ÖNKOL VE ELİN ARKA YÜZ KASLARI (Regio antebrachi posterior,regio carpalis posterior,regio dorsalis manus) E. Savaş Hatipoğlu Bu derste ön kolun yan ve arka tarafında bulunan kaslar ile elin dorsal tarafı öğrenilecektir. YÜZEYEL OLUŞUMLAR N.cutaneus antebrachii posterior : Ön kolun arka yüzünde deri altında bulunan bir sinir olup nervus radialisin dalıdır.deride dağılır. Ramus superficialis nervi radialis : El sırtının radial yarısında deride dağılan sensitif bir sinirdir. Ramus dorsalis manus nervi ulnaris : El sırtının ulnar yarısında deride dağılır, nervus ulnarisin dalıdır. Rete venosum dorsale manus : Parmaklardan gelen küçük venler toplanarak metacarpal kemiklerin başcıkları hizasında birleşerek Vv.intercapitulares ismini alırlar.elin dorsal yüzüne çıkarak baş parmak hizasında vena cephalica ya, küçük parmak ve diğer parmakların dorsal yüzü hizasından gelenler vena basilica ya dökülürler. ÖNKOLUN DIŞ TARAFINDA BULUNAN KASLAR M. brachioradialis: Başlama yeri: Crista supraconylaris lateralis humeri'nin 2/3 üst parçasından başlar. Sonlanma yeri: Processus styloideus radii'nin tabanında sonlanır. Siniri:N.radialis. İşlevi: Önkola fleksiyon yaptırır. M. extensor carpi radialis longus: Başlama yeri: Crista supracondylaris lateralis humeri'nin 1/3 alt parçasından başlar. Sonlanma yeri: Kasın uzun kirişi retinaculum musculorum extensorum'un altından geçerek, ikinci metakarpal kemiğin tabanın arka yüzüne yapışarak sonlanır. Siniri: N.radialis. İşlevi:Ele ekstensiyon ve abduksiyon yaptırır. halindedir. ÖNKOLUN ARKA TARAFINDA BULUNAN KASLAR Bu tarafta bulunan kaslar YÜZEYEL GRUP ve DERİN GRUP olmak üzere iki tabaka
YÜZEYEL GRUP KASLAR M. extensor carpi radialis brevis: Sonlanma yeri:kas kirişi retinaculum musculorum extensorum'un altından geçerek, üçüncü metakarpal kemiğin tabanının arka yüzüne yapışarak sonlanır. İşlevi:Ele ekstensiyon ve abduksiyon yaptırır. M. extensor digitorum: Sonlanma yeri:kasın dört tane olan sonlanma kirişleri, retinaculum musculorum extensorum'un önünden geçerek, iç dört parmağa doğru uzanır. Dorsum manus'ta (el sırtı) küçük, yüzük ve orta parmağa giden kirişler birbirine fibröz bantlar ile bağlıdır (connexus intertendinei). İşaret parmağına giden kirişin medial kenarı, m.extensor indicis'in kirişine bağlanır. Her bir parmağın dorsal yüzünde, ekstensor kiriş genişleyerek dorsal aponörozu oluşturur. Dorsal aponöroz, proksimal interfalangeal ekleminin yanında üç parçaya ayrılır. Orta parça orta falanksın tabanında sonlanır. Yan parçalar ise distal falanksın tabanında sonlanır. Dorsal aponöroz, mm.interossei ve mm.lumbricales'in kirişleri için de sonlanma yeri oluşturur. İşlevi:İç dört parmağa articulatio metacarpophalangealis'te ekstensiyon ve ele ekstensiyon yaptırır. İşaret parmağına ait kirişin diğer kirişler ile bağlantısı olmadğı için, işaret pamağı geniş bir hareket olanağına sahiptir. Üçüncü, dördüncü ve beşinci parmakların kirişleri fibröz bantlar (connexus intertendinei) ile birbirine bağlıdır. Bundan ötürü adı geçen parmaklar fleksiyonda iken, içlerinden bir tanesini tam ekstensiyona getirmek olanaksızdır. M. extensor digiti minimi: Sonlanma yeri: Kasın kirişi retinaculum musculorum extensorum'un önünden geçer. İki parçaya ayrılan kiriş küçük parmak üzerinde dorsal aponörozda sonlanır. Siniri:N.radialis'in derin dalı. İşlevi:Articulatio metacarpophalangealis'te küçük parmağa ekstensiyon yaptırır. M. extensor carpi ulnaris:
