İÇERİK Giriş Kapak Anatomisi Kapak Fizyolojisi Kapak Hastalıkları Kapak Darlıkları Kapak Yetmezlikleri Bulgular Teşhis Tedavi Hemşirelik Bakımları
GİRİŞ Endüstrileşmiş ülkelerde kalp kapak hastalığı (KKPH),koroner arter hastalığı (KAH), kalp yetersizliği (KY) veya hipertansiyon (HT) kadar yaygın olmasa da, sık görülmesi ve genellikle girişim gerektirmesi nedeniyle, bu alandaki gelişmeler önem taşımaktadır. KKPH çoğunlukla ileri yaşlarda görülmekte olup, bu yaş grubunda eşlik eden hastalıkların sıklığı da artmaktadır. Bunun sonucu olarak, uygulanacak girişimin riski de artacağı için, girişimle ilgili karar alma aşaması karmaşık hale gelmektedir.bu hastaların hemşirelik bakımı da büyük önem taşımaktadır Günümüzde KKPH ilgili diğer bir önemli konu da, önceden cerrahi uygulanmış olup yeni sorunlarla başvuran hasta oranının giderek yükselmesidir. Bunun aksine, gelişmekte olan ülkelerde romatizmal kapak hastalıkları halen önemli bir halk sağlığı sorunu olmaya devam etmektedir ve çoğunlukla genç erişkinleri etkilemektedir.
KALP KAPAKLARI Kalp 4 odacıktan oluşur. Atriumlar ile ventriküller arasında ve ventriküllerle buradan çıkan damarlar arasında kapaklar bulunur
KALP KAPAKLARI 1-Triküspit kapak 2-Pulmoner kapak 3-Mitral kapak 4-Aort kapağı
KALP KAPAKLARI 1-Triküspit kapak: sağ atrium ve sağ ventrikül arasında bulunur. 2-Pulmoner kapak: sağ ventrikül ile pulmoner arter (akciğer arteri) arasında bulunur. 3-Mitral kapak: sol atrıum ve sol ventrikül arasında bulunur. 4-Aort kapağı: sol ventrikül ile aort arasında bulunur.
KAPAK FİZYOLOJİSİ Kalbin sağ ve sol kısımları vücuda kanı pompalamak için birlikte çalışırlar.kalp içersindeki 4 kapakçık kan akışının tamamen tek yönde olmasını sağlayarak kanın geri yönde kaçmasını engellemek üzere çalışırlar.
KAPAK ANATOMİSİ Kapaklar, ince fakat sağlam doku parçaları olan yaprakçıklardan oluşur. Yaprakçıklar annulus adı verilen sert fibröz dokudan oluşmuş bir halkaya tutunurlar. Annulus kapakçığın doğru şeklinin korunması ve desteklenmesini sağlar.
KAPAK ANATOMİSİ Mitral ve triküspit kapağın yaprakçıkları aynı zamanda korda tendinea adı verilen sert, fibröz iplikçiklerle kalp adalesine tutunurlar. Korda tendinea ve papiller adaleler yaprakçıkları sabit tutarak ters yönde kan geçişine engel olurlar.
KAPAK HASTALIKLARI Kapak hastalıkları,çeşitli nedenlerle etkilenen kapakçıkların normal fonksiyonlarını yitirmesi ile ortaya çıkar. Kapakçıktaki problem fonksiyonel olarak darlık veya yetersizlik olabilir. Bazı hastalar da hem kapakçık yetersizliği hem de darlığı bir veya daha fazla kapakçıkta aynı anda bulunabilir
KAPAK DARLIĞI Kapakçık leafletlerini (yaprakçık )oluşturan dokular sertleşerek kapakçık açıklığını daraltır,kapakçık içinden geçen kan miktarı azalır. Daralmış kapakçık nedeni ile kalp kan pompalamak için daha çok güç sarf eder. Daralma çok artarsa kalp fonksiyonları giderek bozulur.
KAPAK YETMEZLİĞİ Kapakçık yetersizliğin de kapakçığın leafletleri tamamen kapanamazlar ve kanın kapakçık içerisinden ters yönde geri kaçmasına neden olurlar. Bu ters yönde geri kaçan kana regurjitan kan akışı denir.
