İÇİNDEKİLER GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM 1. YETENEK KAVRAMI...3 1.1. Yeteneğin Tanımı...3 1.2. Yetenek Kavramının Tarihsel Gelişimi...7 1.3. Yetenek Kavramının İş Yaşamına Girmesi...8 1.3.1. Küreselleşme Olgusu...8 1.3.2. Global Demografik Değişim...9 1.3.3. Yetenek Kıtlığı... 10 1.4. Yetenekli Çalışanlar... 10 1.4.1. Yetenekli Çalışanların Özellikleri... 11 1.4.2. Yetenekli Çalışanlarda Performans ve Potansiyel İlişkisi... 12 1.4.3. Yetenekli Çalışanların Sınıflandırılması... 13 1.5. Yetenek Konusu İle İlişkili Konular... 16 1.5.1. Temel Yetenek... 16 1.5.2. Yetkinlik... 17 İKİNCİ BÖLÜM 2. YETENEK YÖNETİMİ... 19 2.1. Yetenek Yönetiminin Tanımı... 19 2.2. Stratejik Yetenek Yönetimi... 23 2.3. Yetenek Yönetiminde Yetki ve Sorumluluk... 29 2.3.1. Üst Yönetimin Sorumluluğu... 30 2.3.2. Orta Kademe Yönetimin Sorumluluğu... 31 2.3.3. İnsan Kaynakları Yönetiminin Sorumluluğu... 31 2.3.4. Yetenek Yöneticilerinin Sorumluluğu... 33 2.4. Yetenek Yönetiminin Uygulanması... 34
viii 2.4.1. Yetenek Yönetiminde Bilgisayar ve İnternetin Önemi... 37 2.4.2. Yetenek Yönetiminin Aşamaları... 39 2.4.2.1. Yetenekli Çalışanların Belirlenmesi... 40 2.4.2.2. Yetenekli Çalışanları Çekme... 42 2.4.2.3. Yetenekli Çalışanların Seçilmesi... 43 2.4.2.3.1. Yetenek Havuzu... 47 2.4.2.3.2. Değerleme ve Geliştirme Merkezi... 49 2.4.2.4. Yetenekli Çalışanların Yerleştirilmesi... 50 2.4.2.5. Yetenekli Çalışanların Eğitimi ve Gelişimi... 51 2.4.2.5.1. Oryantasyon... 54 2.4.2.5.2. E-Öğretim... 54 2.4.2.5.3. Koçluk... 55 2.4.2.5.4. Mentorluk... 56 2.4.2.6. Yetenekli Çalışanları Elde Tutma... 57 2.4.2.6.1. Yetenekli Çalışanların Ödüllendirilmesi... 58 2.4.2.6.2. Yetenekli Çalışanlar ve Kariyer Planlaması... 59 2.5. Yetenek Yönetiminin Değerlendirilmesi... 62 2.5.1. Yetenek Yönetiminin Avantajları... 63 2.5.2. Yetenek Yönetiminin Dezavantajları... 63 2.5.3. Yetenek Yönetiminin Önündeki Engeller... 64 2.6. Türkiye Turizm Endüstrisinde Yetenek Yönetimi... 65 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 3. YENİLİK... 71 3.1. Yeniliğin Tanımı... 71 3.2. Yenilik ile İlişkili Kavramlar... 72 3.2.1. Yaratıcılık... 72 3.2.2. İcat... 73 3.2.3. Teknoloji... 73 3.2.4. Araştırma-Geliştirme... 74 3.2.5. Yayılma... 74 3.3. Yeniliğin Önemi... 75
3.3.1. İşletmeye Yönelik Sonuçlar... 77 3.3.2. Toplum ve Ekonomilere Yönelik Sonuçlar... 77 3.4. Yenilik Türleri... 78 3.4.1. Boyutlarına ve Etki Derecelerine Göre Yenilikler... 79 3.4.1.1. Radikal Yenilikler... 80 3.4.1.2. Artımsal Yenilikler... 80 3.4.2. Meydana Getirdikleri Değişim ve Farklılıklara Göre Yenilikler... 81 3.4.2.1. Yıkıcı Yenilikler... 81 3.4.2.2. Destekleyici Yenilikler... 81 3.4.3. Kullanım Alanlarına Göre Yenilikler... 81 3.4.3.1. Ürün ve Hizmet Yeniliği... 81 3.4.3.2. Süreç Yeniliği... 82 3.4.3.3. Pazarlama Yeniliği... 83 3.4.4. Teknolojik Yoğunluğuna Göre Yenilikler... 83 3.4.4.1. Teknolojik Yenilikler... 83 3.4.4.2. Teknolojik Olmayan Yenilikler... 83 3.4.5. Diğer Yenilik Sınıflandırmaları... 