplazi olarak bildirilmiştir. [14] Çalışmamızda İİAS benign olan dört olguda histopatolojik tanı malign olarak bildirildi (yanlış negatif sonuç). Bu dört olgunun üçünde İİAS sonucu kuşkulu muhtemel benign sitoloji geldi. Bu olguların tamamının kesin tanısı mukoepidermoid karsinom olarak saptandı. Mukoepidermoid karsinom İİAS ile en zor tanı konan tümör olarak bildirilmektedir. [14,15] Tümör içindeki skuamöz epitel hücelerinin benign-malign ayrımını zorlaştırdığı düşünülmektedir. Üç olguda ise İİAS sonucu malign olup histopatolojik tanı benign saptandı (yanlış pozitif sonuç). Yanlış pozitif sonuca sahip bu üç olgunun hepsinin İİAS sonucu kuşkulu malign sitoloji olarak bildirildi. Literatürde İİAS sonucu kuşkulu olarak bildirilen olguların yarısında malignite olabileceği bildirilmektedir. [16] Bu nedenle İİAS si kuşkulu ve malign gelen olgular yakın takip edilmeli, ameliyat öncesi kesin tanı için insizyonel biyopsi düşünülmelidir. Tükürük bezi İİAS sinde yanlış negatif ve yanlış pozitif sonuçların azaltılmasında klinisyenin ve patoloğun deneyimi önemli bir faktördür. Öte yandan lezyonun klinik özelliklerinin iyi tanınması ve İİAS işleminin birden fazla alandan örnekleme yapılarak uygulanması tanısal doğruluk oranını artırabilir. Sonuç olarak, çalışmamızda elde ettiğimiz verilere göre İİAS, tükürük bezi kitlelerinin benignmalign ayrımında ve tedavi yönlendirmesinde yüksek doğruluk oranına sahip bir yöntem olarak görünmektedir. Yöntemin kolay uygulanabilir ve düşük maliyetli olması, komplikasyon riskinin az olması İİAS nin çok önemli avantajlarıdır. İnce iğne aspirasyon sitolojisi sonucu kuşkulu olarak bildirilen olgular en yüksek yanlış negatiflik ve yanlış pozitiflikle sonuçlanmaktadır. İnce iğne aspirasyon sitolojisi konusunda klinisyen ve patoloğun deneyimli olması, işlem öncesi dikkatli klinik değerlendirme yapılması ve gerektiğinde işlemin tekrarlanması yanlış ya da yetersiz tanıları en aza indirebilir. KAYNAKLAR 1. Berge T, Soderstrom N. Fine-needle cytologic biopsy in diseases of the salivary glands. Acta Pathol Microbiol Scand 1963;58:1-9. 2. Oka K, Chikamatsu K, Eura M, Katsura F, Yumoto E, Tokunaga H. Clinical significance of fine-needle aspiration biopsy in major salivary gland tumors. Nippon Jibiinkoka Gakkai Kaiho 2002;105:1109-15. [Abstract] 3. Droese M, Haubrich J, Tute M. Value of needle biopsy for the diagnosis of salivary gland tumors. Schweiz Med Wochenschr 1978;108:933-5. [Abstract] 4. Sismanis A, Merriam JM, Kline TS, Davis RK, Shapshay SM, Strong MS. Diagnosis of salivary gland tumors by fine needle aspiration biopsy. Head Neck Surg 1981;3:482-9. 5. Eisele DW, Johns ME. Salivary gland neoplasms. In: Bailey BJ, editor. Head & neck surgery otolaryngology. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins; 2001. p. 1279-97. 6. Eneroth CM, Frazén S, Zajicek J. Cytologic diagnosis of aspirate from 1000 salivary-gland tumours. Acta Otolaryngol 1966:Suppl 224:168. 7. Elagoz S, Gulluoglu M, Yilmazbayhan D, Ozer H, Arslan I. The value of fine-needle aspiration cytology in salivary gland lesions, 1994-2004. ORL J Otorhinolaryngol Relat Spec 2007;69:51-6. 8. Tan LG, Khoo ML. Accuracy of fine needle aspiration cytology and frozen section histopathology for lesions of the major salivary glands. Ann Acad Med Singapore 2006;35:242-8. 9. Amedee RG, Dhurandhar NR. Fine-needle aspiration biopsy. Laryngoscope 2001;111:1551-7. 10. Cross DL, Gansler TS, Morris RC. Fine needle aspiration and frozen section of salivary gland lesions. South Med J 1990;83:283-6. 11. Que Hee CG, Perry CF. Fine-needle aspiration cytology of parotid tumours: is it useful? ANZ J Surg 2001; 71:345-8. 12. Hughes JH, Volk EE, Wilbur DC; Cytopathology Resource Committee, College of American Pathologists. Pitfalls in salivary gland fine-needle aspiration cytology: lessons from the College of American Pathologists Interlaboratory Comparison Program in Nongynecologic Cytology. Arch Pathol Lab Med 2005;129:26-31. 13. Balakrishnan K, Castling B, McMahon J, Imrie J,

76 Kulak Burun Bogaz Ihtis Derg Feeley KM, Parker AJ, et al. Fine needle aspiration cytology in the management of a parotid mass: a two centre retrospective study. Surgeon 2005;3:67-72. 14. Viguer JM, Vicandi B, Jiménez-Heffernan JA, López- Ferrer P, Limeres MA. Fine needle aspiration cytology of pleomorphic adenoma. An analysis of 212 cases. Acta Cytol 1997;41:786-94. 15. Zbären P, Schär C, Hotz MA, Loosli H. Value of fineneedle aspiration cytology of parotid gland masses. Laryngoscope 2001;111:1989-92. 16. Atula T, Greénman R, Laippala P, Klemi PJ. Fine-needle aspiration biopsy in the diagnosis of parotid gland lesions: evaluation of 438 biopsies. Diagn Cytopathol 1996;15:185-90.