HASTANIN DEĞERLENDİRİLMESİ Klinik Değerlendirme Ekokardiyografi Diğer non invazif testler (Stres testi, Egzersiz EKG, Egzersiz ekokardiyografi, Kardiyak manyetik rezonans, Bilgisayarlı tomografi) İnvaziv tetkikler (Koroner anjiyografi, Kalp kateterizasyonu)
EKOKARDİYOGRAFİ Ekokardiyografi KKPH tanısının doğrulanmasında, şiddeti ve prognozunun değerlendirilmesinde kullanılan başlıca tekniktir. Bu inceleme, üfürümü olan her hastada, klinik değerlendirme sonrası kapak hastalığı şüphesi ortadan kalkmadığı sürece, gereklidir. Kapak darlığının şiddetini değerlendirirken, kapak alanı ölçümü, Kapak yetersizliğini değerlendirirken, regürjitan orifis alanı
AORT KAPAK HASTALIKLARI Kapakta herhangi bir nedenle meydana gelen darlık veya yetmezlik sonucu nefes darlığı,çarpıntı ve bayılma şikayetleri meydana gelir
AORT KAPAK HASTALIKLARI 1-Konjenital kapak hastalıkları Bicüspit aorta 2-Edinsel kapak hastalıkları Romatizmal ateş İnfektif endokardit Fibro-kalsifik dejenerasyon Kapakçık anulusunda genişleme (Marfan, Sfilis, KMP, MI, HT)
Marfan sendromu, çoğunlukla bağ dokusunu tutan genetik geçişli bir hastalıktır ve elastik dokuların en önemli maddesi olan fibrillin oluşumunda bir bozukluk ortaya çıkar. Türkiye de Marfan Sendromu teşhisi koyulan ilk hasta, gazeteci Abdurrahman Dilipak...
MARFAN SENDROMU Marfan sendromu, bağ dokuyu etkileyen bir sorundur. Bağ doku, vücudu bir arada tutar ve vücut içindeki çok sayıda yapıya destek sağlar. Marfan sendromunda ise bağ doku normal değildir. Sonuç olarak, kalp, kan damarları, kemikler, tendonlar, kıkırdak, gözler, sinir sistemi, deri ve akciğerler dahil olmak üzere çoğu vücut sistemi etkilenir. Oldukça uzun ve zayıftır. Kolları, bacakları,parmakları ve ayak başparmakları orantısız ve vücudun geri kalanına göre çok uzun görünebilir. Omurgaları eğik ve göğüs kemikleri (sternum) çıkıntılı veya girintili olabilir. Eklemleri güçsüz olabilir ve kolayca çıkabilir. Çoğunlukla,Marfan sendromu hastalarının uzun, dar bir yüzü vardır ve damakları normalden yüksek olabilir;.
Aort Darlığı Avrupa ve Kuzey Amerika da en sık rastlanan kapak hastalığı Hipertansiyon ve koroner arter hastalığından sonra en sık rastlanan kardiyovasküler hastalık upa ve Kuzey Amerika da en sık rastlanan kapak
Aort Darlığı Dejeneratif kalsifikasyon Konjenital malformasyon (unikommisural, biküspid) Romatizmal ateş Sistemik hastalıklar (paget hast, end-stage renal hast)
Aort Darlığı Normal kapak alanı 3-4 cm 2 Aort kapak açıklığı azalır Sol Ventrikül de basınç yüklenmesi sonucu hipertrofi gelişir Kapak alanı %75 azalınca (0.75-1 cm 2 ) kan akımı önemli derecede etkilenir
AORT DARLIĞI Tedavi Aort kapakta yıllar içinde oluşan kireçlenmiş darlığın ilaç tedavisi ile düzeltilmesi mümkün değildir. Ancak aort kapak hastalığına ikincil olarak gelişen kalp yetersizliği, ritm bozukluğu, pıhtı oluşum riskine yönelik yardımcı ilaç tedavileri yapılmaktadır. Aort darlığının tedavisi; cerrahi olarak ve kateter yolu ile yapılmaktadır
AORT DARLIĞI Tedavi Kalp kapak ameliyatlarının büyük bir kısmı (üçte ikisi) aort darlığı için yapılmaktadır. Bu yöntem; açık kalp ameliyatı ile hasta ve kireçlenmiş kapağın, metal ya da biyolojik doku kapak ile değiştirilmesidir.
