HİBRİD ARAÇLAR Araçların Sınıflandırılması Araçların Direnç Kuvvetleri. «Her tercih bir vazgeçiştir»



Benzer belgeler
Güç Aktarma Organları -Giriş-

MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ

MARMARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ YÜKSEK LİSANS. TAŞITLARDA GÜÇ İLETİMİ -Hesaplamalar-

MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ

MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ

MARMARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ YÜKSEK LİSANS. TAŞITLARDA GÜÇ İLETİMİ -Hesaplamalar-

Güç Aktarma Organları -Giriş-

Güç Aktarma Organları -Giriş-

MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNİK EĞİTİM FAKÜLTESİ

İÇTEN YANMALI MOTORLARDA SOĞUTMA SUYU SICAKLIĞININ MOTOR PERFORMANSINA ETKİLERİ ÜZERİNE DENEYSEL BİR ARAŞTIRMA

Güç Aktarma Organları -Giriş-

Tarımsal Mekanizasyon 18. Ulusal Kongresi Tekirdağ 187 KÜÇÜK GÜÇLÜ İÇTEN PATLAMALI MOTORLARIN KARAKTERİSTİK ÖZELLİKLERİ VE POMPA AKUPLASYONU

MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ

GERİ KAZANIMLI FREN SİSTEMİ "REGENERATIVE ENERGY" REGEN ENERGY REJENERATİF ENERJİ

7. Krank Mili 8. Biyel Kolu 9. Pistonlar 10. Segmanlar 11. Kam Mili 12. Subaplar

İÇTEN YANMALI MOTORLARDA MOMENT, GÜÇ ve YAKIT SARFİYATI KARAKTERİSTİKLERİNİN BELİRLENMESİ

8. Silindirlerin Düzenleniş Şekline Göre

OTOMOTİV TEKNOLOJİLERİ

Güç Aktarma Organları -Giriş-

SIKIŞTIRMA ORANININ BİR DİZEL MOTORUN PERFORMANS VE EMİSYONLARINA ETKİLERİ

İçten yanmalı motorlarda temel kavramlarının açıklanması Benzinli ve dizel motorların çalışma prensiplerinin anlatılması

Y.Doç.Dr. Tarkan SANDALCI TAŞITLARA GİRİŞ

1

İÇİNDEKİLER. Bölüm 1 GİRİŞ

MOTORLAR VE TRAKTÖRLER Dersi 11

Dizel Yakıtındaki Sıcaklık Değişiminin Püskürtülen Yakıt Miktarına Etkisi ve Dinamik Yakıt Sıcaklığı Kontrolü

Prof. Dr. Selim ÇETİNKAYA

Motorlu Taşıtlar Temel Eğitimi, Uygulama Çalışması DEÜ Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

ARAÇLARIN İMAL, TADİL VE MONTAJI HAKKINDA YÖNETMELİK

88 x x x x x /56 55/74 31/42 36/49 55/74

TERMAL ve ENERJİ MÜHENDİSLİĞİ. Rıdvan YAKUT

Dizel Forkliftler - ARAZİ FORKLİFTİ ROUGH TERRAIN FORKLIFT TRUCKS

İÇİNDEKİLER. Bölüm 1 GİRİŞ

DC Motors and Windscreen Wiper Systems

FLUID MECHANICS PRESSURE AND MOMENTUM FORCES A-PRESSURE FORCES. Example

Dört stroklu diesel motor

YAMAHA G 29 BUGGY AC ELEKTRİKLİ - 2 KİŞİLİK HİZMET ARACI

3. Versiyon Kitapta 5. Bölüm, 7. Versiyon Kitapta 6. Bölüm, soruları

KAYMALI YATAKLAR II: Radyal Kaymalı Yataklar

Hidrostatik Güç İletimi. Vedat Temiz

E = U + KE + KP = (kj) U = iç enerji, KE = kinetik enerji, KP = potansiyel enerji, m = kütle, V = hız, g = yerçekimi ivmesi, z = yükseklik

MOTORLAR-5 HAFTA GERÇEK MOTOR ÇEVRİMİ

MOTORLAR VE TRAKTÖRLER Dersi 10

LANDE DYNAcenter Server Cabinet W600 X D1000 MECHANICAL TESTS REPORT

OTOMOTİV MÜHENDİSLİĞİNDE YAPISAL ANALİZ

Kütlesel kuvvetlerin sadece g den kaynaklanması hali;

Đçten Yanmalı Motor Tasarımı

Tahrik Tipinin ve Ek Ağırlıkların Traktörün Bazı Karakteristiklerine Etkisi

GÜÇ-TORK. KW-KVA İlişkisi POMPA MOTOR GÜCÜ

Wick Drain. Machines - 7 -

Temel Motor Teknolojisi

Disk frenler, kuvvet iletimi, konstrüksiyon, kampanalı frenler, kuvvet iletimi, konstrüksiyon, ısınma, disk ve kampanalı frenlerin karşılaştırılması

MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ

TOPLANTISI HENDİSİ


TEKNİK ÖZELLİKLER STANDART AKSESUARLAR STANDARD ACCESSORIES TEK DİNGİL ARKAYA DEVİRMELİ İS TEĞE BAĞLI ÖZELLİKLER OPTIONAL

verimli dayanıklı geniş ürün yelpazesi efficient durable wide range POMPA VE MOTOR PUMPS AND MOTORS

verimli dayanıklı geniş ürün yelpazesi efficient durable wide range POMPA VE MOTOR PUMPS AND MOTORS

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ SAKARYA MESLEK YÜKSEKOKULU


POMPA VE MOTOR PUMPS AND MOTORS

Tekirdağ&Ziraat&Fakültesi&Dergisi&

2. POTANSİYEL VE KİNETİK ENERJİ 2.1. CİSİMLERİN POTANSİYEL ENERJİSİ. Konumundan dolayı bir cismin sahip olduğu enerjiye Potansiyel Enerji denir.

Teknik Özellikler Technical Specifications

Atıksu Arıtma Tesislerinde Hava Dağıtımının Optimize Edilmesi ve Enerji Tasarrufu

KOÜ. Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği ( 1. ve 2. Öğretim ) Bölümü Dinamik Dersi (Türkçe Dilinde) 2. Çalişma Soruları / 21 Ekim 2018

İNOVASYON EKO-TASARIMLA BULUŞTU!

Performans Tabloları Yalınkat Camlar

BUJİ İLE ATEŞLEMELİ MOTORLARDA TEK NOKTA YAKIT ENJEKSİYON VE KARBÜRATÖR SİSTEMLERİNİN PERFORMANSA ETKİLERİ ÜZERİNE DENEYSEL BİR ARAŞTIRMA

BÖLÜM 4 KARAYOLUNDA SEYREDEN ARAÇLARA ETKİYEN DİRENÇLER

Diesel Motorlarında Doldurma Basıncının ve Egzoz Gazı Resirkülasyonunun Azot Oksit ve Partikül Madde Emisyonlarına Etkisi.

5GL Serisi 57 kw (75 HP) 65 kw (85 HP) (97/68 EC) Düşük Profil i Bağ-Bahçe Traktörleri

MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ AKIŞKANLAR MEKANİĞİ II FİNAL SINAVI Numara: Adı Soyadı: SORULAR-CEVAPLAR

Material Handling Solution


Soru 5) Pistonun, silindir içersinde iki ölü nokta arasında yaptığı tek bir harekete ne denir? a) Çevrim b) Vakum c) Basma d) Zaman

MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ LİSANS EĞİTİM-ÖĞRETİM PLANI (NORMAL VE İKİNCİ ÖĞRETİM)

HİDROLOJİ. Buharlaşma. Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan. İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü

MOTOR PERFORMANSI. Prof Dr. Selim Çetinkaya

MOTORLAR. 1 Ders Adi: MOTORLAR 2 Ders Kodu: MAK Ders Türü: Seçmeli 4 Ders Seviyesi Lisans

Kara Araçları Güç Sistemleri Teknik ve Teknolojik Özellikler: Güç Grubu Tasarımında Öne Çıkan Faktörler

Opel Omega CD TL. İlan detayları SAHİBİNDEN SATILIK ÇOK TEMİZ OMEGA!! Sahibinden. İlan tarihi: 7 Ağustos 2015.

Ulaştırma ve Haberleşme Transportation and Communication

Motor kullanıcısı açısından seçimi etkileyen faktörler:

Ege Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü Kontrol Sistemleri II Dersi Grup Adı: Sıvı Seviye Kontrol Deneyi.../..

PCC 6505 PROFILE CUTTING LINE

Halit YAŞAR. Doç. Dr. Makina Mühendisliği Bölümü Otomotiv Anabilim Dalı Öğretim Üyesi

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

İÇTEN YANMALI MOTORLAR 2. BÖLÜM EK DERS NOTLARI

ASİSTAN ARŞ. GÖR. GÜL DAYAN

HİBRİD VE ELEKTRİKLİ ARAÇLAR

Ad Soyad: Öğrenci No:...

BURSA TECHNICAL UNIVERSITY (BTU) 2 DİŞLİ ÇARKLAR I: GİRİŞ

VHR ER ENERJİ GERİ KAZANIM CİHAZLARI VHR ER ENERGY RECOVERY UNITS

Statik Yük Altındaki Kaymalı Yataklarda Sürtünme Katsayısının Teorik ve Deneysel Olarak Belirlenmesi

SOFTAOGLU MAKINA TIRE RETREADING MACHINE CO.

