Daha yeşil bir gelecek için suyun dönüşümü Yağmur sularõ, sel sularõ, arõndõrõlmõş sularõn tamamõ, istenildiği şekilde arõtõldõğõ durumda, sulama, meracõlõk, sebze ve meyvecilik, endüstriyel üretim alanõ olarak, yeni yerleşim alanlarõnda, su kullanõmõna duyarlõ şehircilik çalõşmalarõnda ve kamuya açõk eğlenme amaçlõ alanlarõmõzõn yeşil kalmasõnda kullanõlabilir. Su dönüşümü Melbourne şehrinin gereksinimi için sürdürülebilir bir su kaynağõ oluşturmanõn kilit noktasõdõr ve Melbourne Water dönüştürülmüş suyun önemli ve değerli bir kaynak olduğuna inanmaktadõr. Su dönüşümü su kaynaklarõmõzõn güvenilirliğini artõrmakta, fazladan suyun çevre ve ağaçlandõrma için kullanõlmasõnõ sağlamakta ve körfez ya da okyanuslarõmõza akõtõlan arõtõlmõş sõvõ miktarõnõ azaltmaktadõr. Elinizdeki bu temel gerçekler yayõnõnda, kanalizasyon sularõnõn tamamen arõndõrõlmasõ sonucu dönüştürülmüş olan sudan bahsedeceğiz. Melbourne Water kurumunun rolü Melbourne Water, Melbourne nõn iki ana kanalizasyon arõtma tesisi olan- Werribee Western Arõtma Tesisi ve Bangholme Eastern Arõtma Tesislerini- işletmektedir. Bu iki tesis aralarõnda günlük olarak yaklaşõk 870 milyon litre kanalizasyon suyunu işlemektedir.bu sularõn yaklaşõk olarak %11 i, diğer bir deyişle 36,000 milyon litresi günümüzde tesislerde kullanõlmak üzere ya da golf sahalarõ gibi açõk alan sulamasõ gerektiren ticari kuruluşlarõn kullanõmõ amacõyla dönüştürülmektedir. Melbourne Water güvenli, yüksek kalitede dönüştürülmüş su sağlamaya kararlõdõr ve Viktorya hükümetinin 2010 yõlõ itibarõyla %20 su dönüşümü sağlama hedefine doğru çalõşmaktadõr. Kanalizasyon arõtma tesislerimizin yenilenmesine yönelik önemli miktarlarda yatõrõmlar yapmaktayõz. Bu yatõrõmlar dönüştürülmüş suyun kalitesini artõracak ve çok çeşitli projelerde kullanõlmaya uygun hale getirecektir. Su endüstrisi ve Hükümetle beraber dönüştürülmüş suyun çiftçiler, endüstri, yerel belediyeler ve evlerde kullanõlabilmesi amacõyla çeşitli çalõşmalara gerçekleştirmekteyiz. Melbourne Water kullanõcõya doğrudan dönüştürülmüş su ve müşteri hizmetleri sağlayan perakendeci ortaklarõna dönüştürülmüş su sağlamaktadõr. Perakendeci ortaklarõmõz arasõnda Southern Rural Water, TopAq ve şehir merkezli perakende su şirketleri sayõlabilir.
