ETKİLİ SUNUM TEKNİKLERİ Sunum Adımları Adım1: Planlama Adım2: İçeriğin Hazırlanması Adım3: Pratik Yapma Adım4: Sunumun Gerçekleştirilmesi Yrd. Dç. Dr. Atilla EVCİN A. Evcin 2 Adım 1: PLANLAMA Dinleyici ve izleyicilerin planlanması İletilecek mesajın planlanması Zamanın planlanması Yerin planlanması Adım 1: PLANLAMA (devam) Dinleyici ve İzleyicilerin Planlanması: -Dinleyici ve izleyiciler kimler lacak? -Sunum knunuz hakkındaki bilgileri ne düzeyde? -Sunum knunuz hakkında neleri bilmeleri gerekiyr? İletilecek Mesajın Planlanması: -Siz dinleyici ve izleyicilerin neleri bilmesini istiyrsunuz? -Sunum knunuzla ilgili ana nktalar neler? A. Evcin 3 A. Evcin 4 1
Adım m 1: PLANLAMA (devam) Zamanın Planlanması: -Sunumunuz ne kadar sürecek? Mesajın Planlanması Mesajı iletirken Bir yl haritası kullanılmalıdır Yl haritası, araştırma ile aynı krnljik sırada lmak zrunda değildir Yerin Planlanması: -Sunumunuzu nerede gerçekleştireceksiniz? Çğu zaman sunumunuzu Dinleyici ve izleyicilere Knuşmanın süresine göre uyarlamak daha uygundur A. Evcin 5 A. Evcin 6 Zamanın n Planlanması Zamanın n Planlanması (devam) Dinleyici & izleyicilerin dikkatin nas ıl l yüksek y tutulur? Giriş Farklı knular Etkin Sunum Dinleyici dikkati Snuç Zaman Dinleyici ve izleyicilerin ilgi süresi sınırlıdır A. Evcin 7 Dinleyici dikkati Ara snu ç Ara snuç Ara snuç Ortalama Sunum Zaman Snuç Önemli nktaları tekrar ederek dinleyici ve izleyicilerin sunumunuzda kayblmasını önleyiniz A. Evcin 8 2
Adım m 2: İÇERİĞİN N HAZIRLANMASI Giriş Knunun tanıtımı Knu ile ilgili önbilginin sunumu Hiptezin belirtilmesi Gelişme Yöntemler: Çalışmanızda neler yaptınız? Snuçlar : Çalışmanız snucunda neler elde ettiniz? Snuç Öyleyse ne? A. Evcin 9 Knunun Tanıtımı Çalışmayı kim gerçekleştirdi? Bu çalışmadan önce yapılan çalışmalar neler? Çalışma ne zaman ve nerede gerçekleştirildi? Daha da önemlisi, Bu çalışma neden önemli? Dinleyici & izleyicilere sizi dinlemeleri için bir sebep sunulmalı A. Evcin 10 İçeriğin Hazırlanması için Görsel Araçların Kullanılması: PwerPintSlaytları Herbirslaytınbir başlığı lmalı Anlam bütünlüğükrunmalı, knu dağıtılmamalı Sadece anahtar nktalar üzerinde durulmalı İçeriğin in Hazırlanmas rlanması için in Görsel G Araçlar ların n Kullanılmas lması (devam) Anahtar nktalar kısa metinlerle basit larak anlatılmalı Birçk sunum ilginç çalışmaları aktarır. Ne yazık ki bu sunumların pekçğunu takip etmek güçtür. Çünkü knuşmacı bilmeden bazı sunum hataları yapar. En sık yapılan hata, knuşmacının dinleyicilerin nasıl dinlediğine dikkat etmemesidir. Hangi hatalardan kaçınmamız gerektiğini bilirsek, sunumlarımızın etkinliğini büyük ölçüde artırabiliriz. Uzun cümleler yerine kalıplar kullanılmalı 6 x 6kuralı: 6satır/sayfa, 6 kelime/satır Dinleyicilerin dikkatini çekmenin pekçk ylu vardır. A. Evcin 11 A. Evcin 12 3