BASINÇLI YIKAMA MAKİNALARI HIGH PRESSURE WASHER

Makine Mühendisliği Bölümü Department of Mechanical Engineering MAK 303 MAKİNE TASARIMI I ME 303 MACHINE DESIGN I

YATAY VE DİKEY OLARAK KONUMLANDIRILMIŞ KRANK-BİYEL MEKANİZMASININ BİLGİSAYAR DESTEKLİ ANALİZİ

AKM 205 BÖLÜM 6 - UYGULAMA SORU VE ÇÖZÜMLERİ Doç.Dr. Ali Can Takinacı Ar.Gör. Yük. Müh. Murat Özbulut

Transkript:

HİBRİD ARAÇLAR Araçların Sınıflandırılması Araçların Direnç Kuvvetleri «Her tercih bir vazgeçiştir»

ISO and FHWA Classification Reza N. Jazar, Vehicle Dynamics: Theory and Application, ISBN: 978-0-387-74243-4 ISO3833 classifies ground vehicles in 7 groups: 1 Motorcycles 2 Passenger cars 3 Busses 4 Trucks 5 Agricultural tractors 6 Passenger cars with trailer 7 Truck trailer/semi trailer road trains The Federal Highway Administration (FHWA) classifies road vehicles based on size and application. All road vehicles are classified in 13 classes as described below: 1 Motorcycles 2 Passenger cars, including cars with a one-axle or two-axle trailer 3 Other two-axle vehicles, including: pickups, and vans, with a one-axle or two-axle trailer 4 Buses 5 Two axle, six-tire single units 6 Three-axle single units 7 Four or more axle single units 8 Four or fewer axle single trailers 9 Five-axle single trailers 10 Sixormoreaxlesingletrailers 11 Five or less axle multi-trailers 12 Six-axle multi-trailers 13 Sevenormoreaxlemulti-trailers

ISO and FHWA Classification The FHWA vehicle classification. 1 Motorcycles 2 Passenger cars 3 Other two-axle vehicles, 4 Buses 5 Two axle, six-tire single units 6 Three-axle single units 7 Four or more axle single units Reza N. Jazar, Vehicle Dynamics: Theory and Application, ISBN: 978-0-387-74243-4

ISO and FHWA Classification The FHWA vehicle classification. 8 Four or fewer axle single trailers 9 Five-axle single trailers 10 Six or more axle single trailers 11 Five or less axle multi-trailers 12 Six-axle multi-trailers 13 Seven or more axle multi-trailers Reza N. Jazar, Vehicle Dynamics: Theory and Application, ISBN: 978-0-387-74243-4, 2008

AİTM - Sınıflandırma 1.1- L Kategorisi Araçlar: 4 ten az tekerleği bulunan motorlu araçlardır. 1.1.1- L 1 kategorisi araçlar: Silindir hacmi 50 cm 3 den az veya eşit ve yapısı bakımından azami hızı 45 km/h ı geçmeyen 2 tekerlekli motorlu araçtır. 1.1.2- L 2 kategorisi araçlar: Silindir hacmi 50 cm 3 den az veya eşit ve yapısı bakımından azami hızı 45 km/h ı geçmeyen 3 tekerlekli motorlu araçtır. 1.1.3- L 3 kategorisi araçlar: Silindir hacmi 50 cm 3 den büyük ve yapısı bakımından azami hızı 45 km/h ı geçen 2 tekerlekli motorlu araçtır. 1.1.4- L 4 kategorisi araçlar: Silindir hacmi 50 cm 3 den büyük, yapısı bakımından azami hızı 45 km/h den fazla ve (ABOD) eksenine göre asimetrik olarak yerleştirilmiş 3 tekerlekli motorlu araçtır. 1.1.5- L 5 kategorisi araçlar: Silindir hacmi 50 cm 3 den büyük, yapısı bakımından azami hızı 45 km/h dan fazla, azami yüklü ağırlığı 1.000 Kg dan az veya eşit ve (ABOD) eksenine göre simetrik olarak yerleştirilmiş 3 tekerlekli motorlu araçtır. 1.1.6- Elektrikli araçlarda akü hariç, yüksüz ağırlığı 350 kg dan, azami tasarım hızı 45 km/h den, kıvılcım ateşlemeli motorlarda silindir kapasitesi 50cm 3 den ve azami net gücü 4kw dan fazla olmayan hafif dört tekerlekli araçtır. Bu araçlar moped kapsamında değerlendirilir. 1.1.7- Bu Ekin madde 1.1.6 sı dışında kalan elektrikli araçlarda akü hariç, yüksüz ağırlığı 400 kg dan (eşya taşıma amaçlı olanlar 550 kg) ve azami net motor gücü 15 kw dan fazla olmayan dört tekerlekli motosiklettir. Bu araçlar üç tekerlekli motosikletler kapsamında değerlendirilir. Kaynak: AİTM Araç boyuna orta düzlemi (ABOD)

