Metodoloji ve Örneklem büyüklüğü 89 üniversiteden 18.635 kullanılabilir anket formu elde edilmiştir. Araştırma Ekim 2013 Şubat 2014 arasında online olarak yapılmıştır. Her üniversite için özel bir link oluşturulmuş ve katılımcılar araştırmaya o linklerden ulaşabilmişlerdir. Duyurular üniversite yönetimleri, kariyer merkezleri, öğrenci kulüpleri, sosyal medya, poster ve eposta aracılığıyla yapılmıştır. Araştırma sorularının iç tutarlılığını gösteren Coranbach Alfa değeri α = 0.886 olarak hesaplanmıştır. Bir ölçeğinin bilimsel yeterliliği için asgari sınır α = 0.7 dir Katılımcı firmalar Araştırmada 235 firma yer almıştır. Araştırmaya dahil edilen firmalar önceki yılların araştırma sonuçlarından elde edilen veriler ve öğrencilerle yapılan odak grubu çalışmaları neticesinde belirlenmiştir. Firmalar listeye herhangi bir sıralama yapılmadan rassal olarak yerleştirilmiştir. Ayrıca katılımcılar eklemek istedikleri firmaları Diğer kutucuğuna kendileri yazmışlardır.
Fonksiyonel değer önerileri genel olarak kolay kopyalanabilir olarak düşünülmektedir (rakip bir firma daha fazla ücret ve daha iyi fiziksel ofis ortamı kolaylıkla sağlayabilir). Psikolojik değer önerileri kurumun kültürünü ve genel yapısını oluşturan, kolay kopyalanamayacak değerlerden oluşmaktadır. Kontrollü ve kontrolsüz iletişim ile bu bilgi adaylara taşınmakta ve işveren marka imajı oluşmaktadır. Oluşan imajla firma adayları kendine çekmektedir. En gözde şirketler araştırmasında firmaların üniversiteli adaylar arasındaki işveren marka imajı ve bu imajla ilgili tercih oranı ölçülmüştür.
Erkek 51% Kız 49%
Yükseklisans 9% 1. sınıf 3% 2. sınıf 8% 4. sınıf 43% 3. sınıf 37%
2014 En Gözde Şirketler 2014 2 1 Unilev er 34 26 EY 3 2 Mercedes Benz 23 27 Ülker 1 3 Turkcell - 28 Tüpraş 6 4 THY 30 29 Toyota 5 5 P&G 28 30 Siemens 10 6 İ ş Bankası 38 31 ETİ 14 7 Google 37 32 I BM 7 8 CocaCola 29 33 Av ea 11 9 Aselsan 31 33 Akbank 6 10 Microsoft 45 35 SPK 13 11 Pfizer 39 36 Türk Telekom 8 12 Garanti Bankası 42 37 Anadolu Efes 20 13 Finansbank - 38 TTNET 27 14 Arçelik 44 39 B/S/H 17 15 Vodafone 48 40 BAT 21 16 Deloitte 50 41 L'Oréal 9 17 Philip Morris - 42 McKinsey 12 18 Pw C - 43 Samsung 19 19 Yapı v e Kredi Bankası - 44 Vestel 16 20 Ford Otosan - 45 KPMG 15 21 T.C. Merkez Bankası - 46 Migros 26 22 Pepsi Co. 24 47 Nestle 35 23 T.C. Ziraat Bankası - 48 Henkel 22 24 TÜBİ TAK 43 49 TAV 32 25 Bosch - 50 TEB
ABC FİRMASI
XYZ SEKTÖRÜ 2014 2 16,00 14,00 8,00 6,00 ABC DEF GHI JKL MNO
ACB Sektörü 3 26,00 23,00 21,00 18,00 15,00 17,00 11,00 15,00 14,00 12,00 16,00 12,00 7,00 3,00 8,00 7,00 4,00 6,00 5,00 2011 2012 2013 2014 ABC DEF GHI JKL
ACB Sektörü 3 26,00 23,00 21,00 15,00 11,00 16,00 14,00 18,00 17,00 15,00 12,00 12,00 7,00 8,00 5,00 3,00 7,00 4,00 6,00 ABC DEF GHI JKL MNO 2011 2012 2013 2014
ACB yi tercih etmenizin en temel nedeni ÇOK ULUSLU 16% Lorem ipsum Lorem ipsum Lorem ipsum MESLEKİ GELİŞİM İMKANI 17% ÜCRET VE YAN HAKLAR ÇALIŞANINA VERDİĞİ DEĞER 17% 21% Lorem ipsum Lorem ipsum Lorem ipsum SEKTÖR LİDERİ 28% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% Lorem ipsum Lorem ipsum Lorem ipsum
Kurumsal Değerler 4 ana faktör 0,70 0,60 Kurum Kültürü Görsel Kimlik Ürün ve Hizmetler Kurumsal Sorumluluk ABC 0,43 0,33 0,33 0,60 EYR 0,39 0,36 0,13 S. Ort. 0,27 0,42 0,43 ACB'nin kurumsal özelliklerinin öğrenci tercihlerine olan etkileri, En Yakın Rakibi (EYR) ve sektör ortalaması (S. Ort.) ile karşılaştırmalı olarak sunulmuştur.