AORT DARLIĞI Tedavi KATETER YÖNTEMİ İLE AORT KAPAK YERLEŞTİRİLMESİ (Transcatheter aortic valve implantation) (TAVİ) İleri yaşta, cerrahi kapak değişimi ameliyatı riski yüksek olduğu zaman uygulanmaktadır Kateter yolu ile dünyada en çok iki kapak kullanılmıştır. Sapien XT (Edwards) ve Corevalve (Medtronic). Bu kapakların yapısı cerrahi olarak yerleştirilen biyoprotez kapaklara benzemektedir. Hasta anestezi altında iken çoklukla femoral arterden giriş yapılmaktadır. Aorta aracılığı ile kalbe ulaşılmakta ve kireçlenmiş aort kapak balon ile genişletildikten sonra biyolojik doku protez kapak yerleştirilmektedir. Tüm işlem boyunca TEE ile izlenmektedir.
Aort Kapak Yetmezliği Aort yetmezliğinin en sık sebebi akut romatizmal ateş hasarıdır. Bunun yanı sıra kapağı tutan konnektif (bağ) dokusu hastalıkları ve travmalarda kapak yetmezliği oluşturabilirler. En erken belirti sol ventrikül fonksiyon bozukluğuna bağlı NEFES DARLIĞI. Zamanla konjestif kalp yetmezliği ve anjina ( göğüs ağrısı) ortaya çıkar.
BULGULAR Aort darlığında eforla gelen göğüs ağrısı, nefes darlığı, bayılma, kalp yetersizliği ön plandadır. Aort yetmezliğinde ise, gece göğüs ağrısı, iş yaparken çabuk yorulma ve sırtüstü yatmakla ortaya çıkan nefes darlığı ön plandadır.bayılma çok nadirdir.
TEDAVİ İLAÇ TEDAVİSİ Romatizmal ateş profilaksisi Endokardit profilaksisi Kalp yetmezliği tedavisi CERRAHİ TEDAVİ Onarım Replasman
MİTRAL KAPAK HASTALIKLARI Mitral kapak, kalbin sol kulakçığı ile sol karıncığı arasında yer alır. Kapak,yaprakçıklar,anulus, korda tendinea lar ve papiller kaslar olmak üzere 4 komponentten oluşur. Bu komponentlerden birinde herhangi bir nedenle meydana gelen hasar kapakta yetmezlik veya dalığa neden olur.
NEDENLERİ Konjenital (doğumsal) Akut romatizmal ateş İnfektif endokardit Mitral valv prolapsusu Kalp krizi
Mitral Stenoz ( Mitral Darlık) Mitral darlık olan hastaların büyük kısmında neden kronik romatizmal hastalıktır. Romatizmal kapak lezyonu darlığa ya da yetmezliğe ya da her ikisine birden neden olabilir. Erken çocukluk döneminde saf yetmezlik daha ön planda iken, genç erişkinlerde darlık daha yaşlı erişkinlerde her ikisi birden daha sık görülür. Mitral darlıkta kanın sol atriumdan sol ventriküle geçişi önünde bir engel oluşmuştur.
Mitral Stenoz ( Mitral Darlık) TEDAVİ Temel tedavi ilkeleri : Romatizmal ateş hastalığının tekrarlamasını önleme: Romatizmal nedenli mitral kapak hastalığında, tekrar eden boğaz enfeksiyonuna bağlı kalp kapağının hasarında şiddetli artış meydana gelmektedir. Bu nedenle ateşli romatizmal hastalık geçiren hastaları boğaz enfeksiyonundan korumalı ve doktor kontrolü ile her ay İM depo penisilin yapılmalıdır. Enfektif Endokardit riskinden korunma:kalp kapağında özellikle romatizmal hastalık nedenli hasarı olan hastalar, ufak cerrahi girişimlerden önce mutlaka doktoruna danışmalı ve uygun antibiyotik tedavisi planlanmalıdır. Ufak cerrahi girişimlerden (diş çektirme, sünnet, endoskopi yapılması gibi) sonra kana geçen bakteriler hasarlı kalp kapağında hayatı tehdit eden enfeksiyona neden olabilir.
Mitral Stenoz ( Mitral Darlığı TEDAVİ Temel tedavi ilkeleri : Gelişen ritim bozuklukları ile mücadele: Darlığın gerisinde sol atriyumda basıncın artması ve odacığın genişlemesinden dolayı en sık atrial fibrilasyon (AF) dediğimiz ritim bozukluğu görülür. Şikâyeti olan mitral darlığı hastalarının 30-40 de AF gözlenir. Tedavide esas kalp hızının kontrolü ve pıhtı gelişimine karşı koruyucu tedavidir. Kalp Hızı Kontrolü: AF nedeniyle hastalarda kalp hızının artışı ciddi nefes darlığı ve şikâyetlerin artışına sebep olmaktadır. Kalp hızını azaltmak amacıyla beta-bloker, kalsiyum kanal blokeri ve digoksin dediğimiz ilaçlar kullanılabilir. AF düzensiz bir ritim olduğu için uygun hastalarda normal ritmi sağlamak ve devam ettirmek için ritim düzenleyici ilaçlarla tedavi edilir. Trombüs gelişimine karşı koruyucu tedavi:özellikle sol atriyumun genişlemesinden dolayı ortaya çıkan ritim bozukluğu pıhtı gelişimine neden olabilir. Özellikle normal ritmi olanlara göre pıhtı oluşma riski 17 kat artmaktadır. Bu nedenle kan sulandırıcı warfarin dediğimiz (coumadin) ilaç doktor tarafından başlanıp INR dediğimiz kontrol tahlili ile takip edilmesi gereklidir.
