6σ Temel bilgilendirme Müşteri odaklılık Süreç Yönetimi Veri
6σ Tanımlar Değişkenlik =Prosesin her zaman aynı sonucu (çıktıyı Y ) elde etmemesidir. Bazı değişkenlikler her proseste yer almaktadır. Değişkenlik doğrudan müşteriyi etkiler. Müşteri ortalama çıktıyı fark etmez.
6σ Tanımlar Sigma Yunanca bir harftir. Standart sapmanın simgesidir. {Standart sapma istatistiksel olarak bir dağılma, yayılma, ölçüsüdür.} {Sapma, değişkenliğin istatistiksel ölçüsüdür.} Her bir milyon olasılıkta ya da işlemde, sadece 3,4 hata yapmaya eşdeğer süreç performans düzeyidir.
6σ Tanımlar Kelime anlamı olarak sigma, sürecin müşteri beklentilerini karşılayacak mükemmellikten ne kadar uzakta olduğunu gösteren istatistiksel bir terimdir.
6σ Tanımlar Ölçüt: DPMO Hedef: 6-sigma 6 Sigma yaklaşımı Metodoloji Felsefe: Araçlar: İstatistiksel Yöntemler
6σ Tanımlar Felsefe : Performans sınırlamasının (düşüklüğünün) kök nedeni değişkenliktir. Kuruluştaki tüm değişkenlikleri ortadan kaldırarak (kültürel değişim): -Doğru ürün veya hizmeti temin etmek -Zamanında temin etmek -Doğru fiyatta temin etmek -Hatasız ürün/ hizmet -Verimli ve müşteri memnuniyeti
6σ Tanımlar Hedef : Bir sürecin 6 sigmas ının( değişkenliğin standart sapmalarının) müşterinin istekleri doğrultusunda belirlenmiş sınırlar içersine çekilmesini gerçekleştirerek, değişkenliği azaltmak ya da daraltmaktır. Hatanın ortaya çıkabileceği her 1 milyon durumda, 3.4 kusur.
6σ Tanımlar Diğer bir ifade ile dünya çapında bir performans.
6σ Tanımlar Metodoloji: İki ana tamamlayıcı yöntem bulunmaktadır ; 1. DMAIC: Define, Measure, Analyze, Improve, Control (Tanımla,Ölç,Analiz et,iyileştir,kontrol et = TÖAİK) 2. DMADV (DFSS): Define, Measure, Analyze, Design, Verify (Tanımla, Ölç, Analiz et, Tasarla, Doğrula)(6 Sigma için tasarım)
6σ Tanımlar Araçlar: 6 Sigma yaklaşımında çok sayıda araçlar kullanılır. Bir sürecin 6 sigmas ının ( değişkenliğin standart sapmalarının ) müşterinin istekleri doğrultusunda belirlenmiş sınırlar içersine çekilmesini gerçekleştirerek,değişkenliği azaltmak ya da daraltmaktır.
6σ Tanımlar Altı Sigma uygulamasında birçok araç kullanır. Bu araçlar dikkatle seçilmeli ve sektöre, şirkete ve bu alanda çalışan kişilere uygun olarak adapte edilip, kullanılmalıdır. Müşterinin Sesi / Süreç Yönetimi / Balanced Scorecard / Sürekli İyileştirme / Deney Tasarımı / Değişkenlik Analizi / Süreç Tasarımı / İPK / Ölçüm Sistemi Analizi
6σ Tanımlar Tanımla Ölç Analiz et İyileştir Kontrol et Yetişkin Öğrenme Modeli Süreç Haritalaması Çok Değişkenli Değişken DOE (Değişken deney tasarımı) EVOP Proje Yönetimi Neden & Sonuç Matrisi Korelasyon Oransal DOE Tepki Yüzeyi DOE Bilgisayar Araçları Balıkkılçığı Diyagramı Regresyon Tam ve 2 k Factoryel DOE Çoklu Regresyon Betimsel İstatistik İstatistiki Analiz Hipotez Testleri İleri Düzeyde DOE Geçiş Planları Yalın Araçlar ANOVA Lojistik Regresyon Kontrol Planları MSA(ÖSA) FMEA(HTEA) İPK Yeterlilik Kontrol Yöntemleri
6σ Tanımlar NE :Kuruluşun tüm süreçlerinde mükemmeli hedefleyen iş yapış şekli. NASIL :Tüm değişkenlikleri sistemli biçimde azaltarak, mevcut süreç / ürünleri (gerekirse yeniden tasarlayarak)iyileştirerek. Sonuç : Hataları yok etmek ve zaman ile para tasarrufu sağlamak.
