ISO 9000 KALİTE YÖNETİM Merve ÜNSAL Y. Kerem CEYLAN Etem ÖZDEMİRCİ Serdar SANCAR Behzat KARAER Volkan GÜLLÜ SİSTEMİ 1
ISO 9000 NEDİR? ISO, International Standards Organization un kısaltmasıdır. ISO 9000 Serisi küçük, orta ya da büyük ölçekli herhangi bir işletme için uygulanabilecek kalite güvence standartlarını ortaya koymakta olup, mevcut herhangi bir sistem için kullanılabilir ve işletmenin iç maliyetlerini azaltmasına, etkinliğini, verimliliğini artirmasina katkida bulunur ve toplam kalite ve kalitenin sürekli iyileştirilmesi yönünde bir aşamadir. 2
ISO 9000 bir miktar para karşılığı, kısa zaman içerisinde alınıp duvara asılan bir belge değil, işletmenin mal veya hizmet üretim sisteminin uygunluğu bağımsız bir denetim kuruluşu tarafından onaylanarak verilen bir sertifikadır. ISO 9000 Kalite Sistem Belgesi ile Uluslararası geçerliliğe sahip bir kalite sistemi olduğu belgelenir. ISO 9000 gibi bir kalite sisteminin söz konusu olduğu şirkette, yapılan işlerin belli normlara uygun yapıldığını belirtmesidir.
Farklı ülkelerde veya bölgelerde benzer teknolojiler için geliştirilen farklı standartlar zaman zaman "ticaret için teknik engel" olarak adlandırılarak, üreticilere karşı kullanılmaktadır. İşte ISO'nun günümüzdeki en önemli işlevi ISO 9000 Kalite Yönetim Standartları, diğer ürün standartları gibi uluslararası kabul görmüş standartlar hazırlayarak, ticaretin önündeki bu tip teknik engelleri ortadan kaldırmaktır. 4
ISO 9000 KALİTE GÜVENCE SİSTEMİ TARİHSEL GELİŞİMİ ISO 1947 yılında kurulmuştur. TC 176( tecnical Committee 176) 1987 yılında uluslararası kalite ihtiyacına cevap verecek ve birçok ülke tarafından kabul edilen ISO 9000 dizisi standartları geliştirilmiştir. Bu standartlar önceki yıllardaki sistem standartlarının bir sentezi olmaktadır. 5
ISO 9000 STANDARTLARININ GELİŞİMİ -1968 de AQAP Standartları(NATO üyesi ülkelerde) -1979 da BS 5750(İngiltere de) -1987 de ISO 9000 serisi (ISO tarafından) (Standardın bu versiyonu, ağırlıklı olarak doğru üretim ve hata yakalama konularına odaklanmıştır. ) -1988 de EN 29000 standartları(cen tarafından) -1988 de TS 6000 Kalite Güvence Sistem Standardı olarak yayımlandı 6
-1991 de TS-EN-ISO 9000-1994 de ISO tarafından revize edildi.(9001:1994 / 9002:1994 /9003:1994) (Standardın bu versiyonu, önceki versiyondaki konulara ilave olarak hata önleme konusuna da odaklanmıştır. ) -1996 da EN 29000 serisi EN-ISO 9000 olarak yayınlandı. -2000 de ISO tarafından revize edildi ve 9001:2000 olarak yayımlandı. 13.11.09 dan itibaren ISO-9001:2008 standartına göre belge veriliyor. 7
KALİTE GÜVENCE SİSTEMİNİN 1. Kalitede süreklilik KAZANDIRDIKLARI 2. Yönetim etkililiğin iyileştirilmesi 3. Daha iyi ürün tasarımı yapılması 4. Hurda/yeniden işleme ve müşteri şikayetlerinde azalma 5. İş ortamında stresin azalması 6. Şirket imaj ve itibarının iyileştirilmesi 7. Daha iyi rekabet olanağı 8
