YARGITAY 19. HUKUK DA RES E: 2004/2804 K: 2004/12066 T: 06.12.2004 MENF TESP T DAVASI ALACAKLI YARARINA TAZM NATIN KOfiULU ( K m. 72/4) Özet: Menfi tespit davas nda alacakl yarar na tazminata hükmolunmas için icra takibinin terbir yoluyla durdurulmas, baflka bir anlat mla alacakl n n alaca na kavuflmas n n geciktirilmesi gerekir. (*) YARGITAY 19. HUKUK DA RES LARI Taraflar aras ndaki menfi tespit davas n n yap lan yarg lamas sonunda ilamda yaz l nedenlerden dolay davan n k smen kabulüne k smen reddine yönelik olarak verilen hükmün davac vekilince duruflmal olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere ça r kâ d gönderilmiflti. Belli günde davac vek. Av. Ercan Ünal gelmifl, daval taraftan kimse gelmemifl oldu undan onun yoklu unda-duruflmaya bafllanarak haz r bulunan avukat n sözlü aç klamas dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin suresinde oldu u anlafl ld ktan sonra dosya incelendi, gere i konuflulup düflünüldü. Davac vekili, müvekkilinin efli-olan davad fl AA'n n daval flirkete Plasyer olarak çal flmas n n teminat n teflkil etmek üzere, tanzim ve vade tarihleri bofl olan bir teminat bonosu verdiklerini, AA'n n iflten "ayr lmas na ra men bononun iade edilmeyerek icra takibine konuldu unu iddia ederek bono ile borçlu olmad klar n n tesbitini talep ve dava etmifltir. Daval savunmas nda, iflletmelerinde davad fl AA adl bir kiflinin çal flmad n, dava konusu edilen bononun davac ya ait "A Alan G da Paz. adl firmaya sat lan mallar n teminat olarak al nd n, mal bedelinden 9.351.396.140.-TL. alacaklar n n ödenmemesi üzerine, bu miktar ve ifllemifl faiz toplam üzerinden icra takibine bafllad klar n beyan ederek davan n reddini istemifltir. (*) Gönderen Av. Hayriye Gonca Güngör
1800 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 80 Say : 4 Y l 2006 Mahkemece, dava konusu bononun AA'n n iflyerinde çal flmas n n teminat olarak verildi inin kan tlanamad ve davac ya ait firman n daval ya 9.610.158.640.-TL borçlu oldu u, daval n n temerrüd oluflmad için icra d fl faiz talep edemeyece i gerekçesiyle davac n n daval ya 9.610.158.640.-TL borçlu oldu unun tespitine ve daval yarar na %40 tazminata hükmedilmifl, karar davac vekilince temyiz edilmifltir. 1- Dosyadaki yaz lara karar n dayand delillerle gerektirici sebeplere ve özellikle bononun iflte çal flman n teminat olarak verildi inin kan tlanamam fl bulunmas na göre davac n n afla daki bendin kapsam d fl nda kalan di er temyiz itirazlar n n reddi gerekmifltir. 2- K n n 72/4. maddesi uyar nca, alacakl yarar na tazminata hükmolunmas için icra takibinin tedbir yolu ile durdurulmas. Bir baflka anlat mla alacakl n n alaca na kavuflmas n n geciktirilmifl olmas gerekir. Somut olayda borçlu taraf ndan al n p uygulanan bir tedbir karar olmad ve icra takibinin devam etti i.anlafl ld ndan alacakl yarar na tazminata hükmedilmesi isabetsizdir. Di er yandan, daval vekili cevap dilekçesinde ve bafllatm fl oldu u icra takibinde as l alacaklar n n 9.351.596.140.-TL. oldu unu bildirmifltir. Bu durumda HUMK un 74. maddesi dikkate al narak takip do rultusunda alaca n tespiti gerekirken talep afl larak daval n n 9.610.158.640.-TL alacakl oldu unun tespiti de do ru görülmemifltir. Daval taraf, icra takibinde as l alacak ve ifllemifl faiz olmak üzere 10.701.158.640.-TL. talep etmifltir. Mahkemece borçlunun temerrüde düflmedi i gerekçesiyle alacakl n n icra takibinde ifllemifl faiz talep edemeyece i gerekçesiyle takibin ifllemifl faiz yönünden iptaline karar verildi i halde, kabul olunan bu miktar yönünden davac yarar na ücreti vekâlete hükmolunmamas ve masraflar n kabul ve red oran na göre paylaflt r lmam fl olmas da kabul flekli ile yanl flt r. SONUÇ: Yukar da (1) say l bentte aç klanan nedenle davac n n di er temyiz itirazlar n n reddine, (2) say l bentte aç klanan nedenle hükmün davac yarar na BOZULMASINA, vekili Yarg tay duruflmas nda haz r bulunan davac yarar na takdir edilen 375.000.000.-TL. duruflma vekalet ücretinin daval dan al narak davac ya verilmesine, peflin harc n istek halinde iadesine, 6.12.2004 gününde oybirli iyle karar verildi.
