METEOROLOJI METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARAŞTIRMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI Sayı : 115 Eylül 2015 Aylık Bülten www.mgm.gov.tr
METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARAŞTIRMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI Sayı : 115 Eylül 2015 YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ 2015 YILI AĞUSTOS AYI YAĞIŞ RAPORU GENEL DURUM : Yağışlar genel olarak normalinden ve geçen yıl Ağustos ayı yağışından fazla olmuştur. Ağustos ayı yağış ortalaması 22,1 mm, normali 13,9 mm ve 2014 Ağustos ayı yağış ortalaması ise 20,1 mm dir. Yağışlarda normaline göre % 59,3; geçen yıl Ağustos ayı yağışına göre ise % 9,8 artış gözlenmiştir. MARMARA BÖLGESİ: Bölge yağış ortalaması 13,1 mm, normali 17,7 mm, 2014 Ağustos ayı yağışı ise 40,0 mm dir. Yağışlarda normaline göre % 25,9; geçen yıl Ağustos ayı yağışına göre ise % 67,2 azalma gözlenmiştir. EGE BÖLGESİ: Bölge yağış ortalaması 26,1 mm, normali 8,0 mm, 2014 Ağustos ayı yağışı ise 14,1 mm dir. Yağışlarda normaline göre % 100 den fazla, geçen yıl Ağustos ayı yağışına göre ise % 85,7 artış gözlenmiştir. AKDENİZ BÖLGESİ: Bölge yağış ortalaması 15,4 mm, normali 6,9 mm, 2014 Ağustos ayı yağışı ise 12,6 mm dir. Yağışlarda normaline göre % 100 den fazla, geçen yıl Ağustos ayı yağışına göre ise % 22,8 artış gözlenmiştir. İÇ ANADOLU BÖLGESİ: Bölge yağış ortalaması 20,3 mm, normali 8,7 mm, 2014 Ağustos ayı yağışı ise 15,8 mm dir. Yağışlarda normaline göre % 100 den fazla, geçen yıl Ağustos ayı yağışına göre ise % 28,5 artış gözlenmiştir. 1
KARADENİZ BÖLGESİ: Bölge yağış ortalaması 43,6 mm, normali 37,2 mm, 2014 Ağustos ayı yağışı ise 43,0 mm dir. Yağışlarda normaline göre % 17,1; geçen yıl Ağustos ayı yağışına göre ise % 1,3 artış gözlenmiştir. DOĞU ANADOLU BÖLGESİ: Bölge yağış ortalaması 20,4 mm, normali 11,2 mm, 2014 Ağustos ayı yağışı ise 13,2 mm dir. Yağışlarda normaline göre % 81,9; geçen yıl Ağustos ayı yağışına göre ise % 55,2 artış gözlenmiştir. GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ: Bölge yağış ortalaması 2,0 mm, normali 1,2 mm, 2014 Ağustos ayı yağışı ise 3,4 mm dir. Yağışlarda normaline % 61,9 artış; geçen yıl Ağustos ayı yağışına göre % 41,5 azalma gözlenmiştir. 2
3
4
2014-2015 Tarım Yılı 11 Aylık Kümülatif Yağış Raporu (Ağustos 2015) GENEL DURUM : 1 Ekim 2014 31 Ağustos 2015 tarihleri arasında kümülatif yağışlar, genel olarak normalinden ve geçen yıl yağışından fazla olmuştur. Türkiye nin, Ağustos ayı itibariyle kümülâtif yağışı 630,2 mm, normali 557,9 mm ve geçen yılın aynı dönem yağış toplamı ise 443,5 mm dir. Kümülâtif yağışlarda normale göre % 13,0; geçen Su/Tarım Yılı na göre ise % 42,1 artış gözlenmiştir. MARMARA BÖLGESİ: Kümülâtif yağışlarda bölge ortalaması 689,8 mm, normali 624,0 mm, geçen yıl aynı dönem ortalaması ise 660,3 mm dir. Kümülâtif yağışlarda normale göre % 10,5; geçen Su/Tarım Yılı na göre ise % 4,5 artış gözlenmiştir. EGE BÖLGESİ: Kümülâtif yağışlarda bölge ortalaması 786,4 mm, normali 578,8 mm, geçen yıl aynı dönem ortalaması ise 540,5 mm dir. Kümülâtif yağışlarda normale göre % 35,9; geçen Su/Tarım Yılı na göre ise % 45,5 artış gözlenmiştir. AKDENİZ BÖLGESİ: Kümülâtif yağışlarda bölge ortalaması 784,1 mm, normali 648,5 mm, geçen yıl aynı dönem ortalaması ise 473,9 mm