YAZILI SINAV CEVAP ANAHTARI FELSEFE CEVAP 1: (TOPLAM 7 PUAN) Galileo Galilei Dünya yuvarlaktır dediğinde, hiç kimse ona inanmamıştır. Bir dönem maddenin en küçük parçası molekül zannediliyordu. Eylemsizlik yasası bulunmadan önce, bir cisme kuvvet etki edince cismin hareket edeceği, kuvvet kalkınca hareketin sona ereceği kabul ediliyordu. Bilgi kuramı açısından ele alındığında; bir bilginin doğruluğunun ölçütü çoğunluğun öyle olduğuna inanması değildir. Doğruluk bilginin konusuna uygunluğu, gerçeği dile getirmesiyle ilgilidir. Ayrıca bilimsel bilginin doğruluğunun kanıtlanması somut verilerle temellendirilmesi gereklidir. Yukarıdaki ifadeyi yazan 4 puan alacaktır. CEVAP 2: (TOPLAM 7 PUAN) 2.1: Niyet önce kötü (hırsızlık yapmak amacı). Sonra iyi (evdekilerin hayatını kurtarmak). 2.2: Ahlaki eylemde, ahlâki niyet önemlidir diyenler açısından eylem iyi değildir. Sonucun önemli olduğunu savunanlara göre ise eylem ahlak açısından iyidir. 2.3: İyi/kötü yargıları hem niyet hem de eylemin sonuçlarıyla ilgilidir. Yani görecelidir. 1
CEVAP 3: (TOPLAM 7 PUAN) 3.1: Kendini tanıması gereklidir. Özellikle de kendini başkalarından ayıran yönlerini bilmesi, bunları eserlerinde yansıtması gerekir. 3.2: Sanatçının kendisine dayanan yapıt öznel olacaktır (Nesnel olamaz.). Yukarıdaki ifadeyi yazan 4 puan alacaktır. CEVAP 4: (TOPLAM 7 PUAN) Devletin hukuğa dayanması gereklidir. Yasalar evrensel hukuk ilkelerine uygun olmalıdır. Yasalar her zaman demokratik olmayabilir. Bu nedenle yasaya dayanmak yeterli değildir. 2
CEVAP 5: (TOPLAM 6 PUAN) Katılarak gözlemin ayrıntılı ve doğrudan bilgi alma olanağı sağlaması olumlu yönüdür. Olumsuz yönü ise araştırmacının gözlediği olguyu etkileyebilmesi, kendi beklentilerinin etkisinde kalabilmesidir. Gözlemcinin kendisi de o grubun koşullarından etkilenir. İş yorgunluğu, ücret, yaşama koşulları gözlemciyi etkiler. Ayrıca gözlemcinin kendisi de grubu etkiler. Böyle olunca da gözlemcinin gözlemeyi amaçladığı olay ile gözlediği olay farklı olur. Bu nedenlerle de topladığı bilgi nesnel olmayabilir. Bu da bilimsel bilgi açısından olumsuz bir durumdur. CEVAP 6: (TOPLAM 8 PUAN) Birincil ilişki İkincil İlişki a) Yüz yüze, daha çok duygusallığa dayalı Genellikle bireysel-resmi, bazı durumlarda yazılı b) Sürekli Kısa süreli- geçici 1,5 puan c) Birey sayısı az İlişki içindeki birey sayısı çok 1,5 puan d) Daha çok geleneklere dayalı Daha çok yazılı kurallar-hukuk 1,5 puan e) Çıkar gözetilmez. Çıkara dayalı ilişkiler egemendir. 1,5 puan 3