Yarg tay Kararlar 1801 YARGITAY 19. HUKUK DA RES E: 2005/5042 K: 2006/735 T: 01.02.2006 CRA ALACAKLISINA YAPILAN FAZLA ÖDEMEN N GER ALINMASI FA Z TAHAKKUKUNDA ZLENECEK YÖNTEM ( K m. 361) Özet: cra Dairelerince borçludan fazla para tahsil olunarak alacakl ya verildi i yahut yanl fll kla bir para ödemesi yap ld hesap sonucunda anlafl l rsa, ayr ca bir hükme gerek kalmaks z n verilen para o kimseden geri al n r. Öte yandan, fazla ödenen paran n iadesi için gönderilen muht ran n tebli i ve tan - nan ödeme süresinin geçmesinden sonra temerrüt oluflaca ndan, temerrüt tarihinden itibaren faiz istenebilir. (*) Taraflar aras ndaki sebepsiz zenginleflme davas n n yap lan yarg lamas sonunda ilamda yaz l nedenlerden dolay davan n kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde daval vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gere i konuflulup düflünüldü. Davac vekili, müvekkilinin maliki oldu u tafl nmaz n 3. flah s s fat yla azami 3.000.000.000.-TL: limitle dava d fl A Teknik Hizmetleri Ltd.fiti. nin borcundan dolay daval bankaya ipotek edildi ini, borcun ödenmesi üzerine ipote in paraya çevrilmesi yoluyla takip yap ld n gayrimenkulun 9.000.000.000.-TL' ye sat larak bedelin tamam n n borca mahsup edildi ini, yap lan baflvuru neticesinde haks z tahsil edilen 6.000.000.000.-TL. nin iade edildi ini ve faiz ödenmedi ini belirterek haks z tahsil edilen paran n geri ödeme tarihine kadar iflleyecek ticari faizi ile birlikte fazlaya iliflkin haklar sakl kalmak kayd yla 600.000.000.- TL lik k sm n n daval dan tahsilini talep ve dava etmifltir. Davac vekili, 24.1.2005 tarihli slah dilekçesi ile 1.746.000.000.-TL. üzerinden alaca a hükmedilmesini talep etmifltir. Daval vekili, icra dosyas ndan ç kart lan muht ra üzerine fazla tahsil edilen paran n iade edildi ini, davac n n faiz talep hakk bulunmad gi- (*) Gönderen Av. hulki Özel Mersin Barosu
1802 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 80 Say : 4 Y l 2006 bi, istenen faiz oran ve miktar n n fahifl oldu unu bildirerek davan n reddini istemifltir. Mahkemece, toplanan delillere ve benimsenen bilirkifli raporuna göre, davan n kabulüne, 1.746.000.000.-TL nin daval dan tahsiline, bunun 600.000.000.-TL'l k k sm na dava tarihinden, geri kalan 1.146.000.000.- TL'lik k sm na ise slah tarihinden itibaren Merkez Bankas 'n n k sa vadeli ticari faizlere uygulad reeskont faizinin uygulanmas na karar verilmifl, hüküm daval vekilince temyiz edilmifltir. K n n 361. maddesi hükmüne göre, icra dairelerince borçludan fazla para tahsil olunarak alacakl ya verildi i yahut yanl fll kla bir para tediye olundu u hesap neticesinde anlafl l rsa, verilen para ayr ca bir hükme hacet kalmaks z n o kimseden geri al n r. Bu halde, fazla ödenen paran n iadesi için muht ran n tebli i ve tan nan ödeme süresinin geçmesinden sonra temerrüt oluflaca ndan, ancak temerrüt tarihinden itibaren faiz istenebilir. Somut olayda, fazla yap lan ödemenin iadesi için ç kar lan muht ra alacakl ya 29.6.2004 tarihli tebli edilmifl, alacakl muht rada ön görülen 7 günlük ödeme süresi içinde (5.7.2004 tarihinde) icra dosyas na fazla ödenen paray iade etmifltir. Mahkemece, aç klanan hususlar