KOAGÜLOPATİDE YATAKBAŞI TANISAL YÖNTEMLER Dr Reyhan POLAT Dışkapı Yıldırım Beyazıt EAH Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kliniği Kış Sempozyumu 6-9 Mart 2014
Sunum Planı Hemostaz Monitörizasyonu Standart Koagülasyon Testleri Yatakbaşı (Point of Care:POC) Koagülasyon Testleri
Koagülasyonun aktivasyonu Koagülasyonun inhibisyonu Fibrinoliz
Koagülopati Kanama riski ve allojenik kan ürünlerinin kullanımı Koagülopati monitörizasyonu önemli sonuçları iyileştirir tedavi maliyetini düşürür
Geleneksel koagülasyon monitörizasyonu Klinik karar Standart laboratuvar testleri
STANDART LABORATUVAR TESTLERİ F V F VIII F IX F XI F II aptt (intrinsik yol) Clo ing Time F XII Fibrinojen ph Heparin Oral antikoagülan Sıcaklık
F V F VII F II PT (ekstrinsik yol) F X Fibrinojen INR
Fibrin yıkım ürünleri Heparin Fibrinojen Kolloidler (HES)
LABORATUVAR TESTLERİ F II F V F VII F VIII F IX F X F XIII Diğer koagülasyon biyomarkerları Fibrin yıkım ürünleri (d- Dimer)
STANDART LABORATUVAR TESTLERİ Trombosit ve diğer kan hücrelerini içermeyen plazma global pıhtılaşma prosesini yansıtmamaktadır Pıhtının stabilitesi Trombosit sayısı Trombosit fonksiyonu Fibrinoliz Hiperfibrinoliz bilgi vermez
Standart koagülasyon testlerinin Koagülopatinin tahmin edilmesi Önlenmesi Tedavinin takip edilmesindeki yararı sınırlıdır Özellikle masif kanayan hastada
Anormal standart laboratuvar test sonuçları Kanamanın seyri ile ilgili kesin fikir vermez İleri testler gerektirir Maliyeti artırır
Ölçümler 37 C de Hipoterminin indüklediği koagülopatiyi tespit etmede kullanımı sınırlıdır Koagülasyon sonuçları ~ 40-60 dak Gerçek durumu yansıtmayabilir Uygun olmayan tedaviye sebep olabilir
Hemostatik fonksiyonu hızla değerlendiren point of care (POC)/(yatak başı) koagülasyon testleri giderek daha fazla kullanılmaktadır
Yata Yatakbaşı koagülasyon testleri Koagülasyonun fonksiyonel ölçümü (ACT) Heparin konsantrasyon ölçümü Koagülasyonun viskoelastometrik ölçümü VİSKOELASTOMETRİK YÖNTEM Tromboelastograf(TEG) Tromboelastometri (ROTEM) Sonoclot Trombosit fonksiyon ölçümü
VİSKOELASTOMETRİK YÖNTEM Tromboelastograf (TEG) Tromboelastometri (ROTEM)
Tromboelastograf
Fibrin oluşumu ile başlayıp pıhtının retraksiyonu ve fibrinolizise kadar devam eden koagülasyon süreci, yatak başında minimal gecikme ile ölçülebilmektedir
Tromboelastometri
Koagülasyonun başlama zamanı Pıhtı oluşum zamanı Pıhtının maksimum büyüklüğe ulaşma zamanı Pıhtı sertliği (G) ve elastikiyeti (MCE) Pıhtının stabilitesi (Lysis index) Maksimum lysis (ML)
Yatakbaşı koagülasyon testleri; Standart koagülasyon testlerinden farklı olarak pıhtının oluşma süresi pıhtının kalitesi ile ilgili de bilgi vermektedir
Tek yatakbaşı koagülasyon testi koagülopati hakkında tam bilgi vermez Koagülopati nedeninin detaylandırılması Bazı testlerin kombinasyonu gerekir
Değişik aktivatörler eklenerek kanamanın sebebi tespit edilebilir İntrinsik aktivasyon (INTEM) Kaolin Ellagic asit gibi bir ajan (ayraç) eklenerek İntrinsik aktivasyon stimule edilip aptt benzeri bir analiz sağlanabilir
Değişik aktivatörler eklenerek kanamanın sebebi tespit edilebilir HEPTEM Heparinaz eklenerek Heparinin etkisi geri döndürülür ve koagülopati analiz edilebilir
Değişik aktivatörler eklenerek kanamanın sebebi tespit edilebilir Ekstrinsik aktivasyon (EXTEM) Rekombinan doku faktörü eklenerek, Ekstrinsik yol aktive edilip, PT benzeri analiz sağlanabilir
Değişik aktivatörler eklenerek kanamanın sebebi tespit edilebilir FİBTEM Trombosit inhibitör (abciximab, cytochalasin D) eklenerek Fibrin kaynaklı pıhtı kalitesi değerlendirilir Fibrin kalitesi bozuk fibrinojen defekti Yeterli fibrin kalitesi trombosit defekti
Değişik aktivatörler eklenerek kanamanın sebebi tespit APTEM edilebilir Aprotinin (antifibrinolitik) Ekstrinsik aktive edilen analize eklenerek Hiperfibrinoliz değerlendirilir Fibrin kalitesi bozuk trombosit defekti Yeterli fibrin kalitesi fibrinoliz
Kanıt 2C Trombosit fonksiyon analizi sadece kanama öyküsü olan, antitrombosit tedavi gören hastalarda önerilmektedir Trombosit Fonksiyon Analizörler, agregometri yöntemi ile trombosit fonksiyon defektini analiz eder
Trombosit fonksiyon analizi Kollajen ADP (Adenozin) Trombin reseptör activated peptit (TRAP) eklenerek Trombosit agregasyonu değerlendirilir
Trombosit Fonksiyon Analizör (PFA-100) Multiple Elektrot Agregometry (MEA)
Agregometrik testler + Viskoelastik yöntemler > Standart laboratuvar testleri
Nerede Kullanırız? Kalp damar cerrahisi (1C) Karaciğer transplantasyonu Postoperatif bakım ünitelerinde Hiperkoagülopati ve trombozis Antikoagülan ve prokoagülan tedavi Antiplatelet tedavinin monitörizasyonu (Agregometrik testler)
Viskoelastometrik yöntemler ile standart laboratuvar testlerinin metodolojik sınırlamaları kısmen kompanze edilebilir 1-5 ml kan yeterli İşlem için yetişmiş eleman gerekmez Gerçek zamanlı sonuçtur Sonuca ulaşma süresi daha kısadır (20-25 dk)
Sonuç Ayrıntılı koagülasyon değerlendirilmesi Anında müdahale Kanamada Transfüzyon ihtiyacında Transfüzyon ilişkili komplikasyonlarda azalma Tedavi maliyetini azaltır
TEŞEKKÜRLER