AİTM - Sınıflandırma 1.2- M Kategorisi Araçlar: En az dört tekerlekli, motorlu yolcu taşıma amaçlı araçlardır. 1.2.1- M 1 kategorisi araçlar: Sürücü dışında en fazla sekiz kişilik oturma yeri olan, yolcu taşımaya yönelik motorlu araçlardır. 1.2.2- M 2 kategorisi araçlar: Sürücü dışında sekizden fazla oturma yeri olan, yolcu taşımaya yönelik ve azami kütlesi 5 tonu aşmayan, motorlu araçlardır. 1.2.3- M 3 kategorisi araçlar: Sürücü dışında sekizden fazla oturma yeri olan, yolcu taşımaya yönelik ve azami kütlesi 5 tonu aşan, motorlu araçlardır. Kaynak: AİTM

AİTM - Sınıflandırma 1.3- N Kategorisi Araçlar: En az dört tekerlekli, motorlu yük taşıma araçlarıdır. 1.3.1- N 1 kategorisi araçlar: Azami kütlesi 3,5 tonu aşmayan, motorlu yük taşıma araçlarıdır. 1.3.2- N 2 kategorisi araçlar: Azami kütlesi 3,5 tonu aşan, 12 tonu aşmayan, motorlu yük taşıma araçlarıdır. 1.3.3- N 3 kategorisi araçlar: Azami kütlesi 12 tonu aşan, motorlu yük taşıma araçlarıdır. 1.3.4- Bir yarı römorku veya merkezi dingilli römorku çekmek için tasarlanmış bir çekici araçta, aracın sınıflandırılmasında kullanılacak kütle; işler durumda çekicinin kütlesine, yarı römork veya merkezi dingilli römork tarafından çekici araca uygulanan azami statik düşey yüke tekabül eden kütle ve (uygulanabilirliği varsa) çekici araca yüklenebilecek azami kütlenin eklenmesiyle hesaplanır. 1.3.5- Yolcu taşımak için belirlenmemiş özel araçların donatımları N Sınıfı araçlardaki gibi yük olarak kabul edilir. Kaynak: AİTM

AİTM - Sınıflandırma Kaynak: Taşıt Konstrüksiyonu / Göktan / 2001-2002

AİTM - Sınıflandırma 1.4- O Kategorisi Araçlar: Römorklar (yarı römorklar dahil). 1.4.1- O 1 kategorisi araçlar: Azami kütlesi 0,75 tonu aşmayan römorklardır. 1.4.2- O 2 kategorisi araçlar: Azami kütlesi 0,75 tonu aşan, 3.5 tonu aşmayan römorklardır. 1.4.3- O 3 kategorisi araçlar: Azami kütlesi 3,5 tonu aşan 10 tonu aşmayan römorklardır. 1.4.4- O 4 Kategorisi Araçlar: Azami kütlesi 10 tonu aşan römorklardır. 1.4.5- Bir yarı römork veya merkezi dingilli römorkta, aracın sınıflandırılmasında kullanılacak azami kütle, çekici araca bağlı ve azami yükte iken, yarı römork veya merkezi dingilli römorkun dingili/dingilleri tarafından yere uygulanan statik düşey yüke tekabül eder. Kaynak: AİTM