İçeriğin Hazırlanması için Görsel Araçların Kullanılması (devam) 36-punt Arial 24-punt Arial 24-puntTNR Punt büyüklüğü, sunum yerinin genişliğine göre ayarlanmalıdır 18-punt Arial 14-puntArial 12-puntArial 36-punt TNR 18-punt TNR 14-puntTNR 12-punt TNR İçeriğin Hazırlanması için Görsel Araçların Kullanılması (devam) Kaçınılması gerekenler: Düşük kntrast Bş slaytlar Çk çeşitli geçiş efektleri (transactin effects) Tepegözle yansıtılan görüntüler için açık renk bir geri plan üzerinde kyu renk harfler kullanmak Prjektörle yansıtılan görüntüler için kyu renk bir geri plan üzerinde açık renk harfler kullanmak daha uygundur. 10-punt Arial 10-puntTNR A. Evcin 13 A. Evcin 14 Kötü bir Grafik Crwding 2D Bisectin Perfrmance Clurs Size İyi bir resim, bin kelimeye bedeldir. Knfiçyüs Bisectin SD (min) 6 5 4 3 KM PB RL 17.5 35 42.0 2 52.5 70 1 0.2 0.4 0.6 0.8 1 Stimulus Scale Essential Inf A. Evcin 15 A. Evcin 16 4
İyi bir Grafik Tamamlanmamış bir Grafik Bisectin SD (min) 2D Bisectin Perfrmance 6 5 4 3 2 KM PB RL 1 0.2 0.4 0.6 0.8 1 Stimulus Scale A. Evcin 17 A. Evcin 18 Düğüm Vltajı (Vlt) Tamamlanmış bir Grafik Paralel RLC Devresinin Dğal İşleyişi v i Zaman (0.1 msn.) A. Evcin 19 Snuçları Kalabalık Tabllar yerine.. t*e-4 critical under ver 0 5.0000 5.0000 5.0000 0.0000 2.9008 3.7579 1.7268 0.0000 1.4955 2.5801 0.4826 0.0000 0.5774 1.5198 0.0167 0.0000-0.0018 0.6116-0.1510 0.0000-0.3486-0.1264-0.2050 0.0000-0.5384-0.6902-0.2160 0.0000-0.6245-1.0866-0.2111 0.0000-0.6442-1.3308-0.2007 0.0000-0.6230-1.4429-0.1888 0.0001-0.5784-1.4465-0.1768 0.0001-0.5221-1.3658-0.1652 0.0001-0.4617-1.2246-0.1543 0.0001-0.4019-1.0447-0.1441 0.0001-0.3456-0.8453-0.1346 0.0001-0.2941-0.6422-0.1256 0.0001-0.2483-0.4480-0.1173 t *e-4 critical under ver 0.0001-0.1187 0.1007-0.0891 0.0001-0.0976 0.1692-0.0832 0.0001-0.0800 0.2125-0.0777 0.0001-0.0653 0.2338-0.0725 0.0001-0.0532 0.2367-0.0677 0.0001-0.0432 0.2253-0.0632 0.0001-0.0350 0.2035-0.0590 0.0001-0.0283 0.1749-0.0551 0.0001-0.0229 0.1427-0.0514 0.0001-0.0185 0.1095-0.0480 0.0002-0.0148 0.0776-0.0448 0.0002-0.0119 0.0483-0.0419 0.0002-0.0096 0.0229-0.0391 0.0002-0.0077 0.0020-0.0365 0.0002-0.0061-0.0144-0.0341 0.0002-0.0049-0.0262-0.0318 0.0002-0.0039-0.0338-0.0297 A. Evcin 20 5
.. Kısa Listelerle Gösteriniz Tam sayfa kitap metni alıntılarından kaçınınız! V(0)=5v, i(0)=-6 ma Critical Damping: Underdamping: Overdamping: R= 10, L=0.4 mh, C = 1 mf R= 20, L=0.4 mh, C = 1 mf R= 5, L=0.4 mh, C = 1 mf A. Evcin 21 A. Evcin 22 Adım 3: PRATİK YAPMAK Spr Müzik Knuşma alanlarındaki ilk denemenizde en iyi başarımı sağlamanız mümkün değildir Başarı için pratik yapmak gereklidir Fnt (yaz ı tipi) büyüklü ğünüzü dikkatli bir şekilde seçin. Micrsft Pwerpint fnt (yaz ı tipi) büyüklüklerini aşağıdaki gibi seçmenizi tavsiye etmektedir. Başlıklar için 44 fnt (Yazı Tipi) Alt başlıklar veya altbaşlık kullanılmıyrsa metin için 32 fnt (Yazı Tipi) Alt başlık kullanılıyrsa metin için 28 fnt (Yazı Tipi). Zemin rengi kyu, yazılar açık veya tam tersi lmalıdır Sıra önemli lmadıkça, numaralı liste lmamalıdır Her slayt tek knu içermelidir 666 kuralı uygulanmalıdır. her slaytta en fazla altı satır, her satırda en fazla altı kelime lmalı, altı slayttan snra mutlaka grafik veya resim içermelidir A. Evcin 23 A. Evcin 24 6