dir. Kümülâtif yağışlarda normale göre % 20,9; geçen Su/Tarım Yılı na göre ise % 65,5 artış gözlenmiştir. İÇ ANADOLU BÖLGESİ: Kümülâtif yaðýþlarda bölge ortalamasý 496,1 mm, normali 393,3 mm, geçen yýl ayný dönem ortalamasý ise 329,8 mm dir. Kümülâtif yaðýþlarda normale göre % 26,1; geçen Su/Tarým Yýlý na KARADENİZ BÖLGESİ: Kümülâtif yağışlarda bölge ortalaması 694,2 mm, normali 647,6 mm, geçen yıl aynı dönem ortalaması ise 536,4 mm dir. Kümülâtif yağışlarda normale göre % 7,2; geçen Su/Tarım Yılı na göre ise % 29,4 artış gözlenmiştir. 5
GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ: Kümülâtif yağışlarda bölge ortalaması 585,6 mm, normali 543,8 mm, geçen yıl aynı dönem ortalaması ise 361,2 mm dir. Kümülâtif yağışlarda normale göre % 7,7; geçen Su/Tarım Yılı na göre ise % 62,1 artış gözlenmiştir. DOĞU ANADOLU BÖLGESİ: Kümülâtif yağışlarda bölge ortalaması 517,1 mm, normali 550,0 mm, geçen yıl aynı dönem ortalaması ise 356,3 mm dir. Kümülâtif yağışlarda normale göre % 6,0 azalma; geçen Su/Tarım Yılı na göre ise % 45,1 artış gözlenmiştir. 6
7
8
SICAKLIK DEĞERLENDİRMESİ 2015 Yılı Ağustos Ayı Ortalama Sıcaklıklarının 1981-2010 Normallerine Göre Mukayesesi 2015 yılı Ağustos ayında ortalama sıcaklıklar; Ülkemizin kıyı kesimleri, Doğu Anadolu bölgesinin kuzey ve batı kesimleri, Doğu Karadeniz in iç kesimleri ile Sivas, Siirt ve Yüksekova civarlarında mevsim normallerinin üzerinde gerçekleşirken, yurdumuzun diğer kesimlerinde mevsim normalleri civarında gerçekleşmiştir. Ağustos ayında en düşük ortalama sıcaklık 17,5 ºC ile Sarıkamış ta, en yüksek ortalama sıcaklık ise 34,5 ºC ile Cizre de tespit edilmiştir. Marmara Bölgesi : Ortalama sıcaklıklar Lüleburgaz ve Uzunköprü dolaylarında mevsim normalleri civarında gerçekleşirken bölgenin diğer kesimlerinde mevsim normallerinin üzerinde gerçekleşmiştir. En düşük ortalama sıcaklık 24,2 C olarak Bilecik te, en yüksek ortalama sıcaklık ise 27,1 C olarak Çanakkale de gerçekleşmiştir. Ege Bölgesi : Ortalama sıcaklıklar bölgenin kıyı kesimlerinde mevsim normallerinin üzerinde gerçekleşirken, iç kesimlerde mevsim normalleri civarında gerçekleşmiştir. En düşük ortalama sıcaklık 21,7 C olarak Kütahya da en yüksek ortalama sıcaklık ise 30,6 C olarak Bodrum da gerçekleşmiştir. Akdeniz Bölgesi : Ortalama sıcaklıklar bölgenin kıyı kesimlerinde mevsim normallerinin üzerinde gerçekleşirken, iç kesimlerde mevsim normalleri civarında gerçekleşmiştir. En düşük ortalama sıcaklık 21,7 C olarak Göksun da, en yüksek ortalama sıcaklık ise 30,5 C olarak Silifke de gerçekleşmiştir. İç Anadolu Bölgesi : Karadeniz Bölgesi : Ortalama sıcaklıklar bölgenin kıyı kesimleri ile doğu karadenizin iç kesimlerinde mevsim normallerinin üzerinde gerçekleşirken, bölgenin diğer yerlerinde mevsim normalleri civarında gerçekleşmiştir. En düşük ortalama sıcaklık 20,8 C olarak Kastamonu da, en yüksek ortalama sıcaklık ise 25,8 C olarak Giresun da gerçekleşmiştir. Doğu Anadolu Bölgesi : Ortalama sıcaklıklar bölgenin kuzey ve batısında mevsim normallerinin üzerinde gerçekleşirken, bölgenin diğer kesimlerinde mevsim normalleri civarında gerçekleşmiştir. En düşük ortalama sıcaklık 17,5 C olarak Sarıkamış ta, en yüksek ortalama sıcaklık ise 29,4 C olarak Malatya da gerçekleşmiştir. Güney Doğu Anadolu Bölgesi : Ortalama sıcaklıklar Siirt