Kurumsal Değerler 4 ana faktör Kurumsal Sorumluluk Kurum Kültürü 0,60 Görsel Kimlik Ürün ve Hizmetler ABC EYR S. Ort.
0,90 0,80 0,70 0,60 Misyonu (varoluş nedeni) Geçmişi (geçmişteki olumlu olaylar) Kurum Kültürü Vizyonu (nihai hedefi) Kurumsal değerleri Yöneticilerin niteliği Çalışanların niteliği Çalışanlar arası ilişkiler ABC 0,60 0,60 0,60 0,60 EYR 0,80 0,60 0,38 0,47 0,37 S. Ort. 0,23 0,60 0,32 0,25 0,70 0,60 Logosu / renkleri Görsel Kimlik Şube/birimlerinin tasarımı (bina, dekorasyon vb.) İnternet sitesinin tasarımı (görünüşü, fonksiyonelliği vb.) ABC 0,60 EYR 0,60 0,37 S. Ort. 0,39 0,31
Ürün ve Hizmetler 0,70 0,60 Ürün/hizmetlerinin tasarımı Ürün ve hizmetlerinin kalitesi Ürün / hizmetlerinin benzersizliği ABC EYR 0,52 0,37 S. Ort. 0,60 0,36 1,00 0,90 0,80 0,70 0,60 Kurumsal Sorumluluk Anlayışı Çevre politikası Sosyal sorumluluk projeleri Topluma sağladığı ekonomik katkı ABC 0,70 0,90 EYR 0,19 0,11 S. Ort. 0,26 0,43 0,60
Misyonu (varoluş nedeni) Geçmişi (geçmişteki olumlu olaylar) Vizyonu (nihai hedefi) Kurumsal değerleri Yöneticilerin niteliği Çalışanların niteliği Çalışanlar arası ilişkiler Logosu / renkleri Şube/birimlerinin tasarımı (bina, dekorasyon vb.) İnternet sitesinin tasarımı (görünüşü, fonksiyonelliği vb.) Ürün/hizmetlerinin tasarımı Ürün ve hizmetlerinin kalitesi Ürün / hizmetlerinin benzersizliği Çevre politikası Sosyal sorumluluk projeleri Topluma sağladığı ekonomik katkı Kurumsal Değerler 3 yıllık karşılaştırma 1,00 0,90 0,80 0,70 0,60 Kurum kültürü Görsel kimlik Ürün ve hizmetler Kurumsal sorumluluk 2012 2013 2014
5 ana Fonksiyonel Faktör 0,60 Ücret / Güvence Çalışma İklimi Liderlik ve çalışanların niteliği Kişisel Gelişim Olanakları Kariyer Olanakları ABC 0,48 0,28 0,45 0,43 0,43 EYR 0,35 0,26 0,51 0,42 0,49 S. Ort. 0,23 0,28 0,48 0,34 0,21 ABC fonksiyonel faktörlerinin öğrenci tercihlerine olan etkileri, En Yakın Rakibi (EYR) ve Sektör Ortalaması (S. Ort.) ile karşılaştırmalı olarak sunulmuştur.
