2012/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI MALİYET MUHASEBESİ 18 Mart 2012-Pazar 16:00-17:30 SORULAR SORU 1:. X hammaddesi kullanarak üretim yapan bir işletmenin 2012 yılı Mart ayı hammadde hareketleri aşağıdaki gibidir (Alış tutarlarına %18 KDV dahil değildir): Tarih Açıklama Miktar Birim Maliyet 1 Mart Şubat ayından devir 500 Adet 20 TL/Adet 5 Mart Peşin alış 2.000 Adet 25 TL/Adet 10 Mart Üretime sevk edilen 1.500 Adet --- 15 Mart Ciro edilen çekle alış 800 Adet 32 TL/Adet 20 Mart Peşin alış 400 Adet 30 TL/Adet 25 Mart Üretime sevk edilen 1.900 Adet --- İstenilenler: Hammadde hareketlerinde sürekli envanter yöntemini uygulayan işletmenin 2012 yılı Mart ayına ait stok hareketleri ile ilgili (hesaplamaları da açıkça göstererek); a. Hareketli Ağırlıklı Ortalama Maliyet Yöntemine göre Mart ayında üretime sevk edilen toplam hammadde maliyetini hesaplayınız. b. Hareketli Ağırlıklı Ortalama Maliyet Yöntemine göre Mart ayında X hammaddesinin sadece üretime sevkine ilişkin yevmiye kayıtlarını yapınız. c. Hareketli Ağırlıklı Ortalama Maliyet Yöntemine göre Mart ayı sonundaki hammadde stokunun toplam maliyetini hesaplayınız. d. İlk Giren İlk Çıkar (FIFO) Yöntemine göre Mart ayında üretime sevk edilen toplam hammadde maliyetini hesaplayınız. e. İlk Giren İlk Çıkar (FIFO) Yöntemine göre Mart ayı sonundaki hammadde stokunun toplam maliyetini hesaplayınız
SORU 2: Tek aşamada tek bir mamulün üretimini yapan ve evre maliyet yöntemini uygulayan bir işletmede 2012 yılı Mart ayı üretim maliyetlerinin hesaplanabilmesi için gerekli bilgiler aşağıda verilmiştir: Miktarlar: Mart başı yarı mamulü (hammadde yönünden %100, direkt işçilik ve genel üretim giderleri yönünden %70 tamamlanmış) Mart sonu yarı mamulü (hammadde yönünden %100, direkt işçilik yönünden %60 ve genel üretim giderleri yönünden %40 tamamlanmış) Mart ayında üretime alınan Mart ayında tamamlanan : 1.000 Adet : 2.000 Adet : 11.000 Adet : 10.000 Adet Tutarlar: Mart başı yarı mamullerinin toplam maliyeti : 40.000 TL Direkt ilk madde ve malzeme : 17.000 TL Direkt işçilik : 13.800 TL Genel üretim giderleri : 9.200 TL Mart ayı üretim giderleri : 418.000 TL Direkt ilk madde ve malzeme : 187.000 TL Direkt işçilik : 143.000 TL Genel üretim giderleri : 88.000 TL İstenilenler: Ortalama maliyet yöntemini kullanarak işletmenin 2012 yılı Mart ayına ait; a. Miktar sağlamasını yapınız. b. Toplam eşdeğer üretim miktarlarını bulunuz. c. İşletmenin ortalama birim maliyetini hesaplayınız. d. Tamamlanan mamullerin ve dönem sonu yarı mamullerin toplam maliyetlerini hesaplayınız. e) Tutar sağlamasını yapınız.