8. Müşterinin güven duygusu 9. Zaman içerisinde ve sistemin başarısı oranında kalite kontrol işleminin kapsamına girerek daraltılması 10. Yüksek verim 11. Çağdaş bir çalışma ortamı 12. Çalışanlarda yüksek motivasyon 13. Minimum maliyet 14. Maksimum güvence 9
Kalite Güvence Sistemi için ISO 9000 Belgesi Gereklimidir? Tüm Dünya da ve Türkiye de firmalar kaliteyi ISO 9000 sertifikalarıyla belgelemektedir. Kaliteyi ve sistemi anlatmanın en kolay ve güçlü yolu sistem belgelendirmesidir. 10
ISO 9000 Belgesi Nereden Alınır? Ulusal veya uluslararası platformda kabul görmüş ve tanınmış bir belgelendirme kuruluşundan alınır. Belgelendirme kuruluşunun seçimi tamamen firmaya aittir ve kanuni bir zorunluluk yoktur. ISO 9000 Belgesinin Süresi Var mıdır? ISO 9000 belgeleri üç yıl için verilir ve her yıl ara denetimlerle takip edilir. Üç yılın sonunda ise yeniden belgelendirme tetkiki yapılır. 11
KALİTE GÜVENCE SİSTEMİ OLUŞTURULMASI Çalışmanın Aşamaları 12
13
ISO 9000 KALİTE YONETİM SİSTEMİ 1987 yılında (ISO) Uluslar arası Standart Kuruluşunca uluslararası standart olarak onaylanmış AT ülkelerinde de uygulanmaktadır Kalite tetkik uygulamaları için sahip olduğu sorumluluktan, satın alma politikalarından, eğitime kadar uzanan kalite yönetimi uygulamalarının tümünü kapsar. 14
ISO 9000 İLE İLGİLİ BAZI TANIMLAR 15
16
NEDEN TS-EN-ISO 9000 Kuruluşta kalite anlayışının gelişimini, Karın, verimliliğin ve pazar payının artmasını, Etkin bir yönetimi, Maliyetin azalmasını, Çalışanların tatminini, 17
Kuruluş içi iletişimde iyileşmeyi, Tüm faaliyetlerde geniş izleme ve kontrolü İadelerin azalmasını Müşteri şikayetinin azalması, memnuniyetin artmasını sağlayan Ulusal ve uluslar arası düzeyde uygulanabilen bir yönetim sistemi modeli olduğu için 18
ISO 9000 Kalite Yönetim Sistemi'nin Temel Prensipleri 19
20
21
Sürekli İyileşme Döngüsü Yönetimin Gözden Politika Geçirmesi Hedefler Planlama Uygulama Ölçme, İzleme Düzeltme 22
Türkiye de İşletmeler Açısından ISO 9000 Kalite Yönetim Sistemi Sahibi Olmanın Yararları ve Neden Bu Sistemin Kullanılması Gerektiği 23
ISO 9000 Sahibi Olmak Müşteriler açısından isteklerin doğru anlaşıldığının, sağlıklı kaydedildiğinin ve karşılandığının güvencesi olur. Müşterilerin satıcılarını denetlemek için yapacağı giderleri ortadan kaldırır. Müşteriye ihtiyaçları anında ve hedeflenen kalitede karşılanacağının güvencesini verir. Şikayetlerin titizlikle incelenmesi ve satıcının tekrarlamasını önleyici tedbirleri almasını sağlar. 24
Satıcıların kendi ürünlerini üretirken kullandıkları hammadde, üreticilerine de Kalite Yönetim sistemini anlatır. Organizasyonun tümünde bir verim artışı sağlar. Üretimde, verimlilikte, yönetimin kontrolünde ve kalitesinde, intizamda ve işin kalitesinde bir gelişme sağlar. İşletmede problemlerin daha hızlı çözülmesini sağlar. Rakiplere üstünlük sağlamak konusunda ciddi bir aşamadır. 25
