TÜRK NEFROLOJİ DERNEĞİ YAYINLARI TÜRKİYE'DE NEFROLOJİ - DİALİZ VE TRANSPLANTASYON (REGISTRY-1998) YAYIN KURULU EKREM EREK GÜLTEKİN SÜLEYMANLAR KAMİL SERDENGEÇTİ İSTANBUL- 1999
TÜRK NEFROLOJİ DERNEĞİ YAYINLARI Önemli Not: Bu kitabın bütün hakları Nefroloji Derneği'ne aittir. Makale ve bulgular kaynak gösterilmeden yeniden yaymlanamaz. Baskı: Tayf Ofset Baskı Tarihi: 1999 Ekim
ÖNSÖZ Türk Nefroloji derneğinin ülkemizdeki Nefroloji, Dializ ve Transplantasyon verilerini toplayıp yayınlamasının onuncu yılını 2000 yılında kutlayacağız. Türkiye genelinde, bize göre büyük bir çabayı ve uğraşmayı gerektiren registry (kayıt, istatistik) çalışmaları, ileri batı ülkelerinin bazılarında bile çok zor yapılabildiği sıklıkla itiraf edilen bir bilimsel araştırmadır. Yıllık Nefroloji Kongrelerine yetiştirilen bu kitapçıklar yurt içinde ve dışında büyük ilgi görmekte olup her yıl ülkemizin batı ülkelerindeki Nefroloji topluluklarındaki imajını değiştirip, olumlu puanlar almasına vesile olmaktadır. Ülkemizin Avrupa'da en çok dializ tedavisi uygulanan 5 büyük ülke arasına girdiğinin anlaşılması bu çalışmalarla ortaya konmuştur. Eksiklerimiz, yanlışlıklarımız yokmudur?. Bunlar tabii ki olacaktır ve her ülkede olmaktadır. Her yıl bunları daha azaltmak çabasındayız. Ülke genelinde 278 merkeze gönderilen formlara cevap alınma oranı %80'lere varmıştır ve birçok Avrupa ülkesinden yüksektir. Eksik kalan verileri bize temin eden Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğüne teşekkür ederiz. Genç ve değerli dostlarım Kamil Serdengeçti ve Gültekin Süleymanlar taşıdıkları bilimsel sıfatların gereğini bu yıl da yerine getirdiler. Büyük amatör çabalarla veriler toplandı bilgisayardaki hesaplardan sonra yorumlar yapıldı son bir değerlendirme ve ilavelerden sonra bu kitapçık ortaya çıktı. Onlara ve bütün emeği geçenlere şükranlarımı sunuyorum. Sonuçlar tabiki EDTA-ERA yada bildirildi. Türkiye'nin dört bir kenarından Türk Nefroloji Derneği adına bize konu ile ilgili bilgilerini gönderen üyelerimize, meslektaşlarımıza, dostlarımıza da teşekkürlerimizi sunuyoruz. Bu dostlarımızın isim ve merkezlerini kitapçığın sonunda bulabileceksiniz. Hepinize sevgiler ve saygılar. TND Registry Kurulu Başkanı* İstanbul Ekrem Erek Kasım 1999 * İST. ÜNİV. CERRAHPAŞA TIP FAK. NEFROLOJİ BİLİM DALI BŞK. PROF. DR.