Fnt (yazı tipi) büyüklüğünüzü dikkatli bir şekilde seçin. Micrsft Pwerpint fnt (yazı tipi) büyüklüklerini aşağıdaki gibi seçmenizi tavsiye etmektedir. Başlıklar için 44 fnt (Yazı Tipi) Alt başlıklar veya altbaşlıkkullanılmıyrsa metin için 32 fnt (Yazı Tipi) Alt başlık kullanılıyrsa metin için 28 fnt (Yazı Tipi). Zemin rengi kyu, yazılar açık veya tam tersi lmalıdır Sıra önemli lmadıkça, numaralı liste lmamalıdır Her slayt tek knu içermelidir 666 kuralı uygulanmalıdır. her slaytta en fazla altı satır, her satırda en fazla altı kelime lmalı, altı slayttan snra mutlaka grafik veya resim içermelidir Yazım ve dilbilgisi hatası lmamalıdır Geriye dönmek gerekirse aynı slayt tekrar knmalıdır Slaytlara numara knmalıdır. Her bölümün başlığının yeterince açıklayıcı lmasına dikkat edin. Klay kunmayan görsel malzeme kullanmayın. Görsel malzemeyi çk fazla yazılı metinle, resimlerle veya çk farklı renklerle dldurmayın. A. Evcin 25 Kuşlar Neden Göç Eder? Zemin rengi kyu, yazılar açık veya tam tersi lmalıdır Sıra önemli lmadıkça, numaralı liste lmamalıdır Her slayt tek knu içermelidir 666 kuralı uygulanmalıdır. her slaytta en fazla altı satır, her satırda en fazla altı kelime lmalı, altı slayttan snra mutlaka grafik veya resim içermelidir A. Evcin 26 1. Slayt 2. Slayt. El yazısı yerine basılı metin kullanılmalıdır HARFLERİN TÜMÜBÜYÜK veya italik yazı karakterinde lmamalıdır Vurgulanması istenen nktalar için italik, alt çizgi, farklı renk, yanıp sönme vb. dikkat çekici özelliklere yer verilmelidir. Tüm slaytlarda aynı yazı karakteri kullanılmalıdır SUNU A. Evcin 28 7
Başlıklar için 44 Yazı Tipi (fnt) büyüklüğünüzü dikkatli bir şekilde seçilmelidir. Alt başlıklar veya alt başlık kullanılmıyrsa metin için 32 Alt başlık kullanılıyrsa metin için 28 Micrsft a göre Pwerpint yazı tipi büyüklükleri A. Evcin 29 A. Evcin 30 Paragraflar, ekranda klaylıkla görülebilecek ve kunabilecek bir biçimde yer almış lmalıdır. Cümlelerin, anlamlı bir biçimde mümkün lduğunca kısa tutulmuş lmasına özen gösterilmelidir. Anlamı bzmaması için, kelimeler satır snlarında bölün-memelidir.? Aynı ekranda, çk sayıda dikkat çekici özelliklerin kullanılmasından kaçınılmalıdır. Her sayfada, sayfanın içeriği ile uyumlu başlık kullanılmalıdır. Paragraflar bölünmeden aynı ekranda bitirilmelidir. Bir slaytta beş ile sekiz satır arasında yazı lmalıdır. A. Evcin 31 A. Evcin 32 8
