DÖNER SERMAYEDE VERİMLİLİK ve PERFORMANS UYGULAMALARI Prof. Dr. Yavuz ÇOŞKUN Gaziantep Üniversitesi Rektörü
Üniversite Hastaneleri En ileri düzeyde Üçüncü Basamak sağlık hizmeti veren, Tıp fakültesi öğrencilerine ve araştırma görevlisi uzman hekim adaylarına uygulama imkanı sağlayan, Sağlık alanında araştırmalar yapan, Yeni tedavi yöntemleri geliştiren ve tıp alanında alet ve cihazların geliştirilmesi sektöre kazandırılması, gibi yenilikleri insanlığa kazandırma gayreti içerisindeki sağlık kuruluşlarıdır.
Hazine Katkısı
DÖNER SERMAYE BÜTÇELERİ BORÇ-ALACAK DURUMU (Bin TL)
Gaziantep Üniversitesi Döner Sermaye İşletmesi 200.000.000 180.000.000 160.000.000 140.000.000 120.000.000 100.000.000 80.000.000 Gelir Gider 60.000.000 40.000.000 20.000.000 0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Genel giderleri etkileyen parametreler: özellikle malzeme fiyatları, diğer tüketim kalemleri 12 2007-2012 TÜFE Değerleri (%) 10 8 6 4 TÜFE 2 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2007-2012 arası Enflasyonun-TÜFEbasit toplamı % 50 i aşkın
Genel giderleri etkileyen parametreler: özellikle malzeme fiyatları, diğer tüketim kalemleri 3 2,5 2 1,5 1 USD EU sepet 0,5 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Sepet kurdaki artış % 25 i aşkın
Genel giderleri etkileyen parametreler: çalışan giderleri 1000 ASGARİ ÜCRET 900 800 700 600 500 400 TL 300 200 100 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Asgari ücret artışı % 74
0,1 Genel giderleri etkileyen parametreler: özellikle malzeme fiyatları, diğer tüketim kalemleri DOĞAL GAZ BİRİM FİYATI (TL/m3) 0,08 0,06 0,04 BİRİM FİYATI (TL/m3) 0,02 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 ELEKTRİK BİRİM FİYATI (TL/KWH) 0,25 0,2 0,15 BİRİM FİYATI (TL/KWH) 0,1 0,05 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Bu süre içinde; Doğal gaz % 61, Elektrik % 100 ü aşan pahalılaştı.
Gaziantep Üniversitesi Hastanesi 2008 yılından beri SUT fiyatlarında kısmi kalemler hariç değişiklik olmamıştır. TL fatura sayısı fatura başına TL 2007 73,538,479.00 279,939 262.69 2008 92,100,587.00 362,962 253.75 2009 124,011,659.19 466,792 265.67 2010 122,858,991.10 447,107 274.79 2011 159,629,978.25 552,117 289.12 Artış oranı (%) 2012 151,461,047.35 547,128 276.83 5.30 Yatak sayısı % 72 Fatura-gelir üretimi % 105 Elk,su, tel % 116 Sabit giderler % 108 Ortalama fatura geliri % 5,34 Enflasyon ve üretim maliyetindeki artış işlem ücret artışı
Ekonomik Gerçeklik Üretim > (Üretim maliyeti + Sabit maliyet) KAR Eğer (üretim > üretim maliyeti) ise ciroyu artırarak zararı azaltabilir veya kar elde edebilirsiniz. Eğer ( üretim < üretim maliyeti) ise ciroyu artırmak daha çok zarar etmektir. Önce verimlilik sonra ciroyu artırmak gerekir
Verimlilik Artırıcı Önlemler Sağlık hizmetlerinin mali kayıtlarını doğru ve zamanında kaydettik Sağlık hizmetinin tıbbi kayıtlarını geliştirdik. E-dosya kullanmaya başladık. Bütün hizmet üretim sürecinde daha çok elektronik ortam kullanıyoruz, Tüm laboratuvar kayıtlarını ve görüntülerini daha hızlı ve elektronik ortamda (PACS, LİS vb) yaydık
Verimlilik Artırıcı Önlemler Hastanemizde 1500 üzerinde otomasyon bilgisayarı kullanıyoruz, Mobil cihazlarla yerinde ve hemen kayıt daha çok olacak! Sağlık hizmetlerini SGK nın belirlediği kurallara göre daha az kayıpla faturalandırıyoruz. SGK kesintilerini en aza çekmeye çalışıyoruz. İlaç ve tıbbi malzeme, barkot, lot, parti nosu, son kullanma tarihi vb. özellikleri elektronik takip ediliyor. Depolama maliyeti minimuma indirilmeye çalışıldı. İlaç alımları geliştirdiğimiz bir programla en fazla 2 aylık ihtiyaç şekilde depolanıyor.
