TÜRKİYE ULUSAL ORTOFOTO BİLGİ SİSTEMİ VE GERÇEKLEŞTİRİLEN ÇALIŞMALAR

TMMOB Hrit ve Kstro Mühenisleri Osı 13. Türkiye Hrit Bilimsel ve Teknik Kurultyı 18 22 Nisn 2011, Ankr TÜRKİYE ULUSAL ORTOFOTO BİLGİ SİSTEMİ VE GERÇEKLEŞTİRİLEN ÇALIŞMALAR H.Mrş 1, Ö.Aşık 2, A.Yılmz 1, A.Kıs 3 1 Hrit Genel Komutnlığı, Fotogrmetri Diresi Bşknlığı, 06590, Dikimevi, Ankr, hkn.mrs@hgk.ms.gov.tr, ltn.yilmz@hgk.ms.gov.tr 2 Devlet Plnlm Teşkiltı, Bilgi Toplumu Diresi, 06100, Yüetepe, Ankr, ozlem@pt.gov.tr 3 Tpu ve Kstro Genel Müürlüğü, Hrit Diresi Bşknlığı, 06100, Orn, Ankr, kinkis@hgmil.om ÖZET Dijitl hv kmersı teknolojilerineki hızlı gelişme ve koly einilmeye prlel olrk, mekânsl veriye ihtiyç uyn çok syı projee, stnrt topoğrfik hritlr yerine ortofotolrın kullnımı yygınlşmy şlmıştır. Konunun Ülkemize e kznığı ivme sonuun, günümüz itirıyl önemli miktr mevut oln ve oyutu her geçen gün h rtk yoğun görüntü verisinin etkin ir şekile yönetilmesi önem kznmıştır. Bu kpsm, Bknlıklrrsı Hrit İşlerini Koorinsyon ve Plnlm Kurulu (BHİKPK) n 2008 yılın ir çlışm şltılrk ir fiziilite rporu hzırlnmış ve Devlet Plnlm Teşkiltı (DPT) n sunulmuştur. Bu ilirie, konuyl ilgili teknik ilgilenirmenin ypılrk, ülkemiz oyutun frkınlığın yrtılmsı heeflenmekteir. Anhtr Sözükler: ortofoto, ortofoto ilgi sistemi, hv fotoğrfı ABSTRACT TURKISH NATIONAL ORTHOPHOTO INFORMATION SYSTEM AND RECENT PROGRESS In prllel to the vnes n reltively esy ess to the irorne imging tehnologies, the use of suh imges inste of the stnr topogrphi mps hs eome more populr in numerous projets involving sptil t. Following the growing signifine of the topi, it hs eome importnt toy to mnge the ville t effiiently, whih is inresing y y y in size. A fesiility report ws prepre s result of the ongoing investigtions of Commission of Sientifi Reserh n Coorintion (BARKOK) within progrm initite in 2008 y Counil of Coorintion n Plnning of Inter ministeril Mp Works (BHİKPK) in orer to strt reserh on the topi. The fesiility report ws presente to the Stte Plnning Orgniztion (DPT) in 2010. In this presenttion, proviing ntionwie wreness is ime through riefing out the tehnil etils. Keywors: orthophoto, orthophoto informtion system, eril imging 1. GİRİŞ Günümüz teknolojilerineki hızlı gelişmeler, yeryüzüne it renkli görüntülerin ele eilmesi süreine ikkt çekeek ölçülere; sürenin kıslmsını, mliyetin zlmsını ve çözünürlüğün yükselmesini sğlmıştır. Bu syee, h öneleri irçok ytırım ve ltypı fliyetlerinin gerçekleştirileilmesi için ihtiyç uyuln hritlrın üretilmesinin eklenmesi yerine söz konusu yüksek çözünürlük ve oğruluktki renkli görüntüleren ele eilen ortofotolrın kullnımın yönelim hızl rtmy şlmıştır. Bu yönelimler