Mitral Stenoz TEDAVİ Cerrahi Mitral Balon Valvüloplasti (Mitral Kapağı Balon ile Genişletme Tedavisi Onarım Kapak Değişimi
Mitral Yetmezlik Mitral yetmezlikte klinik gidiş aşağı yukarı mitral stenoz ile aynıdır. Bununla beraber sessiz ilerleyen sol ventrikül bozukluğu, mitral yetmezliğinde semptomları uzun süre maskeler. Ameliyat endikasyonu için yine hastanın klinik durumu ve EKO bulguları birlikte değerlendirilir.
BULGULAR Göğüs ağrısı, nefes darlığı, çabuk yorulma, çarpıntı ve kanlı balgam en sık şikayetlerdir. Mitral yetmezlikte sol atriyumun büyümesine bağlı ritm bozukluğu sık görülür ve akciğerlerde sıvı birikimine bağlı nefes darlığına yol açar. Mitral darlığında ise sol atriyumdaki kanın akışının yavaşlamasına bağlı pıhtı oluşabilir ve ölümcül embolilere yol açabilir
MİTRAL YETMEZLİK İLAÇ TEDAVİSİ Romatizmal ateş profilaksisi İnfektif endokardit profilaksisi Ritm bozukluğu tedavisi Pıhtı gelişimine karşı koruyucu tedavi
MİTRAL YETMEZLİK Mitral KLİP Cerrahi (ONARIM yada DEĞİŞİM)
Kartal Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi 30 Mart Cuma günü Kalp Kapağı Tamir Atölyesi ne ev sahipliği yapıyor. BASIN BÜLTENİDİR Kartal Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi 30 Mart Cuma günü Kalp Kapağı Tamir Atölyesi ne ev sahipliği yapıyor. Kalp kapağı tamiri konusunda dünyanın sayılı cerrahları arasında gösterilen Prof. Dr. Manuel J. Antunes, 6 Türk hastayı kendi geliştirdiği yöntem ile ameliyat ederek, uyguladığı operasyonu Türk meslektaşları ile paylaşacak. Portekiz Cumhurbaşkanı nın da doktoru olan Antunes, bugüne kadar kalp kapağı tamiri konusunda binlerce cerrahi operasyona imza attı. Kalp kapağındaki problemi yapay kapakla değiştirmek yerine, hastanın kendi dokusu ile tamir edilmesi konusundaki çalışmalarıyla bilinen Antunes, literatüre girmiş ve kendi adıyla anılan birçok tamir yönteminin de sahibi.
DİĞER KAPAK HASTALIKLARI Triküspit ve pulmoner kapakların hastalıkları çok nadir olarak tek başına bulunmaktadır. Genelde aort ve mitral kapak hastalıklarına eşlik ederler ve tedavi edilirken bu hastalıklarla olan beraberliklerine göre plan yapılır. Özellikle triküspit kapak hastalıkları diğer kapak hastalıklarına eşlik eder ve genelde yetmezlik şeklindedir. Tedavisinde ring anuloplasti operasyonu yapılabildiği gibi özel dikiş teknikleri ile de yetmezlik giderilebilir
Protez Kapaklar Ia. Bioprotezler (Heterogreft) Antikoagülan gerekmez Dayanıklılık az (15 yılda %50 si yetersiz olur) 35 yaş altı dayanıklılık daha az Hemodinamik profil nisbeten kötü Tromboz riski <%1 II. Metalik kapaklar Dayanıklılık fazla, Sürekli antikoagülasyon gerekli Trombotik komplikasyon yılda %1, kanama ise % 0.5 Ib. Bioprotezler (Homogreft) Kadavradan alınır Hemodinamik profil iyi, Dayanıklılık heterogreftten daha iyi İE riski diğerlerinden az