Diyabetes Mellitus Akut Komplikasyonları Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı
Diyabetes mellitus akut komplikasyonlar Hipoglisemi Hiperglisemi ilişkili ketonemi Büyüme, kilo alımı ve ergenlik gelişimi İlişkili otoimmün hastalıklar Hipotiroidizm, hipertriodizm, çölyakhastalığı, vitiligo, primer adrenal yetmezlik Lipodistrofi Lipoatrofi, lipohipertrofi Necrobiozis lipoidika diabetikorum Eklem hareket kısıtlılığı Ödem Kemik sağlığı İnfeksiyonlar
Hipoglisemi Hipoglisemi en sık diyabet ilişkili akut komplikasyondur Zihinsel fonksiyonlar içini çok önemli Yaşam kalitesini etkiler
Hiperglisemiilişkiliketonemi Bulantı kusma Dehidratasyon Diyabetik ketoasidoz
Hiperglisemiilişkiliketonemi Tedavi Erken dönemde Ek doz insülin ve hidrasyon Eğer kan şekeri düşük ise karbonhidrat alımı da sağlanmalı DKA varlığında Hastanede IV insülin, sıvı tedavisi yapılmalı
Hipoglisemi Korunma Sık aralıklı kan şekeri takibi Düzenli ve dengeli beslenme
Hipoglisemi Tedavi Ağızdan basit şeker alımı Şeker, meyve suyu, bal Glukagon
Büyüme Tanı anında boy uzun Accelerator hypothesis Düzenli takip önemli Kötü kontrol azalmış uzama hızı ile ilişkili İnsülin GH/IGF aksı için önemli bir düzenleyici Sık aralıklı insülin tedavisinin glisemikkontrolden bağımsız olarak büyüme üzürine olumlu etkileri var
Kilo alımı Tanı sonrası fazla kalori alımı ile ilişkili olarak Risk faktörleri Sık aralıklı insülin tedavisi Ergenlik Kız cinsiyet
MauriacSendromu Büyüme yetersizliği Glikojenik hepatopatinin olduğu hepatomegali Ergenlik gecikmesi Uzun süre kötü kontrollü hastalarda gözlenir
İlişkili otoimmün hastalıklar Hipotirodizm Hipertroidizm Çölyak hastalığı Vitiligo Primer adrenal yetmezlik
Hipotirodizm Hipotiroidi sıklığı %3-8 Tiroid otoantikorları%29 a varan sıklıkta Ağrısız guatr, artmış kilo alımı, büyüme yavaşlaması, halsizlik, soğuk intoleransı, dislipidemi, bradikardi Glisemik kontrol genellikle etkilenmez Tedavi levotiroksin
Hipertirodizm Hipotiroididendaha seyrek ama normal toplumdan daha sık Graves hastalığı veya Hashitoksikozis Glisemikkontrolde açıklanamayan bozulma, iştah kaybı olmaksızın kilo kaybı, ajitasyon, taşikardi, guatr, karekteristik göz bulgusu
Hipertirodizm Tedavi Antitiroidilaçlar (metimazol, carbimazol) Beta blokerler(akut dönemde) Cerrahi ve radyoaktif iyot tedavileri
Çölyak Hastalığı Çölyak sıklığı %1-10 Risk faktörü Küçük tanı yaşı (5 yaş) Diyabet süresi ile ters ilişki
Çölyak Hastalığı Sıklıkla asemptomatik,kötü glisemikkontrol, yetersiz büyüme, sık hipoglisemi, GİS belirtileri; kronik ve aralıklı ishal ve/veya kabızlık, karın ağırısı/şişkinlik, iştahsızlık, dispeptikyakınmalar, tekrarlayan aftöz ülserler Anemi
Çölyak Hastalığı Tarama Doku transglutaminaz ve/veya endomisyum IgA antikorları HLA-DQ2 ve HLA-DQ8 Eğer bunları taşımıyor ise çölyak çok olası değil Total IgA düzeyi Selektif IgA eksikliği sıklığı 1/500
Çölyak Hastalığı Antikor pozitif ise kesin tanı biyopsi Semptomatikçocukta ttgigaantikor titresiüst limitten 10 kat fazla ise biyopsi yapılmaksızın tanı konulabilir. Ayrıca endomisyumpozitif ve HLA-DQ2 veya DQ8 taşıyorsa biyopsi yapılmaksızın tanı konulabilir. HLA-DQ2 ve HLA-DQ8 Eğer bunları taşımıyor ise çölyak çok olası değil Total IgA düzeyi Selektif IgA eksikliği sıklığı 1/500
Çölyak Hastalığı Tedavi Glutensiz diyet Amaç GİS malignitesi riskini azaltmak Subklinikmalabsorbsiyonu(osteoporoz, demir eksikliği anemisi, büyüme yetersizliği) düzeltmek
Vitiligo Melanosit kaybı Beyaz lekeler veya lökoderma Sıklık %1-7 Tedavisi zor Güneşten korunma, güneş koruyucu krem kullanımı D vitamini takviyesi? Lokal vitiligoiçin topikalsteroid
Primeradrenal yetmezlik %2 ye varan sıklık Otoimmün poliglandüler senromlar ile ilişkili olabilir APS-1 ve APS-2 Sık hipoglisemi, açıklanamayan azalmış insülin ihtiyacı, artmış cilt pigmentasyonu, kilo kaybı, hiponatremi ve hiperpotasemi
Primeradrenal yetmezlik Tanı için ACTH uyarı testi yapılır, yetersiz kortizol yanıtı Tedavi, glikokortikoid ve mineralokortikoid replasmanı yapılır
Lipodistrofi Lipoatrofi sıklığı < %1 Lipohipertrofiinsülin tedavisinin sık bir komplikasyonu %48 e var sıklık Sık enjeksiyon Yüksek HbA1c Uzun süreli diyabet İnjeksiyon yerini değiştirmeme
Lipodistrofi Tedavi Lipohipertrofi olan bölgenin 2-3 kullanılmaması Korunma Enjeksiyon yerinde rotasyon
Necrobiozislipoidikadiabetikorum Tibiaön yüzünde bazen ortası ülsere olan ciltten kabarık kırmızı renkli bir lezyon Sıklığı %0,06-1,6
Eklem hareket kısıtlılığı Sıklığı zaman ile azalmış Muhtemelen kötü kontrol ile ilişkili Diğer komplikasyonlar ile ilişkili
Ödem Yeni tanılı hasta Eski tanı kötü kontrollü hastada insülin tedavisi sonrası gözlenir Birkaç günden birkaç haftaya spontan düzelme görülür Ciddi olgularda efedrin kullanımı etkili bulunmuş
Kemik sağlığı Tip 1 DM osteoporoz ve armış kemik kırığı riski ile ilişkilidir. Çölyak ve tiroid hastalıkları da kemik sağlığını olumsuz etkiler Seçilmiş hastalarda dexa ile tarama D vitamini ve kalsiyum alımının optimizasyonu önemli
İnfeksiyonlar Diyabet hücresel immün yanıtı olumsuz etkiler İnfeksiyonlar normal bireylerden daha sık gözlenir ve daha ağır klinik gösterirler Kişisel hijyen, Hasta bireyler ile temastan kaçınma, Aşı
Soru ve katkılar lütfen Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı http://kisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/