Bitki Morfolojisi Lab. 11 Meyve
Öğrenim Hedefleri Meyve tanımı ve meyve sınıflandırması, Kuru meyvelerin sınıflandırılması ve tanımları, Etli meyve, bakka ve druppa tanımı, Agregat meyve tanımı, Bileşik meyve tanımı, Meyvenin iç yapısı.
Meyve, ovaryumun döllenme sonucunda farklılaşıp, gelişmesiyle meydana gelir. Ovaryumun karpelleri perikarp (meyva kabuğu) haline ve ovaryum içindeki ovüller de tohum haline geçer. Meyvelerin sınıflandırılması Basit Meyveler Agregat meyveler Birleşik meyveler Etli meyveler -Bakka (Üzümsü) -Druppa (Eriksi) Kuru meyveler -Açılmayan kuru meyveler -Açılan kuru meyveler Çok pistilli bir çiçekten meydana gelen meyvalar. Rubus (Ahududu), Fragaria (Çilek) Bir çiçek durumundan (birçok çiçekten) meydana gelen meyvalar Ficus (İncir), Morus (Dut)
Açılamayan Kuru Meyveler Açılabilen Kuru Meyveler Nuks Legumen Karyops Folikül Aken Silikva Samara Silikula Şizokarp Kapsula Lomentum
Nuks Tek tohum taşıyan, perikarpı sert, açılamayan kuru meyve. (Corylus, Tilia). Familya: Fagaceae Cins: Quercus Tür: Quercus infectoria G.Olivier Türkçe İsim: Mazı Meşesi
Karyops Perikarp tohumun testası ile birleşiktir, birlikte büyür (Gramineae). Ovaryum üst durumludur.
Aken Perikap tohumun testasına sıkıca değer, fakat tohumdan ayrıdır. Alt durumlu bir ovaryumdan meydana gelir Samara Kanatlı, açılmayan bir kuru meyvadır (Fraxinus, Ulmus, Paliurus) Familya: Rhamnaceae Cins: Paliurus Tür: Paliurus spina-christi Mill. Türkçe İsim: Karaçalı (Compositae).
Şizokarp Sinkarp bir ovaryumdan meydana geldiği halde, karpellerin birleşme yerinden veya bölmelerinden yarılarak, her biri bir tohumlu kısmi meyvalara ayrılan kuru meyvalardır. Bu kısmi meyvalara merikarp adı verilir (Umbelliferae, Malva, Althaea, Acer). Familya: Apiaceae Cins: Foeniculum Tür: Foeniculum vulgare Mill. Türkçe İsim: Rezene
Lomentum Her bir bölümünde bir tohum bulunacak şekilde boğumlu olan ve bu boğumlardan kırılan kuru meyvalardır (Leguminosae ve Cruciferae).
Legümen Bir karpelden yapılmıştır, karpelin hem dikişi, hem de orta damarı boyunca açılır (Leguminosae). Familya: Fabaceae (Leguminosae) Cins: Cercis Tür: Cercis siliquastrum L. Türkçe İsim: Erguvan
Folikül Bir karpelden yapılmıştır, karpelin dikişi boyunca açılır. Çoğunlukla çok tohumludur (Consolida). Bazen bir tohum taşır (Illicium).
Silikva İki karpelden oluşur ve karpeller kenarları ile birleşmiştir. Bu iki dikiş arasında yalancı bir septum vardır. Boyu eninden çok misli uzundur (Cruciferae).
Silikula Boyu eninden en fazla 3 misli uzun olan kısa bir silikvadır (Cruciferae).
Kapsula İki veya daha fazla karpelden yapılmıştır, tek veya daha çok gözlüdür. Açılış şekline göre aşağıdaki isimleri taşır.
Kapsula: İki veya daha fazla karpelden yapılmıştır, tek veya daha çok gözlüdür. Açılış şekline göre aşağıdaki isimleri taşır. Septisit kapsula: Septumlardan açılır (Colchicum). Lokulisit kapsula: Karpellerin orta damarı boyunca, yani gözlerden açılır (Iris). Porisit kapsula: Deliklerle açılır (Papaver). Kapaklı kapsula (piksidyum): Düşen bir kapakla açılır (Hyoscyamus). Septisit kapsula Familya: Solanaceae Cins: Datura Tür: Datura stramonium L. Türkçe adı: Tatula, Şeytan elması
Porisit kapsula Familya: Papaveraceae Cins: Papaver Tür: Papaver rhoeas L. (Gelincik) Papaver somniferum L. (Haşhaş) Kapaklı kapsula (Piksidyum) Familya: Solanaceae Cins: Hyoscyamus Tür: Hyoscyamus niger L. Türkçe Adı: Karaban otu
MEYVANIN İÇ YAPISI Meyva kabuğu (Perikarp): 3 kısımdan oluşur, yaprak morfolojisi içerir. Ekzokarp üst epiderma, Mezokarp mezofil Endokarp alt epiderma Ekzokarp: Bir tabaka halindedir. Stoma ve tüyler taşıyabilir. Mezokarp: Parenkimadan oluşur. Salgı sistemi, İletim demetleri, taş hücreleri, kristal ve nişasta da görülür. Endokarp: Genellikle taş hücreleri halinde odunlaşmıştır.
Familya: Apiaceae Cins: Foeniculum Tür: Foeniculum vulgare Mill. Türkçe İsim: Rezene
Meyve enine kesit (Foeniculum vulgare)
Familya: Fagaceae Cins: Quercus Tür: Quercus infectoria G.Olivier Türkçe İsim: Mazı Meşesi ÇİZİMLERİ YAPILACAK MEYVE BİLGİLERİ Familya: Fabaceae (Leguminosae) Cins: Cercis Tür: Cercis siliquastrum L. Türkçe İsim: Erguvan NUKS Familya: Rhamnaceae Cins: Paliurus Tür: Paliurus spina-christi Mill. Türkçe İsim: Karaçalı LEGÜMEN SAMARA