gözetilmeden daval n n faizle sorumlu tutulmas nda bir isabet görülmemifltir. SONUÇ: Yukar da aç klanan nedenlerle hükmün temyiz eden daval yarar na BOZULMASINA, 1.2.2006 gününde oybirli iyle karar verildi. YARGITAY 19. HUKUK DA RES E: 2005/5704 K: 2006/1012 T: 07.02.2006 DAVA D LEKÇES N N TEBL TÜZEL K fi L K DAVADA TARAF TEfiK L Özet: Tüzel kiflili i olmayan ve flube niteli i de bulunmayan birine tebli edilen dava dilekçesine dayan larak yarg lamaya bafllanamayaca gibi hüküm de kurulamaz. (*) Taraflar aras ndaki menfi tespit davas n n yap lan yarg lamas sonunda ilamda yaz l nedenlerden dolay davan n kabulüne yönelik olarak (*) Gönderen M. Lütfü Yenihal - Hasan Saran
Yarg tay Kararlar 1803 verilen hükmün süresi içinde daval vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gere i konuflulup düflünüldü. Davac vekili, müvekkilinin elektrik abonesi oldu u daval flirketin eksik tüketim faturas düzenledi ini, kaçak elektrik kullan lmad n belirterek. 409.018.700.000.-TL bedelli faturadan dolay borçlu olmad klar n n tespiti ile. ödenmifl olan 91.398.050.000.-TL'nin ve yanl fl tarife uygulanmas nedeniyle geçmifl dönemde haks z olarak fazladan tahsil edilen flimdilik 50.000.000.000TL n n faiziyle daval dan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmifltir. Daval davaya cevap vermedi i gibi yarg lamaya da kat lmam flt r. Mahkemece, benimsenen as l ve ek bilirkifli raporu do rultusunda, davac n n davas n n kabulüne, 21.11.2004 tarihli 409.018.700.000TL bedelli eksik tüketim hesaplamas ndan dolay borçlu olmad n n tespiti ile bu faturan n iptaline bu fatura ile ilgili yapm fl olan 20.4.2004 tarihli taksit tablosunun iptali ile ödenmifl olan 91.398.050.000.TL'nin ödeme tarihinden itibaren iflleyecek avans faiziyle birlikte daval dan tahsiline, faturalara yanl fl tarife uygulanmas nedeniyle geçmifl dönemde haks z olarak fazla tahsil edilen 13.204.801.446.-TL'n n ödeme tarihinden itibaren iflleyecek avans faiziyle birlikte daval dan tahsiline karar verilmifl, hüküm daval vekilince temyiz edilmifltir. Davac flirkete ait elektrik enerjisi tüketim faturalar nda daval Bo aziçi Elektrik Dasitim A.fi Genel Müdürlü ünün adresi Abdülhak Hamit Cad. No:79 80090 Taks m/ stanbul olarak gösterilmifltir. Daval temyiz dilekçesinde dava dilekçesinin tebli edildi i Marmara Cad. Belediye Üstü Kat:3 Avc lar adresindeki Avc lar flletme Müdürlü ünün tüzel kiflili i olmayan ve flube niteli inde bulunmayan bir birimi oldu u ve daval flirket ad na tebligat kabule yetkili olmad n bildirerek dava dilekçesinin Genel Müdürlü e usulüne uygun tebli edilmedi ini ileri sürmüfltür. Daval n n davaya cevap vermedi i ve yarg lamada temsil olunmad dosya içerisinden anlafl lmaktad r. Hal böyle olunca daval ya dava dilekçesi usulüne uygun olarak tebli edilmeden. tebli edilip taraf teflkili sa lanmadan yarg lama yap larak hüküm kurulmas savunma hakk n k s tlayan esasl bir usul hatas oldu- undan hükmün bozulmas gerekmifltir. SONUÇ: Yukar da aç klanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre di er temyiz itirazlar n n flimdilik incelenmesine yer olmad na, peflin harc n istek halinde iadesine, 7.2.2006 gününde oybirli iyle karar verildi.