6σ Tanımlar Hedef : 6 Sigma Altı sigma metodolojisinde süreç performansı, süreç sigma düzeyi ile değerlendirilmektedir. Proses Yeteneği Milyonda Hata ANLAM 1,5 σ 500,000 Üretimin % 50'si çöpe atılmaktadır. 2 σ 308,537 Üretimin yaklaşık % 31'i çöpe atılmaktadır. 3 σ 66,807 Milyon adet uçuşun 66807'si hatalıdır. 4 σ 6,210 Milyon adet ameliyatın 6210'u yanlış yapılmaktadır. 5 σ 233 Milyon adet haberin 233 adedi yanlış verilmektedir. 6 σ 3,4 Milyon saat içerisinde 3,4 saat elektrik kesintisi olmaktadır.
6σ Tanımlar 6σ nın birçok tanımı bulunmaktadır.bunlar; Altı Sigma metodolojisi; istatistiksel hesaplamalara dayanan, süreç değişkenlerine odaklı, süreç performansı hakkında bilgi sağlayan bir kalite yönetim aracıdır. veya; İş başarısını sağlamak, sürdürmek ve maksimize etmek için kullanılabilecek kapsamlı ve esnek bir sistemdir.
6σ Tanımlar Altı Sigma, sadece müşteri ihtiyaçlarının yakından anlaşılması, olayların, verilerin ve istatistik analizlerin sistematik kullanımı ve iş süreçlerinin yönetimi,iyileştirilmesi ve tekrar yapılandırılmasına özel önem verilmesi ile sağlanabilir. Gerçeğe dayalı yönetim Müşteri odaklılık Sürece odaklanma, yönetme, iyileştirme Güçlü işbirliği Tepkisel alışkanlıktan, önleyici yaklaşıma geçiş
-7-6 -5-4 -3-2 -1 0 1 2 3 4 5 6 7 6σ Sigma = = Standart Sapma ( xi x) n 1 2 + / - 1 arası + / - 2 arası + / - 3 arası + / - 4 arası + / - 5 arası + / - 6 arası 68.27 % 95.45 % 99.73 % 99.9937 % 99.999943 % 99.9999998 % 317300 ppm dışarıda 45500 ppm 2700 ppm 63 ppm 0.57 ppm 0.002 ppm
6σ Sigma seviyesi Hata oranı (ppm) Kalite Maliyeti Kuruluşun durumu 6 3.4 < ciro nun %10 Dünya Şirketi 5 233 Ciro nun %10 - %15 4 6210 Ciro nun %15 - %20 Ortalama şirket 3 66807 Ciro nun %20 - %30 2 308537 Ciro nun %30 - %40 İflas (rekabet edemez)
6σ Kuruluşların çoğu düşük sigma seviyesine sahip, çünkü; Yanlış şeyleri ölçülmektedir. Zayıf sorun çözme becerisi (Deneme yanılma yöntemi ile çalışma alışkanlığı) Sorun çözme yöntemi : Yangını söndürme! ve Yangınla mücadelenin ödüllendirilmesi Kontrol ve yinelenen iş yöntemini uygulamak Geçmişteki başarılardan dolayı kibirlenme Kalite çok pahalı bir şeydir zihniyeti Birbirlerinden kopuk çalışan bölümler (zayıf işbirliği)
6σ Çalışanlar(kimyasal tepkime) Liderlik (O 2 ) Projeler (Yakıt) Altı sigma'nın gerçekteki hedefi, sıfır hatadır ve bu hedefe ulaşmak için konusunda sistematik istatistiksel bir yaklaşım ortaya koyar. Bu yaklaşımı da, *hedeflerle yönetim, *stratejik yönetim, *organizasyon yapılanması, *proje, *çalışanlar ve *liderlik gibi yaklaşımlarla beslenir. İstatistik (Kıvılcım)
Statistical background A S L Tolerans + / 3 Ü S L 0. 001 p p m 1350 p p m 1350 p p m 0. 001 p p m Hedef = m + / 6
Altı Sigma 6σ 6 sigma; - Hata veya yeniden işleme oranlarının hesaplanmasında önceden öngörülmeyen ve uzun vadeli sorunlara ve, - Süreçte kaymaya müsaade eder.