dolaylarında mevsim normallerinin üzerinde gerçekleşirken, bölgenin diğer kesimlerinde mevsim normalleri civarında gerçekleşmiştir. En düşük ortalama sıcaklık 28,8 C olarak Gaziantep te, en yüksek ortalama sıcaklık ise 34,5 C olarak Cizre de gerçekleşmiştir. Ortalama sıcaklıklar Eskişehir, Sivas ve Kangal dolaylarında mevsim normallerinin üzerinde gerçekleşirken, bölgenin diğer kesimlerinde mevsim normalleri civarında gerçekleşmiştir. En düşük ortalama sıcaklık 20,4 C olarak Kangal da, en yüksek ortalama sıcaklık ise 25,1 C olarak Konya da gerçekleşmiştir. 9
2.1 2.34 0.24 eyinamso )C ( KRAF )C (mumiskam 5102 sotsuğa )C ( mumiskam sotsuğa ralıy nuzu zekrem EKSTREM SICAKLIK DEĞERLENDİRMESİ Ağustos 2015 de 1 merkezde yeni ekstrem sıcaklık gerçekleşmiştir 10
11
2014-2015 TARIM YILI BÖLGELERE GÖRE SICAKLIK DEĞERLENDİRMESİ 12
KURAKLIK ANALİZİ Normalin Yüzdesi Metoduna (PNI) Göre 2015 Ağustos Ayı Kuraklık Durumu 1 AYLIK DEĞERLENDİRME : 3 AYLIK DEĞERLENDİRME : 13
6 AYLIK DEĞERLENDİRME : 9 AYLIK DEĞERLENDİRME : 14
12 AYLIK DEĞERLENDİRME : Standart Yağış İndeksi (SPI) Metoduna Göre 2015 Ağustos Ayı Kuraklık Durumu 3 AYLIK DEĞERLENDİRME : 15
6 AYLIK DEĞERLENDİRME : 9 AYLIK DEĞERLENDİRME : 16
12 AYLIK DEĞERLENDİRME : 24 AYLIK DEĞERLENDİRME : 17
Palmer Kuraklık Şiddet İndeksine (PDSI) Göre 2015 Ağustos Ayı Kuraklık Durumu 2015 Temmuz Ayı Kuraklık Durumu 18
AYIN KONUSU DEPOLAMA VE SAKLAMA Tarım sektöründe üretim kadar önemli olan bir diğer konuda, tarımsal ürünlerin en iyi şekilde depolanması ve saklanmasıdır. Uygun olmayan şartlarda depolanan ürünler pazar değerini kaybeder. Ayrıca besin değeri ve çimlenme özelliğinin korunması da, depolama teknikleri bakımından önem arz etmektedir. Depolanan ürünler genel olarak meyve ve sebze gibi çabuk bozulan ve besin değerini kaybeden tarım ürünleri ile tane ürünleri (serin ve sıcak iklim tahılları, baklagiller) ve endüstri bitkileridir. Ürünlerin iyi bir şekilde saklanması ve depolanması sıcaklık, hava nemi ve hava hareketleri gibi iklim faktörlerinin etkisi altındadır. Meyvelerin Depolanması Toplanan meyve ve sebzelerde hayat olaylarını yavaşlatmanın ve olgunluğu geciktirmenin ilk şartı bunların düşük sıcaklık derecelerinde tutulmalarıdır. Örneğin elmalar 4.4 C de 0 C deki sıcaklıktan iki kat daha erken olgunlaşır. Bir başka deyişle 18 C de bir ayda olgunlaşan bir meyvenin 0 C de aynı olgunluğa erişebilmesi için 8 aylık süreye ihtiyaç vardır. Aynı zamanda meyve ve sebzelerin hasadı ile depoya konması arasında geçen sürenin önemi büyüktür. Ürünler ne kadar çabuk depoya alınarak soğutulursa depoda dayanma süresi o kadar artar. Meyvelerin en iyi saklanabilecekleri sıcaklık dereceleri çeşitler için bile farklıdır. Öte yandan sıcaklığın çok düşük olması ürünlerde iç kararmalarına ve donmalara neden olur meyveler bozulur ve çürür. Meyveleri sebzelerle özellikle patates, soğan ve lahana ile aynı ambarda saklamaktan kaçınmak gerekir. Çünkü meyveler, beraber bulundukları sebzelerin kokularını kolayca emerek istenmeyen bir kokuya sahip olurlar. Ambarların nem oranı genellikle %85-90 arasında bulunmalıdır. Nispi nemin düşük olması halinde meyveler fazla su kaybederek buruşurlar. Bazı elmaların etleri unlu bir duruma gelir. Nem %90'nın çok üzerine çıkarsa mantarlar çoğalır, sebze ve meyveler çürür. Sert kabuklu