1.5- Arazi tipi araçlar (G sembollü) 1.5.1- N 1 kategorisi araçlardan azami kütlesi 2 ton u aşmayanlar ve M 1 kategorisi motorlu araçlar, aşağıdaki koşullara uygun iseler, arazi tipi araç olarak kabul edilir: - En az bir ön dingili ve en az bir arka dingili eşzamanlı tahrikli olarak tasarlanmış, bir dingilinin tahriki ayrılabilen araçlar dahil, - En az bir diferansiyel kilit mekanizması veya buna benzer işleve de en az bir mekanizması varsa ve tek araç için hesaplanan %30 luk bir eğimi tırmanabiliyorsa. Ek olarak, aşağıdaki 6 koşuldan en az beşini de yerine getirmesi gerekir: -Yaklaşma açısı en az 25 derece olmalıdır. -Uzaklaşma açısı en az 20 derece olmalıdır. -Rampa açısı en az 20 derece olmalıdır. -Ön dingil altında, alt açıklık en az 180 mm olmalıdır. -Arka dingil altında, alt açıklık en az 180 mm olmalıdır. -Dingiller arasında, alt açıklık en az 200 mm olmalıdır. 1.5.2- N 1 kategorisi araçlardan azami kütlesi iki tonu aşanlar ile N 2, M 2 veya M 3 kategorisi araçlardan azami kütlesi 12 ton u aşmayanların arazi tipi araç sayılabilmesi için, bir dingilinin tahriki ayrılabilen araçlar dâhil olmak üzere, bütün tekerleklerinin eşzamanlı tahrikli olması veya aşağıdaki 3 koşulu yerine getirmesi gerekir: - Bir dingilinin tahriki ayrılabilen araçlar dâhil, en az bir ön dingili ve en az bir arka dingili eşzamanlı tahrikli olarak tasarlanmış, -En az bir diferansiyel kilit mekanizması veya buna benzer işlevde en az bir mekanizması olan, -Tek araç için hesaplanan %25 lik bir eğimi tırmanabilen. Kaynak: AİTM AİTM - Sınıflandırma

AİTM - Sınıflandırma 1.5- Arazi tipi araçlar (G sembollü) [Devam] 1.5.3- M 3 kategorisi araçlardan azami kütlesi 12 ton u aşanlar ile N 3 kategorisi araçların arazi tipi araç sayılabilmesi için bir dingilinin tahriki ayrılabilen araçlar dâhil olmak üzere ya tekerleklerinin eşzamanlı tahrikli olması veya aşağıdaki koşulları yerine getirmesi gerekir: -Tekerleklerin en az yarısı tahrikli olan, -En az bir diferansiyel kilit mekanizması veya buna benzer işlevde en az bir mekanizması olan, -Tek araç için hesaplanan %25 lik eğimi tırmanabilen, -Aşağıdaki altı koşuldan en az dördünü yerine getiren; -Yaklaşma açısı en az 25 derece olmalıdır. -Uzaklaşma açısı en az 25 derece olmalıdır. -Rampa açısı en az 25 derece olmalıdır. -Ön dingil altında, alt açıklık en az 250 mm olmalıdır. -Arka dingil altında alt açıklık en az 250 mm olmalıdır. -Dingiller arasında alt açıklık en az 300 mm olmalıdır. Tekerlek orta düzlemi (TOD) Araç boyuna orta düzlemi (ABOD) 1- MOP Moped 2- MOS Skuter 3- MOT Motosiklet 4- LTT lastik tekerlekli traktör 5- ABOD araç boyuna orta düzlemi 6- TOD tekerlek orta düzlemi Kaynak: AİTM

Bernd Heißing Metin Ersoy (Eds.); Chassis Handbook - Fundamentals, Driving Dynamics, Components, Mechatronics, Perspectives With 970 figures and 75 tables; 1st Edition 2011 Vehicle s overall characteristics The vehicle s overall characteristics can be divided into subcategories. Those characteristics which are relevant to the chassis designer are listed below. 1. Passive safety features 2. Active safety features 3. Interior dimensions, exterior dimensions, cargo area dimensions 4. Ergonomics, ease of operation 5. Aerodynamic properties 6. Driving dynamics 7. Emissions 8. Powertrain configuration 9. Dynamic driving performance 10. Engine power 11. Fuel consumption 12. Driving safety 13. NVH 14. Driving comfort 15. Electrical and electronic equipment 16. Weight 17. Design compatibility (modularity) 18. Fixed costs, recycling 19. Design, styling 20. Reliability 21. Price, cost of operation

Engine Performance Engine performance is an indication of the degree of success of the engine performs its assigned task, i.e. the conversion of the chemical energy contained in the fuel into the useful mechanical work. For Example: For an aircraft engine specific weight is more important whereas for an industrial engine specific fuel consumption is more important. For the evaluation of an engine performance few more parameters are chosen and the effect of various operating conditions, design concepts and modifications on these parameters are studied. The basic performance parameters are the following : (a) Power and Mechanical Efficiency (b) Mean Effective Pressure and Torque (c) Specific Output (d) Volumetric Efficiency (e) Fuel-air Ratio (f) Specific Fuel Consumption (g) Thermal Efficiency and Heat Balance (h) Exhaust Smoke and Other Emissions (i) Specific Weight Mean Effective Pressure: Mean effective pressure is defined as a hypothetical/average pressure which is assumed to be acting on the piston throughout the power stroke. Applied Thermal Engineering

Engine Performance Important Performance Parameters of I.C. Engines:- The important performance parameters of I.C. engines are as follows: Friction Power, Indicated Power, Brake Power, Specific Fuel Consumption, Air Fuel ratio Thermal Efficiency Mechanical Efficiency, Volumetric Efficiency, Exhaust gas emissions, Noise http://elearning.vtu.ac.in/10/enotes/06me43/unit8-gp.pdf

