KÖK K HÜCRE H TEKNOLOJİLER LERİ Sevda IŞIKI IK
Kök k Hücre H Nedir? Farklı hücre tiplerine dönüşme potansiyeline ve kendini yenileme gücüne sahip olan hücrelere kök k k hücre h denmektedir.
Kök k Hücre H Çalışmalarının n Tarihçesi 1878 vücut v dışıd ışında ilk memeli yumurtasını dölleme girişimi. imi. 1959 Amerika da IVF yöntemiyle y ilk hayvan (tavşan) an) elde edilmiştir. 1978 ilk IVF bebek Louise BROWN dünyaya d gelmiştir. 1981 Evans, Kaufman ve Martin in vitro şartlarda ilk olarak fare embriyonal kök k hücrelerini h elde etmiştir. tir. 1994 IVF yöntemiyle y oluşturulan insan blastositlerinin kültürasyonu yapılm lmıştır.
1995-96 96 primat embriyonik kök k hücreleri h in vitro şartlarda Rhesus maymunundan elde edilmiştir. 1998 James Thomson ark. ilk defa insan embiyonik kök k hücresini h izole etmiştir. tir. 1998 Gearhart ve ark. ise ilk embriyonik germ hücrelerini izole etmiştir. tir. 2001 embriyonel kök k hücrelerin h direkt farklıla laşmasını sağlayacak yöntemler y geliştirilmi tirilmiştir. tir.
Kök k hücreler h neden önemlidir? Kök k hücreler h diğer bütün b n hücrelerden h farklı olarak iki özelliğe e sahiptir. 1)Hücre bölünmesiyle b kendilerini uzun zaman boyunca yenilemektedir. 2)Belirli fizyolojik ya da deneysel koşullar altında kalp kası gibi, insülin sentezleyen pankreas hücreleri h gibi spesifik işlevleri i olan hücrelere h dönüşebilirler d
Kök k hücrelerin h spesifik özellikleri nelerdir? Kök k hücreler h özelleşmemiştir. Kök k hücreler h uzun zaman boyunca bölünebilme ve kendini yenileme özelliğini ini taşı şımaktadır. Kök k hücreler h özelleşmiş hücrelere dönüşebilme yeteneğini taşı şımaktadır.
Kök k Hücreleri H Elde Edildikleri Kaynak Bakımından 3 e 3 Ayırmak Mümkündür 5-66 günlg nlük k Zigot kök k k hücre h kaynağı olarak kullanılabilir. labilir. Anne karnında nda büyüyerek b yerek fetus haline gelen organizmanın n ileride sperm veya yumurta olacak üreme hücreleri h kök k k hücre h kaynağı olarak kullanılabilir. labilir. Yetişkin kök k k hücrelerin h bulunduğu u ilgili dokular kök k k hücre h kaynağı olarak kullanılabilir labilir (kemik iliği i ve göbek g kordonu gibi).
Embriyonik Kök k HücreH
Embriyonik Kök k Hücre H KültK ltürü Nasıl l Yapılır?
Üç Çeşit Embriyonik Kök k Hücre H Bulunmaktadır:
Embriyonik Kök k Hücrelerin H Tanımlanmas mlanmasında nda Hangi Laboratuar Testleri Kullanılmaktad lmaktadır? Embriyonik kök k hücre h hatlarını oluşturma sürecinin çeşitli aşamalara amalarında bilim adamları kültüre edilmiş hücrelerin embriyonik kök k hücre h temel özelliklerini taşı şıyıp p taşı şımadıklarını test ederler. Bu süres reç karakterizasyon olarak bilinmektedir.
Sub-kült ltürasyon ve mikroskop incelemesi, Yüzey marker varlığı ığının n saptanması(oct Oct-4), Karyotip incelemesi, ESC lerin pluripotent olup olmadıklar kları test edilmesi.
İmmünolojik olarak tanımlanabilmeleri için i in erken dönemde d ekspresyon gösteren g işaretçilerin (SSEA-1, 3, 4, TRA-1-60 ve 81 vb) veya gen ürünlerinin (OCT-4, Alkalin Fosfataz vb.) immünositokimyasal yöntemler ile boyanması tekniği kullanılmaktad lmaktadır. Alkalin fosfataz boyama sonucu boyanan hücreler h farklıla laşma gözlenmeyen g hücrelerdir.
Embriyonik Kök k Hücreler H Farklıla laşmaya Nasıl Stimule Edilmektedir? Farklı hücre tiplerini elde etmek için i in farklıla laşmayı engelleyici faktörleri içermeyen kültk ltür r ortamı kullanılarak larak gerçekle ekleştirilen hücre h kültürü sonrası,, her üç germ tabakasına ait hücre h oluşumu umu gözlenen g embriyoid body (embriyoid cisimcik) yapılar ları oluşturulmas turulması metodudur. İşlem sonrası elde edilmesi istenilen hücre h dönüşümünün n sağlanmas lanması için in uygun şartlar ve gerekli kimyasal ajanlar kullanılmaktad lmaktadır.
Embriyo Kökenli K Kök K k Hücrelerin H Özellikleri: Hücreler blastositin epiblast denen içi kısmından elde edilmiş olmalıdır. Hücreler farklıla laşma göstermeksizin g sınırss rsız sayıda simetrik bölünme b gösterebilmelidir. g Diğer vücut v hücrelerine h kıyasla k son derece yüksek bir çekirdek/sitoplazma volüm oranı sahiptirler ve belirgin pronükleus yapısı içerirler.
Bu hücreler, h destek hücreleri h üzerindeki kültürleri sırass rasında üç boyutlu koloni oluştururlar. Stabil, diploid ve normal kromozom yapısı göstermelidir. Embriyo kaynaklı kök k hücreler h ektoderm, endoderm ve mezodermden oluşan hücre h tiplerine farklıla laşma yeteneğinde olmalıdır.