TÜRK NEFROLOJİ DERNEĞİ REGISTRY GENEL KURULU Genel Kordinatör: Yardımcı koordinatör: Kamil SERDENGEÇTİ İstanbul Üniv. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Prof. Dr. Gültekin ŞÜLEYMANLAR Akdeniz Üniv. Tıp Fakültesi Prof. Dr. 1. Ankara ve İç Anadolu Bölge Koordinatörleri: Şali Çağlar, Mehmet Haberal, Neval Duman, Ayşin Bakkaloğlu, Haluk Kiper, Cengiz Utaş, Mehdi Yeksan. 2. İstanbul ve Trakya Bölge Koordnatörleri: Emel Akoğlu, Mehmet Sever, Rezzan Ataman, Bilin Çapanoğlu, Yıldız Barut, Uluğ Eldegez, Muzaffer Sarıyar, Saniye Şen, Metin Erman 3. Bursa ve Marmara Bölge Koordinatörler: Mustafa Yurtkuran, Kamil Dilek, Nilay Oktay 4. İzmir ve Ege Bölgesi Koordinatörleri: Gürhun Atabay, Alphan Cura, Ali Başçı, Sevgi Mir, Taner Çamsan, Özdemir Yararbaş 5. Karadeniz Bölge Koordinatörleri: Tekin Akpolat, Nurol Arık 6. Erzurum ve Doğu Anadolu Bole Koordinatörleri: Yılmaz Selçuk, Reha Erkoç 7. Diyarbakır ve Güneydoğu Anadolu Bölge Koordinatörleri: Bünyamin ışıkoğlu, Emin Yılmaz, Asım Göymen 8. Adana ve Çukurova Bölge Koordinatörleri: Yahya Sağlıker, Uğur Ekren, Zeki Güloğlu 9. Antalya ve Akdeniz Bölge Koordinatörler: Tuncer Karpuzoğlu, Gülsen Yakupoğlu, Fevzi Ersoy Verilerin toplanması, program yazılımı ve bilgisayara aktarılmasında emeği geçenler: Mustafa Senocak : Bioistatistik Bilim Dalı Başkanı, Prof. Dr. Engin Baykal : Cerrahpaşa Tıp Fak. Bilgisayar Mühendisi Ayşegül Furtun : Cerrahpaşa Tıp Fak. Bioistatistik AD da Bilgisayar teknisyeni Süheyla Apaydın : Cerrahpaşa Nefroloji Bilim Dalı Başasistanı Hamiyet Yarımbaş : Teknisyen Yardımcısı Şükran Akpınar : Sekreter
İÇİNDEKİLER Klinik Nefroloji...1 Hemodializ...7 Periton Dializi...30 Böbrek Transplantasyonu...44
TÜRK NEFROLOJİ DERNEĞİ REGISTRY 1998 KLİNİK NEFROLOJİ
2 İİ KLİNİK NEFROLOJİ-1998 HOSPİTALİZE EDİLEN HASTA SAYISI: 13288 1996 YILI İÇİNDE İLK KEZ POLİKLİNİĞE BAŞVURAN YENİ HASTA SAYISI: 52891 BÖBREK BİYOPSİ YAPILAN HASTA SAYISI:1523 TURK NEFROLOJI DERNEĞİ 1998 REGISTRY RAPORU I - KLİNİK NEFROLOJI (TOPLAM MERKEZ SAYISI: 80) 1.1998 YILINDA KLİNİĞE YATAN HASTA SAYISI: KADIN 6062 %45.6 ERKEK 7226 %54.4 TOPLAM 13288 2.1998 YILINDA İLK KEZ POLİKLİNİĞE BAŞVURAN HASTA SAYISI: KADIN 25825 %48.8 ERKEK 27066 %51.2 TOPLAM 52891 3. 1998 YILINDA YAPILAN BÖBREK BİYOPSİSİ SAYISI: 1523
3 4.1998 YILI İÇİNDEKİ ESKİ VE YENİ KBY OLGULARININ SAYISI: 22766 PREVELANS: 350 (MİLYON NÜFUS BAŞINA; TÜRKİYE NÜFUSU 65 MİLYON OLARAK KABUL EDİLDİ) 5.1998 YILI İÇİNDEKİ SON DÖNEM BÖBREK YETMEZLİĞİ TANISI ALAN OLGULAR: 9380 İNSİDENS: 144 (MİLYON NÜFUS BAŞINA; TÜRKİYE NÜFUSU 65 MİLYON OLARAK KABUL EDİLDİ) 6.1998 YILINDA YENİ SAPTANAN KBY OLGULARININ ETYOLOJİK DAĞILIMI: KRONİK GLOMERÜLONEFRİT: 1034 % 25.7 HİPERTANASİYON - NEFROSKLEROZ 601 14.9 ÜROLOJİK (Taş, Obst., VUR. Vs) 370 9.2 DIABETES MELLITUS 730 18.1 KİSTİK BÖBREK HASTALIKLARI 244 6.0 KRONİK İNTERSTİTİYEL NEFRİT 341 8.5 DİĞERLERİ (NEDENİ BELLİ) 296 7.3 NEDENİ BELLİ OLMAYANLAR 1139 28.3 TOPLAM 4025 100 7.1998 YILINDA SAPTANAN ABY Lİ HASTA SAYISI: 1739