Motor Karakteristikleri Benzin motorlarda gaz kelebeğinin, dizel motorlarda pompa kramayerinin konumunun; ayrıca motor yağ ve soğutucu akışkan sıcaklıklarının sabit tutulduğu deney şartlarında krank mili devrine bağlı olarak güç, tork ve yakıt sarfiyatı değişimlerine motor karakteristikleri denir. BMW 2 liter diesel engine

Temel Kavramlar İndike (İç) güç: Motorun silindirleri içinden veya piston üzerinden alınan güce indike güç denir. İndike gücün ölçülmesi için silindirlerdeki maksimum yanma sonu basıncının basınç ölçerlerle ölçülmesi gerekir. Efektif (Faydalı) güç: Motorun krank mili yada volanından ölçülen güce efektif güç denir. Efektif gücün ölçülmesi için dinamometreler kullanılır. Verim: Elde edilen sonuç ile bu sonucu elde etmek için harcanan çaba arasındaki oranı ifade eder. Motorda alınan gücün verilen güce oranının yüzde olarak ifadesidir. Daima yüzde yüzden azdır. Mekanik verim: Motorun çıkışından alınan gücün piston üzerinden alınan güce oranıdır. Mekanik verim, silindir içerisinde yanmadan dolayı oluşan gücün krank milinden alınıncaya kadar ne kadar kayba uğradığını gösterir. Silindirde elde edilen güç, krank milinden alınıncaya kadar, başta sürtünme ve atalet kayıpları olmak üzere bir çok mekanik kayba uğrar.

Motorlarda Performans Termik verim: Motorun, yakıtın yanmasından oluşan enerjiyi faydalı bir işe dönüştürebilme oranıdır. Yanma sonucunda oluşan ısı enerjisinin büyük bir kısmı soğutma, yağlama sistemi ve egzoz gazları ile dışarı atılır. Ancak geriye kalan ısı verimli işe çevrilebilir. Hacimsel (Volümetrik) verim: Emme zamanında silindire alınan havanın silindir hacmine oranıdır. Normal şartlarda bu verim %80 civarındadır. Motor devri arttıkça, supapların açık kalma zamanı azalacağından %50 ye kadar düşebilir. Özgül yakıt sarfiyatı: Motorun 1kWh başına harcadığı yakıt miktarına denir. Alt ısıl değer ve Üst Isıl Değer: Yanma tepkimelerinde bilinmesi gereken iki tanımlama alt ısıl değer ve üst ısıl değerdir. Alt ısıl değer, bir yanma tepkimesinde oluşan suyun buhar fazında olması durumunda açığa çıkan ısı enerjisidir. Üst ısıl değer ise, bir yanma tepkimesinde oluşan suyun sıvı fazında olması durumunda açığa çıkan ısı enerjisini tanımlamaktadır. Yani üst ısıl değer, buharlaşma ısısı dahil olmak üzere açığa çıkan toplam ısı enerjisidir.

www.sankey-diagrams.com Temel Kavramlar

www.sankey-diagrams.com Temel Kavramlar

Typical fuel energy distribution in an internal combustion engine Power distribution in an automobile during city driving. C.M Taylor, Automobile engine tribology design considerations for efficiency and durability, Wear Volume 221, Issue 1, October 1998, Pages 1 8 http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/s0043164898002531

Araçlarda Enerji Yönetimi Kaynak: Dr. Athanasios Vikas, Automotive Technology Individual Mobility 2020, Robert Bosch GmbH 2009.

Drivetrain Loses Energy flow in a typical present day car (8.9 litres/100 km, 26.4 mpg) (left) and advanced vehicle (4.0 litres/100 km, 58.4 mpg) (right) Energy and the New Reality, Volume 1: Energy Efficiency and the Demand for Energy Services Chapter 5: Transportation Energy Use, L. D. Danny Harvey

Drivetrain Loses A vehicle s drivetrain loses energy mainly through friction in the transmission and bearings. Passenger car powertrain losses Bernd Heißing Metin Ersoy (Eds.), Chassis Handbook Fundamentals, Driving Dynamics, Components,Mechatronics, Perspectives, 1st Edition 2011.