Hurda, tamir ve yeniden işleme gibi maliyetlerin azalmasını sağlar. Kişiye bağımlılığı ortadan kaldırır. Sistematik çalışmanın gelişimini sağlar. Veri toplama sistemi geliştirir. Personelin sisteme katkısını arttırır. Çalışanların işiyle gurur duymasını, işini sevmesini, işyerinde mutlu olmasını sağlar. Dokümantasyon sistemi kurulur ve geliştirilir. 26
Hedeflerle yönetim sağlar. Kuruluş içi ilişkilerde belirsizlikleri ortadan kaldırır. Sorunların nedenlerinin belirlenmesi sağlar. Pazar payında artışa yardımcı olur. İşletme imajı geliştirilir/kuvvetlendirilir, itibar ve referans kazandırır. Kayıtlar ve izlenebilirliğin sağlanması ile geriye dönük bilgilere ulaşılabilmesi sağlanır. Eğitimin yaygın ve sürekli hale getirilmesini ve katılımcılığı arttırır. 27
ISO 9000 Kalite Yönetim Sisteminin Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelere Sağladığı Faydalar 28
Ürün veya hizmet kalitesi daha tutarlı olacak, kayıplar azalacaktır : Hem kalite artacak hem de bu maliyetlerin düşmesine neden olacaktır Üretim daha verimli olacağı için maliyetler düşecektir: Kapasitenin etkin kullanımı sağlanacaktır Kuruluşun tüm sistemleri kontrol altında olacağından üretimde yapılan işin tekrarına gerek kalmayacağından zamanda tasarruf sağlanacaktır: Yapılması gerekenler ilk defada doğru bir şekilde yapılacaktır. 29
Yurtdışı müşteriler, ISO 9000 Kalite Yönetim sistemine önem verdikleri için dış satım daha kolay sağlanacaktır: İşletme yurtdışı pazarlarda da yer edinme fırsatına sahip olacaktır. Kuruluş, ISO 9000 Kalite Yönetim sistemi olan müşteri adayları tarafından tercih edileceğinden, iş kapasitesi genişleyecektir Eldeki müşterilerin istekleri yerine getirileceği ve onların yeni üretici aramaları için gerekçe yaratılmayacağı için müşteri kaybı olmayacaktır. Kuruluş, cirosunu arttırmak için ISO 9000 Kalite Yönetim belgesini reklam olarak kullanabilecektir. 30
ISO 9000 - Kalite Yönetim Sistemi Modeli M ü ş t e r i Kaynak yönetimi Yönetim sorumluluğu Yönetim sistemi Ölçüm analizi - iyileştirme M ü ş t e r i Ürün çıktılar 31
ISO 9000-2000 Standartlar Serisi ISO 9000 Standartlar serisinin 1994 versiyonun da 27 adet standart ve doküman bulunmaktadır. 27 doküman içindeki önemli noktalar bu dört ana standarda entegre edilmiştir 32
ISO 9000:2000 Uygulama Aşamaları 33
Gerekli Eğitimlerin Verilmesi 34
ISO 9000:2000'in sağladığı yararlar şunlardır: Çalışanların kalite bilincinde artış sağlanması İşletmenin piyasa itibarında artış sağlanması (prestij) Pazarlama faaliyetlerinde rakiplerden farlılık sağlanması İşletmenin uluslararası geçerliliğe sahip bir kalite belgesi edinmesinin getirdiği ticari avantajlardan yararlanabilme (ihracat için kalitenin belge ile ispatlanabilmesi) Müşteri memnuniyetinde ve müşteri sadakatinde artış sağlanması Hata oranlarında, firelerde, yeniden işlemelerde azalma sağlanması Girdi, üretim ve son kontrollerin etkin olarak yapılabilmesi 35