Hedef kitleye uygun tasarım seçilmeli Zemin rengi kyu, yazılar açık veya tam tersi lmalı Grafikler basit ve anlaşılır lmalıdır, labildiğince üç renkten fazla kullanılmamalı Klay kunmayan görsel malzeme kullanılmamalı Görsel malzeme çk fazla yazılı metinle, resimlerle veya çk farklı renklerle dldurulmamalıdır Sıra önemli lmadıkça, numaralı liste lmamalı 1. elma 2. armut vb. Yazım ve dilbilgisi hatası lmamalı Geriye dönmek gerekirse aynı slayt tekrar knmalı Slaytlara numara verilmeli Ekranda, öncelikle görülmesi gereken ifadeler göze çarpmalı A. Evcin 33 A. Evcin 34 Slaytları ynatırken, geçişlerin çk fazla dikkat dağıtıcı ve tutarsız lmamasına dikkat edilmelidir. Ekrandaki elemanların hareketi, göz hareketlerine uygun lmalı ve gözü yrmamalı Bir ekranda, dört farklı renkten fazla renk kullanılmamasına dikkat edilmeli Sunum özel efektler, sesler, değişik fntlar, göz alıcı renkler veya resimleri çk fazla kullanarak düzenlenmemeli A. Evcin 35 A. Evcin 36 9
Görsel materyaller, dinleyici kitlesinin mesaj ınızı anlamasına yardım etmeli Görsel materyaller bir öğeyi vurgulamak, duygusal tepkiler yaratmak için kullanılmalı Verilen bir metnin gerektirdiği grafik ya da resim, metinle birlikte aynı ekranda yer almış lmalı Kullanılan resim ya da grafikler gereksiz ayrıntılardan arındırılmalı Gerektiğinde knuların anlatılmasında canlandırılmış resim (animasyn) kullanılmalı Görsel materyaller sayfada rasgele dağıtılmamalıdır. A. Evcin 39 A. Evcin 40 10
TUŞ KULLANIMI Muse yerine klavye kullanırken; slaytları ilerletmek için N, geriye döndürmek için P tuşlarını RENK KULLANIMI Basitlik ve tutarlılık esastır. Slaytlardaki ifadeler, her mesafeden kunabilmeli. ekranı karartmak için B tuşu, tekrar ekrana geri dönmek için W tu şu, slaytlarınıza devam etmek için bşluk tuşunu kullanabilirsiniz. Zemin rengi, ancak anlatılan knuya açıklık getirmek istenildiğinde kullanılmalı. Verilmek istenilen mesajlara uygun renkler seçilmeli. A. Evcin 41 A. Evcin 42 RENKLER HAKKINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER Turuncu Siyah Mr Kahverengi Sarı Mavi Yeşil Kırmızı TURUNCU Sıcak bir renktir hayranlık verici, canlı ve samimidir. Sayfanın göz alıcı ve dikkat çekici lması için turuncu kullanılabilir. Zemin rengi lma açısından zayıftır. Mavi ile kullanmaktan kaçınılmalıdır. A. Evcin 43 A. Evcin 44 11
SİYAH MAVİ Mali veriler sunmak için kullan ılabilir Gücü ve tutkuyu temsil eder Genellikle, keder, ağır ve depresyn rengidir Fakat dğru bağlamda kullanılırsa, sfistike ve gizemli labilir Çalışmalar, siyah artalan üzerinde n-line kumanın zrluğunu rtaya kymaktadır. Baskın renk larak siyah kullanımı bir çcuk sitesi için en kötü seçim labilirken; bir sanat galerisi sitesi için mükemmel bir seçim labilir. Sakinlik, güvenirlik simgesidir. Araplar, mavinin kan akışını yavaşlattığına inanılır, nazar bncuğu bu yüzden mavidir. Batıda intiharları azaltmak için köprü ayaklarını maviye byarlar. Duvarları mavi lan kullarda çcukların daha az yaramazlık yaptığı saptanmıştır. Çk ppüler bir zemin rengidir. Fakat turuncu ile maviyi birlikte kullanırken dikkatli lmak gerekmektedir. A. Evcin 45 A. Evcin 46 YEŞİL Güven veren