Statistical background A S L Tolerans 1. 5 Ü S L 0 p p m 3. 4 p p m 66803 p p m 3. 4 p p m m + / 6
6σ Birim başına hata (DPU: Defect per unit -): Bir süreç veya ürünün kalite niteliğinin (attributes) standartlar baz alınarak iyi / kötü veya kabul / red olarak değerlendirilmesi sonrası elde edilen sonuçtur. DPU = Hatlı birim sayısı / Toplam ürün sayısı Başarı oranı(yield):süreç adımları boyunca doğru biçimde işlem gören toplam birim sayısı. Toplam süreç verimliliği TSV(RTY=Rolled throughput yield) :Bir seferinde ara adımlarda hiçbir hata olmaksızın ürün üretme olasılığını verir. DPMO (Milyonda hata olasılığı :Defect Per Million Opportunities):Bir ürün ya da süreçte hatanın ortaya çıkabileceği her 1 milyon durumdan kaç tanesinde kusur oluştuğunu gösterir. DPMO = {Kusur sayısı /(Birim ürün başına kusur fırsatı sayısı x Ürün sayısı)}x 1.000.000
ASL USL -6 +6 Ortalama Yield 99.9999996% Hata = 0.002 PPM
ASL = 16 USL = 20 = 0.33-6 +6 Ortalama = 18 Yield 99.9999996% Hata = 0.002 PPM
1.5 LSL = 16 USL = 20 = 0.33-6 +6 Ortalama = 18
1.5 ASL = 16 USL = 20 = 0.33-6 +6 Ortalama = 18
6σ Proje seçimi: Başarılı seçilmiş 6 sigma projesinin özellikleri; Amacı,kapsımı iyice tanımlanmış, Kuruluşun stratejik ve yıllık faaliyet planları ile bağlantısı (kuruluşun iş öncelikleri ile ilişkili) kurulmuş, Kuruluşun hedeflerine önemli iyileştirme sağlayacak(örneğin süreç performansında %50 den fazla iyileştirme), Proje tamamladığında,kuruluşa parasal kazanç sağlayacak Proje sonuçları sonuçlar ölçülebilir olmalıdır.
6σ Proje seçimi: Proje önceliklendirme kriterleri: Doğrudan kazanç etkisi Müşteriye (dış) etkisi Dolaylı Kazanç etkisi Veri erişimi Zorluk derecesi Proje süresi,v.b.
6σ Özetle; sürecin verimini ve etkinliğini arttıracak, en yüksek müşteri memnuniyetini en uygun maliyetle sağlayacak projeler seçilir.
6σ Proje ekip üyelerinin seçimi: -İyileştirilecek süreci en iyi tanıyan ve/veya müşteriyle en iyi bağlantıyı kuran kimdir? -Sorun hakkında en fazla bilgisi olan ve /veya veriler en kolay ulaşan kimdir? -Proje boyunca ne tür yetkinlikte üyelere ihtiyaç vardır? -Projeden en doğrudan etkilenecek grup ya da işlevler hangisidir? - düzeyde gereksinim duyulacaktır?..vb.