Tedarikçilerin seçiminde, değerlendirilmesinde ve takibinde kolaylık sağlanması İşletme içi yetki ve sorumlulukların tespitinde ve dağıtılmasında kolaylık sağlanması İşletme faaliyetlerinin standartlaştırılmasını sağlayacak dökümantasyonun (altyapının) oluşturulması Geçmişe yönelik kayıtların düzenli bir şekilde tutulmasını sağlayacak altyapının oluşturulması Veriler ve istatistiksel ölçümler doğrultusunda durum analizlerinin yapılabilmesi ve geleceğe yönelik kararlarda bu analiz sonuçlarının kullanılabilmesi Kurumsallaşma yolunda önemli bir adım atılmış olması 36
ISO 9000 KALITE YONETIM SISTEMI STANDARTLARI 37
ISO 9001 Ürünün geliştirilmesi ve tasarımından, üretim, ürünün kurulup çalıştırılması ve servis işlemlerine kadar imalatın tüm hususları ile ilgili firmalar için Kalite Güvencesi Standardıdır. Standart büyüklüğe bağlı değildir, fonksiyona dayanır. Bu standart özellikle tasarım gerekiyorsa ve ürün şartları temel olarak. performans terimleriyle belirtilmişse kullanılır 38
ISO 9002 Bir ürünün üretimi ve kurulması ile ilgilenen ve uzun tek bir prosesi veya çok sayıda prosesi olan firmaların Kalite Güvencesi Standardıdır. Örneğin; metal kullanarak boru üreten firmalar, ar-ge fonksiyonu olmayan kimyasal ürün imalatçısı veya nakliye, paketleme, dağıtım, taşıma gibi işler yapan hizmet firmaları bu standart için başvurabilirler. 39
ISO 9003 Nispeten basit ve düzgün bir imalatı olan veya müşterilerine üretim süreçlerine ilişkin kalite güvencesi vermek isteyen firmalar için sadece test aşamalarını içeren bir kalite güvencesi standardıdır. Bu standart ürün testi yapan tesisleri olan firmalar için veya hizmet firmaları için uygun olabilir. 40
ISO 9004 Bu standart diğer üç standarttan standardın istediği hususları kontrol eden bir liste olarak sunulması bakımından farklıdır. Daha çok ISO 9000 başvurusunda temel olması gereken, kalite yönetim felsefesi ve politikaları için rehberlik yapacak olan hususları açık bir şekilde ifade eder. ISO 9004 hataları önleme, müşteriye yönelme, maliyet hususları, proses kontrol, belgeleme, satın alma, istatistiksel araçların kullanılması, eğitim ve hatta çalışanların motivasyonu gibi temel kalite kavramları üzerinde yoğunlaşmıştır. 41
ISO 9001-2000 REVIZYONU 1987 yılından beri yürürlükte olan ve dünya genelinde 300.000 den fazla kuruluşta uygulanan ISO 9001 standardı 14 Aralık 2000 de yayınlanan son revizyonu ile kuruluşların faaliyetlerine katma değer kazandırmak ve performansı sürekli artırmak amacını gütmektedir. Müşteri tatminini sürekli olarak kontrol altında tutmak, beklentilerini ölçmek, genel yönetim sistem prensiplerini desteklemek ve yönetim sistemlerinin entegrasyonunu kolaylaştırmak, süreç yönetimini esas almak, ölçülebilir kalite hedefleri belirlenmesini ve sürekli iyileştirmeyi sağlayacak kalite planlamasının yapılmasını sağlamak standardın temel özellikleri olarak öne çıkmaktadır. 42
ISO 9001-2000 Standardı Şu Bölümlerden Oluşmaktadır 1.KAPSAM 2.ATIF YAPILAN STANDARDLAR 3.TERİMLER VE TARİFLER 4.KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ GENEL ŞARTLAR DOKÜMANTASYON ŞARTLARI 5.YÖNETİM SORUMLULUĞU YÖNETİMİN TAAHHÜDÜ MÜŞTERİ ODAKLILIK KALİTE POLİTİKASI PLANLAMA SORUMLULUK, YETKİ VE İLETİŞİM YÖNETİMİN GÖZDEN GEÇİRMESİ 43
6.KAYNAK YÖNETİMİ KAYNAKLARIN SAĞLANMASI İNSAN KAYNAKLARI ALT YAPI ÇALIŞMA ORTAMI 7.ÜRÜN GERÇEKLEŞTİRME ÜRÜN GERÇEKLEŞTİRMENİN PLANLANMASI MÜŞTERİ İLE İLİŞKİLİ PROSESLER TASRIM VE GELİŞTİRME SATIN ALMA ÜRETİM VE HİZMETİN SAĞLANMASI İZLEME VE ÖLÇME CİHAZLARININ KONTROLÜ 44
8.ÖLÇME, ANALİZ VE İYİLEŞTİRME GENEL İZLEME VE ÖLÇME UYGUN OLMAYAN ÜRÜNÜN KONTROLÜ VERİ ANALİZİ İYİLEŞTİRME 45
ISO 9001:2000 Uygulama 1. Mevcut Durum Analizi Adımları Kuruluşun analizi yapılarak prosesleri belirlenir, bu proseslerin gereklilikleri, yasal zorunlulukları, müşteri istek ve ihtiyaçları, ürün / hizmet gereklilikleri belirlenerek ne kadar karşıladığı tespit edilir. 2. Kalite Yönetim Sisteminin Planlanması Mevcut durum analizi ile ortaya çıkan bilgiler doğrultusunda Proje Gurubunun ve proseslerin sorumlularının belirlenmesi ve gurubun çalışmalarda izlenecek adımlar konusunda bilgilendirilmesi gerçekleştirilir. 3. Kalite Yönetim Sisteminin Kurulması ve Eğitim Kurulusun amaç ve hedefleriyle doğru orantıda bir politika üst yönetim tarafından oluşturulur. Bu doğrultuda yapılan tüm faaliyetler dökümante edilerek sistem oluşturulur. Firmanızın birimleri için olusturulan dökümanlar ve sistemin daha etkin hale gelmesi için tanıtım, dökümantasyon ve sistem eğitimleri verilir. 46
4. İç Tetkik Firmanızda kurulan yeni kalite yönetim sisteminin etkin bir şekilde uygulanıp uygulanmadığının kontrol edilmesi amacı ile iç denetim prosesi oluşturulur ve denetim gerçekleştirilir. Burada tespit edilen uygunsuzluklar sürekli gelişme kapsamında ele alınarak DÖF(Düzeltici Önleyici Faaliyet)'ler açılır. 5. Gözden Geçirme Üst yönetim kalite yönetim sistemini; iç tetkikleri, politikayı, hedefleri, performansları, kaynak ihtiyaçlarını ve iyileştirme faaliyetlerini gözden geçirir, sistemin etkinliğini ve sürekliliğini sağlar. 6. Belgelendirme Denetimi Kurmuş olduğunuz kalite yönetim sistemi uluslar arası geçerliliği olan, prestij sahibi, bağımsız belgelendirme kuruluşları tarafından denetlenir ve sistem belgelendirilir 47
ISO 9001:2000 KALITE YÖNETIM SISTEMININ FIRMANIZA KATKILARI Ulusal ve Uluslar arası pazarlarda rekabet üstünlüğü sağlar Müşteri memnuniyetini sağlar Kurulusun sürekli gelişimini sağlar Etkin bir yönetim sağlar Maliyetleri azaltmayı ekonomik karlılık ve verimliliği sağlar Kayıpları, fire oranlarını düşürür Çalışanların motivasyonunu arttırır İç ve Dış müşterilerle olan iletişimi güçlendirir Kaynakların daha etkin kullanımını sağlar 48