renktir, sadakat ve zekayı simgeler bankaların lglarında hakim renktir. Yaratıcılığı körükler büyük lkanta mutfaklarında yeşil tercih edilir. Rahatlatıcı, sakinleştirici ve şifa vericidir Denge ve dayanıklılığın simgesidir KIRMIZI Şiddetli ve güçlü her şeyi temsil eden tüm renklerin en sıcağıdır Bir grubu mtive etmek için kullanılabilir Kırmızı ve yeşil bir arada kullanılmamalıdır. (Renk Körleri) Mavi ve mr ile uyum sağlamaz Kırmızı, iş hayatında başarısızlığı, finans sektöründe kaybı temsil eder. Her zaman bir uyarı larak algılanır İştah açar Kan akışını hızlandırır A. Evcin 47 A. Evcin 48 12
MOR Asaleti simgeler. Bilgelik, lüks ve gücün simgesidir Nevrtik duyguları açığa çıkardığından, insanları bilinçaltının krkuttuğu saptanmıştır Ekranda gözü ldukça fazla yrar KAHVERENGİ İnsanın hareketlerini hızlandırır Kansas Üniversitesi, Sanat Fakültesi'nde bir deney için bilgisayar yardımıyla duvarların rengi değiştirilebilir hale getirilmiş. Fn kahverengiye döndüğünde insanlar daha hızlı hareket etmişler Bu yüzden fastfd restranları iç mekanda kahverengi kullanılmaktadır A. Evcin 49 A. Evcin 50 SARI İyimserliği temsil eder Geçiciliğin ve dikkat çekiciliğin semblüdür Bu yüzden dünyada taksiler sarıdır, geçici lduğu bilinsin ve dikkat çeksin diye Araba kiralama şirketleri de sar ıyı kullanır Sarı rengi bu özelliğinden dlayı bankalar kullanmak istemez Zıt renkler ile kullan ıldığında kunabilirliği klay lan iyi bir zemin rengidir Sunumun Dinleyicilere Aktarılması Ruh Hali Göz Teması Ses Kullanımı -Duruşlar/ Tekrarlamalar Duru Dil Kullanımı Yumuşak Geçişler/ Vurgular Beden Dili Sunucunun Yeri/ Hareketi/ Katılımcılara Yakınlığı Görsel-İşitsel Araçların İzleyici önünde Kullanımı İzleyici/Katılımcı ile İletişim A. Evcin 51 A. Evcin 52 13
Sunumun Dinleyicilere Aktarılması Zamanınızı iyi kullanın. Dinleyicilere sırtınızı dönmeyin. Çk hızlı, çk yavaş, ya da kuma biçiminde mntn bir şekilde knuşmayın. Sunum byunca kartlar üzerindeki ntlarınızdan kumayın. Yansıtılan slaytta yazılı lan metindeki cümlelerin tıpa tıp aynısını knuşmanızda kullanmayın. KAYNAKLAR http://w3.gazi.edu.tr/web/vildan/webde/teknik.pdf#search =%22etkili%20sunu% 20teknikleri%22 Bülbül, H. İ., Öğretim Amaçlı Bilgisayar Yazılımlarında Ekran Tasarımı http://yayim.meb.gv.tr/dergiler/144/bulbul.htm DesigningEffectivePster Presentatins -- Science & Engineering Library, UB Libraries http://ublib.buffal.edu/libraries/units/sel/bi/psters.html#intr Garsn A, GutgesellHP, PinskyWW et al. The10-minuteTalk: Organizatin, Slides, Writing anddelivery. American HeartJurnal. 1986;111(1):193-203. Spinler SA. Hw tprepareanddeliver PharmacyPresentatins. AJHP. 1991;48:1730-1738. http://www.aphanet.rg/students/mentring/tips.html Yalın, H. İ., 2005, Öğretim Teknljileri ve Materyal Geli ştirme, Nbel Yayın Dağıtım http://www.baskent.edu.tr/tip/3a.pdf#search =%22sunumlar%C4%B1n%20dinley icilere%22 A. Evcin 53 A. Evcin 54 14