Doğal Gaz Dağıtım Sektöründe Kurumsal Risk Yönetimi Mehmet Akif DEMİRTAŞ Stratejik Planlama ve Yönetim Sistemleri Müdürü İGDAŞ 29.05.2013
İÇERİK Risk, Risk Yönetimi Kavramları Kurumsal Risk Yönetimi (KRY) İGDAŞ ta Kurumsal Risk Yönetimi Metodolojisi Sonuç
RİSK TANIMI Riskleri tanımak ve tanımlamak kurumsal yönetimin etkinliğini artırır Risk, tehditlerin bir organizasyonun strateji ve hedeflerine ulaşmasında engel teşkil etmedeki etkisi ve olasılığıdır. Risk potansiyel bir değer kaybı ya da kazancın optimum sınırların altında kalmasıdır. Kısacası, risk bir şirketi mevcut varlıklarını korumaktan ya da hisse değerini artırmaktan alıkoyan her şeydir. Kurum getiri için riskleri göze almalıdır.
RİSK VE RİSK YÖNETİMİ RİSK Risk, kurum genelindeki seçimler ve kararlar sonucunda karşılaşılacak kayıp ve kazançlara ilişkin belirsizliklerdir. RİSK YÖNETİMİ Tehlike ve fırsatlar ile ilgili alınan kararların etkilerini belirleme, önceliklendirme, azaltma ve ölçmeyi mümkün kılarak organizasyonda istikrar sağlayan bir mekanizmadır.
KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ Kurumsal Risk Yönetimi, kurumu etkileyebilecek potansiyel olayları tanımlamak, riskleri kurumun risk alma iştahına uygun olarak yönetmek, kurum hedeflerine ulaşması ile ilgili olarak makul bir derecede güvence sağlamak amacı ile oluşturulmuş; kurumun yönetim kurulu, üst yönetimi, ve diğer tüm çalışanları tarafından etkilenen ve stratejilerin belirlenmesinde kullanılan, ve kurumun tümünde uygulanan sistematik bir süreçtir. * * COSO
RİSK YÖNETİMİ KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ Risklerin silolar halinde ayrı takip edilmesi Risklerin ayrı ayrı değerlendirilmesi Operasyonlardaki risklere ağırlık verilir Değerleri koruma odaklıdır Kurumun belli birimleri / kişileri risk yönetimine katılır. Risklerin sistematik ve ortak bir yapıda takip edilmesi, birleştirilmesi Risklerin birbirleriyle olan ilişkisinin ve etkileşiminin de göz önünde bulundurulması Risklerin stratejiler ile bağlantılı olarak yönetilmesi sağlanır Değerleri koruma ve değer artırma odaklıdır Kurumun tamamı risk yönetimine katılır
İGDAŞ KRY UYGULAMASI PROJE ADIMLARI I. PLANLAMA II. KRY OLGUNLUK SEVİYESİNİN TESPİTİ III. KRY ÇERÇEVESİNİN GELİŞTİRİLMESİ IV. KRY UYGULAMASI
KRY OLGUNLUK MODELİ Bir defaya mahsus/düzensiz; öncelikli olarak kişisel kahramanlıklara, yetkinliklere bağlı 1: Düşük Farkındalık Olumsuz olaylara uzmanlarca verilen tepki, küçük risk grupları için tahsis edilen ayrı roller, tipik olarak ;finans, sigorta, uyum Üst Yönetim sorumluluklarının farkında, politikalar, prosedürler ve risk otoriteleri tanımlanmış ve duyurulmuş, iş fonksiyonu Niteliksel, Reaktif 2: Sınırlı 3: Yukarıdan Aşağıya Olumsuz olaylara entegre yanıt, Performans metrikleri ile bağlantılı durumda, Yönetime bildirimler hızlı, Kültürel dönüşüm Başlamış, Aşağıdan Yukarı, Proaktif Karar verme sürecine dahil edilmiş, Kurumsal risk yönetim süreçlerine uyumluluk teşvik edilmekte, Zekice risk alma Sürdürülebilir, Risk yönetimi herkesin işidir 4: Sistematik 5: Risk Zekasına Sahip Getirisi Olmayan Risk Getirisi Olan Risk
İGDAŞ KRY OLGUNLUK SEVİYESİ GÖRÜŞMELERİ Şirket in en önemli riskleri Risk algısı Mevcut risk yönetimi faaliyetleri Mevcut durum analizi ve tasarım tartışmaları için İGDAŞ bünyesinde tüm birim yöneticileri ile görüşülmüştür.