ilk şlr frklı kurum ve kuruluşlrın keni çlışmlrın kullnmk mıyl uyu görüntüleri temin etmesi şekline şlmış, nk görüntülerin şt lisns ve telif hkkı konulrının getiriği kısıtlr olmk üzere çeşitli neenleren olyı iğer kuruluşlrl pylşılmmıştır. Frklı kurumlr trfınn tmmen vey kısmen örtüşen oğrfi lnlr ynı vey enzer özellikte görüntü teminlerinin ypılmsını gerektiren u urumun kmu kynklrının isrf eilmesine neen olğı eğerlenirilmiştir. Ykın geleekte h rtğı eğerlenirilen renkli görüntü tleplerinin, h ekonomik ir şekile sğlnilmesi için kmu ve özel sektör imkânlrı kullnılrk; görüntü çekimi işleminin uçklr tkılı syısl renkli hv kmerlrı ile ypılmsı, u görüntüleren ortofotolrın üretilmesi ve u ortofotolrın ülkemizeki çlışmlr oluşturulk prensipler âhiline kullnılileek şekile ortk olrk sunulilmesi mıyl eğerlenirmeler ypılmktır. Bu olgunun gerçekleştirileilmesi mıyl, Bknlıklrrsı Hrit İşlerini Koorinsyon ve Plnlm Kurulu (BHİKPK) 2008 yılı Olğn Genel Toplntısın; Ülkemize irçok kurumun eğişik uygulmlr için uyu görüntüsü vey hv fotoğrfı ihtiyı oluğu, Söz konusu ihtiyçlrın, kurumlrın irirleri ile yeterli koorinsyonun olmmsı neeniyle genellikle mükerrer olk şekile Devlet Plnlm Teşkiltı Müsteşrlığın iliriliği, Mükerrer tleplerin fzl olmsı seeiyle ülke kynklrının isrfının söz konusu oluğunun üşünülüğü, Hrit Genel Komutnlığı (HGK) n syısl hv kmersı temin eiliği ve Tpu ve Kstro Genel Müürlüğü (TKGM) ne e hv kmersı temin fliyetlerinin yürütülüğü,

Türkiye Ulusl Ortofoto Bilgi Sistemi ve Gerçekleştirilen Çlışmlr Kurumlr ypıln uyu görüntüsü tleplerinin krşılnm mliyetinin yüksek oluğu, nk u tleplerin, günel olmk kyıyl, hv fotoğrflrı ile krşılnilirliğinin, mliyet etkinliğinin, ilgili tüm kmu kurum ve kuruluşlrı ile koorine eilerek inelenip rştırılmsın ihtiyç oluğu, Ülke kynklrının hrnmsın oluşk olsı isrflrın önlenmesi ve mükerrer tleplerin koorine eilmesi mıyl; envnterine syısl hv kmersı ve uçk ulunn kurumlrın, Devlet Plnlm Teşkiltı Müsteşrlığın sğlnk mli kynk ile yeni uçk ve syısl kmer lınmsı suretiyle, ihtiyç uyuln hv fotoğrflrını üzenli rlıklrl çekip, tüm kurumlrın yetkisi âhiline ulşileeği ir sisteme ktrmlrının yrrlı olğı ife eilmiştir. Bknlıklrlrrsı Hrit İşlerini Koorinsyon ve Plnlm Kurulu (BHİKPK) nun, 2008 yılı Olğn Genel Toplntısın, ünyesineki Bilimsel Arştırm ve Koorinsyon Komisyonu (BARKOK) n Ulusl Ortofoto Bilgi Sistemi kurulmsı için kmu kurum ve kuruluşlrının ortofoto ihtiyı ve imkânlrının tespit eilip sistemin kurulmsının mliyet etkin olup olmyğının rştırılmsı, sonuun olumlu ulunmsı urumun kurumlrın görevlerinin elirlenerek proje oluşturulmsı üzerine çlışm ypmsı görevinin verilmesi krrı lınmıştır. 