ISO 9001:2000 Kalite Yönetim Sisteminin Prensipleri Müşteri Odaklılık: Şirketler müşterileri ile varolduklarına göre onların şimdiki ve gelecekteki ihtiyaçlarını anlayarak beklentilerinin de ötesinde hizmet verme anlayışı benimsenmelidir. Liderlik: Şirket hedeflerine ulaşmak için gereken iç dinamikleri yaratmak ve şirket çalışanlarına yön göstermek için yönetimin liderliğine ihtiyaç vardır. Çalışanların Katılımı: Kuruluşun tüm kademelerinde çalışanlar şirketin özünü oluşturur ve tam katılımları varolan yeteneklerinin şirket yararına kullanılmasını sağlar. Proses Yaklaşımı: İstenen sonuçlara ulaşabilmek için faaliyetler ve kaynakların proses olarak yönetilmesi gereklidir. Yönetimde Sistem Yaklaşımı: Birbiriyle bağlantılı proseslerin bir sistem olarak ele alınması verimliliğe katkı sağlar ve amaca ulaşmayı kolaylaştırır. 49
Sürekli İyileştirme: Şirketin her alanda performansının artırılması kuruluşun daimi hedefi olmalıdır. Verilere Dayalı Karar Verme: Etkin kararlar, verilerin ve somut bilgilerin analizine dayandırılmalıdır. Karşılıklı Yarara Dayalı Tedarikçi İlişkileri: Bir kuruluş ile tedarikçileri birbirine bağlıdır ve ancak karşılıklı bir yarar ilişkisi her iki tarafa artı değer getirir. 50
ISO 9001:2000 ve ISO 9004:2000 Standartlarına eklenen yeni İç İletişim başlıklar İnsan Kaynakları Müşteri İle İletişim Müşteri Odaklılık Müşteri Memnuniyeti Ölçme, Analiz Ve İyileştirme Finansal Ve Bilgi Kaynakları 51
ISO 9001:2000 ve ISO 9004:2000 Standartlarına eklenen yeni kavramlar FMEA (Hata Türleri ve Etkileri Analizi) Kıyaslama (Benchmarkıng) PUKÖ (Planla, Uygula, Kontrol Et, Önlem Al Döngüsü) Kalite Ekonomisi Pazar Analizi Fayda-Maliyet Analizi Risk Yönetimi Süreç / Proses Yönetimi 52
Korteks Dokuma
Korteks Dokuma Yaklaşık 800 kişinin çalıştığı fabrika Bursa'da 75.000 metrekare kapalı alan üzerine kurulmuştur. Polyester iplik kullanarak Raschel ve Sulzer dokuma tezgahları ile dokuma yapmaktadır. Bildiri konumuz ISO 9002 belgeli bu işletmedeki ISO 9000 çalışmalarından oluşmaktadır
Korteks Dokuma Korteks dokuma fabrikasında tül perde, masa örtüsü, TV örtüsü, yatak örtüsü, oval sehpa örtüsü, peçete, bükümlü iplik, saten ve güneşlik üretilmektedir.
ISO 9000 Bu çalışmada Korteks Dokuma nın Kalite yolculuğunun yaklaşık 20 aylık bir dönemi, ISO 9000 çalışmalarını kapsayan bölümü incelenerek elde edilen deneyimlerin paylaşılması amaçlanmaktadır.
BAŞLANGIÇ DEĞERLERİ Verim - Sulzer % 92 Verim - Raschel % 90 Hata oranı - Sulzer % 1.60 Hata oranı - Raschel % 1,34 Kalite eğitimleri 0 Adam-saat /yıl (Toplam eğitim) İşbaşı eğitimleri 10400 Adam-saat/yıl (Toplam eğitim)
UYGULAMA ADIMLARI 1.Proje Planı ISO 9000 çalışmaları başlangıçta 12 aylık bir çalışma olarak düşünülmüştü. Buna göre proje 1995 Mayıs ayında başlayacak ve iç kalite güvence sistemi kurulduktan sonra belgelendirme kuruluşuna başvurularak 1996 yılının Nisan veya Mayıs ayında belgelendirme denetimi ile sona erecekti.
Proje Planı 1.1 BİLGİLENDİRME - PLANLAMA 1.2 SİSTEMİN KURULMASI 1.3 SİSTEMİN UYGULANMASI 1.4 KURULUŞ İÇİ DENETİM 1.5 DÜZELTİCİ ve ÖNLEYİCİ FAALİYETLER 1.6 BELGELENDİRME
1.1 Bilgilendirme - Planlama ISO 9000 uygulamalarının, başarıya ulaşabilmesi için karar verenlerin, sistemi yönetenlerin ve sistemin içinde yer alanların tümünün yeni sistem hakkında ayrıntılı ve ciddi eğitimlere katılmaları gerekmektedir.
