YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI 10. Sınıf 1 MİTOZ BÖLÜNME EŞEYSİZ ÜREME
Hücre döngüsü uzun bir interfaz ve kısa bir bölünme evresinden oluşur. Hücre bölünmesi tüm canlılarda büyüme, gelişme ve onarım sağlar. Üreme hücrelerinde vücut hücrelerinin 2 katı kadar kromozom bulunur. Kendini eşlemiş olan her kromozomda iki kardeş kromatit bulunur. Mitoz sonucu oluşan iki yavru hücre genetik açıdan birbirinin aynısıdır. Mitoz bölünmenin ilk evresi telofaz evresidir. Hücre döngüsünde kontrolün bozulması kanserle sonuçlanabilir. Hayvan hücrelerinde bölünme sırasında orta lamel oluşturulur. Kanser hücreleri gerekli besin sağlandığı sürece sonsuz kez bölünebilir. Canlının gelişmişlik düzeyi ile yenilenme yeteneği arasında doğru orantı vardır. Daldırma, bitkilerin vejetatif üremesinde kullanılan bir yöntemdir. Eşeysiz üreme evrimsel açıdan önemsizdir. DOĞRU YANLIŞ SORULARI İkiye bölünme bakteri ve arkelerle; amip, öglena ve paramesyum gibi ökaryot tek hücrelilerden görülür. İkiye bölünme sonucu birey sayısı aritmetik olarak artar.
BOŞLUK DOLDURMA Tek kromozom takımı taşıyan hücreler olarak adlandırılır. Biri anneden biri babadan gelen şekil ve büyüklükleri birbirine benzer olan kromozom çiftine denir. Bitki hücresinde olmadığı için iğ iplikleri sitoplazmadaki proteinler tarafından oluşturulur. Sporla üreyen canlıların yaşam döngüsünde eşeyli ve eşeysiz üremenin birbirini takip etmesine denir. İki bitki parçasının bir bitkiymiş gibi kaynaşıp büyüyecek şekilde birleştirilmesi tekniğine denir. Çeşitli nedenlerle kopan veya zarar gören organ ya da dokuları yeniden yapılandırma özelliğine denir. Tomurcuklanma ile üremede ana bireyin vücudunda dışarıya doğru oluşan çıkıntıya denir.
BOŞLUK DOLDURMA, tek hücrelilerde üreme; çok hücrelilerde büyüme, gelişme ve onarımı sağlar. Hayvan hücrelerinde sitoplazma bölünmesi sırasında elemanları görev alır. Mitoz bölünmenin evresinde kardeş kromatitler birbirinden ayrılır. Mitoz bölünmenin evresinde kromozomlar ekvatoral düzleme tek sıra halinde dizilir. Hücre bölünmediği zamanlarda, çekirdek içinde dağınık, ipliksi şekilde görülen DNA ve protein kompleksine denir. tekniği ile ekonomik değeri olan bitkiler kısa zamanda ve çok sayıda üretilebilir. Hücre bölünmesi sırasında kromozomlar adı verilen kısımlarından iğ ipliklerine tutunur.
KLASİK SORULAR Hayvan hücrelerinde sitokinezin gerçekleşme şekli nedir? Bitki hücrelerinde sitokinezin gerçekleşme şekli nedir? Hücrenin zıt kutuplarına doğru hareket eden kardeş kromatitlerin kromozom olarak adlandırıldığı evre hangisidir? Mitoz bölünmede kromozomların iki kromatitli olduğu evreler hangileridir? Mitozun en uzun evresi hangisidir?
ÇOKTAN SEÇMELİ SORULAR Hücre döngüsü sürecinde; I. Hücredeki sitoplazma miktarının artması II. Hücrenin yüzey / hacim oranının artması, III. Hücreye bölünme komutunun verilmesi Olaylarının meydana gelme sırası aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? A) I II III B) I III II C) II III I D) III I II E) III II I Karyotip hazırlanarak Down sendromu gibi doğuştan gelen anormal kromozom sayısına bağlı durumların tespit edilebildiği hücre döngüsü evresi, aşağıdakilerden hangisidir? A) Profaz B) Metafaz C) İnterfaz Mitoz Bölünmede, D) Anafaz E) Sitokinez I. Sentrozomların birbirlerinden ayrılarak zıt kutuplara gittiği, II. Kromozomların en net görüldüğü, Mitoz bölünme sırasında iğ ipliklerinin (mikrotübüllerin) oluşmasını sağlayan sitoplazmik değişiklikler aşağıdaki evrelerin hangisinde başlar? A) İnterfaz B) Anafaz C) Metafaz D) Profaz E) Telofaz III. İğ ipliklerinin kaybolduğu ve yeni çekirdek zarlarının oluştuğu Olayların gerçekleştiği evreler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? I II III A) Profaz Metafaz Telofaz B) Anafaz Metafaz İnterfaz C) Profaz Anafaz Telofaz D) Profaz Anafaz İnterfaz E) İnterfaz Metafaz Telofaz
ÇOKTAN SEÇMELİ SORULAR Bitki hücresinin bölünmesi sırasında aşağıdakilerden hangisi görev almaz? A) Kinetokor B) Orta Lamel C) Sentrozom D) Sentromer E) İğ iplikleri Bazı bitkilerin gövdelerinde yer alan göz (nodyum) adı verilen bölgelerden ana bitkiyle aynı genetik yapıya sahip yeni bitkiler gelişir. Aşağıda vejetatif üremeyi sağlayan büyüme dokularının bulunduğu bu gövdeler ve gövdelere sahip bitkilerle ilgili yapılan eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? A) Sürünücü gövde çilek B) Rizom gövde ayrık otu C) Sürünücü gövde zencefil D) Yumru gövde patates E) Yassı gövde - soğan Bitkiler vejetatif üreyebilme özelliğinden yararlanılarak doku kültürleriyle bitkiler çoğaltılabilmektedir. Bitki doku kültürü yöntemi; I. Kaybolmakta olan türlerin korunması II. Üretilmesi zor olan türlerin çoğaltılması III. Ticari önemi olan bitkilerin çok sayıda ve hızla üretilmesi Durumlarından hangilerini gerçekleştirmek amacıyla kullanılabilir? A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III Eşeysiz üreme sonucu meydana gelen canlılarla ilgili; I. Genetik bilgi bakımından ata canlının aynısıdır. II. Durağan ortam koşullarına uyumu düşüktür. III. Eşeyli yolla üreyerek yavru döl meydana getirebilirler. İfadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III