OLGUNLUK SEVİYESİ TABLOSU - ÖRNEK Temel İlkeler Düşük Farkındalık Sınırlı Yukarıdan Aşağıya Sistematik Risk zekasına sahip Üst seviyedeki tutum, gözetim ve sorumluluklar Yönetimin rol ve sorumlulukları Riskin ortak tanımı Ortak risk çerçevesi Ortak risk altyapısı Riskten sorumlu yönetim Tarafsız güvence ve gözetim İş birimlerinin sorumluluğu Tüm organizasyona hizmet veren birimlerin desteği
İGDAŞ STRATEJİLERİ STRATEJİLER S-1. HİZMET KALİTESİNİ GELİŞTİREREK MÜŞTERİ MEMNUNİYETİNİ ARTIRMAK S-2. GÜÇLÜ FİNANSAL YAPININ, MALİYETLERİ AZALTARAK DEVAMININ SAĞLANMASI S-3. GÜÇLÜ FİNANSAL YAPININ, GAZ SATIŞLARINI VE DİĞER GELİRLERİ ARTIRARAK DEVAMININ SAĞLANMASI S-4. KURUMSAL YÖNETİM SİSTEMİNDE MÜKEMMELLEŞMEK (sistem geliştirme ve temel yaklaşımların iyileştirilmesi çalışmaları) S-5. ÇALIŞANLARIN MEMNUNİYET DÜZEYLERİNİ ARTTIRMAK İlişkili Etki Kriteri Müşteriler Mali Mali Kurumsal Yönetim Etik Çalışanlar S-6. YENİLİKÇİLİK VE TASARIM KAPASİTESİNİ GELİŞTİREREK BİLGİ VE TEKNOLOJİ LİDERLİĞİNİ GÜÇLENDİRMEK (Teknoloji, know-how, tasarım, inovasyon, dış yatırımlar) S-7. FİZİKİ VE OPERASYONEL YAPININ GÜÇLENDİRİLEREK RİSKLERE DUYARLI HALE GETİRİLMESİ (güvenlik) S-8. ULUSAL ve ULUSLARARASI ALANDA SAYGIN KONUMUMUZU GÜÇLENDİRMEK (Toplumsal algıyı / imajı etkin yönetmek) Yenilikçilik- Inovasyon Operasyon ve Güvenlik Kurumsal Algı ve İtibar
Finansal Riskler Kur Faiz Oranı Likidite Kredi Finansal Enstrümanlar Yatırım Portföyü Sigorta Hisse Değeri Emtia Değeri RİSKLERİN BELİRLENMESİ Operasyonel Riskler Müşteri Memnuniyeti Hukuki Sorunlar İnsan Kaynakları Bilgi Teknolojileri Ürün Hizmet Geliştirme Bilgi Güvenliği Verimlilik Ürün Hizmet Kapasite Fiyatlandırma Süreç Yönetimi Çalışan Bağlılığı Ortaklık Vergi Konsantrasyon Yetki ve Limit İş Durması Tedarik Ürün Hizmet Kalitesi Performans Yönetimi Çevre Sağlığı İletişim Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Marka Yönetimi Stratejik Riskler Yatırım Değerlendirme Bütçe ve Planlama İş Modeli Organizasyonel Yapı İş Portföyü Dış Çevre Riskleri Rakip Yasa ve Düzenlemeler Hissedar Politik Ekonomik Müşteri Trendleri Değişim Yönetimi Doğal Afet Sektör
Etki RİSK DEĞERLENDİRMESİ 7 6 2, 22 52 5 3, 6, 8, 10, 11 28, 29, 32, 34, 36, 59 26, 56, 61 60, 67 4 3 7, 10 33, 55, 57 5, 20, 25, 27, 30, 35, 38 14, 18, 49 23, 53 39 1 2 24 1 0 0 1 2 3 4 5 6 7 Riske Açıklık
SONUÇ İGDAŞ Kurumsal Risk Yönetimi ( KRY ) Projesi kapsamında ; Doğal Gaz Dağıtım sektöründe faaliyet gösteren bir enerji şirketinde KRY Metodolojisi sistematik şekilde yayılım sağlanarak tamamlanmış ve hedeflerle yönetim sistemine entegre edilerek takibi yapılmaktadır.
TEŞEKKÜRLER!...