1.1 Bilgilendirme - Planlama Bu aşamada, başlangıç için kuruluşun üst ve orta seviye çalışanlarına yönelik temel ISO 9000 Kalite Güvence Sistem Standardı ve Kalite Güvencesi Sistem Dokümantasyonu eğitimleri planlanmıştır.
1.2 Sistemin Kurulması Kalite güvence sistem kapsamının belirlenmesi Mevcut ve ilave dokümanların saptanması Kalite sisteminin yapısının tanımı Doküman numaralandırma yönteminin belirlenmesi Doküman taslaklarının hazırlanması, dokümanların doğruluk, kapsam ve kalite güvence açısından gözden geçirilmeleri, onaylanmaları
1.3 Sistemin Uygulanması Dokümanlar bu aşamada uygulamaya sokulacaktır Sistemin uygulanmasından işlerin dokümanlarda yazıldığı gibi yapılması ve tanımlanmış olan formların kullanılarak bilgilerin toplanılması anlaşılmalıdır
1.3 Sistemin Uygulanması Yapılmış olan işlerin yapıldığını kanıtlamak için tanımlanmış olan kalite kayıtları düzenli bir şekilde tutulacaktır Uygulama aşamasında belki de en önemli faaliyet olarak uygulama öncesi uygulayıcılar ile bire bir doküman eğitimi yapılacak ve faaliyet, yöntem ve sorumlulukların net bir biçimde anlaşılması sağlanacaktır
1.4 Kuruluş İçi Denetim Kuruluş içi kalite denetim faaliyetinde görev alacak kişiler firma içinde yapılacak eğitim ve değerlendirme çalışmalarından sonra belirleneceklerdir Kuruluşun kendi hedeflerini yakalamak açısından kurulmuş bulunan bu kalite güvence sisteminin etkin olup olmadığı ölçülmeye çalışılacaktır.
Düzeltici ve Önleyici Faaliyetler Uygulama esnasında rastlanan, kuruluş içi kalite denetimlerinde saptanan veya herhangi bir nedenle ortaya çıkan uygunsuzlukların nedenlerini ortadan kaldırmak için faaliyetler yapılacaktır Düzeltici ve önleyici faaliyetlerin etkinliği doğrulanırsa mevcut dokümanlarda değişiklik yapılarak uygulamalar kalıcı hale getirileceklerdir
1.6 Belgelendirme Bünyede iç kalite güvence sistemini kurduktan ve işleyişini kuruluş içi kalite denetimleri ile belirledikten sonra bağımsız bir dış kuruluş tarafından kalite yönetim sistemi belgelendirilme denetimine tabi olacaktır.
2. Projenin Uygulanması Mayıs 1995 de başlayan proje Aralık 1996 başında ISO 9002 belgelendirilmesi yapılarak tamamlandı
2.1 Bilgilendirme - Planlama ISO 9000 temel eğitimi firmanın üst ve orta kademe yöneticileri için uygulandı. Dokümantasyon eğitimleri uygulamalı olarak yapıldı Kalite Geliştirme Komitesi üyeleri ile birlikte dokümantasyon yapısı belirlendi
2.1 Bilgilendirme - Planlama Dokümanların yapı, format, içerik ve numaralandırma biçimleri belirlendi Projenin ayrıntılarını da içeren planlama yapıldı Komiteden ayrı olarak Standardın 4.1.2.3 maddesinin gerektirdiği Yönetim Temsilcisi de ilk toplantıda seçilerek atandı
2.1 Bilgilendirme - Planlama Proses yönetimi Verilen eğitimler Kuruluş İçi Kalite Denetçisi Eğitimi İstatistiksel Proses Kontrolu eğitimi ISO 9000 tekrar eğitimleri Korteks Dokuma kalite güvence sistemi ve kalite politikası ile ilgili eğitimler proje boyunca en alt kademede yer alan tüm çalışanlara da aktarıldı.
