DRENLER, SONDALAR, KATETERLER, SÜTUR MATERYALLERİ Prof.Dr. Melih Paksoy İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı
SÜTUR MATERYALLERİ 1 Süturun fiziksel ve biyolojik karakteri Sütürün gerginlik gücü Dokuları birarada emniyetli bir şekilde tutabilmesi Gereğinden fazla yabancı cisim implantasyonu Emniyetsiz düğümler Süture edilecek dokunun iyileşme özellikleri
SÜTUR MATERYALLERİ 2 Sütür emniyetini etkileyen faktörler; materyalin koefisiyenti kesik uçların uzunluğu yapısal konfigürasyondur
SÜTUR MATERYALLERİ 3 Multifilaman veya örgülü sütürler tutmak kolaydır daha emniyetli düğüm özelliği silikon veya teflonla kaplanması serum koruyucu ve kolay kayma düğüm emniyet özelliği kaybolur. Monofilaman sütürler dokuda daha rahat kayarlar az reaktiftirler tutulmaları, düğüm emniyetleri azdır dokuları kesebilirler kırıldığında kontinü bir sütür onarımının tamamen bozulması
SÜTUR MATERYALLERİ 4 Tüm sütürler kirli, kontamine ve infekte yaralara konulmaz yabancı cisim etkisiyle yaranın enfeksiyona direncini azaltırlar
SÜTUR MATERYALLERİ 5 Bu durumlarda sütür gerekliyse sentetik monofilaman nonabsorbabl
SÜTUR MATERYALLERİ 6 Absorbabl Sütürler İmplante edildiği dokudan absorbe olur ve kaybolur Kullanılan materyalin tipine göre absorpsiyon değişir hızı Dokunun iyileşme özellikleri göz önünde bulundurularak materyalin seçimi yapılır.
SÜTUR MATERYALLERİ 7 Absorbabl Sütürler Katgüt Sığır veya koyun barsağından yapılır Plain katgüt yaklaşık 10 günde absorbe olur. Krome katgüt yaklaşık 20 günde absorbe olur.
SÜTUR MATERYALLERİ 8 Absorbabl Sütürler Katgüt yabancı cisim özelliği yara iyileşmesini bozar. plain katgüt krome katgüte göre inflamatuar reaksiyonu daha fazla allerjik cevap yapıcı özelliği kanıtlanmamış subkutan kanayan damarların bağlanması perine, skrotum yaralarının kapatılması sütürün alınması gerekmez hastanın rahatsızlığı çocuklar operasyondan sonra seyahat cerrahın zaman kaybı önlenir dikiş izi az
SÜTUR MATERYALLERİ 9 Absorbabl Sütürler Poliglikolik Asid (Dexon) absorbabl örgülü sentetik katgütten gerginlik gücü fazla postoperatif 60-90 gün arasında hidrolizle total reabzorpsiyon kollajen protein, antijen ve pirojen içermez minimal doku reaksiyonu kas, fasya, kapsül, tendon ve subkutan cilt kapatılması plain ve krome katgüte göre daha az inflamatuar cevap ve infeksiyon oranı
SÜTUR MATERYALLERİ 10 Absorbabl Sütürler Poliglikonat (Maxon) sentetik monofilaman absorbabl düğüm güvenliği ve gerginlik gücü daha iyi tüm yumuşak doku yaralarının kapatılması özofagus ve intestinal anastomozlar bronş kapatılması
SÜTUR MATERYALLERİ 11 Absorbabl Sütürler Poliglaktik Asid (Vicryl) örgülü sentetik gerginlik gücü oldukça yüksek poliglikolik asitten sonra ikinci 60 günde tamamen absorpsiyon örgülü sütürler bakteriyel enfeksiyonu arttırırlar perkütan sütür şeklinde kullanımı kontrendike
SÜTUR MATERYALLERİ 12 Absorbabl Sütürler Polidiaxanon (PDS) monofilaman absorbabl uzun sürede absorpsiyon (120-160 gün) gerginlik gücü fazla sert ve tutulması zor bakteriyel enfeksiyon varlığında düşük reaktif özelliğinden dolayı devamlılığı sürer insiyonların kapatılmasında oldukça kullanışlı
SÜTUR MATERYALLERİ 13 Nonabsorbabl Sütürler İpek ipek böceği larvasından elde edilen protein filamanı boyalı polibütilatla işlenmiş örgülü gerginlik gücü iyi tutulması kolay çok iyi düğüm özelliği var belli oranda dokuya karışır ve gerginlik gücünü kaybeder.
