CEZA HUKUKU- ULUSLARARASI HUKUK Dr.Barış TEKSOY Hukukun Temel Kavramları Dersi
CEZA HUKUKU
Öğrenme Hedeflerimiz CEZA HUKUKUNUN KONUSU SUÇ VE CEZALARIN KANUNÎLİĞİ SUÇ VE CEZALARIN GEÇMİŞE YÜRÜMEZLİĞİ CEZA SORUMLULUĞUNUN ŞAHSÎLİĞİ CEZALANDIRMANIN AMAÇLARI
Hatırlayalım.. Yaptırım Türleri Tazminat (Haksız Fiil-Borca Aykırılık) Geçersizlik Cebrî İcra Müsadere Ceza: Suç işleyen kişinin, belirli bir çektirmeye ya da yoksun bırakılmaya konu olması ( + Güvenlik tedbirleri, idarî yaptırımlar)
Ceza Hukukunun Konusu Hangi hukuka aykırı davranışlar suç teşkil eder? (+Kabahatler) Suç sayılan davranışlara hangi cezalar verilir? (+Güvenlik tedbirleri, idarî yaptırımlar) Cezalar nasıl uygulanır? (Ceza Yargılaması, Ceza İnfaz Hukuku)
Suç ve ceza kavramlarına ilişkin temel ilkeler (AY m.38) Kanunsuz suç ve ceza olmaz Kimse, işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanunun, suç saymadığı bir fiilden dolayı cezalandırılamaz. Suç: Kanunun cezalandırılmasını öngördüğü davranış
Suç ve ceza kavramlarına ilişkin temel ilkeler (AY m.38) Suçların kanunîliği ilkesi: Kanun dışındaki hukuk kaynaklarıyla suç yaratılamaz. Kıyas yasağı: Kıyas yoluyla suç yaratılamaz
Suç ve ceza kavramlarına ilişkin temel ilkeler (AY m.38) Suç ve cezanın geriye yürümezliği: Eylemin/davranışın yapıldığı anda yürürlükte olan kanun dikkate alınır. İstisna: Failin lehine sonuç veren değişiklikler, geçmişe etkili olarak uygulanır.
Cezaların belirlenmesine ilişkin temel ilkeler (AY m.38) Cezalar ve ceza yerine geçen güvenlik tedbirleri ancak kanunla konulur. Kimseye, suçu işlediği zaman kanunda o suç için konulmuş olan cezadan daha ağır bir ceza verilemez. Ceza sorumluluğu şahsîdir.
Cezalandırmanın Amacı Özel Önleme: (Islah) Suçu işlemiş kişiyi, gelecekte suç işlemekten alıkoymak Genel Önleme: (Düzen) Suç işleme eğilimindeki başka kişileri, suç işlemekten alıkoymak
ULUSLARARASI HUKUK
Uluslararası Hukuk - Devletler Hukuku, Devletler Umumi Hukuku, Uluslararası Kamu Hukuku İng. International Law, Public International Law Fr. Droit International, Droit International Public Alm. Völkerrecht, Internationales Recht Özneleri: - Devletler (geleneksel) - Uluslararası Örgütler (2. Dünya Savaşı sonrası) - Gerçek kişiler (İnsan Hakları)
Uluslararası Hukukun Kaynakları (?) Yasama, yargı ve zorlama eksikliği 1- Uluslararası Antlaşmalar: Antlaşma, anlaşma, sözleşme, şart, protokol, statü (yazılı kaynaklar) 2- Uluslararası Teamül: (Yapılageliş) 3- Hukukun Genel İlkeleri: Ulusal hukuk düzenlerinin birçoğunda yer alan, nitelikleri uluslararası hukuk alanına aktarılmaya uygun olan, ortak ve temel hukuk ilkeleri. Örn: Ahde vefa ilkesi, hakkın kötüye kullanılmaması, kazanılmış haklara saygı ilkesi 4- Uluslararası Yargı ve Hakemlik Kararları 5- Öğreti (Doktrin)
Uluslararası Hukukun Öznesi Olarak Devlet Belli bir ülkede yerleşmiş, zorlayıcı yetkiye sahip bir egemen iktidar tarafından yönetilen bir insan topluluğunun meydana getirdiği siyasal örgütlenme Ülke + İnsan Topluluğu (Ulus) + Egemenlik (!) Ülke= Kara+Deniz(karasuları)+Hava sahası (!) Egemen ve bağımsız siyasal yönetim/kamu otoritesi
Uluslararası Örgütler 1- BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÖRGÜTÜ: 1945- Türkiye kurucu üyedir. 6 ana organı, 50 kadar danışma/teknik organ - Genel Kurul (Kararları tavsiye niteliğindedir.) - Güvenlik Konseyi (5 i daimi 15 üye) - Uluslararası Adalet Divanı (Lahey- Hollanda) (15 yargıç) Devletler başvurabilir. Başvuru olmadan yargılama yapamaz. Yargılamanın her iki tarafının da kabûlü gerekir.
Uluslararası Örgütler 2- AVRUPA KONSEYİ: (Council of Europe) Kuruluş: 1949 Avrupa Kıtasında yer alan, Türkiye dâhil 47 ülke üyedir. İnsan haklarının korunması, çoğulcu demokrasi ve hukuk devleti ilkesinin yerleşmesinin sağlanması - Avrupa Sözleşmeleri (Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Avrupa İkamet Sözleşmesi, vb.) - Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHS de öngörülen temel hakların korunması)
Uluslararası Örgütler 3- AVRUPA BİRLİĞİ: (European Union) 1952 Paris Ant.(AKÇT) ve 1957 Roma Ant.(AET) (6 devlet) 1963 Ankara Antlaşması Türkiye (1996 Gümrük Birliği) 1992 Maastricht Antlaşması Avrupa Birliği ne geçiş 2014: 28 üye ülke (2016: Brexit) - Avrupa Birliği Zirvesi (Siyasî kararlar) - Avrupa Birliği Konseyi (Yasama Onay) - Avrupa Komisyonu (Yürütme-Yasama Hazırlık) - Avrupa Parlamentosu (Denetim-Danışma- Yasama Onay) - Avrupa Birliği Adalet Divanı (Yargı) (Lüksemburg)
HATIRLAYALIM Uluslararası Adalet Divanı: Birleşmiş Milletler Lahey, Hollanda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi: Avrupa Konseyi Strazburg, Fransa Avrupa Birliği Adalet Divanı: Avrupa Birliği Lüksemburg