Tek bir embriyonik kök hücreden genetik olarak tanımlanm mlanmış hücre kolonileri meydana gelebilmeli ve bu hücreler orijinal hücrelerle aynı özellikleri taşı şımalıdır. Bu hücreler h transkripsiyon faktörü Oct-4 ü ekspresse etmelidir. Hücre döngd ngülerinde G 1 kontrol noktası olmamalıdır. Embriyonik kök k hücreler h X inaktivasyonu göstermezler.
Yetişkin Kök K k Hücre H Nedir?
Yetişkin kök k k hücre h farklıla laşmış doku ya da organ hücreleri h arasında bulunan, kendini yenileyebilen ve dokunun ya da organın özel hücre tiplerini elde etmek için i in farklıla laşmamış bir hücredir. h Yetişkin kök k k hücreleri h vücutta v birçok doku ve organda bulunurlar ve bulundukları bölgedeki hücrelerin hasar görmesi g durumunda çoğalarak hasarlı kısmın n onarılmas lmasını sağlarlar.
***Yeti Yetişkin kök k k hücrenin h en önemli rolü bulundukları dokuyu onarmaktır. r. Embriyonik kök k hücrelerden h farklı olarak, yetişkin kök k k hücrelerin h kökeni k keni bilinmemektedir. Bugüne kadar çok fazla sayıda yetişkin kök k hücresi tespit etmiştir. tir.
Yetişkin kök k k hücre h araştırmalar rmaları 40 yıl y öncesine uzanmaktadır. 1960larda kemik iliğinin inin en az iki çeşit kök k k hücre h içerdii erdiği saptanmış ıştır. 1. Hematopoietic kök k hücreleri: h Vücuttaki V bütün n kan hücrelerini h oluşturmaktad turmaktadır. r. 2. Kemik iliği stromal hücreleri: Kemik, kıkırdak, yağ ve fibröz bağlay layıcı doku hücrelerini oluşturmaktad turmaktadır. r.
Tipik olarak yetişkin kök k k hücreler h bulundukları dokunun hücre h tiplerine farklıla laşmaktadır. Son yıllarda y gerçekle ekleşen en birçok deneyde belirli dokudaki kök k k hücrelerin h tamamen farklı doku hücre tiplerini oluşturabilece turabileceği i gösterilmig sterilmiştir. tir. Bu olgu plastisite olarak bilinmektedir.
Yetişkin Kök K k Hücre H Tanımlanmas mlanmasında nda Hangi Testler Kullanılmaktad lmaktadır?
1)Canlı dokudaki hücreleri h tespit ederek oluşturduklar turdukları özelleşmiş hücre tiplerini saptamak, 2)Canlı hayvandan hücreleri h uzaklaştırarak hücre h kültüründe onları çoğalmak ve orijin dokunun hücrelerini yeniden oluşturup oluşturmad turmadığını belirlemek için i in başka bir hayvana aktarmak, 3)Hücreleri izole etmek, hücre h kültk ltüründe çoğaltmak, hangi farklıla laşmış hücre tiplerini oluşturacaklar turacaklarını saptamak için i in yeni genler ya da büyüme b faktörleri eklemek.
. Yetişkin Kök K k Hücre H ile İlgili Anahtar Sorular Nelerdir? Kaç tane yetişkin kök k k hücre h bulunur ve bunlara hangi dokulara rastlanır? r? Vücuttaki yetişkin kök k k hücre h kaynakları nelerdir? Geriye kalan embriyonik hücreler midir yoksa farklı bir yolla mım ortaya çıkmaktadırlar? Etraflarındaki bütün n hücreler h farklıla laşmış olmalarına rağmen onlar nasıl l farklıla laşmadan kalabiliyorlar? Yetişkin kök k k hücreleri h manipule ederek çoğalmalarını arttırıp p transplantasyon için i in yeterli doku elde edebilir miyiz?
Yetişkin kök k k hücreler h normal şartlar altında plastisite gösterirler mi? Plastisite gösteren kök k hücrelerin farklıla laşmasını ve çoğalmasını düzenleyen sinyaller nelerdir? Herhangi bir organın ya da dokunun hücrelerini oluşturan tek bir kök k k hücre h tipi (büyük k bir ihtimalle kemik iliğinde inde ya da kan dolaşı şımında) mevcut mu?
Kordon Kanı
Embriyonik Kök k Hücrelerinin H Kullanım m Alanları Hücre terapi çalışmaları ( Parkinson, Alzheimer, Travmatik Spinal Kord Yaralanmaları, Diabet ve Kalp Hastalıklar kları ) Gen terapi çalışmaları İlaç endüstrisi Embriyo gelişimini imini aydınlatmaya yönelik y çalışmalar.
Kök k Hücrelerle H Tedavi Edilebilen Hastalıklar Kalp Rahatsızl zlıkları Sinir Sisteminde Meydana Gelen Bozukluklar Otoimmün Rahatsızl zlıklar Diabet Eklem Romatizması Glomerulonefrit
Kalp Rahatsızl zlıkları
Sinir Sistemi Rahatsızl zlıkları
Şeker Hastalığı ığının n Tedavisi
Etik Açıdan Kök K k Hücrelerinin H Kullanımı Embriyo ne zaman insan olur? İnsanların n doğaya müdahale m hakkı var mıdır? m Yüksek maliyetler nedeniyle bu teknolojinin yalnızca zengin insanların n hizmetinde kalacağı yönündeki ndeki çekinceler. Kök k hücre h teknolojisinin yaygınla nlaşmasıyla klonlama çalışmalarının n kontrol edilemeyecek duruma gelmesi.
TEŞEKK EKKÜRLER