6σ organizasyonu Şampiyon (sponsor) İyileştirme projesini izleyen üst düzey yöneticisidir. -Yönetimleri altındaki iyileştirme projelerinin genel hedeflerini saptamak ve hedeflerin kuruluşun iş öncelikleriyle uyumlu olduğundan emin olmak -Projeler için kaynak bulmak -Gerektiğinde, projenin yönünü ya da kapsamı konusunda yol göstermek, yapılacak değişiklikleri onaylamak -Ekibi, üst yönetim önünde temsil etmek ve ekibin savunuculuğunu yapmak -Ekip içi ya da ekip ile dış ortam arasında oluşan sorunları ve tekrar eden çalışmaları ortadan kaldırmada yardımcı olmak -Projenin bitiminde, projenin sorunsuz biçimde devredilmesini sağlamak amacıyla, süreç sahipleri ile çalışmak
6σ organizasyonu Kara kuşak: 6 Sigma araçlarını çok iyi bilen, takımları oluşturup, yöneten kadrolardır. Kara kuşak adayının öncelikle üzerinde çalışacağı bir proje belirlenmeli (sorun tanımlanır, hedefler konur) Uzman Kara Kuşak ya da dış eğitim kuruluşları tarafından eğitim alır. Bir hafta eğitim, üç hafta uygulama olmak üzere, dört kez tekrarlanan, toplam dört aylık süre boyunca bu proje üzerinde aday olarak çalışır. Projeyi/ projeleri başarı ile tamamlayan aday kara kuşak unvanını alır.
6σ organizasyonu Kara kuşak ın özellikleri; 1-Yeni fikirler öğrenmeye istekli 2-Ekip çalışmasına yatkın 3-Değişim başlatma isteği olan 4-Gözlemci 5-Saygı duyulan 6-Kendisini motive edebilen
6σ organizasyonu Yeşil kuşak: 6 Sigma ölçüm araçlarını iyi bilen, diğer araçlar hakkında genel bilgi sahibi, takım elemanlarıdır. Uzman kara kuşak: Altı Sigma ile ilgili her konuda en üst düzey teknik bilgiye sahip uzmandır Teknik danışman olarak çalışır. Kara kuşaklar arasından seçilir. Yeni kara kuşakları belirler. Bu görev, 6 Sigma çalışmalarınıın başlangıcında dış kuruluşlardan bir danışman tarafından yürütülebilir
6σ organizasyonu Uzman Kara Kuşağın görevleri; Proje ekiplerine başta istatistik yöntemlerin seçimi ve kullanımı olmak üzere her konuda teknik destek sağlamak, Şampiyon(sponsor) ile birlikte, projelerin tamamlanma sürelerinin belirlenmesinde yardımcı olmak, Altı Sigma konusunda eğitim vermek, çalışanları bilgilendirmek yolu ile 6 Sigma nın kuruluşun çapında benimsenmesine katkı sağlamak,
6σ - Organizasyonel görev ve sorumluluklar Özet Şampiyon Kara kuşak Yeşil kuşak Projeleri seçmek Kaynakları sağlamak 6 Sigma projelerinde tam zamanlı olarak çalışmak Proje ekiplerine liderlik yapmak 6 Sigma projelerinde yarım zamanlı olarak çalışmak Kara kuşak eğitimlerinin % 50 sini almak Engelleri kırmak 4-6 proje / yıl Kendi alanlarındaki bazı projelerde liderlik yapmak İlerlemeleri izlemek Sonuçları duyurmak Ekiplere teknik destek sağlamak Projenin dönüm noktalarını izlemek Proje sonuçların rapor etmek Ekip üyelerine teknik destek vermek
6σ TÖAİK Kontrol et Tanımla İyileştir Ölç Analiz et
6σ TÖAİK Tanımla (Sorunun kaynağı nedir?) Bu aşamada; -projenin amaç ve kapsamı tanımlanır, -süreç ve müşteri hakkında bilgi toplanır. Seçilen ve tanımlanan projenin daha yüksek bir kalite yaratma ve maliyetleri azaltma olasılığının yüksek olması önemlidir. Bu aşamanın çıktısı; Planlanan iyileştirmenin ayrıntılı tanımı, Müşteri için önemli olan faktörlerin listesi, Üzerinde çalışılacak sürecin akış diyagramı yardımı ile detaylı gösterimidir.