Sonlanma yeri: Kas kirişi retinaculum musculorum extensorum'un altından geçerek, beşinci metakarpal kemiğin tabanının arka yüzüne tutunarak sonlanır. İşlevi: Ele ekstensiyon ve adduksiyon yaptırır. M. anconeus: Üçgen şeklinde bir kas olup, dirsek ekleminin arka yüzünde yer alır. Başlama yeri: Epiconylus lateralis humeri'nin arka yüzünden başlar. Sonlanma yeri: Olecranon'un dış yüzüne tutunarak sonlanır. Siniri: N.radialis. İşlevi: Dirsek ekleminin ekstensiyonunda m.triceps brachii'ye yardım eder. DERİN GRUP KASLAR M. supinator: Başlama yeri: Epicondylus lateralis humeri, ligamentum collaterale radiale, ligamentum anulare radii ve crista musculi supinatoris'ten başlar. Sonlanma yeri: Radius'un 1/3 üst parçasının dış, arka ve ön yüzlerine tutunarak sonlanır. İşlevi:Önkolun supinasyonuna yardım eder. M. abductor pollicis longus: Başlama yeri: Corpus radii ve corpus ulnae'nin orta parçasının arka yüzünden ve membrana interossea'dan başlar. Sonlanma yeri: Kasın kirişi retinaculum musculorum extensorum'un önünden geçerek, birinci metakarpal kemiğin tabanının arka yüzüne tutunarak sonlanır. İşlevi: Articulatio carpometacarpalis pollicis te başparmağa abduksiyon ve ekstensiyon yaptırır. M. extensor pollicis brevis: Başlama yeri: Radius'un arka yüzü ve membrana interossea'dan başlar. Sonlanma yeri: Kasın kirişi retinaculum musculorum extensorum'un altından geçerek, başparmağa ait proksimal falanksın tabanının arka yüzüne tutunarak sonlanır. İşlevi:Articulatio metacarpophalangealis'te başparmağın proksimal falanksına ekstensiyon yaptırır.
M. extensor pollicis longus: Başlama yeri: Ulna'nın 1/3 orta parçasının arka yüzünden ve komşu membrana interossea'dan başlar. Sonlanma yeri: Kasın kirişi retinaculum musculorum extensorum'un altından geçerek, başparmağa ait distal falanksın tabanının arka yüzüne tutunarak sonlanır. İşlevi: Başparmağın distal falanksını gerer. M. extensor indicis : Başlama yeri: Ulna'nın arka yüzü ve membrana interossea'dan başlar. Sonlanma yeri: Kasın kirişi m.extensor digitorum'un kirişi ile birlikte retinaculum musculorum extensorum'un önünden geçerek işaret parmağının dorsal aponörozunda sonlanır. İşlevi: Articulatio metacarpophalangealis'te işaret parmağına ekstensiyon yaptırır. FOVEA RADIALIS (ANATOMI ENFIYELIĞI) : Elbileğinin dış tarafında bulunan bir deri çöküntüsüdür. Fovea radialis olarak isimlendirilen bu çukur, iç taraftan m.extensor pollicis longus'un kirişi, dış taraftan m.abductor pollicis longus ve m.extensor pollicis brevis'in kirişleri ile sınırlanır. Fovea radialis'in tabanında os scaphoideum yer alır. Bu çukur içinde a.radialis'in pulzasyonu hissedilebilir. ÖNKOLDA BULUNAN ÖNEMLI FASYALAR: Fascia antebrachii: Derin fasyanın bir parçası olup