II. AR-GE MERKEZLERİ İYİ UYGULAMA ÖRNEKLERİ ZİRVESİ GİRİŞİMCİLİK ŞİRKET İÇİ GİRİŞİMCİLİK SÜRECİ NETAŞ TELEKOMÜNİKASYON A.Ş.
SUNUM PLANI 1. UYGULAMANIN KISA AÇIKLAMASI 2. UYGULAMANIN YENİLİKÇİ VE ÖZGÜN YÖNLERİ 3. UYGULAMANIN HEDEFLERİ 4. UYGULAMANIN ÇIKTILARI 5. UYGULAMANIN İŞLETMEYE VE ÜLKEYE KATKISI 6. SONUÇ ve DEĞERLENDİRMELER 2/15
UYGULAMANIN KISA AÇIKLAMASI -1 Uygulama amacı, şirket içi inovasyonu ve girişimciliği özendirerek: satılabilir, yüksek teknolojili, katma değerli, Netaş`ın faaliyet ve uzmanlık alanlarında, araştırmacıların önerdiği projelerinin değerlendirilmesidir. Süreç ana hatlarıyla: Araştırmacıların temel araştırma yapması desteklenerek (eğitim teşviki, yayın desteği, Techno-Academy YL/Doktora programı) yenilikçi fikir üretmelerini motive etmek; Yenilikçi bir düşünceyi, bir iş fikri (business case) yaklaşımı ile ortaya koymak; Tüm gereksinimleri, potansiyel müşterileri, gelir modelini bir araya getirerek iş planı oluşturmak; İş planının satış, iş geliştirme, finans, İK, Ar-Ge ekiplerinden liderlerin/uzmanların bulunduğu bir komiteye sunulması ve değerlendirilmesidir. Desteklenmeye değer görülen projeler/fikirler gerekli kaynaklar ayrılarak yeni ürün geliştirme süreçlerine (NPI) uygun olarak ürünleşir. 3/15
UYGULAMANIN KISA AÇIKLAMASI-2 Uygulamanın Adımları: Fikir sahibinin İş Fikri Sunum Şablonunu (Kanvas) doldurması: Rakipler, benzer ürünler, müşterilerin araştırmasını yapmak Gelir modeli, maliyetler, fiyatlandırma gibi finansallar ile ilgili bilgi toplamak Grubun Mentoruyla fizibilite ve iş planı çıkartmak Danışman ile formu son haline getirmek. Proje Değerlendirme Komitesine sunum: Satış/Çözüm/İş geliştirme/ar-ge/finans/ik Karar Süreci: Onay, Red veya Öneri Onay kararında `altın oy` Satıştadır. Onay verilen fikirler NPI ile ürünleşmeye başlar. Reddedilen fikirlere kaynak ayrılmaz. Öneri verilen fikirler iyileştirilerek sonraki toplantıda yeniden sunulur. 4/15
UYGULAMANIN KISA AÇIKLAMASI -3 İş Fikri Sunum Şablonu: İşbirlikleri/ Ortaklıklar Kritik faaliyetler/ aktiviteler Katma Değer Yaratan Yönü Müşteri İle Temas Yöntemi Müşteri Segmenti Fikrin başlığı ve kısa tanımı, Yenilikçi yönü ve teknolojik düzeyi, Rakiplerle karşılaştırma, Kanvas Formu (Şekil 1): Varsa işbirlikleri/ortaklıklar, Fikri hayata geçirmek için kritik faaliyetler/adımlar/aktiviteler, Katma değer yaratacak yönü, Müşteri ile temasa geçilme yöntemi, Müşteri segmentleri, Fikrin ürüne dönüşmesi için ihtiyaç duyulan kaynaklar Satış kanalları, Maliyet kalemlerinin neler olduğu, Karlılık planı. Maliyet Kalemleri İhtiyaç Duyulan Kaynaklar Karlılık Planı Şekil 1: Kanvas Formu Satış Kanalları 5/15
UYGULAMANIN YENİLİKÇİ VE ÖZGÜN YÖNLERİ Fikirler önerilme aşamasına gelmeden pazar, maliyet, satış kanalları, rakipler, müşteriler, satış potansiyeli ile değerlendirilip iş planı çıkarılması, Ar-Ge çalışanlarının girişimcilik yetkinliğinin artırılmasını sağlar. Yüksek teknolojili, katma değerli yeni ürün fikirleri, ticarileşme bakışıyla karara bağlanır. Fikir girişim aşamasındayken Satış ve Çözüm gruplarından rakip ürünler hakkında detaylı bilgi alınır. Satış ve Çözüm grupları erken evrede bilgilendirilerek pazar araştırması, potansiyel müşteri ziyaretleri yapılmasına imkân tanımaktadır. Ar-Ge ve Ar-Ge dışı grupların arasındaki iletişim ve işbirliğini artırmaktadır. Fikir sahipleri önerilerinin üst yönetim tarafından dinlenip önemsendiğini görerek motive olmakta ve yeni ürüne dönen fikir sayısı artmaktadır. 6/15