84 3.4.5.1. Toplumsal Yenilikler... 84 3.4.5.2. Örgütsel Yenilikler... 84 3.4.5.3. Operasyonel Yenilikler... 85 3.5. Yenilik Yönetimi... 86 3.6. Yenilik Süreci... 88 3.7. Yenilik Performansı... 90 3.8. Yetenek Yönetimi ve Yenilik İlişkisi... 92 3.9. Turizm Endüstrisinde Yenilik... 94 3.10. Konaklama İşletmelerinde Yenilik ve İlgili Çalışmalar... 95 3.10.1. Uluslararası Alanda Yapılmış Olan Çalışmalar... 96 3.10.2. Türkiye de Yapılmış Olan Çalışmalar... 103 3.11. Konaklama İşletmelerinde Yetenek Yönetimi ve Yenilik Performansı İlişkisi... 106 ix
x DÖRDÜNCÜ BÖLÜM 4. YETENEK YÖNETİMİ VE YENİLİK PERFORMANSI İLİŞKİSİNE YÖNELİK KONAKLAMA İŞLETMELERİNDE ARAŞTIRMA... 109 4.1. Araştırma Konusu ve Amacı... 110 4.2. Araştırmanın Modeli ve Hipotezleri... 111 4.2.1. Tatil Köyleri ve Otellerin Nitelikleri ile Yetenek Yönetimi Uygulamaları Arasındaki İlişkilere Yönelik Hipotezler... 112 4.2.2. Yöneticilerin Deneyim Düzeyleri ile Yetenek Yönetimi Uygulamaları Arasındaki İlişkilere Yönelik Hipotezler... 114 4.2.3. Yetenek Yönetimi Uygulamaları ile Yenilik Performansı Arasındaki İlişkiye Yönelik Hipotez... 116 4.3. Araştırmanın Kapsamı... 116 4.4. Araştırmanın Sınırlılıkları... 118 4.5. Araştırmanın Yöntemi... 119 4.6. Araştırmanın Etik Boyutları... 120 4.7. Araştırmanın Evreni ve Örneklem Kararı... 122 4.8. Araştırmanın Süreci... 125 4.8.1. Anket Sorularının Oluşturulması... 125 4.8.2. Verilerin Elde Edilmesi... 129 4.8.2.1. Ön Test Uygulaması... 130 4.8.2.2. Anket Uygulaması... 131 4.8.3. Ölçeklerin Geçerlilik ve Güvenilirliği... 134 4.8.4. Verilerin Düzenlenmesi ve Analize Uygunluk Testleri... 135 4.8.4.1. Eksik Verilerin Değerlendirilmesi... 136 4.8.4.2. Uç Değer Analizi... 137 4.8.4.3. Dağılım Biçimi Analizi... 137 4.8.4.4. Doğrusallık Analizi... 138 4.9. Bulgular... 139 4.9.1. Tanımlayıcı İstatistikler ve Değerlendirilmesi... 139 4.9.1.1. Tatil Köyleri ve Otellerin Yöneticilerine İlişkin Bulgular... 139 4.9.1.2. Tatil Köyleri ve Otellerin Niteliklerine İlişkin Bulgular... 142 4.9.1.3. Tatil Köyleri ve Otellerin Yetenek Yönetimi Uygulamalarına İlişkin Bulgular... 143 4.9.1.4. Yöneticilerin Yetenek Yönetimine İlişkin Değerlendirmeleri... 146
4.9.1.5. Yöneticilerin Yenilik Performansına İlişkin Değerlendirmeleri... 148 4.9.2. Hipotez Testleri... 148 4.9.2.1. Tatil Köyleri ve Otellerin Nitelikleri ile yetenek Yönetimi Uygulamaları Arasındaki İlişkilere Yönelik Hipotezlerin Testi... 149 4.9.2.2. Yöneticilerin Deneyim Düzeyleri ile Yetenek Yönetimi Uygulamaları Arasındaki İlişkilere Yönelik Hipotezlerin Testi... 151 4.9.2.3. Yetenek Yönetimi Uygulamaları ile Yenilik Performansı Arasındaki İlişkiye Yönelik Hipotezin Testi... 153 4.9.3. Yetenek Yönetimi ile Yenilik Performansı İlişkisine Yönelik Korelasyon Analizi... 153 4.9.4. Yöneticilerin Yetenek Yönetimine Bakış Açıları Arasındaki İlişkilere Ait Analizler... 154 4.9.5. Tatil Köyü ve Otel İşletmeleri Yöneticilerinin Görüşleri... 156 xi SONUÇ... 160 KAYNAKLAR... 175