Verimlilik Artırıcı Önlemler Tıbbi alet ve cihazlar kayıt altına alındı Demirbaşların, bakım onarım giderinden verimliliğine kadar her türlü özellikleri takip edildi, Yüksek verimli Oksijen üretim tesisi kurularak kendi üretimimizi yapmaktayız. 25 yılın üzerindeki alt yapımızı peyder pey yenilenerek enerji tasarrufu sağlamaya çalıştık. Rekabet şansımızın ve karlılığın yüksek olduğu alanlarda (organ nakli, erişkin ve yenidoğan yoğun bakım) faaliyetlerimizi artırdık.
Verimlilik Artırıcı Önlemler Yatak kapasitemizi % 70 artırarak ciromuzu artırmaya çalıştık. Personel istihdamında tasarruf sağlamaya çalıştık.
Verimlilik Artırıcı Önlemler Hizmet üretim sermaye gerekliliği % 50 azaltıldı Hizmet Üretim Süreci 17 AY Malz. Depolama süresi Hasta yatış süresi Faturalama süresi Tahsilat süresi 9 AY
Aylık cironun % 351 ort. aylık ciro alacak-borç firma borcu 2008 8,932,476.00-10,862,735 31,379,120 2009 11,228,380.00-1,846,031 23,981,563 2010 11,455,483.00-17,204,627 38,020,228 2011 15,274,964.00 9,073,182 26,223,503 2012 14,741,859.00 2,618,212 13,478,394 Yatak kapasitesi artırımı için yatırım Aylık cironun % 91
Performans Uygulamaları TDK, Türk Dil Kurumu isim Fransızca performance Başarım
Sağlık Bakanlığı Performans Uygulaması Faydası Sağlık Hizmet üretim miktarı arttı. Hastanelerin verimliliği arttı. Halkın sağlık hizmetine ulaşımı arttı. Zararları Sağlık harcamaları arttı. Endikasyonlar genişledi. Komplikasyonlar arttı. Sağlık metalaştı, hastalar gelir kaynağı, müşteri olarak görülmeye başlandı. Hekimlik saygınlığı azaldı. Sağlık çalışanına saldırılar arttı
Sorunların Çözümü 1. Eşit işe eşit ücret uygulamasına gidilmesi; 2. Emekliliğe yansıyan maaşların ciddi boyutlarda artırılması, 3. Performansla ödenen ücretlerin ödül boyutuna çekilmesi; 4. Eğitim veren kurumlarda hasta bakımı-eğitim- araştırma dengesinin gözetilmesi; 5. Niceliğin yanı sıra niteliğin de öne çıkarılması; 6. Tedavi edici ve koruyucu hekimlik dengesinin kurulması; 7. Uzmanlık dalları arasındaki abartılı eşitsizliğin giderilmesi; 8. Performansa esas bakış açısının hekimleri yarıştırarak kapıştırmak yerine motive etmek olmalı; 9. Puanların basit, kolay ve anlaşılabilir hesaplanması; 10. Uzmanlık alanımıza yönelik olarak göreceli olarak düşük olan puanların artırılması
Üniversite hastanelerinde performans değil katkı payı Öğretim üyeleri arasında dengeyi sağlayarak toplumsal huzuru artırmak Görevi gereği düşük elde edinimi olanlara imkan tanımak Çok yüksek alanlara kısıtlama getirerek gelir dağılımını düzeltmek Suiistimalleri azaltmak Döner sermaye gelirlerinin düşmesini ve giderlerinin artmasına engel olmak
Amaç Tatminkar minimum bir taban oluşturmak Gelir artıkça edinimler arasındaki oluşan farkın azaltılması Döner sermaye giderlerinin karşılanamayacak şekilde artmasını engellemek Mevzuata aykırı durum oluşturmamak Yapılan işlemlerin döner sermaye gelirlerine zarar vermesini engellemek
(Tam Gün = Performans)???? Tam gün ve Performans ın aynı süreç içinde tartışılıyor oluşu büyük bir talihsizlik Tam gün : Bir çalışma sistemi Performans : Bir ödeme sistemi
Vazgeçilemez Özellikler Sabit maaş sistemi Üretime göre ek katkı sistemi Tüketime göre denetim sistemi Bilimsel katkıya göre destekleme sistemi Standart prosedür ve süreçler ile şeffaf bir sistem olmalıdır Sistemin en vazgeçilmez özelliği yeterince kaynağı olmasıdır.