SÜTUR MATERYALLERİ 14 Nonabsorbabl Sütürler Poliester (Dacron) poliester liflerinden yapılmış örgülü gerginlik gücü fazla ve uzun süreli fasyal kapamada çok kullanışlı düğüm emniyeti az örgülü olduğundan infeksiyon veya kontaminasyon varlığında kullanılmaz
SÜTUR MATERYALLERİ 15 Nonabsorbabl Sütürler Polibuster (Novafil) özel bir tip poliester sütür monofilaman polipropilen gibi kaygan ve plastik tipli düğüm özelliği az inflamasyon özelliği az
SÜTUR MATERYALLERİ 16 Nonabsorbabl Sütürler Naylon sentetik poliamid polimeri monofilaman multifilaman çok güçlü ve yumuşak düğüm kaymasını önlemek için ekstra dikkat gerekir gerginlik gücü zamanla belirgin azalır dokudan geçişi rahat minimal reaksiyon perkütan ve subkütan sık kullanılır.
SÜTUR MATERYALLERİ 17 Nonabsorbabl Sütürler Polipropilen (Prolen) monofilaman dokulardan yumuşak geçişli minimal doku reaksiyonu oluşturur vasküler anastomozlarda kullanılır 2-6 sene sonra bile vasküler greftlerde gerginlik gücünü kaybetmez kolayca alınabildiğinden kontinü intradermal sütürlerde idealdir.
SÜTUR MATERYALLERİ 18 Nonabsorbabl Sütürler Çelik monofilaman veya multifilaman tel güçlü ve az reaktif tutulması zor kink yapması ve dokuları kesmesine dikkat edilmeli ligaman, tendon ve kemik operasyonlarında kullanılır içindeki nikele bağlı metal duyarlılığı ağrıya neden olursa dikişi almak gerekir bilgisayarlı tomografi çekimlerinde yüksek atom numarasına bağlı artefakt yapabilir MR çekimlerinde çıkartılması gerekebilir.
DRENLER 1 Dren püy, kan, serum, lenf, safra, pankreas sıvısı veya intestinal içeriğin vücut dışına alınmasını sağlar. Sınırları belli bir pasaj yolu veya trakt yaratarak kolleksiyonun alınmasını sağlar.
DRENLER 2 Yara drenajı prensipleri Peritoneal kontaminasyon için profilaktik drenlerin kullanılması uygun değildir. Abdominal drenler omentum ve barsaklar tarafından çabukça örtülür ve inefektif sinüs traktları meydana gelir. Yumuşak doku drenleri büyük boşluklarda birikecek serum ve kanın drenajını sağlar. Profilaktik veya terapötik olarak cerrah aktif veya pasif drenaj yapıp yapmayacağına karar vermelidir.
DRENLER 3 Yara drenajı prensipleri Drene edilecek materyalin vizkozitesi veya volümüne göre dren tipi uygun olmalıdır. Genellikle profilaktik drenaj için kapalı suction drenaj en uygunudur. Drenajın hacmi ve kompleksliği arttıkça ve terapötik drenaj yapılacaksa pasif ve sump drenler en etkilidir. Drenajın azalması veya bitmesi drenin alınmasını gerektirir.
DRENLER 4 Dren yaralanma yapmaması için yumuşak dokuya nonirritan konulduğu yerde kalacak kadar sert yapısının bozulmasına resistan kolayca alınabilecek kadar yumuşak olmalıdır.
DRENLER 5 Dört tip dren vardır: 1. Penrose dren 2. kapalı suction dren 3. sump dren 4. kapalı suction Penrose dren Perkütan kateter drenajı yeni metoddur ve değer kazanmaktadır
DRENLER 6 Penrose dren çağdaş drenler içinde en etkili olanlarından belirgin enfeksiyon riski var vücüt boşluğundan kan, serum, pürülan materyalin drenajı yumuşak, fleksibl lateks lastik dren ayrı bir insizyondan batın dışına çıkartılır. batındaki ana insizyondan çıkartılmamalı enfeksiyon ve ventral herni riski
DRENLER 7 Kapalı-suction dren düşük enfeksiyon oranı var sert, çok delikli kateterler polivinil klorid veya silikondan yapılır silikon materyali daha az irritan ve daha az enfeksiyon oluşturur radikal boyun ve meme diseksiyonları sonrası büyük cilt flepleri altında oldukça etkilidirler. dren kontaminasyonuna sekonder enfeksiyon oranı az drenaj azaldığında, yaklaşık 24-72 saat içinde direkt alınırlar.