meyvelerin muhafazası için fazla düşük sıcaklıklar gerekli değildir. Kestaneler delikli metal kutular içerisine doldurulup 0 C sıcaklıkta ve %70 nispi nemi bulunan bir ortamda muhafaza edildiklerinde tazeliklerini aylarca 19 koruyabilirler. Dış yeşil kabukları ayrılmış ve iyice kurutulmuş fındıklar çuvallanarak 4 C sıcaklıkta ve nispi nemi %55-60 arasında bulunan ambarlarda saklanır. Bu durumdaki fındıklara iyi bir havalandırma da sağlanırsa fındıklar 3 yıl bozulmadan saklanabilir. Depolarda soğuk havanın istifler arasına ve ambalajların içine girmesi sağlanmalıdır. Sıcak veya soğuk havanın belirli yerlerde kalması önlenmelidir. Ürünlerden çıkan ve biriktiği zaman meyve ve sebzeler için zararlı olan uçucu maddelerin örneğin etilenin bir yerde yığılması önlenmelidir. Bunun için depo havası hareket halinde olmalıdır. Tane Ürünlerin Depolanması Bu ürünlerin iyi bir şekilde depolanması gerekmektedir. Çünkü uygun olmayan şartlarda saklanan ürünler ekonomik kayba uğrarlar. Unutulmaması gereken en önemli nokta, depolanan ürünlerin canlı olması ve %10 civarında su ihtiva etmesidir. Tohumda bulunan nem oranı respirasyona etki yapan en önemli faktördür. Tohumda su oranı belirli seviyenin üzerine çıktığı zaman respirasyon artar ve tohumda kızışma meydana gelir. Üründeki su oranı dikkate alınarak yığının yüksekliği tayin edilmelidir. Örneğin üründe su oranı %13.5 den az ise bu yükseklik 6 metreyi geçebilir. Eğer su oranı %13.5 ise bu yükseklik 1 mt'yi geçmemelidir. Su oranı %14.5 ve üzerinde ise ürün ambara konulmadan önce mutlaka kurutulmalıdır. Su oranı ne olursa olsun ambardaki ürün sık sık gözden geçirilmeli ve üstten 30-50 cm'lik kısımdaki sıcaklık sürekli kontrol edilmelidir. Bu sıcaklık ambar içi havasının sıcaklığından 2-3 C ye kadar yüksekse tehlike var demektir. Böyle bir durumda yığının aktarılması gerekir. Yığının sıcaklığı hiçbir zaman 30 C yi geçmemelidir Bu sıcaklığa ulaşıldığı durumda yığın hemen aktarılmalı ve yığının kalınlığı 50 cm ye düşürülmelidir. Ambar ve silolardaki sıcaklık 18 C yi, nem %60'ı geçtiği zaman havalandırma yapılmalıdır. Havalandırma geceleri yapılmalı, gündüzleri ambar kapalı tutulmalıdır. Depodaki nem ve sıcaklık değerleri arttığı zaman depodaki ürünlerde kızışma (çimlenme) olayı başlar.
AYIN BİTKİSİ AYVA Ayvalar için en iyi iklim mutedil deniz iklimidir. Bununla birlikte ayvaya memleketimizin deniz ikliminden çok uzak olan yerlerinde, mesela İç Anadolu illerimizde de çoklukla rastlamaktayız. Ancak bu gibi yerlerde ayvanın yetişmesi uygun yöneylere ve vadi içlerine bağlı kalmaktadır. Genel olarak kuzey enlem derecelerinde ve serin mikroklima alanlarda meyve kalitesi düşmekte, meyve eti odunsu bir hal almaktadır. Ayva ağacı Türkiye şartlarında armut kadar kış soğuklarına dayanıklıdır. Bu meyve türünün kış soğuklanma isteği elma ve armutlara göre daha azdır. Çiçeklerin o yılda büyüyen sürgünlerin ucunda meydana gelmesi nedeniyle özellikle soğuk yerlerde geç çiçek açar. Bu da ilkbahar geç donlarından korur. Sıcak iklimlerde eriklerle birlikte çiçeklenir. Çok rüzgarlı yerlerde iyi yetişmez. Dallar kırılır ve fazla meyve dökümü olur. Yaprak ve meyveleri sclerotinia' ya (mumya) karşı hassastır olduklarından, fazla yağışlı yerlerde ürün tehlikeye girer. 20
OLAĞANÜSTÜ OLAYLAR METEOROLOJİK AFETLER (Ağustos 2015) 21