önkol kaslarını sarar. Kasların arasına çeşitli bölmeler gönderir. Önkolun alt bölümünde kalınlaşarak, flexor ve ekstensor kasların kirişleri üzerinde retinaculum musculorum flexorum ve retinaculum musculorum extensorum isimli bantları oluşturur. Fascia dorsalis manus: Önkol fasyasının devamı olup, el sırtında bulunan yapıları örter. Membrana interossea: Radius ile ulna'nın margo interosseus'ları arasında uzanan ince ve sağlam bir zardır. Retinaculum musculorum extensorum: Derin fasyanın kalınlaşmış bir şekli olup bileğin arka tarafında bulunur. Uzun ekstensör kasların kirişlerini bilek üzerinde tesbit eder. Radius ve ulna'nın alt parçalarının arka yüzündeki olukların üzerini örterek, uzun ekstensör kas kirişlerinin geçmesi için altı ayrı
tünele ayırır. Her tünel sinovial bir kılıf ile döşelidir. Retinaculum musculorum extensorum'un alt yüzünden kemiklere doğru uzanan fibröz uzantılar, bir tüneli diğerinden ayırır. Retinaculum musculorum extensorum içte; os pisiforme ve hamulus ossis hamati'ye, dışta; radius'un alt ucuna tutunur. Retinaculum musculorum extensorum'un üst ve alt kenarları, önkol ve elin derin fasyası ile devam eder. ELBILEĞININ ARKA YÜZÜNDEKI OLUŞUMLAR Retinaculum musculorum extensorum'un arkasından geçen oluşumlar: İçten dışa doğru; Ramus dorsalis nervi ulnaris, V.basilica, V.cephalica, Ramus superficialis nervi radialis Retinaculum musculorum extensorum'un önünden geçen oluşumlar: İçten dışa doğru; M.extensor carpi ulnaris'in kirişi, M.extensor digiti minimi'nin kirişi, M.extensor digitorum ve m.extensor indicis'in kirişleri, M.extensor pollicis longus'un kirişi, M.extensor carpi radialis longus ve brevis'in kirişleri, M.abductor pollicis longus ve m.extensor pollicis brevis'in kirişleri. Her bir kas kirişi ayrı bir sinovial zarla sarılıdır. Ekstensör kas kirişleri altı ayrı kompartmanda yer alırlar. retinaculum musculorum extensorum'un alt yüzünden çıkan fibröz uzantılar, altta bulunan radius ve ulna'ya tutunur. Böylece ekstensör kas kirişlerinin geçmesi için altı adet kompartman oluşur. Her bir kompartmanda retinaculum musculorum extensorum'un yukarı tarafından başlayıp aşağı tarafına doğru uzanan sinovial zarlar bulunur. Mm. interossei dorsales: Başlama yeri: Birinci-ikinci, ikinci-üçüncü, üçüncü-dördüncü ve dördüncü-beşinci metakarpal kemiklerin birbirine bakan yüzlerinden başlarlar. Sonlanma yeri: M.interosseus dorsalis 1, işaret parmağının proksimal falanksının tabanının dış tarafına tutunur. M.interosseus dorsalis 2, orta parmağın proksimal falanksının tabanının dış tarafına tutunur. M.interosseus dorsalis 3 aynı kemiğin tabanının iç tarafına tutunur. M.interosseus dorsalis 4, yüzük parmağının proksimal falanksının tabanının iç tarafına tutunur. Ayrıca bütün Mm.interossei dorsales, hareket ettirdikleri parmakların dorsal aponörozlarında sonlanır. Siniri: N.ulnaris'in derin dalı. İşlevi: Articulationes metacarpophalangeales'te parmakları orta parmaktan uzaklaştırır (abduksiyon), aynı eklemde parmaklara fleksiyon ve articulationes interpahalangeales'te parmaklara ekstensiyon yaptırırlar.