5 ana Fonksiyonel Faktör Kariyer Olanakları Ücret / Güvence 0,60 Çalışma İklimi Kişisel Gelişim Olanakları Liderlik ve çalışanların niteliği ABC EYR S. Ort. ABC fonksiyonel faktörlerinin öğrenci tercihlerine olan etkileri, En Yakın Rakibi (EYR) ve Sektör Ortalaması (S. Ort.) ile karşılaştırmalı olarak sunulmuştur.
Ücret - İş Güvencesi 0,70 0,60 Ücret Yan imkanlar İş güvencesi ABC 0,60 0,33 EYR 0,45 S. Ort. 0,29 0,21 0,60 İşyerinin bulunduğu bölge Çalışma İklimi Fiziksel çalışma ortamı İşyerindeki sosyal imkanlar (aktiviteler, spor olanaklar, vb.) Çalışma saatleri ABC EYR 0,31 0,25 0,26 S. Ort. 0,29 0,21 0,21
0,70 0,60 Kişisel Gelişim Olanakları Büyüme hızı Yenilikçi düşünceleri hayata geçirme imkanı Profesyonel eğitim/gelişim imkanı ABC 0,60 EYR 0,34 0,41 S. Ort. 0,27 0,34 Rekabetçi Konum 0,70 0,60 Büyüme hızı Finansal gücü ABC 0,60 EYR 0,52 S. Ort. 0,45 0,80 0,70 0,60 Yükselme/terfi imkânı Kariyer Olanakları Gelecek için iyi bir referans olması Yurtdışında çalışma imkanı ABC 0,70 EYR 0,61 0,36 S. Ort. 0,29 0,15
Ücret Yan imkanlar İş güvencesi İşyerinin bulunduğu bölge Fiziksel çalışma ortamı İşyerindeki sosyal imkanlar (aktiviteler, spor olanaklar, vb.) Çalışma saatleri Büyüme hızı Finansal gücü Farklı projelerde çalışma imkanı Yenilikçi düşünceleri hayata geçirme imkanı Profesyonel eğitim/gelişim imkanı Yükselme/terfi imkânı Gelecek için iyi bir referans olması Yurtdışında çalışma imkanı Fonksiyonel Faktörler 3yıllık karşılaştırma 0,80 0,70 0,60 Ücret/güvence Çalışma iklimi Rekabetçi konum Kişisel gelişim imkanları Kariyer olanakları 2012 2013 2014
Bu bölümde öğrencilerin şirketleri bir işveren olarak nasıl gördükleri Jennifer L. Aaker tarafından geliştirilen Marka Kişiliği Boyutları kullanılarak incelenmiştir. ABC nin oluşturmak istediğini marka kişiliği sektöründe ABC yi farklı kılacak en önemli unsurlardan biridir. Son 3 yılın ortalamasına bakıldığında ACB : _Üst Sınıf _Yaratıcı _Başarılı _Dinamik _Modern olarak görülmektedir. Ön plana çıkarılacak özellikler belirlenip iletişim ajandasına yön verilebilir.
Dirençli Dinamik Yaratıcı Canlı Mütevazı 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 Dürüst Erdemli Güleryüzlü Güvenilir Cesur Yetenekli Modern Cezbedici Üst sınıf Başarılı ABC EYR S. Ort ACB marka kişilik özelliklerinin öğrenciler tarafından nasıl algılandığı 15 faktör altında, EYR ve S. Ort. ile karşılaştırmalı olarak sunulmuştur.