6σ TÖAİK Tanımla Bu aşamada yaygın olarak kullanılan araçlardan bazıları; -Proje uyum planı, -TGPÇM(SIPOC): -Tedarikçiler, -Girdiler, -Prosesler, -Çıktılar, -Müşteriler, -Ürün analizi, -Müşterinin sesi, -Yakınlık (affinity) diyagramı, -Kano modeli, -Kritik kalite faktörleri ağacı
6σ TÖAİK Ölç (Sürecin yeterliliği ne düzeyde?) Bu aşamada mevcut durumu tüm yönleriyle açıklayan bilgiler toplanır. Geçerli ve doğru ölçümler olmaksızın sürecin mevcut performansını ve yapılan iyileştirmelerin etkilerini belirlemek mümkün değildir. Bu aşamanın çıktısı; Sürecin mevcut performansı, Problemi ya da problemin oluşumunu açıklayan veriler, Problemin daha özel ve detaylı bir tanımıdır.
6σ TÖAİK Ölç Bu aşamada yaygın olarak kullanılan bazı araçlar; Veri toplama planı, Veri toplama formları, Kontrol kartları, Frekans dağılımları, MSA (Ölçüm sistemi analizi), Pareto analizi, Önceliklendirme matrisi, FMEA, Proses yeteneği, Proses sigma, Örnekleme,, Zaman serisi diyagramları
6σ TÖAİK Analiz et (Hatalar nerede ve ne zaman oluşur?) Bu aşamanın amacı problemin asıl nedenlerini tanımlamak ve bunların nedenlerini doğrulamaktır. Dolayısıyla bu aşamanın çıktısı test edilen ve doğrulanan bir hipotez olacaktır.
6σ TÖAİK Analiz et Bu aşamada yaygın olarak kullanılan bazı araçlar; Yakınlık (affinity) diyagramı, Beyin fırtınası, Sebep-sonuç diyagramı, Kontrol kartları, Veri toplama formları, Veri toplama planı, Deney tasarımı, Akış diyagramları, Frekans dağılımları, Hipotez testleri, Pareto analizi, Regrasyon analizi, Tepki alanı metodolojisi, Örnekleme, Dağılma diyagramları,
6σ TÖAİK İyileştir (Süreç yeterliliği nasıl 6 sigma olabilir?) Bu aşamada sorunun temel nedenlerini ortadan kaldıracağı iddia edilen çözümler denenir ve uygulamaya konulur. Bu çözümler daha iyi bir tahmini, daha iyi bir programlamayı, daha iyi bir prosedürü ya da daha iyi bir ekipmanı içerebilir. Bu aşamada ayrıca sonuçların bir sonraki aşamada nasıl değerlendirileceğini açıklayan bir plan oluşturulmalıdır.
6σ TÖAİK İyileştir Bu aşamada yaygın olarak kullanılan bazı araçlar; Beyin fırtınası, Yaratıcılık teknikleri, Veri toplama, Deney tasarımı, Akış diyagramları, FMEA Hipotez testleri, Planlama araçları, Paydaş analizi
6σ TÖAİK Kontrol et (Kazancın sürekli olması için nasıl bir kontrol sağlanmalıdır?) Bu aşamanın amacı uygulanan iyileştirme planını ve elde edilen sonuçları değerlendirmek ve elde edilen kazançların sürdürülmesi ve arttırılması için yapılması gerekenleri ortaya koymaktır. Bu aşamanın çıktıları; İyileştirmeye konu olan sürecin son durumu, İyileştirme sonucu sağlanan kazançlar, İyileştirme sonucu ortaya çıkan fırsatlar ve tavsiyelerdir
6σ TÖAİK Kontrol et Bu aşamada yaygın olarak kullanılan araçlar; Kontrol kartları, Veri toplama, Akış diyagramları, Öncesi ve sonrasını kontrol için frekans dağılımı, pareto analizi vb. Proses kontrol kartı, Standardizasyon.
6σ Kuruluşun üst yönetim inanmıyorsa, Adanmış çalışanlar yoksa, Bilime inanılmıyorsa, Sistematik yaklaşımlar uygulanmıyorsa, Altı sigma'nın bir fırsat olduğuna inanılmıyorsa, Sadece bugünü kurtarmak isteniyorsa. Sıfır hata düş olarak görülüyorsa, Yarının kuruluş olunmak istenmiyorsa, Ben bilirim diye düşünülüyorsa, Kuruluş yeniliklere açık değilse Henüz biz kültürü kuruluşta yerleşmemiş ise, 6σ o kuruluşta yeşeremez!