Çeşitli yayõnlar ve internet sayfalarõmõzda (melbournewater.com.au) müşterilerimize dönüştürülmüş su hakkõnda çeşitli bilgiler aktararak kullanõcõyõ desteklemekteyiz. Ayrõca, dönüştürülmüş su kullanõmõ konusunda geniş bir eğitim programõmõz olup arõtma tesislerine geziler düzenlemekteyiz. Dönüştürülmüş su nasõl kullanõlabilir? Melbourne lõlar içme suyu kalitesi gerektirmeyen birçok nedenlerden dolayõ yõlda hemen hemen 500,000 milyon litre içme suyu tüketmektedirler. Dönüştürülmüş su ziraat ve bahçecilik, park ve gezi alanlarõnõn sulanmasõ, bazõ endüstriyel işlemlerde kullanõmõ, tuvalet suyu ve bahçe sulama ve yeni yerleşim birimlerinde su kullanõmõna duyarlõ çevre düzenlemelerinde kullanõlabilir. Dönüştürülmüş su 30 yõldan beridir dünyanõn birçok yerinde sõklõkla kullanõlõr. California ve İsrail gibi yerler su kaynaklarõnõ idare edebilmek açõsõndan dönüştürülmüş suya kilit önem verirler. Dönüştürülmüş su Viktorya çapõnda kullanõlmakta olup Melbourne dan daha az kanalizasyon üreten bazõ yerlerde dönüştürülmüş su kullanõmõ daha da fazladõr. Örneğin, East Gippsland ve Grampians bölgelerinde arõtõlmõş sõvõnõn %93 ünden fazlasõ dönüştürülür. Tuzluluk, besin yükü, suyollarõ ve arazi idaresi gibi çevresel faktörler su dönüşüm programlarõnõn dikkate almasõ gereken noktalardõr. Standart oluşturmak Dönüştürülmüş su tamamen işlenmiştir ve EPA Victoria Çevresel İdare Konusunda Dikkat Edilmesi Gereken Konular: Dönüştürülmüş Suyun Kullanõmõ kurallarõna uygun şekilde, arõtma seviyesine göre çeşitli uygulamalarda kullanõlabilir. Eğlence amaçlõ kullanõm (örneğin, yapay göletler benzeri), endüstriyel işlemler (örneğin, büyük boyutta makinelerin soğutulmasõ), konut kullanõmõ için üçüncü boru sistemi ve artezyen besleme gibi daha duyarlõ olunmasõ gereken kullanõm biçimlerinde gereken işlem süreçleri her duruma göre ayrõ ayrõ tespit edilmekte olup, EPA Victoria kurumuna proje bazõnda başvuru yapõlmasõnõ gerektirir. Su dönüşümü girişimleri doğu yakasõ Melbourne Water Eastern Arõtma tesisi Melbourne kanalizasyonunun yaklaşõk %42 sini, diğer bir deyişle günlük 370 milyon litre, işlemektedir. Arõtma tesisinden çõkan dönüştürülmüş su hem tesis içinde hem de dõşõnda bir takõm işlemlerde kullanõlõr.
2003/04 döneminde, tesisten çõkan arõtõlmõş sõvõnõn 13,800 milyon litresi süzgeçlerin temizlenmesi, iş alanlarõnõn yõkanmasõ, soğutma, buharlõ temizleme ve çevre düzenlemesi yapõlmõş alanlarõn sulanmasõ gibi günlük işler için tesis içinde kullanõlmõştõr. Eastern Arõtma Tesisi ilk olarak1995 yõlõnda 12 müşteriye dönüştürülmüş su satmaya başlamõştõr. 2003/04 döneminde tesisin 56 kilometre uzunluğundaki çõkõş boru sisteminden 33 kadar müşteri, ziraat, bahçecilik ve üzüm bağlarõnõ sulamak ya da golf sahalarõ ve spor alanlarõ sulamak amacõyla 1622 milyon litreden fazla dönüştürülmüş su, diğer bir değişle tesisten çõkan sõvõnõn %1,5 ini, satõn almõşlardõr. Gippsland a verilen dönüştürülmüş su 2004 yõlõ Haziran ayõnda Viktorya hükümeti Eastern Arõtma tesisinden alõnan dönüştürülmüş suyun Latrobe vadisine taşõnmasõ konusunda bir ön hazõrlõk çalõşmasõnõn yapõlacağõnõ ilan etmiştir. Bu ön çalõşma, tesisin işlediği sõvõnõn %80 kadarõnõ kullanabilecek kapasiteye sahip devasa bir alt yapõ çalõşmasõna yol açabilecektir. Bu çalõşma yaklaşõk 18 ayda tamamlanacaktõr. Onaylanmasõ durumunda, bu proje gereğince tesisten Latrobe vadisine kadar 135 kilometrelik bir boru hattõ döşemek gerekecektir. Hâlihazõrda kullanõlan ve su havzalarõndan gelen yüzey sularõnõn suyun yerine, Latrobe vadisindeki elektrik santrallerine, kâğõt endüstrisine ve yeni endüstrilere dönüştürülmüş su sağlanabilir. Uygun olarak arõtõlmõş su, zirai amaçlarla Macalister Sulama Bölgesinde kullanõlabilir Diğer girişimler Eastern Sulama Girişimi, Cranbourne- Five Ways bölgesinde pazar bahçeciliği, golf sahalarõ, hipodrom ve ek bir boru sistemiyle tuvalet ve bahçe sulama işinde kullanõlmak üzere yerleşim bölgelerine yõlda 5000 milyon litre su tedarik edecektir. Güney doğu Melbourne bölgesinde golf sahalarõ ve belediye rezervlerinin hõzla artmasõ, dönüştürülmüş su sulama, bahçecilik işleri, yerleşim bölgeleri oluşumu ve hatta endüstriyel alanlarõn da gelecekteki talep artõşõna katkõda bulunmasõyla, diğer su kaynaklarõnõn kullanõmõna alternatif oluşturan belirgin bir fõrsat yaratmaktadõr. Melbourne Water ve South East Water kurumlarõ söz konusu bölgede büyük bir dönüştürülmüş su kullanõmõ girişimi açõsõndan potansiyeli incelemektedir. Dönüştürülmüş su, yõllõk olarak kullanõlan yaklaşõk 200 milyon litre içme suyunun ve Eastern Arõtma Tesisi ile Mornington Yarõmadasõnda bulunan Boags Rocks bölgesinde kurulu South East arasõndaki hatta var olan projelerde kullanõlan 8000 milyon litre yeraltõ suyunun yerine geçebilir. Hedef olarak tespit edilen kullanõm alanlarõ arasõnda eğlence ve gezi amaçlõ alanlar, golf sahalarõ, Moorooduc alanõndaki narenciye bahçeleri ve üzüm bağlarõ yanõ sõra Boneo sulama alanõndaki sebze bahçeciliği bulunmaktadõr.
Su dönüşümü girişimleri batõ yakasõ Melbourne Water Western Arõtma Tesisi Melbourne kanalizasyonunun yaklaşõk %54 ünü, diğer bir deyişle günlük 500 milyon litre, işlemektedir. Tesisin başka amaçlarla kullanõlan Melbourne içme sularõnõn üçte biri kadarõnõn yerine geçecek yeterli dönüştürülmüş su üretme kapasitesi vardõr. 2003/04 döneminde tesisin sõnõrlarõ içerisinde kalan alanda otlak sulamasõ için 17,945 milyon litre su kullanõlmõştõr. Tesis içi dönüştürülmüş su kullanõmõ girişimleri 2005 yõlõ itibarõyla yõlda 37,000 milyon litre kadar ( tesisten çõkan toplam sõvõnõn %20 kadarõ ya da genel hedefimizin yarõsõndan fazlasõ) su kullanõr hale gelecektir. Melbourne Water su dönüşümünü artõrõp, sõvõ kalitesini artõrmak suretiyle Port Philip Körfezine giren nitrojen miktarõnõ azaltacak olan ve $124 milyon dolarlõk maliyeti olan devasa bir yenileme çalõşmasõna başlamaktadõr. Su dönüşümü girişimleri Werribee Turistik Bölgesine dönüşümlü su tedariki, Western Arõtma tesisinden bölgeye çekilen altõ kilometrelik boru hattõnõn tamamlanmasõnõ takiben 2003 yõlõnda başlamõştõr. Boru hattõnõn o bölgede gelişecek su talebini karşõlayabilecek yeterli kapasitesi vardõr. 2006/07 dönemi itibarõyla Werribee South bölgesinde bulunan yaklaşõk 130 çiftçiye 3000 milyon litreye kadar A Sõnõfõ su tedarik edilecektir. 