Sağlamlık Samimiyet 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 Yeterlilik Coşku Prestij ABC EYR S. Ort
Samimiyet 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 Mütevazı Dürüst Erdemli Güleryüzlü ABC 3,10 4,10 3,40 2,90 EYR 2,80 3,87 3,60 3,41 S. Ort 3,80 3,35 3,60 3,32 Yeterlilik 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 Güven veren Yetenekli Başarılı ABC 4,20 4,70 4,90 EYR 4,10 4,52 4,80 S. Ort 3,80 3,80 3,60
Prestij 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 Üst sınıf Cezbedici Modern ABC 4,70 4,20 4,50 EYR 4,81 3,40 3,90 S. Ort 3,36 3,20 3,12 5,00 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 Coşku Atak Canlı Yaratıcı ABC 3,80 4,10 4,51 EYR 3,60 3,70 4,60 S. Ort 2,80 3,03 3,60
Marka Kişilik Özellikleri 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 Mütevazı Dürüst Erdemli Güleryüzlü Güvenilir Yetenekli Başarılı Üst sınıf Cezbedici Modern Cesur Canlı Yaratıcı Dinamik Dirençli ABC 3,10 4,10 3,40 2,90 4,20 4,70 4,90 4,70 4,20 4,50 3,80 4,10 4,51 4,80 4,70 EYR 2,80 3,87 3,60 3,41 4,10 4,52 4,80 4,81 3,40 3,90 3,60 3,70 4,60 4,22 4,20 S. Ort 3,80 3,35 3,60 3,32 3,80 3,80 3,60 3,36 3,20 3,12 2,80 3,03 3,60 3,25 3,20
Marka Kişilik Özellikleri - 3 yıl karşılaştırma 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 Mütevazı Dürüst Erdemli Güleryüzlü Güvenilir Yetenekli Başarılı Üst sınıf Cezbedici Modern Cesur Canlı Yaratıcı Dinamik Dirençli Samimiyet Yeterlilik Prestij Cosku Sağlamlık 2012 2013 2014
Haber Kaynakları 5 ana başlık altında toplanan 21 faktörde analiz edilmiştir. Öğrencilerin ACB hakkında aldıkları bilginin kaynakların ağırlıkları derecelendirilmiştir.
Haber Kaynakları 5 ana faktör 0,60 İlan - Reklam Kulaktak kulağa Etkinlik Tanıtım Kurumsal bilgi kaynakları ABC 0,24 0,32 0,33 0,31 0,49 EYR 0,16 0,22 0,18 0,21 0,39 S. Ort. 0,19 0,18 0,29 0,29 Haber kaynakları 5 ana faktörünün ACB'yi tercih eden öğrencilerin tercihlerine etkisi. En Yakın Rakibi (EYR) ve Sektör Ortalaması (S. Ort.) ile karşılaştırmalı olarak sunulmuştur.
Haber Kaynakları 5 ana faktör Kurumsal bilgi kaynakları İlan - Reklam Kulaktak kulağa Tanıtım Etkinlik ABC EYR S. Ort. Haber kaynakları 5 ana faktörünün ACB'yi tercih eden öğrencilerin tercihlerine etkisi. En Yakın Rakibi (EYR) ve Sektör Ortalaması (S. Ort.) ile karşılaştırmalı olarak sunulmuştur.
0,45 0,35 0,25 0,15 0,05 Staj tecrübem Firmanın kendi yarışmaları / kampları Etkinlik Firmanın sponsor olduğu etkinlikler Kariyer günleri Firmanın üniversitede yaptığı sunum Firma gezileri ABC 0,34 0,44 0,24 0,33 EYR 0,09 0,18 S. Ort. 0,14 0,31 0,32 0,33 0,29 0,37 0,60 Sosyal ağlar Şirket çalışanlarından duyduklarım Kulaktan kulağa Öğretim görevlilerinin verdikleri örnekler Aile / akraba tavsiyesi Öğrenci arkadaşlarımdan duyduklarım ABC 0,18 0,41 EYR 0,22 0,22 0,18 0,29 S. Ort. 0,32 0,19 0,04 0,18 0,19
0,90 0,80 0,70 0,60 Firmanın kariyer sitesi Kurumsal Firmanın ürün / hizmetini kullanırken deneyimim Kariyer websiteleri (aracı kurumlar) ABC 0,80 0,18 EYR 0,60 0,28 S. Ort. 0,29 0,31 0,28 0,35 0,25 0,15 0,05 Basında firma hakkında yer alan haberler / röportajlar Tanıtım Firmanın promosyon ürünleri Firmanın kariyer broşürü (dijital dahil) ABC 0,38 0,24 EYR 0,33 S. Ort. 0,25 0,14 İlan-Reklam 0,60 Gazete ilanları Dergi ilanları İnternet reklamları Televizyon reklamları ABC 0,06 0,09 EYR 0,04 S. Ort. 0,15 0,11 0,27 0,23
