2014/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL MUHASEBE 16 Mart 2014-Pazar 09:00-12:00 SORULAR TANIR Ticaret A.Ş. nin 31.12.2013 tarihli genel geçici mizanı ve 31.12.2013 tarihinde tespit edilen hususlar ile 2013 mali yılına ait dönem sonu envanter işlemlerine ilişkin bilgiler aşağıda verilmiştir. * İşletme, ticari malların takibinde kayıt yöntemi olarak Aralıklı Envanter Yöntemi ni kullanmaktadır. * İşletme, maliyet muhasebesi kayıt seçeneği olarak 7/A seçeneğini kullanmaktadır. * Tüm kayıtlar ana hesap düzeyinde takip edilecektir. * Kurumlar vergisine ilişkin vergi karşılığı hesaplanmayacaktır. A) TANIR Ticaret A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Genel Geçici Mizanı aşağıdaki gibidir: (TL) Borç Kalanı Alacak Kalanı 100 KASA 25.000 --- 102 BANKALAR 12.000 --- 103 VERİLEN ÇEKLER VE ÖDEME EMİRLERİ --- 8.000 110 HİSSE SENETLERİ 9.000 --- 121 ALACAK SENETLERİ 31.000 --- 128 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR 4.000 --- 129 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR KARŞILIĞI --- 4.000 153 TİCARİ MALLAR 63.000 --- 191 İNDİRİLECEK KDV 18.000 --- 254 TAŞITLAR 25.000 --- 257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR --- 10.000 300 BANKA KREDİLERİ --- 13.000 321 BORÇ SENETLERİ --- 12.000 340 ALINAN SİPARİŞ AVANSLARI --- 5.000 391 HESAPLANAN KDV --- 21.000 500 SERMAYE --- 100.000 580 GEÇMİŞ YILLAR ZARARLARI 10.000 --- 600 YURTÇİ SATIŞLAR --- 58.000 760 PAZARLAMA SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ 13.000 --- 770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ 21.000 --- TOPLAM 231.000 231.000 1
B) Dönemsonu Envanter İşlemleri Sırasında Tespit Edilen Hususlar aşağıdaki gibidir: 1) Kasa sayılmış ve kasada 24.000 TL olduğu tespit edilmiştir. 2) Verilen çeklerden 3.000 TL'lik kısmının bankadaki mevduat hesabından ödendiği bankadan gelen dekonttan öğrenilmiştir. 3) Bankadan gelen dekonttan, bankadaki mevduat hesabına dönemsonu itibari ile 1.000 TL faiz tahakkuk ettirildiği öğrenilmiştir. 4) Hisse senetlerinin, bilanço gününde borsadaki değerinin 8.000 TL olduğu öğrenilmiştir. 5) % 18 KDV Dahil 5.900 TL tutarında iade faturasının muhasebe kaydının unutulduğu tespit edilmiştir. Satışlardan iade alınan bu mallara ilişkin olarak alıcıya aynı tutardaki senedin iade edildiği anlaşılmıştır. 6) Alacak senetlerine 1.500 TL reeskont hesaplanmıştır. 7) İcra dairesinden gelen ilamdan şüpheli ticari alacağın tamamının tahsiline imkan kalmadığı anlaşılmıştır. 8) Ticari mallar sayılmış ve stokta maliyet bedeli ile 48.000 TL tutarında ticari mal bulunduğu tespit edilmiştir. 9) Taşıt, pazarlamada kullanılan kamyon olup; 5 yıl faydalı ömür varsayımı ile normal usulde amortisman ayrılmaktadır. 10) Bankadaki krediye dönemsonu itibari ile işleyen faizin 3.000 TL olduğu tespit edilmiştir. 11) Borç senetlerine 1.000 TL reeskont hesaplanmıştır. 12) Alınan sipariş avanslarının tamamı, sözkonusu mal teslimi yapılamadığı için sözleşme gereği 500 TL ceza ile birlikte nakit olarak iade edilmiştir. 13) Şirket Genel Kurul kararı ile geçmiş yıl zararlarının ortaklardan tahsiline gidilmesi, bu şekilde bilançodan çıkarılmasına karar verilmiştir. 