2009 yõlõ itibarõyla ise yõlda 10,000 milyon litreden fazla dönüştürülmüş su potansiyeline sahiptir. Dönüştürülmüş su kullanõmõ, bölgede yapõlan sulamanõn daha evvelki temel kaynaklarõ olan Werribee nehri ve yeraltõ havzalarõnõ rahatlatacaktõr. Yerleşim Bölgeleri ve diğer gelişmeler Dönüştürülmüş suyun City of Wyndham bölgesi eteklerinde açõlan yeni yerleşim bölgelerine taşõnmasõnõ sağlayacak boru hattõ projelerini araştõrma safhasõndayõz. The Sanctuary Lakes yerleşim birimi golf sahasõnõ ve kamuya açõk alanlarõn sulanmasõ için yõlda 800 milyon litreden fazla içme suyu kullanmaktadõr. Kullanõlan içme suyu yerine dönüştürülmüş su kullanma potansiyeli mevcuttur. Bölgede dönüştürülmüş su kullanabilecek diğer projeler arasõnda Altona ve Lavertonda bulunan büyük endüstri ve ticaret alanlarõ sayõlabilir. Balliang boru hattõ Melbourne Water öncülüğünde yapõlan bir çalõşma 2003 ve 2004 yõllarõnda, Balliang Bölgesine dönüştürülmüş su sağlayacak bir ana boru hattõ potansiyelini araştõrmõştõr. Bu boru hattõ zirai ve bahçecilik üretimi belirgin bir şekilde artõracak olan yaklaşõk 10,000 hektarlõk kuru merayõ sulayacaktõr. Hükümet 2004 yõlõ sonunda Balliang bölgesinde bir tartõşma forumu düzenleyecek olup, bu girişimin potansiyel çevresel ve endüstriyel getirilerini, olasõ coğrafi sõnõrlarõ ve ticari anlamda kayda değer olup olmadõğõnõ araştõracaktõr.
Diğer su dönüşümü girişimleri Tesis içi su dönüşümü Yüksek kalitede dönüştürülmüş su elde ederken aynõ zamanda atõklarõ ana kanalizasyon sistemine taşõyan tesis içi su dönüşümü işlemi, kanalizasyon ana borularõndan akan sõvõnõn toplanõp daha sonra da arõtõlmasõ, demektir. Melbourne Water tesis içi su dönüşümü projesini Melbourne çevresinde bulunan parklarda denemiştir. Bu teknoloji giderek dikkate değer miktarda park ve kamuya açõk alanõn sulamasõnda kullanõlabilir ve Melbourne Water, City West Water ve City of Melbourne Belediyesi ile beraber bir takõm kilit projeler üzerinde çalõşmaktadõr. Artezyen depolarõ ve doldurma Artezyen dolumu işlemi suyun daha sonra yeniden çekilmek üzere yeraltõnda depolanmasõdõr. Dönüştürülmüş su, su seviyeleri ve kalitesi düşmekte olan yeraltõ rezervlerinin doğal durumlarõna döndürülmesi amacõyla da kullanõlabilir. Melbourne Water artezyen depolarõ ve kuyularõ oluşturmak için fõrsatlarõ değerlendirmekte olup, uygun olursa, elde ettiği bulgularõ çevre koruma amacõyla ya da/ve gelecekte kullanõlmak üzere, dönüşümlü suyu yeraltõnda depolama stratejilerinde kullanacaktõr. Suya duyarlõ yerleşim alanlarõ biçimleri İnşaat şirketleri, perakende su şirketleri ve yerel belediyelerle birlikte, olasõ etkileri en aza indirgemek amacõyla, yeni açõlan yerleşim alanlarõna suya duyarlõ düzenleme tekniklerinin dâhil edilmesini sağlamaya çalõşõyoruz. Bu teknikler arasõnda üçüncül boru sistemleri, evlere tuvalet kullanõmõ, bahçe sulama ve araba yõkama gibi işler için dönüştürülmüş su sağlama sayõlabilir. Ev içi su dönüşümü Banyo sularõnõn, duş ya da çamaşõr yõkamadan artan sularõn dönüştürülmesi gibi şeyler çok değerli olan içme sularõmõzõn boşa harcanmamasõna yardõmcõ olacaktõr. Perakendeci su şirketleri- City West Water, South East Water ve Yarra Valley Water- konutlarda kullanõlan suyun dönüştürülmesinden sorumludurlar. Ev içi kirli sularõn kullanõmõ hakkõnda daha fazla bilgi için EPA Victoria internet sayfalarõna bakabilirsiniz. (www.epa.vic.gov.au)