Enerji Dağılımı Kaynak: Mak. Müh. Tayfur Kerem DEMİRCİOĞLU, Bir Araç Modelinin Aerodinamik Analizi ve Sonlu Elemanlar Yöntemi İle Simülasyonu, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Makine Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir, Ağustos 2007 Benzin motorlu 1200 kg'lık bir otomobilde 90 km/h hızda yakıt enerjisinin % (yüzde) olarak kullanımı [14]

Taşıt direnç ve tahrik kuvvetleri As shown in Figure 1, vehicle resistances opposing its movement include rolling resistance of the tires, appearing in Figure 1 as rolling resistance torques Trf and Trr, aerodynamic drag, Fw, and hill climbing resistance (the term Mg sin α in Figure 1). FIGURE 1 Forces acting on a vehicle moving uphill. Kaynak: Modern Electric, Hybrid Electric and Fuel Cell Vehicles - Fundamentals, Theory and Design 2nd by Ehsani, 2010

Taşıt direnç ve tahrik kuvvetleri Consider the first three of these that occur during steady-state conditions steady-state: Kararlı/Daimi durum, sürekli rejim, kararlı hal. Headwind: karşıdan esen rüzgar Edited by David A. Crolla, Automotive Engineering Powertrain, Chassis System and Vehicle Body; Butterworth-Heinemann, 2009

Yuvarlanma Direnci Güç, sınırlayıcı kuvvetlerin üstesinden gelmek için sarfedilmek zorundadır. Bunlardan bir tanesi de yuvarlanma direncidir. Yuvarlanma direnci; aracın yüklü ağırlığına, yol yüzeyinin türüne ve lastik üretiminde kullanılan malzemelere, yapı ve dizaynlara bağlı olarak değişir. Yuvarlanma direncini oluşturan ikincil nedenler olarak; tekerlek yatağı, yağ keçesi sürtünmesi ve transmisyon sistemindeki yağın çalkalanmasıdır. Yuvarlanma direnci, tekerlek yuvarlanırken zeminle temas bölgesinin ezilmesi, bu bölgeye giren lastik elemanlarının sıkışması, çıkan elemanların uzaması, bu olayın zeminde asimetrik bir basınç doğurması ve sıkışıp uzama olayının kayıplı olmasından kaynaklanmaktadır. Yuvarlanma direnç katsayısı R ile gösterilir ve R = a/r olarak formüle edilir. Burada; a= Tekerlek yükünün etkime noktasının eksenden kaçıklığı, r= Tekerlek statik yarıçapı olarak tanımlanır. Yuvarlanma direnci, yuvarlanma direnç katsayısı ile tekerlek yükünün çarpılması neticesinde bulunur. F R = R F z şeklinde formüle edilir. FR = fr (FzÖ + FzA) Abdullah Demir,Y.L.Tezi

Yuvarlanma Direnci Composed primarily of Resistance from tire deformation ( 90%) Tire penetration and surface compression ( 4%) Tire slippage and air circulation around wheel ( 6%) Wide range of factors affect total rolling resistance

Yuvarlanma Direnci The rolling resistance of tires on hard surfaces is primarily caused by hysteresis in the tire materials. Figure shows a tire at standstill, on which a force, P, is acting at its center. The pressure in the contact area between the tire and ground is distributed symmetrically to the central line and the resultant reaction force, Pz, is aligned to P. The deformation, z, versus the load, P, in the loading and unloading process is shown in Figure 2.3. To keep the wheel rolling, a force, F, acting on the center of the wheel is required to balance this rolling resistant moment. This force is expressed as. Pressure distribution in contact area. Kaynak: Modern Electric, Hybrid Electric and Fuel Cell Vehicles - Fundamentals, Theory and Design 2nd by Ehsani, 2010

Yuvarlanma Direnci FIGURE 2.3 Force acting on a tire versus tire deformation in loading and unloading. Kaynak: Modern Electric, Hybrid Electric and Fuel Cell Vehicles - Fundamentals, Theory and Design 2nd by Ehsani, 2010

Yuvarlanma Direnci where rd is the effective radius of the tire and fr = a/rd is called the rolling resistance coefficient. In this way, the rolling resistant moment can be equivalently replaced by a horizontal force acting on the wheel center in the opposite movement direction of the wheel. This equivalent force is called rolling resistance with a magnitude of FIGURE 2.4 Tire deflection and rolling resistance on a (a) hard and (b) soft road surface. Kaynak: Modern Electric, Hybrid Electric and Fuel Cell Vehicles - Fundamentals, Theory and Design 2nd by Ehsani, 2010

Yuvarlanma Direnci A.G. GÖKTAN, A. GÜNEY, M. EREKE, TAŞIT FRENLERİ Kaynak: Modern Electric, Hybrid Electric and Fuel Cell Vehicles - Fundamentals, Theory and Design 2nd by Ehsani, 2010