Gazete ilanları Dergi ilanları İnternet reklamları Televizyon reklamları Sosyal ağlar Şirket çalışanlarından duyduklarım Öğretim görevlilerinin verdikleri örnekler Aile / akraba tavsiyesi Öğrenci arkadaşlarımdan duyduklarım Staj tecrübem Firmanın kendi yarışmaları / kampları Firmanın sponsor olduğu etkinlikler Kariyer günleri Firmanın üniversitede yaptığı sunum Firma gezileri Basında firma hakkında yer alan haberler / Firmanın promosyon ürünleri Firmanın kariyer broşürü (dijital dahil) Firmanın kariyer sitesi Firmanın ürün / hizmetini kullanırken Kariyer websiteleri (aracı kurumlar) Haber Kaynakları 0,90 0,80 0,70 0,60 İlan Kulaktan Etkinlik Tanıtım Kurumsal ABC EYR S.Ort
Gazete ilanları Dergi ilanları İnternet reklamları Televizyon reklamları Sosyal ağlar Şirket çalışanlarından duyduklarım Öğretim görevlilerinin verdikleri örnekler Aile / akraba tavsiyesi Öğrenci arkadaşlarımdan Staj tecrübem Firmanın kendi yarışmaları / kampları Firmanın sponsor olduğu etkinlikler Kariyer günleri Firmanın üniversitede yaptığı sunum Firma gezileri Basında firma hakkında yer alan haberler / Firmanın promosyon ürünleri Firmanın kariyer broşürü (dijital dahil) Firmanın kariyer sitesi Firmanın ürün / hizmetini kullanırken Kariyer websiteleri (aracı kurumlar) 0,45 0,35 0,25 0,15 0,05 2012 2013 2014 İlan - Reklam Kulaktan kulağa Etkinlik Tanıtım Kurumsal
ACB'yi tercih eden öğrencilerin _üniversite bazında dağılımı (yapılan etkinliklerin etkisini ölçmek bakımından önemli bir veri), _akademik başarı oranı, _kadın/erkek tercih oranı _maaş beklentilerini göstermektedir.
0 1000 2000 3000 4000 ABC Maaş Beklentisi 2600 2700 2800 2900 3000 3100 3200 3300 Anadolu Ü. ort. Bilkent Ü. ort. Boğaziçi Ü. ort. Hacettepe Ü. ort. EYR S. Ort. İstanbul Ü. ort. İTÜ ort. Koç Ü. ort. Marmara Ü. ort. ACB'yiı tercih eden öğrencilerin ortalama maaş beklentileri. ODTÜ ort. Sabancı Ü. ort. 10 üniversitede ortalama maaş beklentileri. Hedef üniversiteler belirlenirken göstergelerden bir tanesi öğrencilerin maaş beklentileri de olabilir.
Üniversitelere göre dağılım 2,00 4,00 6,00 8,00 1 12,00 Boğaziçi Üniversitesi 10,60 Bilkent Üniversitesi 1 İTÜ 9,30 Koç Üniversitesi 7,95 Sabancı Üniversitesi 6,80 Birinci tercihi ACB olan öğrencilerin üniversitelere göre dağılımı
Realta Danışmanlık ve Araştırma A.Ş. 2003 yılında İtalya da, 2007 Nisan ayında Türkiye de kurulmuştur. Türkiye de kuruluşundan itibaren İşveren Marka Yönetimi konusunda Türkiye nin önde gelen yerel ve global firmalarına danışmanlık vermektedir. Yürüttüğü İşveren Marka Yönetimi çalışmalarında şirket içi ve dışında birçok araştırma yapmaktadır. Şirket içinde: _Her aşamada aday tecrübesi (mülakat sonrası, yeni başlayanlar, çıkış mülakat sonrası ve benzeri araştırmalar.) _Çalışan memnuniyeti ve bağlılığı _Odak grupları ve ikili görüşmeler Şirket dışında: _Bloomberg Businessweek in her yıl yayınladığı En Gözde Şirketler araştırması: http://www.realta.com.tr/engozde-sirketler _Rekabet analizi _İşveren algısı ve imajı araştırmaları _Odak grupları ve ikili görüşmeler.
REALTA DANIŞMANLIK ve ARAŞTIRMA A.Ş. T. 0216 606 1520 www.realta.com.tr info@realta.com.tr www.genclerintercihi.com