14) Kasadaki noksanlığın sebebi tespit edilememiş ve veznedarın sorumlu tutulmasına karar verilmiştir. 15) KDV hesaplarının mahsubu yapılacaktır. 16) Yansıtma kayıtları yapılacaktır. 17) Kapanış kayıtları yapılacaktır. İSTENİLENLER: Bu verilere göre TANIR Ticaret A.Ş. nin; a) Dönem sonu envanter işlemlerine ait yevmiye defteri kayıtlarını ve defteri kebir kayıtlarını gösteriniz. b) Kesin mizanın düzenlendiğini varsayarak, 01.01.2013-31.12.2013 dönemine ait gelir tablosunu düzenleyiniz. c) Kesin mizanın düzenlendiğini varsayarak, 31.12.2013 Tarihli (Dönemsonu) Bilançosunu - analize elverişli olarak- düzenleyiniz. SORU 2: Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkelerinden Varlıklara İlişkin İlkeleri herbirini birer cümle ile ifade edecek şekilde sayınız. SORU 3: Nazım hesap nedir? Hangi amaçlarla kullanılır? Kısaca açıklayınız. 2
CEVAPLAR CEVAP 1: A) YEVMİYE DEFTERİ KAYITLARI Borç Alacak 1 197 SAYIM VE TESELLÜM NOKSANLARI 1.000 100 KASA 1.000 2 103 VERİLEN ÇEKLER VE ÖDEME EMİRLERİ 3.000 102 BANKALAR 3.000 3 102 BANKALAR 1.000 642FAİZ GELİRLERİ (2 puan) 1.000 4 654 KARŞILIK GİDERLERİ 1.000 119 MENKUL KIYM. DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI 1.000 5 610 SATIŞTAN İADELER 5.000 191 İNDİRİLECEK KDV 900 121 ALACAK SENETLERİ 5.900 6 657 REESKONT FAİZ GİDERLERİ 1.500 122 ALACAK SENETLERİ REESKONTU 1.500 7 129 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR KARŞILIĞI 4.000 128 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR 4.000 8 621 SATILAN TİCARİ MALLARIN MALİYETİ 15.000 153 TİCARİ MALLAR 15.000 9 760 PAZARLAMA SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ 5.000 257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR 5.000 10 780 FİNANSMAN GİDERLERİ 3.000 300 BANKA KREDİLERİ 3.000 ---------------------------------------------------- // ------------------------------------------------ 3
11 322 BORÇ SENETLERİ REESKONTU 1.000 647 REESKONT FAİZ GELİRLERİ 1.000 12 340 ALINAN SİPARİŞ AVANSLARI 5.000 689 OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR 500 100 KASA 5.500 13 131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR 10.000 580 GEÇMİŞ YILLAR ZARARLARI 10.000 14 135 PERSONELDEN ALACAKLAR 1.000 197 SAYIM VE TESELLÜM NOKSANLARI 1.000 15 391 HESAPLANAN KDV 21.000 191 İNDİRİLECEK KDV 18.900 360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR 2.100 16 631 PAZARLAMA SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ 18.000 632 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ 21.000 660 KISA VADELİ BORÇLANMA GİDERLERİ 3.000 761 PAZ.SAT. DAĞ. GİD. YANSITMA 18.000 771 GEN. YÖN. GİD. YANSITMA 21.000 781 FİNANSMAN GİD. YANSITMA 3.000 17 761 PAZ.SAT. DAĞ. GİD. YANSITMA 18.000 771 GEN. YÖN. GİD. YANSITMA 21.000 781 FİNANSMAN GİD. YANSITMA 3.000 760 PAZARLAMA SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ 18.000 770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ 21.000 780 FİNANSMAN GİDERLERİ 3.000 18 600 YURTİÇİ SATIŞLAR 58.000 642 FAİZ GELİRLERİ 1.000 647 REESKONT FAİZ GELİRLERİ 1.000 690 DÖNEM KARI VEYA ZARARI 60.000 ---------------------------------------------------- // ------------------------------------------------ 4