Avrupa Ülkelerinde Birinci Basamak Hizmetlerde Çalışan Hekimlerin Temel Ücretlendirme Metotları Ülkeler Almanya Avusturya Belçika Danimarka Finlandiya Fransa Hollanda İngiltere İrlanda İspanya İsveç İtalya Lüksemburg Norveç Portekiz Türkiye Yunanistan Ödeme Metodu Hizmet Başına + Maaş (eski Doğu Almanya bölümünde) Kişi Başına + Hizmet Başına Hizmet Başına Kişi Başına + Hizmet Başına Maaş Hizmet Başına + Maaş (2,000 sağlık merkezinde) Kişi Başına + Hizmet Başına (Özel sigortası olan kitiler için) Kişi Başına + Sabit Ödemeler + Bazı koruyucu hizmetler için Hizmet Başına Kişi Başına Hekimlerin % 60'ına Maaş + Kişi Başına % 40'ına sadece Kişi Başına Maaş Kişi Başına Hizmet Başına Maaş + Hizmet Başına (Özel çalışan hekimlere) Maaş Maaş + Hizmet başına Maaş
Hizmet Başına Ödeme Avantajları Hekimlerin moralinin yüksek olması. Hastaya daha nazik davranılması. Gerekenden daha az hizmet üretiminin olmaması. Diğer basamaklara aşırı sevkin olmaması. Hekim uygulamalarının kolayca takip edilebilmesi. Dezavantajları Hekimlerin coğrafik dağılımının dengeli olmaması. Koruyucu hizmetlere daha az önem verilmesi. Hizmetin sürekliliğinin olmaması. Daha az ekip çalışması. Gereksiz tanı ve tedavi uygulamalarının aşırı düzeylere ulaşması. Daha pahalı uygulamaların tercih edilmesi. Yönetim maliyetlerinin yüksek olması. Önceden tahmin edilemeyen maliyetler.
Eğer hekim hizmet başına ücret alıyorsa bu arzın (hekim) talep yaratmasına neden olmakta ve hastaya gereksiz ve yüksek maliyetli tedavi uygulamasına neden olabilmektedir. Wennberg JE, Professional uncertainty and the problem of supplier-induced demand, Soc Sci Med, 1982. Evans RG, Supplier-Induced demand: some empirical evidence and implications. In: Perlman, M. (Ed.), The Economics Of Health And Medical Care, 1974.
GAÜN Ek Ödeme Sistemi 2011-2012 Bölüm bazlı (hizmet + verimlilik) (havuz sistemi) Bölüm bazlı (hizmet + verimlilik) %75 2013- + Bireysel bazlı hizmet %25
GAÜN Ek Ödeme Miktarı Kurum Adı: GAÜN Tıp Fakültesi Ünvanlar : 2011 Tüm Yıl Net Ek Ödeme Ortalaması 2012 Yılı Net Ek Ödeme Ortalaması Dahili ve Cerrahi Bilimler Temel Bilimler Profesör Doktor 6,296.63 8,485.90 Doçent Doktor 5,954.64 7,895.97 Yardımcı Doçent Doktor 5,420.50 7,427.70 Uzman Hekim 1,927.74 2,217.09 Asistan Hekim 1,393.81 1,775.19 Profesör Doktor 3,093.66 3,727.64 Doçent Doktor 2,444.70 2,808.80 Yardımcı Doçent Doktor 2,208.36 2,546.20 Uzman Hekim 1,400.47 1,782.21 Asistan Hekim 931.20 1,146.74
Prof. Dr. Yavuz ÇOŞKUN Gaziantep Üniversitesi Rektörü TEŞEKKÜRLER