CEVAP 7: (TOPLAM 6 PUAN) Toplumsal değişme zorunludur. Ancak her toplum devamlı olabilmek için kendini korumaya alır. Değişmeye direnç gösterir. Kendini koruma mekanizmaları geliştirir. Töreler, gelenekler bu mekanizmalardan bazılarıdır. Ayrıca değişme hızı her kurumda aynı değildir. Bazı kurumlarda örn. Töre, gelenek gibi kurumlarda değişme hızı daha yavaştır. Hızlı değişen kurumlar bunlara göre şekillenir. Ayrıca toplumsal yapı özellikleri değişmenin yönünü, biçimini de etkiler. Dolayısıyla göreceli de olsa bir toplumsal devamlılıktan söz edilebilir. CEVAP 8: (TOPLAM 4 PUAN) Güçler ayrılığı demokratik devletin vazgeçilmez koşuludur. Eğer yasayı yapan, onu yürüten, uymayanları yargılayan aynı güçse, böyle bir güç totaliter devletin bir özelliğidir. Totaliter devlette gücü elinde bulunduranlar yasaları istediği gibi hazırlar, uygular ve yargılar. Halkın çıkarlarından çok, bir kişinin ya da bir zümrenin çıkarı önem kazanır. 4
CEVAP 9: (TOPLAM 4 PUAN) Bu ifade soru cümlesidir. Önerme değildir. Önermenin, bir yargı dile getirmesi ve kesin doğruluk değeri taşıması gerekir. Bu ifade kesin doğruluk değeri taşımıyor. 5
CEVAP 10: (TOPLAM 8 PUAN) 10.1: İnsan Öğretmen Yukarıdaki şekli çizen 3 puan alacaktır. 10.2: Tam girişimlik 10.3: Tüm öğretmenler insandır. Bazı insanlar öğretmendir. CEVAP 11: (TOPLAM 4 PUAN) Karşılaştırmalı: Okumak izlemekten daha iyidir. veya Ayşe Ali den daha çalışkandır. Sınırlandırıcı: Üç gündür, bu dükkan kapalı. veya Uzun zamandır arkadaşımla görüşemiyorum. 6
CEVAP 12: (TOPLAM 8 PUAN) I II III IV V p q (p q) ~q p ~q (p q) (p ~q) DD D Y D D DY YD Y Y D Y D Y D D YY Y D D D Yukarıdaki tabloda her bir sütunu doğru dolduran 1 puan alacaktır. Tüm sütunları doğru dolduran 5 puan alacaktır. V. (son) sütunda D doğru değeri bulunduğundan önermenin doğrulayıcı yorumu vardır. Dolayısıyla tutarlıdır. CEVAP 13: (TOPLAM 8 PUAN) 13.1: Beden yorgunluğu 13.2: Öğrenme miktarı 13.3: Jimnastik yapan 13.4: Dinlenen 13.5: Beden yorgunluğu ile öğrenme miktarı arasında ilişki vardır 7
CEVAP 14: (TOPLAM 5 PUAN) Algılama, duyu organlarıyla elde edilen verilerin eldeki bilgiler doğrultusunda yorumlanmasıdır. Algı duyumdan öte bir durumdur. Yeni karşılaşılan nesneler daha önce görülenlerle açıklanır, anlamlandırılır. CEVAP 15: (TOPLAM 5 PUAN) Savunma mekanizması, özellikle de ödünleme mekanizması kavramına örnek gösterilebilir. Yukarıdaki ifadeyi yazan 2,5 puan alacaktır. Müziğe duyulan özlem, müzik aletlerinin heykelleri yapılarak telafi edilmektedir. Yukarıdaki ifadeyi yazan 2,5 puan alacaktır. 8
CEVAP 16: (TOPLAM 6 PUAN) İnsanda nesneleri genellikle gördükleri işe göre yani işlevlerine uygun biçimde düşünme eğilimi vardır. Nesnelerin farklı bir işlev için kullanılmalarını gerektiren bir problemle karşılaşınca bu yeni işlevi fark etmekte bazıları güçlük çeker. Örneğin; bıçağı kesmek için kullanırız. Bu da bizi, onu tornavida olarak kullanmaktan alıkoyar. 9