2. ÖN İNCELEME Bilimsel Arştırm ve Koorinsyon Komisyonu, ilk olrk kurulmsı üşünülen Ulusl Ortofoto Bilgi Sistemi nen eklenen yetenekleri (Ayhn v., 2009); Hv fotoğrfı ve uyu görüntüsü teminine ülke kynklrının etkin kullnılmsı, Tekrrlı lımlrın engellenerek kynk isrfının önlenmesi, Görüntülere koly erişim, Görüntülere stnrizsyon, Hv fotoğrfı ve uyu görüntülerinin elirli zmn rlıklrı ile günelleştirilmesi, şekline özetlemiştir. Komisyon trfınn, ilereki çlışmlrın yön vereilmek mıyl kurumlrn ilgi toplnmsı krrlştırılmış, toplnmsı gereken ilgiler tespit eilmiş, u ilgilerin toplnilmesi için kurumlr ir form gönerilmesi krrlştırılrk, formun içerisine yer lk sorulr elirlenmiştir. Kmu kurum ve kuruluşlrı ile eleiye ve üniversitelere gönerilerek şğıki sorulr ynıt ulmk mıyl, Bilgi Toplm Formu hzırlnmıştır: Kmu ihtiyı vr mıır? Kmu ihtiyı vr ise, oluşturulmsı plnlnn Ortofoto Bilgi Sistemi söz konusu ihtiyı krşılyileek nitelikte miir? Kmu kurum ve kuruluşlrın kullnıln fotoğrf ve uyu görüntüleri iğer kmu kurumlrın kullnılilir urum mıır? Ortofoto Bilgi Sistemi kurulilmesi için nelere ihtiyç vrır? Ortofoto Bilgi Sistemi Kurulmsı mliyeti neir ve mliyet/etkin olk mıır? Bu Sistemin kurulmsın görevlenirileileek/tlip kurumlr hngileriir? Ulusl Ortofoto Bilgi Sisteminin kurulmsı için yeni mevzut oluşturm y mevut mevzutı eğiştirme gereksinimi vr mıır? Bilgi Toplm Formlrı, Hrit Genel Komutnlığın BHİKPK üyesi 19 kurum ve kuruluş ile üye olmyn; 16 kurum ve kuruluş, 8 üniversiteye ve 3 üyük şehir eleiyesine gönerilerek ilgi tleine ulunulmuştur. Bilgi Toplm Formlrın even 29 kmu kurum ve kuruluşu ile 2 üniversite ve 2 üyükşehir eleiyesinen gelen mevut ilgiler ışığın eğerlenirmeler ypılmıştır. Değerlenirmeler ışığın; mekânsl veriye ylı üretim ve krr estek fliyetlerine görüntü rçlrının kullnım ornlrı Şekil 1 e, hv fotoğrfı ve uyu görüntülerinin kullnım lnlrı Şekil 2 e verilmiştir. Kmu kurum ve kuruluşlrı ile eleiye ve üniversitelere; hv fotoğrflrının kullnım lnlrının yrıntılı gösterimi Şekil 3 te, uyu görüntülerinin kullnım lnlrının yrıntılı gösterimi Şekil 4 te verilmiştir. Hv Fotoğrfı 17% Uyu Görü ntüsü 24% Hiçiri 7% Her ikisi (Hv Fo toğrfı + Uyu Görüntüsü) 52% Şekil 1: Mekânsl Veri Üretim ve Kullnım Arçlrı

Mrş v. Ku llnım Or nı 25 20 15 10 Hv F oto ğrfı Uy u Gö rün tüsü 5 0 : Ste reo/ mon o eğer len irme ile hrit ür etimi : Ort ofoto ür etimi : Yorumlm ve n lizl ere yr ımı mter yl : Diğer Şekil 2: Hv Fotoğrfı ve Uyu Görüntülerinin Kullnım Alnlrı ve 13% ve 8%, ve 17% : Hrit üretimi 13% 0% : Ortofoto üretimi 8% 41% :Yorum lm ve nlizlere : Diğer ve ve, ve Şekil 3: Hv Fotoğrfı Kullnım Alnlrı ve 16%, ve 16% 0% 0% 52% : Hr it üretimi : Or tofoto ür etimi :Yorumlm ve nlizlere : Diğer ve ve ve 11% 5%, ve Şekil 4: Uyu Görüntülerinin Kullnım Alnlrı Kmu kurum ve kuruluşlrı ile eleiye ve üniversitelere ynı ölgenin hv fotoğrfı ve uyu görüntüsü ihtiyının oluşm zmn rlığı Şekil 5 te verilmiştir. Ortofoto görüntüler ve uyu görüntülerine terih eilen mekânsl çözünürlükler ise Şekil 6 verilmiştir. Hv fotoğrfı ve uyu görüntüsü teminine geometrik üzeltme terihleri Şekil 7 e verilmiştir. 10 y ıl ve h üst ü 14% Yıl iç in e 1'en f z l 11% 5 10 y ıl 32% 1 5 yıl 43% Şekil 5: Görüntü İhtiyının Oluşm Zmn Arlığı

Türkiye Ulusl Ortofoto Bilgi Sistemi ve Gerçekleştirilen Çlışmlr 10 Kullnım Miktrı 8 6 4 2 0 Hv Fotoğrfı Uyu Görüntüsü e : < 1 m : 1 m < çözünürlük < 5 m : 5 m < çözünürlük < 10 m : 10 m ve h üyük e: Hepsi Şekil 6: Ortofotolr Terih Eilen Mekânsl Çözünürlükler 7 6 5 4 3 2 1 0 Orn Uyu Görüntüsü Hv Fotoğrfı,, : Geometrik Olrk Düzeltilmiş Görüntü Alım ı : Düzeltm e Kurum Gerçekleştiriliyor : Diğer Firm vey Kurumlr Yptırılıyor : Diğer ( ypılmıyor) Hv Fotoğrfı Uyu Görüntüsü 15% 20%, 21% 13% 4%,, 10% 5% 20%, 4% 30% 29% 29% Şekil 7: Hv Fotoğrfı ve Uyu Görüntüsü Teminine Geometrik Düzeltme Terihleri Bilgi Toplm Formun, Yurumuzun tmmının fotoğrfının çekilerek, ortofotosunun üretilmesi, üzenli rlıklrl günellemesi e ypılıp yetkisi olup isteyen kurum ve kuruluşlr verilmesini sğlyk şekile ir Ulusl Ortofoto Sistemi kurulmsının kurumunuz çlışmlrın kullnılileeğini üşünüyor musunuz? sorusun kmu kurum ve kuruluşlrı ile eleiye ve üniversiteleren lınn ynıtlrın eğerlenirmesi Şekil 8 e verilmiştir. Ele eilen u çıkrımlr (Mrş, 2009), BHİKPK nın 2009 yılı Olğn Genel Toplntısın, sunulmuş Kurul 2009 yılın Ulusl Ortofoto Bilgi Sistemi kurulmsı için, eksik klığı eğerlenirilen hususlrın tespiti ve sistemin kurulmsı için gerekli projelenirilme konusun çlışm ypılmsı krrı lmıştır. (0%) (4%) : ev et : hyır : fikrim yok (96%) Şekil 8: Ulusl Ortofoto Bilgi Sistemi Kurulum İsteği

Mrş v. 3. FİZİBİLİTE RAPORU ÇALIŞMASI Komisyon verilen görev kpsmın; 2009 yılın BARKOK trfınn ypıln çlışm n kullnıı olileek kurumlrl yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiş, İlve nket formu üzenlenerek eksik kln ilgiler toplnmsın çlışılmış, Trım Reformu Genel Müürlüğü, Trımsl Üretim ve Geliştirme Genel Müürlüğü, Ağçlnırm ve Erozyon Kontrolü Genel Müürlüğü ve Devlet Su İşleri Genel Müürlüğü yetkililerinin ktılımlrıyl ir toplntı ypılrk, görüntü ihtiyçlrı ve projeleri hkkın ilgi toplnmış, Yoğun görüntü ihtiyı ulunn eleiyelerin ihtiyçlrını elirleyeilmek mıyl, İstnul, Ankr, Burs ve Kony Beleiyesi yetkilileriyle e ir ry gelinerek ilgi lınmış, Çeşitli elge ve çlışmlrn fylnılrk sistemin iğer muhtemel fylnıılrı ve kullnım mçlrı elirlenmeye