19 690 DÖNEM KARI VEYA ZARARI 65.000 610 SATIŞTAN İADELER 5.000 621 SATILAN TİCARİ MALLARIN MALİYETİ 15.000 631 PAZARLAMA SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ 18.000 632 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ 21.000 654 KARŞILIK GİDERLERİ 1.000 657 REESKONT FAİZ GİDERLERİ 1.500 689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR 500 660 KISA VADELİ BORÇLANMA GİDERLERİ 3.000 20 692 DÖNEM NET KARI VEYA ZARARI 5.000 690 DÖNEM KARI VEYA ZARARI 5.000 21 591 DÖNEM NET ZARARI 5.000 692 DÖNEM NET KARI VEYA ZARARI 5.000 22 103 VERİLEN ÇEKLER VE ÖDEME EMİRLERİ 5.000 119 MENKUL KIYMETLER DEĞER DÜŞ. KARŞILIĞI 1.000 122 ALACAK SENETLERİ REESKONTU 1.500 257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR 15.000 300 BANKA KREDİLERİ 16.000 321 BORÇ SENETLERİ 12.000 360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR 2.100 500 SERMAYE 100.000 100 KASA 18.500 102 BANKALAR 10.000 110 HİSSE SENETLERİ 9.000 121 ALACAK SENETLERİ 25.100 131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR 10.000 135 PERSONELDEN ALACAKLAR 1.000 153 TİCARİ MALLAR 48.000 254 TAŞITLAR 25.000 322 BORÇ SENETLERİ REESKONTU 1.000 591 DÖNEM NET ZARARI 5.000 ---------------------------------------------------- // ------------------------------------------------ 5
B) DEFTERİ KEBİR KAYITLARI (8 puan) 100 KASA 102 BANKALAR 103 VR.ÇKL.VEÖD.EMR. 110 HİSSE SENETLERİ 25.000 12.000 8.000 9.000 1.000 3.000 3.000 5.500 1.000 18.500 10.000 5.000 9.000 119 M.K.D.DÜŞ.KRŞ. 121 ALC. SEN. 122 ALC. SN. REESK. 128 ŞÜPH.TİC.ALC. 1.000 31.000 1.500 4.000 5.900 4.000 1.000 25.100 1.500 129 Ş.T.ALC. KARŞ. 135 PERS. ALAC. 153 TİC. MALLAR 191 İND. KDV 4.000 1.000 63.000 18.000 4.000 15.000 900 1.000 48.000 18.900 197 SAY.VE TS. NKS. 254 TAŞITLAR 257 BİR. AMORT. 300 BNK. KRED. 1.000 1.000 25.000 10.000 13.000 5.000 3.000 25.000 15.000 16.000 321 BORÇ SEN. 322 BRÇ. SN. REESK. 340 AL. AVANSL. 360 ÖD. VERG. VE FNL. 12.000 1.000 5.000 2.100 5.000 12.000 1.000 2.100 391 HES. KDV 500 SERMAYE 580 GÇ. YLL. ZARARLARI 600 YURTİÇİ SAT. 21.000 100.000 10.000 58.000 21.000 10.000 58.000 100.000 610 SAT. İADELER 621 STMM 631 PSDG 632 GEN.YÖN.GD. 5.000 15.000 18.000 21.000 5.000 15.000 18.000 21.000 642 FAİZ GELİRLERİ 647 REES. FAİZ GEL. 654 KARŞILIK GİD. 657 REES. FAİZ GİD. 1.000 1.000 1.000 1.500 1.000 1.000 1.000 1.500 689 DĞ.OLDIŞI.GD. VE ZR. 660 KV VD. BORÇ. GİD. 760 P.S.D. GİDERLERİ 761 P.S.D. GİD. YNS. 500 3.000 13.000 18.000 500 3.000 5.000 18.000 18.000 770 GEN. YÖN. GİD. 771 GYGİD. YANS. 780 FİN. GİDERLERİ 781 FİN. GİD. YNS. 21.000 21.000 3.000 3.000 21.000 21.000 3.000 3.000 690 DÖN.KARI V.Y. ZAR. 692 DÖN.NET K/Z 591 DÖN. NET ZARARI 131 ORT. ALACAKLAR 65.000 60.000 5.000 5.000 10.000 5.000 5.000 5.000 10.000 6
C) TANIR Ticaret A.Ş. 01.01.2013-31.12.2013 Dönemine Ait Gelir Tablosu A-BRÜT SATIŞLAR 58.000 1-Yurt içi Satışlar 58.000 2-Yurt dışı Satışlar 0 3-Diğer Gelirler 0 B-SATIŞ İNDİRİMLERİ (-) -5.000 1-Satıştan İadeler (-) 5.000 2-Satış İskontoları (-) 0 3-Diğer İndirimler (-) 0 C-NET SATIŞLAR 53.000 D-SATIŞLARIN MALİYETİ (-) -15.000 1-Satılan Mamuller Maliyeti (-) 0 2-Satılan Ticari Mallar Maliyeti (-) 15.000 3-Satılan Hizmet Maliyeti (-) 0 4-Diğer Satışların Maliyeti (-) 0 BRÜT SATIŞ KÂRI VEYA ZARARI 38.000 