UYGULAMANIN HEDEFLERİ Uygulamanın ana hedefi: Satılabilir, Yüksek Teknolojili, Katma değerli ürünler çıkarmaktır. Diğer Hedefler: Yeni fikirlerin ön hazırlık yapılarak üst yönetime sunulması, kaynak ayrılması, Satış, Çözüm gruplarından müşteri ihtiyaç ve beklentilerinin, rakip ürünlerin özelliklerinin toplanması; yeni fikirler ve potansiyel ürünler hakkında bilgilendirilmeleri, Ar-Ge de girişimcilik bilincinin oluşturulması ve şirket içi girişimciliğin desteklenmesi, Onaydan geçmeyen projelere ayrılan kaynakların tasarruf edilerek Ar-Ge kaynaklarının daha verimli ve hedefe yönelik kullanılmasıdır. Onaylanmış projelere ayrılacak kaynaklar yeni istihdam yaratır. Fikir sahiplerinin önerilerinin üst yönetim tarafından dinlenip önemsendiğini görerek motive olmaları ve performanslarının olumlu yönde etkilenmesi, Ürüne dönen fikir sayısında iki kat artış sağlanması hedeflenmektedir. 7/15
UYGULAMANIN ÇIKTILARI Uygulama: 2016 Ocak ayında planlanmış, 3 ay eğitim ve kurgulama süreci sürmüş, ilk toplantılar Nisan ayında başlamıştır. 13 adet farklı fikir görüşülmüştür: 8 adedi onay alarak ürün haline dönüşmeye başlamış, 7 adedi için iş fikrinin geliştirilmesine yönelik aksiyonlar verilmiş, 4 iş fikrinin İş Fikri Şablonu hazırlanması sırasında müşteriye katma değeri ve rekabetçi yönü zayıf görülerek, Komiteye sunulmadan elenmiş, `Yük Dengeleyici` iş fikri ticari olarak zayıf ve uygulanabilir bulunmamış ve reddedilmiştir. 15 kişilik gruplar halinde 6 eğitim düzenlenmiştir. 90 araştırmacıya proje fikirlerine girişimci bakış açısı ile yaklaşma yeteneği kazandırılmıştır. Yenilikçi fikirlere verilen önemin gösterilmesi ile çalışanlarda motivasyon ve yeni fikir üretmeye karşı ilgi oluşmuş ve yeni fikir sayısında %50 artış sağlanmıştır. 8/15
UYGULAMANIN İŞLETMEYE VE ÜLKEYE KATKISI Yeni ürün karar sürecini netleştirmesiyle yönetimsel bir fayda sağlamaktadır. Uygulama ile Teknoloji ve Pazar arasındaki bilgi akışı hızlandırılmakta, ürün/çözümün pazara çıkış süresi kısaltılmaktadır. Ürüne dönüşen fikirler için istihdam olanağı sağlamıştır. Onay alan 8 proje için toplamda 83 adam/yıl araştırmacı istihdamı sağlamıştır. Araştırmacıların proje fikirlerine girişimci ve ticari bakış açısı ile yaklaşmak yetkinliği: fizibilite, maliyet, karlılık ve müşteri ihtiyaçlarını gözeten bir bakış açısıyla fikir üretme alışkanlığı edindirilmektedir. Satış, Çözüm ve Ar-Ge gruplarının fikir alışverişi yapmasına zemin oluşturmuş, firma içi iletişimi güçlendirmiştir. Toplantılarda sunulan yeni ürün fikirleri başka ürün fikirlerini filizlendirmiş, sinerji yaratmış, Ar-Ge Merkezinin inovasyon kapasitesine katkısı olmuştur. Ürün portföyü ticarileşme potansiyeli yüksek ürünlerden oluşacağından firmanın satışları ve karlılığı artması beklenmektedir. Ar-Ge Merkezlerinin iş ve kaynak kullanım verimliliğini dolayısıyla ülke kaynaklarının verimli kullanımını sağlamaktadır. İşletmenin ticarileşme potansiyeli yüksek milli ürünlere sahip olmasını sağlar. 9/15
SONUÇ ve DEĞERLENDİRMELER Özetle: Ar-Ge ve Ar-Ge dışındaki Satış, Çözüm, İş Geliştirme, İK, Finans gibi grupların iletişimini artırarak ticarileşme potansiyeli yüksek, müşteri gereksinimleri gözetilmiş katma değerli ürün çıkmasına yönelik bir girişimcilik değerlendirme modelidir. 10/15
II. AR-GE MERKEZLERİ İYİ UYGULAMA ÖRNEKLERİ ZİRVESİ ŞİRKET İÇİ GİRİŞİMCİLİK SÜRECİ NETAŞ TELEKOMÜNİKASYON A.Ş. DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER Meral Yurdakul İnovasyon ve Ar-Ge Stratejileri Yöneticisi yurdakul@netas.com.tr