çlışılmıştır. Gerek ilgi formun verilen evplrn gerekse toplntılr ile getirilen tlepleren eleiyeler ve kmu kurum ile kuruluşlrının 1:5.000 ölçekli topogrfik hrit oğruluğun ve 20 30 m çözünürlüğüne syısl ortofotolr ve söz konusu hritlrın üretileileeği stereo hv fotoğrflrın ihtiyçlrı oluğu tespit eilmiştir. Söz konusu tleplerin 30 m çözünürlüğe ship, %70 ileri ve %30 yn inirmeli stereo hv fotoğrflrının çekilmesi ile krşılnileeği eğerlenirilmiştir. Bir uçk ve ir et üyük formtlı Syısl Hv Kmersı ile söz konusu özelliklere ship hv fotoğrfı çekimine ilişkin ilgiler Tlo 1 e verilmiştir. 1 yıllık kpsite elirlenirken ise yıllık ortlm 90 günün istenilen özelliklere uçuş uygun olğı öngörülmekteir. Bşk ir kmer ve uçk kullnılmsı urumun yıllık kpsitenin eğişeileeği göz önüne lınmlıır. 1 et uçk ve 1 et syısl hv kmersı ile tüm Türkiye yi kpsyn, söz konusu özelliklere hv fotoğrfının çekilmesi, 8 yıllık ir süre içerisine gerçekleştirileileektir. Görüntülerin 4 yıllık öneme günel tutulilmesi için 2 uçk ve 2 kmer sistemine h ihtiyç oluğu tespit eilmiştir. 4 yıl süreli ir çlışm için yklşık mliyetin 68.600.000 TL olğı elirlenmiştir. Tlo 1: Hv Fotoğrfı Çekimi ve Üretime Dir Birim Hesplr BİR YILDA UÇUŞU YAPILABİLECEK ALAN TÜM TÜRKİYE ALAN ( km²) 98000 800000 GSD (±%10) (m) 30 30 İLERİ BİNDİRME (%) 70 70 YAN BİNDİRME (%) 30 30 KOLON SAYISI 2560 20898 FOTOĞRAF SAYISI 62800 512653 NİRENGİ (YKN Yer Kontrol Noktsı) SAYISI 400 3265 YKN İNŞAAT VE ÖLÇÜ SÜRESİ (Gün) 400 3265 UÇUŞ SÜRESİ (St) 360 2939 İNTİKAL SÜRESİ (St) 80 653 VERİ HACMİ (GB) 25600 208980 UÇUŞ PLANLAMASI (St) 140 1143 HAM VERİLERİN İŞLENMESİ (St) 10480 85551 GPS/IMU PROSES (St) 160 1306 FOTOGRAMETRİK NİRENGİ (St) 6400 52245 SYM ÜRETİMİ (St) 15700 128163 SYM DÜZELTME (St) 130667 1066667 ORTOFOTO ÜRETİMİ (St) 15700 128163 Ayrı, u tür merkezi ve oluşturulk prensipler âhiline ürünlerini irçok kurumun kullnımın sunulileek sistem syesine kurumlrımızın fotoğrf çekim kpsiteleri ve görüntü rşivlerinen optimum üzeye fylnilmeleri göz önüne ulunurulmuştur. Diğer trftn, u proje ile ülkeeki kurumlrın tüm uyu görüntüsü,

Türkiye Ulusl Ortofoto Bilgi Sistemi ve Gerçekleştirilen Çlışmlr hv fotoğrfı ve ortofoto ihtiyçlrını ir merkezen krşılmk ve u tür verilerin kullnımını yönetmek heeflenmeyip, kurumlrın çlışm mçlrın göre proje kpsmı ışın kln fotoğrf/görüntü ihtiyçlrını yrı temin eeilmelerinin önüne geçilmemesine ikkt eilmiştir. Mevut çlışmlr göz önüne lınığın, söz konusu projenin yeni ir üretim projesi olmktn ziye ir tsrruf projesi niteliğine olğı çıktır. Projenin şlngıın ve gerçekleştirilme şmsın zı lımlr ihtiyç uyulmkl irlikte, u lımlr proje hzırlığı sırsın kurumlrl ypıln görüşmelere ile getirilen