1804 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 80 Say : 4 Y l 2006 YARGITAY 19. HUKUK DA RES E: 2006/1687 K: 2006/2149 T: 03.03.2006 ASL YE HUKUK MAHKEMES T CARET MAHKEMES L fik S GÖREV fi BÖLÜMÜ T RAZI Özet: Ticaret Mahkemesi ile Asliye Hukuk Mahkemesi aras ndaki iliflki görev iliflkisi de il ifl bölümü iliflkisidir. Bu nedenle, e er süresinde yap lm fl bir ifl bölümü itiraz bulunmuyorsa, mahkemece kendili inden görevsizlik karar verilemez. (*) Taraflar aras ndaki itiraz n iptali davas n n yap lan yarg lamas sonunda ilamda yaz l nedenlerden dolay mahkemenin görevsizli ine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davac vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gere i konuflulup düflünüldü. Davac vekili, daval lardan TEDAfi çel Elektrik Da t m Müdürlü üne Atayurt Belediye Baflkanl na ait tesislerde kullan lmak üzere elektrik satt n, yap lan kontrollerde kaçak elektrik kullan ld n n tespit edildi- ini, alaca n tahsili için yap lan icra takibinin haks z itiraz üzerine durdu unu ileri sürerek itiraz n iptaline, % 40 tazminata karar verilmesini talep ve dava etmifltir. Daval vekili, TEDAfi Genel Müdürlü üne aç lan davan n husumet yoklu u nedeniyle reddi gerekti ini, di er müvekkili ile davac aras nda abonelik sözleflmesi bulunmas nedeniyle Elektrik Tarifeleri Yönetmeli inin uygulanamayaca n ileri sürerek davan n reddini savunmufltur. Mahkemece davan n kaçak elektrik zab tlar na dayan larak aç ld - n, kaçak zapt ndan do an eylemin haks z fiil niteli inde olmas nedeniyle davaya bakmaya Asliye Hukuk Mahkemesinin görevli oldu u gerekçesiyle mahkemenin görevsizli ine karar verilmifl, hüküm davac vekilince temyiz edilmifltir. Ticaret Mahkemesi ile Asliye Hukuk Mahkemesi aras ndaki iliflki görev iliflkisi de il iflbölümü iliflkisidir. Somut olayda süresinde ifl bölümü itiraz nda bulunulmam flt r. Buna ra men mahkemece görevsizlik karan verilmesi ve davac n n yarg lama giderleri ve vekâlet ücreti ile sorumlu tutulmas usul ve yasaya ayk r d r. (*) Gönderen Av. Hulki Özel Mersin Barosu
Yarg tay Kararlar 1805 SONUÇ: Yukar da aç klanan nedenlerle davac vekilinin temyiz itirazlar n n kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peflin harem istek halinde iadesine, 3.3.2006 gününde oybirli iyle karar verildi. YARGITAY 19. HUKUK DA RES E: 2005/8231 K: 2006/2508 T: 13.03.2006 MUACCEL BORÇ TEMERRÜDÜN GERÇEKLEfiMES FA ZDEN SORUMLULUK Özet: Muaccel bir borcun borçlusu alacakl n n ihtar yla mütemerrit olur. Borçlusunu takip ile temerrüde düflüren alacakl takip öncesi dönem için ifllemifl temerrüt faizi talep edemez. (*) Taraflar aras ndaki itiraz n iptali davas n n yap lan yarg lamas sonunda ilamda yaz l nedenlerden dolay davan n k smen kabulüne, k smen reddine yönelik olarak verilen hükmün daval vekilince duruflmal olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere ça r ka d gönderilmiflti. Belli günde davac vek.av.msc ile daval vek.av. SA'n n gelmifl olmalar yla duruflmaya bafllanarak haz r bulunan avukatlar n sözlü aç klamalar dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde oldu u anlafl ld ktan sonra dosya incelendi, gere i konuflulup düflünüldü. Davac vekili, daval n n 8.7.2002 tarihli siparifl formu ile siparifl etti- i mallar n teslim olunmas na ra men bedelinin ödenmedi ini, alaca n ifllemifl faizi ile birlikte tahsili için yap lan icra takibine itiraz edildi ini iddia ederek itiraz n iptalini talep ve dava etmifltir. Daval savunmas nda, davac ile aralar nda akdi iliflki bulunmad - n, davac n n gönderdi i mallar n dava d fl TAE adl kiflinin kendilerine olan borcuna karfl l k oldu unu beyan ederek davan n reddini istemifltir. Mahkemece, daval n n davac yanca gönderilen mallar n üçüncü kiflinin borcuna yönelik oldu u yolundaki savunmas n kan tlayamad gerekçesiyle davan n benimsenen bilirkifli raporu do rultusunda k smen kabulüne karar verilmifl, hüküm daval vekilince temyiz edilmifltir. (*) Gönderen Av. Hulki Özel Mersin Barosu
1806 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 80 Say : 4 Y l 2006 1- Dosyadaki yaz lara, karar n dayand delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamas na göre, daval vekilinin afla daki bendin kapsam d fl nda kalan di er temyiz itirazlar n n reddi gerekmifltir. 2- Muaccel bir borcun borçlusu, alacakl n n ihtar yla mütemerrit olur (B.K. 101/1). Somut olayda daval yan takip ile temerrüde düflürüldü ünden davac takip öncesi dönem için ifllemifl temerrüt faizi talep edemez. Bu yön gözetilmeden yaz l flekilde hüküm kurulmas do ru görülmemifltir. SONUÇ: Yukar da (1) say l bentte aç klanan nedenle daval vekilinin di er temyiz itirazlar n n reddine, (2) say l bentte aç klanan nedenle hükmün daval yarar na BOZULMASINA, vekili Yarg tay duruflmas nda haz r bulunan daval yarar na takdir edilen 450.00.-YTL duruflma vekalet ücretinin davac dan al narak daval ya ödenmesine, peflin harc n istek halinde iadesine, 13.3.2006 gününde oybirli iyle karar verildi.