Eğim Direnci Eğim direnci, araç eğik düzlemde çıkış yaparken yenilmesi gereken yerçekimi kuvvetidir. Eğim genellikle % olarak ifade edilir. Yokuş tırmanırken arka dingil basıncı artacağından arkadan itişli araçlar avantajlı bir durumuna gelir. Meyiller ufak olduğunda (yani p %20 den küçük olunca, diğer bir küçük açılarda -%2 den daha az hata olacak şekilde- sin = tan dır.) sin α = tg α = p kullanılır Fcl = m g p Ağırlık/güç oranı: Araç performansının ve ivmelenme kabiliyetinin bir ölçüsü ağırlık/güç oranıdır. Bir aracın ağırlık/güç oranı ne kadar küçük olursa, o aracın ivmelenme ve tırmanma kabiliyeti o oranda büyük olur. Her araç için optimum ağırlık/güç oranı vardır. Aracın tırmanma yeteneği: Motorlu taşıtın azami yüklü ağırlığı ile tırmanabildiği en yüksek eğimin yataya göre tanjant cinsinden yaptığı açının yüzde (%) olarak ifade edilen değeridir. Bir aracın ağırlık/güç oranı ne kadar küçük olursa, o aracın ivmelenme ve tırmanma kabiliyeti de o oranda büyük olur. Örnek: 2002 model Toyota Corolla 1.6 Sol Sedan otomatik araç için tırmanma açısı dizayn değeri, yaklaşık 18 derece (%33 eğim) olacak şekilde üretilmiştir. Bu değer; aracın yük durumu, elektrik yükü, motor ve şanzıman, vs. durumu gibi etkenlerle oldukça etkilenmektedir. Şanzıman tipi: A246E - Otomatik şanzıman Vites oranları: 1. Vites: 4,005 2. Vites: 2,208 3. Vites: 1,425 4. Vites: 0,981 Geri Vites: 3,272 Diferansiyel oranı: 2,962

Eğim Direnci Reading Text: Grading Resistance When a vehicle goes up or down a slope, its weight produces a component that is always directed in the downward direction, as shown in Figure. This component either opposes the forward motion (grade climbing) or helps the forward motion (grade descending). In vehicle performance analysis, only uphill operation is considered. This grading force is usually called grading resistance. Grading resistance, referring to Figure, can be expressed as Fg = Mg sin α. To simplify the calculation, the road angle, α, is usually replaced by the grade value, when the road angle is small. As shown in Figure, grade is defined as p =H/L = tan α sin α In some literature, the tire rolling resistance and grading resistance together are called road resistance, which is expressed as Frd = Ff + Fg = Mg(fr cos α + sin α).

Eğim Direnci When the road angle is small, the road resistance can be simplified as Frd = Ff + Fg = Mg(fr + p). FIGURE: Vehicle climbing a grade

Araç Aerodinamiği Composed of: 1. Turbulent air flow around vehicle body (85%) 2. Friction of air over vehicle body (12%) 3. Vehicle component resistance, from radiators and air vents (3%)

Araç Aerodinamiği Aerodynamic drag is calculated as ρ = 1.226 kg/m 3 hava yoğunluğu (1.0133 bar ve 15 o C da) C d *: hava direnci katsayısı Otomobillerde 0,3-0,4; kamyonlarda 0,8 A : kesit alanı. Otomobillerde 1.85 m 2 ; kamyonlarda 8 m 2 alınabilir. * Not: Bazı kaynaklarda c d bazı kaynaklarda c w olarak kullanılmaktadır. Aerodynamic effects on vehicle functions Bosch Automotive Handbook

Araç Aerodinamiği Effect of c w A on fuel consumption (mid-sized vehicle) Table 1. cw values for various vehicles Vehicle (Examples) cd A / m2 Audi A8 0,29 2,25 Porsche 911 0,29 1,95 Mercedes C 200 D 0,30 2,05 Effect of Δcd in % Lowering vehicle height by 30 mm approx. 5 Smooth wheel covers 1... 3 Wide tires +2...+4 Windows flush with exterior approx. 1 Sealing body gaps 2... 5 Underbody panels 1... 7 Concealed headlamps +3...+10 Outside rear-view mirrors +2...+5 Airflow through radiator and engine compartment +4...+14 Brake cooling devices +2...+5 Interior ventilation approx. +1 Open windows approx. +5 Open sunroof approx. +2 Roof-mounted surfboard rack approx. +40 Note: During the early stages in the design and development process most testing is performed using small scale models where ¼ scale is the most popular. Bosch Automotive Handbook

Araç Aerodinamiği α cd Δcd in % 50 0.345 55 0.342 0.8 65 0.340 1.4 40 0.349 + 1.1 30 0.349 + 1.1 0 0.369 + 7.0 Effect of windshield slope α on the cd value see Table ( = better, + = worse) Bosch Automotive Handbook