mevut ve plnlnn çlışmlrki hrmlrı zltk vey hrnn ytırımın krşılığın ele eilen fynın h üst üzeye çıkrılmsını sğlyk lımlrır. Sistem syesine ele eileek ürünleren irisi ülkenin tmmını kpsyn ve ihtiyç uyulk rlıklrl günelleneek oln ortofoto ktmnıır. Bu ktmn, Avrup herhngi ir ln it oğrfi/mekânsl veriye gerçek zmnlı erişimi heefleyen, AB üyesi ülkelerin ulusl mekânsl veri ltypılrınn h üstte ve genel üzeye INSPIRE kpsmın elirlenmiş oğrfi verilerinin üretimini ve pylşımını içeren, 2007/2/AT Direktifi ile temel esslrı orty konn ve ülkemize oğrfi ilgi ltypısı kurulum çlışmsı için e referns çlışmlrn iri oln INSPIRE projesine elirlenen temtik ktmnlr rsın yer lmktır. Bun göre, Direktif ekine yer ln ktmnlrn iri ülkemiz ihtiyçlrın uygun olrk, oğrfi projelere temel ltlık olk şekile kullnılmk üzere u proje kpsmın üretilmiş olktır. 2009 yılı içerisine ypıln çlışmlrn ele eilen ilgiler ışığın, gerçekleştirilmesi üşünülen Ulusl Ortofoto Bilgi Sisteminin mının; Yüksek çözünürlüklü (25 m 5 m) uyu görüntüsü, hv fotoğrfı vey ortofotoy ihtiyç uyn kurumlrın kullnımın yönelik ürün hvuzu ve ülke üzeyine 1/5.000 ölçekli temel görüntü veri setini oluşturmk, Ülke çpın ortofoto üretimini kurumlrın ihtiyçlrı oğrultusun plnlyrk kynklrın etkin kullnımını sğlmk, Veri mevuiyeti ve kurumlr rsı pylşımı kolylştırmk yoluyl u kpsm gireileek ürünlerin mükerrer lımını önlemek ve kmu tsrruf sğlmk, Ülke çpın ortofoto kullnımını teşvik etmek, Ortofotolrın h fzl ve yygın kullnımı ile işlemlere hız ve oğruluk kznırmk, stnrt sğlmk şekline olmsı heeflenmiştir. Fiziilite çlışmsı sırsın tüm kurum temsililerinin e uygun ulğı çeşitli lterntifler üzerine çlışılmış ve heefi sğlyk şekile temele üç n lterntif eğerlenirilmiştir. Bu lterntifler; I. Alterntif: Kurumlrın mevut urumlrının (yeni uçk ve syısl kmer lınmn) korunmsın ek olrk veri epolm, yeekleme ve sunm onnım ve yzılımlrın ktkı sğlnmsı, rzi çlışmlrı ve ortofoto üretim şmlrının hizmet lımı yoluyl özel sektören krşılnmsı. II. Alterntif: İlgili kurumlr uçk ve syısl kmer lınmsı ile irlikte görüntü lm işlemlerinin u kurumlr gerçekleştirilmesi, rzi çlışmlrı ve ortofoto üretimlerinin kurumlrın keni imkânlrı vey özel sektören hizmet lımı yoluyl gerçekleştirmesi, veri epolm, yeekleme ve sunm işlemlerini üretii kurumlrın imknlrı genişletilerek, ihtiyç shii kurumlrl we servisleri y tşınilir mey ile pylştırılmsı. III. Alterntif: İlgili kurumlr uçk ve syısl kmer lımı ile irlikte görüntü lm işlemlerinin u kurumlr gerçekleştirilmesi, kurumlrın mevut ypısın ek olrk personel, ortofoto üretim yzılım ve onnım lımı, veri epolm, yeekleme ve sunm onnım ve yzılımlrının temini. Alterntifler çeşitli yönleri ile inelenmiş, ikini lterntifin kıs zmn kliteli ir üretimin ypılmsın imkân vereeği üşünülmüştür. 