DRENLER 8 Sump dren büyüktür dışardan devamlı hava alarak emme görevi yapar bu dış hava yara yerinde enfeksiyona yol açabilir irrigasyon ve aspirasyon için doubl veya tripl lümenlidir yüksek volumlü enterik fistüllerde kullanılır
DRENLER 9 Kapalı- suction penrose dren kapalı- suction dren ve penrose drenin kapiller etkisini kullanan açık penrose drenin kombinasyonu bakteriyel kontaminasyon olmadığından ideal bir sistemdir.
DRENLER 10 Kateter dren kompüterize tomografi veya USG altında konulur kateterlerle vücüdun değişik bölgelerindeki sıvı birikimleri drene edilir özellikle vücutta postoperatif veya travma sonrası biriken batın apsesi drene edilir bununla sepsis kontrol edilemezse veya abse yeterince drene edilemezse reoperasyon yapılır.
DRENLER 11 Drenlerin komplikasyonları 1. Kan damarları ve barsağı erode edebilirler adhezyonlar barsak obstrüksiyonu 2. Hematom gelişimi drenin çalışmamasına bağlı 3. Drenin yaraya retraksiyonu 4. İnsizyon hattından çıkartıldığında insizyonel herni riski 5. Drenin batın içine kaçması dren için konulan dikişlerin kesmesine bağlı 6. Yarada ve batın içinde kontaminasyon ve enfeksiyon riskinin artması; yarada biriken sıvıların opsoninli proteinleri az içermesi bu sıvılarda enfeksiyona eğilimin artması
SONDALAR ve KATETERLER 1 Gastrointestinal entübasyon: 3 çeşit fleksibl tüp kullanılır; Nazogastrik sondalar (Levin tüpü) Miller-Abott veya Cantor tüpleri Sangstaken-Blakemore, Nachlas-Linton numaraları 6-30 arası değişir, 2 şer no büyüyerek numaralanırlar. 8-10-12 no lar çocuklarda 16-18-20-22 no lar yetişkinlerde ilerledikleri seviyeleri gösteren çizgileri vardır 10 ar cm aralıklarla artar ilk siyah çizgi 45 cm de (mideye girdiği seviyeyi gösterir)
SONDALAR ve KATETERLER 2 NGT kullanılan yerler Postoperatif dönem Mekanik ve paralitik ileus GIS kanamaları Akut mide dilatasyonu Pilor stenozu, akut ülser hecmesi Geniş yanıklar ve ağır genel vücut travmaları Peritonitler Akut pankreatit, akut kolesistit Zehirlenmelrde gastrik lavaj için Kafa travması geçirmişşuuru kapalı hastalarda beslenme amacıyla
SONDALAR ve KATETERLER 3 Komplikasyonlar Burun kanaması Özofagus perforasyonu Yanlış yerleştirme Kusma aspirasyon Reflü özofajit Solunum bozulması Sıvı elektrolit dengesizliği
SONDALAR ve KATETERLER 4 Sangstaken-Blakemore Tüpü Mide balonu 250-300 cc hava ile şişirilir Özofagus balonu 30-40 cc ile şişirilir.
SONDALAR ve KATETERLER 5 Komplikasyonlar Balonların hava kaçırması veya rüptürü Traksiyonun etkisiz hale gelmesi Hıçkırık Kardiyak aritmiler Balonların mediasteni sıkıştırması sonucu pulmoner ödem gelişmesi Sıvı aspirasyonu Özofagus balonunun yerinden ayrılarak hava yolunu tıkaması Tüpe bağlı bası nekrozu Özofagusun rüptürü veya laserasyonu
SONDALAR ve KATETERLER 6 Mesane Kateterizasyonu Foley sondası Robinson, Malecot ve Pezzer kateterleri çocuklar için 8-10 French Foley kateter erişkinler için 16-18 French Foley kateter
SONDALAR ve KATETERLER 7 Endikasyonlar Akut üriner retansiyonun azaltılması Kritik hastada, amelyat sırasında veya travma hastasında idrar çıkışının monitorizasyonu Diagnostik amaçlar için idrar alınması Nörojenik veya mekanik nedenlerle idrar yapamayan hastalarda
SONDALAR ve KATETERLER 8 Kontrendikasyonlar Üretral travma şüphesinde kontrendikedir Rektal muayenede prostatın yer değiştirmesi Perineal hematom Uretra meatusunda kan görülmesi Bu durumda suprapubik kateterizasyon uygulanır.