2.2 Sistemin Kurulması Projenin en uzun, en yorucu ve zor aşaması bu aşama oldu. Buradaki tüm zorluklar Kalite Geliştirme Komitesinin yoğun ve ısrarlı çabaları sayesinde aşıldı.
2.3 Sistemin Uygulanması Sistem dokümanları hazırlanırken bir yandan da hazır olanlar resmi olarak yayınlanarak yürürlüğe kondu Bazı uygulamalar ilk kez ortaya konduğu için bu dokümanlar hakkında yoğun eğitimler uygulandı (Uygun olmayan ürün kontrolu, İstatistik vb.)
2.3 Sistemin Uygulanması Eksikliği ya da daha iyi olacağı belirlenen dokümanlar hemen revizyona tabi tutularak daha iyi duruma getirildiler
2.4 Kuruluş İçi Denetim Kuruluş içi kalite denetimleri eğitimli kişiler tarafından yapıldı Sistemin ISO 9002 Standardını karşılama yeterliliği, dokümanlara göre çalışma uygunluğu ve sistemin amaçlara ulaşmak açısından etkinliği tarafsız, eğitimli kişilerce ölçülmeye çalışıldı
2.5 Düzeltici ve Önleyici Faaliyetler Ön denetim sonrasında bulunan uygunsuzluklar için de hem uygulama, hem doküman değişikliği hem de eğitim olarak düzeltici ve önleyici faaliyetler yapıldı.
2.6 Ön denetim ve Belgelendirme Belgelendirme öncesinde bir ön denetim alınması kararlaştırıldı Tüm çalışanlara bu ön denetim esnasında hataların gizlenmemesi aksine öne çıkarılarak her bir uygunsuzluk hakkında görüş elde edilmesinin önemi vurgulandı
2.6 Ön denetim ve Belgelendirme Ön denetimde elde edilen uygunsuzluklar için düzenlenen raporlar ve firma çalışanları tarafından tutulan notlara dayanarak düzeltici ve önleyici faaliyetlerle sistemin daha iyi noktalara ulaşması sağlandı
UYGULAMANIN GETİRİLERİ 1.1 Eğitim Kalite Teknik İş başı 1994 0 0 10400 1995 2495 322 16800 1996 6452 858 20640 1997 6627 6724 26160
Teknik eğitimler : Üretim teknikleri, makine, ekipman kullanımı vb. eğitimleri İşbaşı eğitimleri : işbaşı uyum, oryantasyon, iş güvenliği gibi konuları Kalite ile ilgili eğitimler : Kalite Yönetim Sistemi, Kalite Politikası, Kuruluş İçi Kalite Denetimi
1.2 Toplantılar ISO 9000 projesi öncesi : - Her hafta bölüm şeflerinin katıldığı firma toplantısı ISO 9000 projesi sonrası : - Haftalık firma toplantıları - Haftada 2 gün üretim toplantısı - Yılda en az 1 kez yönetim gözden geçirme toplantısı
1.3 Hata oranları ISO Öncesi ISO sonrası Azalma % Raschel % 1,34 % 1,24 7.5 dokuma makineleri Sulzer dokuma % 1.60 % 1,44 9 makineleri
1.4 Diğer değerler
1.5 Ölçülemeyen yararlar Kaliteyi doğrudan etkileyen işleri nasıl hep aynı biçimde yapacaklarını söyleyen ve herkesin aynı işi aynı şekilde yapmasını sağlayan dokümanlar bulunmaktadır. Ayrıca işlerin yapıldığını kanıtlayan kayıtlar bulunmaktadır
1.6 Kalıcı değişiklikler ISO 9002 standardının uygulanması daha ileri kalite yöntem ve tekniklerinin uygulanması için de bir alt yapı oluşturdu Belge alındıktan sonra da eğitim artık günlük hayatın vazgeçilmez bir parçası oldu.
SONUÇ Projede sağlanan yararların belki de en önemlisi firmada gerçekten çağdaş bir işletme kültürü oluşturma yolundaki çalışmalara hız kazandırması ve işletmedeki çalışanların davranış ve düşünce tarzlarını olumlu yönde etkilemiş olmasıdır.