4. SONUÇ VE ÖNERİLER Tsrruf projesi niteliğineki Ulusl Ortofoto Bilgi Sistemi Projesi yüksek çözünürlüklü hv fotoğrfı ve uyu görüntüsüne ihtiyç uyn, önemli ve üyük çplı kmu projelerinen yol çıkrk oliliğine çok kurumun fylnileeği ir veri hvuzunun tesisini öngörmekteir. Mekânsl veriye ihtiyç uyn önemli kmu projelerine, klsik hritlr göre h kıs süree ele eileilen ve günelleneilen syısl ortofotolr içermesi neeniyle, Ulusl Orotofoto Sisteminin projelerin sürürüleilirliğine önemli ktkı sğlyğı, ynı zmn yeni uygulmlrın önünü çğı eğerlenirilmekteir. Kmu kurum ve kuruluşlrının teknik ve iri personeline, Ortofoto Bilgi Sistemi için kmu ihtiyının kesin oluğun ir ortk görüşün oluğu elirlenmiştir. Birlikte çlışilirliğin önem kznığı ilgi çğın şrıy ulşilmek için kurumlrın u kvrmı ilke einmesi gerekmekteir. Bu neenle, plnlmn gerçekleştirme ve sürürme şmlrın kr irlikte çlışilirlik ön pln

Mrş v. tutulmy özen gösterilmiştir. Mevut mevzut irlikte çlışilirlik konusun zı kısıtlmlr içermesine rğmen, çözüm lterntifleri ve tsrımlr irlikte çlışilirliğin önünü çk şekile üzenlenmiştir. Her geçen gününün, uygulnmy çlışıln çözüm önerisinin ir gün önesine hizmet eiyor olmsı neeniyle zmn kyın meyn verilmeen projenin hyt geçirilmesi ve kmunun hizmetine sunulmsının fylı olğı eğerlenirilmekteir. TEŞEKKÜR Çlışmlrın yürütülmesi sırsın BARKOK üyesi y gözlemi olrk ktkı sğlyn; Tpu ve Kstro Genel Müürlüğünen Bill Erkek ve Levent Özmüş e, Hrit Genel Komutnlığınn Tyfun Ünlü, Bhır Aktuğ ve Okty Eker e, Teknik Arştırm ve Uygulm Genel Müürlüğünen Eminnur Ayhn, Aslı Ölmez ve Süleymn Slih Birhn, İller Bnksı A.Ş. en Neti Evren ve Kürşt Çetiner e, Men Tetkik ve Arm Genel Müürlüğünen Engin Ö. Sümer, Gon Gürler ve Bekir Tner Sn, Çevre ve Ormn Bknlığınn Ethem Akgünüz e, Ormn Genel Müürlüğünen Cemil Ün ve Siel Cengiz e, Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müürlüğünen İlky Koomn, Devlet Su İşleri Genel Müürlüğünen N. Gülşh Ayhn ve Keml Seyrek e, Trım Reformu Genel Müürlüğünen Ahmet Türkl ve Hyti Kyoğlu n, Afet ve Ail Durum Yönetimi Bşknlığınn Kn Özener ve Rziye Büyükemir e, Millî Emlk Genel Müürlüğünen Hüseyin Kılıç ve İstnul Teknik Üniversitesinen Thsin YOMRALIOĞLU n teşekkür eeriz. KAYNAKLAR Ayhn E., Mrş, H.H., Kurt M., Erkek B., 2009. Ortofoto Görüntüler, Türkiye eki Kullnımı ve Ortofoto Bilgi Sisitemi Gereksinimi, Bknlıklrrsı Hrit İşlerini Koorinsyon ve Plnlm Kurulu (BHİKPK) I. Sempozyumu, 23 25 Şut, ODTÜ Kültür ve Kongre Merkezi, Ankr Mrş H.H., 2009. Bilimsel Arştırm ve Koorinsyon Komisyonu (BARKOK) Rporu, http://www.hgk.ms.gov.tr/uyekurulus/hikpk/komisyonlr/ilim_rs_kor_kom_2009.pf