E-FAALİYET GİDERLERİ (-) -39.000 1-Araştırma ve Geliştirme Giderleri (-) 0 2-Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri (-) 18.000 3-Genel Yönetim Giderleri (-) 21.000 FAALİYET KÂRI VEYA ZARARI -1.000 F-DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VE KÂRLAR 2.000 1-İştiraklerdan Temettü Gelirleri 0 2-Bağlı Ortaklıklardan Temettü Gelirleri 0 3-Faiz Gelirleri 1.000 4-Komisyon Gelirleri 0 5-Konusu Kalmayan Karşılıklar 0 6-Menkul Kıymet Satış Kârı 0 7-Kambiyo Kârları 0 8-Reeskont Faiz Gelirleri 1.000 9-Diğer Olağan Gelir ve Kârlar 0 G-DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR(-) -2.500 1-Komisyon Giderleri (-) 0 2-Karşılık Giderleri (-) 1.000 3-Menkul Kıymet Satış Zararı (-) 0 4-Kambiyo Zararları (-) 0 5-Reeskont Faiz Giderleri (-) 1.500 6-Diğer Olağan Gider ve Zararlar (-) 0 7
H-FİNANSMAN GİDERLERİ (-) -3.000 1-Kısa Vadeli Borçlanma Giderleri (-) 3.000 2-Uzun Vadeli Borçlanma Giderleri (-) 0 OLAĞAN KÂR VEYA ZARAR -4.500 I-OLAĞAN DIŞI GELİR VE KÂRLAR 0 1-Önceki Dönem Gelir ve Kârları 0 2-Diğer Olağan Dışı Gelir ve Kârlar 0 J-OLAĞAN DIŞI GİDER VE ZARARLAR (-) -500 1-Çalışmayan Kısım Gider ve Zararları (-) 0 2-Önceki Dönem Gider ve Zararları (-) 0 3-Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar (-) 500 DÖNEM KÂRI VEYA ZARARI -5.000 K-DÖNEM KÂRI VERGİ VE DİĞER YAS. YÜK. KARŞILIKLARI(-) 0 DÖNEM NET KÂRI VEYA ZARARI -5.000 D) TANIR Ticaret A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Bilançosu AKTİF TANIR Ticaret A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Bilançosu PASİF DÖNEN VARLIKLAR 114.100 KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 29.100 HAZIR DEĞERLER 23.500 MALİ BORÇLAR 16.000 100 KASA 18.500 300 BANKA KREDİLERİ (KV) 16.000 102 BANKALAR 10.000 TİCARİ BORÇLAR 11.000 103 VER.ÇEKL.VE ÖD. EMİRL. (5.000) 321 BORÇ SENETLERİ 12.000 MENKUL KIYMETLER 8.000 322 BORÇ SENETLERİ REESK. (1.000) 110 HİSSE SENETLERİ 9.000 ÖD. VERGİ VE DİĞER YAS. YÜK. 2.100 119 MNK. KIY. DĞ. DÜŞ. KR. (1.000) 360 ÖD. VERGİ VE FONLAR 2.100 TİCARİ ALACAKLAR 23.600 ÖZKAYNAKLAR 95.000 121 ALACAK SENETLERİ 25.100 ÖDENMİŞ SERMAYE 100.000 122 ALACAK SENETLERİ REESK. (1.500) 500 SERMAYE 100.000 DİĞER ALACAKLAR 11.000 DÖNEM NET KARI VEYA ZARARI (5.000) 131 ORTAKL. ALACAKLAR 10.000 591 DÖNEM NET ZARARI (5.000) 135 PERS. ALACAKLAR 1.000 STOKLAR 48.000 153 TİCARİ MALLAR 48.000 DURAN VARLIKLAR 10.000 MADDİ DURAN VARLIKLAR 10.000 254 TAŞITLAR 25.000 257 BİRİKM. AMORTİS. (15.000) AKTİF TOPLAMI 124.100 PASİF TOPLAMI 124.100 8
CEVAP 2) Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkelerinden Varlıklara İlişkin İlkeler şunlardır: 1) İşletmenin bir yıl veya normal faaliyet dönemi içinde paraya dönüşebilecek varlıkları, bilançoda dönen varlıklar grubu içinde gösterilir. 2) İşletmenin bir yıl veya normal faaliyet dönemi içinde paraya dönüşemeyen, hizmetlerinden bir hesap döneminden daha uzun süre yararlanılan uzun vadeli varlıkları, bilançoda duran varlıklar grubu içinde gösterilir. Dönem sonu bilanço gününde bu grupta yer alan hesaplardan vadeleri bir yılın altında kalanlar dönen varlıklar grubunda ilgili hesaplara aktarılır. 