CEVAPLAR CEVAP 1: Tarih Açıklama Miktar Birim Maliyet Toplam Maliyet 1 Mart Şubat ayından devir 500 Adet 20 TL/Adet 10.000 TL 5 Mart Peşin alış 2.000 Adet 25 TL/Adet 50.000 TL 10 Mart Üretime sevk edilen 1.500 Adet --- --- 15 Mart Ciro edilen çekle alış 800 Adet 32 TL/Adet 25.600 TL 20 Mart Peşin alış 400 Adet 30 TL/Adet 12.000 TL 25 Mart Üretime sevk edilen 1.900 Adet --- --- a. Hareketli Ağırlıklı Ortalama Maliyet Yöntemine göre Mart ayında üretime sevk edilen hammadde maliyeti: Ortalama Birim Maliyet = (10.000 TL + 50.000 TL) / 500 Adet + 2.000 Adet = 60.000 TL / 2.500 Adet = 24 TL/Adet Üretime Sevk (10 Mart) = 1.500 Adet x 24 TL/Adet = 36.000 TL Sevk Sonrasında Kalan Stok Miktarı = 2.500 Adet - 1.500 Adet = 1.000 Adet Sevk Sonrasında Kalan Stok Tutarı = 60.000 TL - 36.000 TL = 24.000 TL Ortalama Birim Maliyet = (24.000 TL + 25.600 TL + 12.000 TL)/(1.000 Ad + 800 Ad + 400 Ad) = 61.600 TL / 2.200 Adet = 28 TL/Adet Üretime Sevk (25 Mart) = 1.900 Adet x 28 TL/Adet = 53.200 TL Toplam üretime sevk edilen hammadde maliyeti = 36.000 TL + 53.200 TL = 89.200 TL b. Hareketli Ağırlıklı Ortalama Maliyet Yöntemine göre Mart ayında X hammaddesinin üretime sevkine ilişkin yevmiye kayıtları: 10.03.2012 710 DİREKT İLK MADDE VE MALZ. GİD. 36.000 150 İLK MADDE VE MALZEME 36.000 25.03.2012 710 DİREKT İLK MADDE VE MALZ. GİD. 53.200 150 İLK MADDE VE MALZEME 53.200 /
c. Hareketli Ağırlıklı Ortalama Maliyet Yöntemine göre Mart ayı sonundaki hammadde stokunun toplam maliyeti: Mart Sonu Stok Miktarı = 2.200 Adet - 1.900 Adet = 300 Adet veya; = 500 Adet+2.000 Adet+800 Adet+400 Adet-1.500 Adet-1.900 Adet = 3.700 Adet - 3.400 Adet = 300 Adet Bu yöntemde dönem sonu stokunun maliyeti; son hesaplanmış olan ortalama birim maliyet kullanılarak hesaplanır (yani; 28 TL/Adet) Mart Sonu Stok Maliyeti = 300 Adet x 28 TL/Adet = 8.400 TL d. İlk Giren İlk Çıkar (FIFO) Yöntemine göre Mart ayında üretime sevk edilen hammadde maliyeti = (500 Ad x 20 TL/Ad) + (2.000 Ad x 25 TL/Ad) + (800 Ad x 32 TL/Ad) + (100 Ad x 30 TL/Ad) = 10.000 TL + 50.000 TL + 25.600 TL + 3.000 TL = 88.600 TL e. İlk Giren İlk Çıkar (FIFO) Yöntemine göre Mart ayı sonundaki hammadde stokunun toplam maliyeti: stoktaki 300 adet son alınandan kalmıştır = 300 Adet x 30 TL/Adet = 9.000 TL CEVAP 2: a. D.B.Y.M. + Dönemde Üretime Alınan = Tamamlanan + D.S.Y.M. 1.000 Adet + 11.000 Adet = 10.000 Adet + 2.000 Adet 12.000 Adet = 12.000 Adet b. Dir. İlk Md. ve Mlz. Direk İşçilik Genel Üretim Gid. Tamamlananlar 10.000 Adet 10.000 Adet 10.000 Adet D.S.Y.M. (%100-%60-%40) 2.000 Adet 1.200 Adet 800 Adet Topl. Eşdeğer Üretim Mik. 12.000 Adet 11.200 Adet 10.800 Adet c. Ort. Birim Maliyet = Dir. İlk Md. Mlz. Direkt İşçilik Gen. Ürt. Gid. 17.000+187.000 13.800+143.000 9.200+88.000 + + 12.000 11.200 10.800 = 204.000/12.000 + 156.800/11.200 + 97.200/10.800 = 17 TL/Adet + 14 TL/Adet + 9 TL/Adet = 40 TL/Adet
d. Tamamlanan Mamullerin Toplam Maliyeti = 10.000 Adet x 40 TL/Adet = 400.000 TL Dönem Sonu Yarı Mamullerin Toplam Maliyeti...58.000 TL Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri = 2.000 Adet x 17 TL/Adet = 34.000 TL Direkt İşçilik Giderleri = 1.200 Adet x 14 TL/Adet = 16.800 TL Genel Üretim Giderleri = 800 Adet x 9 TL/Adet = 7.200 TL e. D.B.Y.M. Maliyeti + Dönemin Üretim Gideri = Tamamlanan Mamul Mlyt + D.S.Y.M. Maliyeti 40.000 TL + 418.000 TL = 400.000 TL + 58.000 TL 458.000 TL = 458.000 TL