3) Bilançoda varlıkları, bilanço tarihindeki gerçeğe uygun değerleriyle gösterebilmek için, varlıklardaki değer düşüklüklerini göstererek karşılıkların ayrılması zorunludur. Dönen varlıklar grubu içinde yer alan menkul kıymetler, alacaklar, stoklar ve diğer dönen varlıklar içindeki ilgili kalemler için yapılacak değerleme sonucu gerekli durumlarda uygun karşılıklar ayrılır. Bu ilke, duran varlıklar grubunda yer alan alacaklar, bağlı menkul kıymetler, iştirakler, bağlı ortaklıklar ve diğer duran varlıklardaki ilgili kalemler için de geçerlidir. 4) Gelecek dönemlere ait olarak önceden ödenen giderler ile cari dönemde tahakkuk eden ancak, gelecek dönemlerde tahsil edilecek olan gelirler kayıt ve tespit edilmeli ve bilançoda ayrıca gösterilmelidir. 5) Dönen ve duran varlıklar grubunda yer alan alacak senetlerini, bilanço tarihindeki gerçeğe uygun değerleri ile gösterebilmek için reeskont işlemleri yapılmalıdır. 6) Bilançoda duran varlıklar grubunda yer alan maddi duran varlıklar ile maddi olmayan duran varlıkların maliyetini çeşitli dönem maliyetlerine yüklemek amacıyla her dönem ayrılan amortismanların birikmiş tutarları ayrıca bilançoda gösterilmelidir. 7) Duran varlıklar grubu içinde yer alan özel tükenmeye tabi varlıkların maliyetini çeşitli dönem maliyetlerine yüklemek amacıyla, her dönem ayrılan tükenme paylarının birikmiş tutarları ayrıca bilançoda gösterilmelidir. 8) Bilançonun dönen ve duran varlıklar gruplarında yer alan alacaklar, menkul kıymetler, bağlı menkul kıymetler ve diğer ilgili hesaplardan ve yükümlülüklerden işletmenin sermaye ve yönetim bakımından ilişkili bulunduğu ortaklara, personele, iştiraklere ve bağlı ortaklıklara ait olan tutarlarının ayrı gösterilmesi temel ilkedir. 9) Tutarları kesinlikle saptanamayan alacaklar için herhangi bir tahakkuk işlemi yapılmaz. Bu tür alacaklar bilanço dipnot veya eklerinde gösterilir. 10) Verilen rehin, ipotek ve bilanço kapsamında yer almayan diğer teminatların özellikleri ve kapsamları bilanço dipnot veya eklerinde açıkça belirtilmelidir. Bu ilke, alınan rehin, ipotek ve bilanço kapsamında yer almayan diğer teminatlar için de geçerlidir. Ayrıca, işletme varlıkları ile ilgili toplam sigorta tutarlarının da bilanço dipnot veya eklerinde açıkça gösterilmesi gerekmektedir. 9
CEVAP 3: Nazım Hesap: İşletmenin varlıklarında veya kaynaklarında, gelir veya giderlerinde değişikliğe neden olmayan ekonomik işlemlerin ek bilgi alabilmek amacıyla izlendiği hesaplardır. Bu hesaplara bilanço dışı hesaplarda denir. Nazım esaplar; a) Hatırlatmak ve istatistiki bilgi sağlanması, b) İşletmenin etkisi gelecekte doğacak hak ve yükümlülüklerinin izlenmesi, c) İşletme dışında bulunan işletme varlıklarının bulunduğu yer açısından izlenmesi, (Konsinye mallar gibi) d) İşletmede bulunup da işletmeye ait olmayan varlıkların izlenmesi, e) Kullanılması bir kısım hukuki sınırlamalara tabi işletme varlıklarının bu özelliğinin belirtilmesi, (İpotekli varlıklar gibi) f) İşletmede muhasebe disiplini altında toplanması istenen bir kısım bilgilerin elde edilmesi, g) Vergi mevzuatı ile uyumlamayı sağlamak, amaçları ile kullanılabilir. Gençlik Caddesi No : 107 06570 Anıttepe ANKARA / TURKEY Tel : 0 (90) (312) 232 50 60 (10 Hat) Fax: 0 (90) (312) 232 50 73 74 http://www.turmob.oeg.tr