4 KLİNİK NEFROLOJİ-1998 1998 YILINDA YENİ TANI ALAN SON DÖNEM BÖBREK YETMEZLİKLİ (SDBY) HASTA SAYISI: 9380 SDBY İNSİDENSİ: 144(*) 1998 YILINDA İZLENEN ESKİ VE YENİ SON DÖNEM BÖBREK YETMEZLİKLİ HASTA SAYISI: 22766 SDBY PREVELANSI: 350* *:PMP:MİLYON NÜFUSTA (NÜFUS: 65 MİLYON) KLİNİK NEFROLOJİ
KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ ETYOLOJİLERİ (1998 YILINDA YENİ TANI ALAN HASTALARDA; N:4025) 5 CAUSES OF CHRONIC RENAL FAILURE-1998 (N:4025)
6 AKUT BÖBREK YETMEZLİĞİ KLİNİK NEFROLOJİ DEĞERLENDİRMESİ: 1. 1998 YILINDA BİR ÖNCEKİ YILA GÖRE KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ HASTA SAYISINDA AZALMA OLDUĞU İZLENİMİ DOĞABİLİR. ANCAK, GEÇEN YIL YAPILAN ANKETTE BÜTÜN KBY Lİ OLGULAR DEĞERLENDİRMEYE ALINIRKEN BU YILKİ ANKETTE SON DÖNEME ULAŞMIŞ OLAN KBY'Lİ OLGULAR (ESRD) DEĞERLENDİRİLMİŞTİR. YAPILAN BÖBREK BİYOPSİSİ SAYISI AZALMIŞTIR. 2. 1998 YILINDA TÜRKİYE DEKİ SON DÖNEM KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ SIKLIĞI (MİLYON NUFÜS BAŞINA); İNSİDENS 144, PREVALANS:350 OLARAK HESAPLANMIŞTIR. 3. ÜLKEMİZDE.1998 YILINDA YENİ TANI ALAN OLGULAR DEĞERLENDİRİLDİĞİNDE; BÖBREK YETMEZLİĞİNE GÖTÜREN NEDENLERİN BAŞINDA KRONİK GLOMERÜLONEFRİT, DİABETES MELLİTUS, HİPERTANSİYON VE ÜROLOJİK HASTALIKLAR GELMEKTEDİR. ANCAK NEDENİ SAPTANAMAYAN HASTALARIN ORANININDA YÜKSEK OLDUĞU DİKKATİ ÇEKMEKTEDİR. SÖZ KONUSU ORANLAR GEÇEN YILIN ORANLARINA OLDUKÇA YAKINDIR.
TÜRK NEFROLOJİ DERNEĞİ REGISTRY 1998 HEMODİYALİZ
II - HEMODİYALİZ (VERİ GÖNDEREN TOPLAM MERKEZ SAYISI: 209) (CEVAP VERMEYENLERLE BERABER TOPLAM MERKEZ SAYISI 279) VERİ GÖNDEREN MERKEZLERLERDE TOPLAM HEMODİYALİZ CİHAZ SAYISI: 2845 (CEVAP VERMEYENLERLE BERABER TOPLAM CİHAZ SAYISI: 3178) VEDİ GÖNDREN MERKEZLERDE HEMODİYALİZ DE ÇALIŞAN TOPLAM HEKİM SAYISI: 619 1. MERKEZLERİN KURULUŞUNDAN 1998 YIL SONUNA KADAR DÜZENLİ HEMODİYALİZ PROGRAMINA ALINAN HASTA SAYISI: 73080 2.31 ARALIK 1998 TARİHİ İTİBARİYLE 209 MERKEZDE DÜZENLİ HD PROGRAMINA GİREN HASTA SAYISI: TOPLAM: 11.339 (VERİ GÖNDERMEYEN MERKEZLERLE BERABER TOPLAM SAYI: 12.791) KADIN: 4934 %43.5 ERKEK: 6405 %56.5 15 YAŞ ALTINDA: 213 %1.87 3. HAFTALIK HEMODİYALİZ SIKLIĞI: BİR İKİ 664 3286 5.9 29.1 ÜÇ 7340 65.0 TOPLAM 11290 100 6. MERKEZLERDE KULLANILAN DİYALİZAT BİLEŞİMİ (31 ARALIK 1998 TARİHİ İTİBARİYLE DÜZENLİ PROGRAMDAKİ HASTA SAYISI) ASETAT: BİKARBONAT: 4803 17146 21.9 78.1 TOPLAM: 21949 100 7. MERKEZLERDE MEMBRAN TİPİ (1998 YILINDA MERKEZLERDE TÜKETİLEN TOPLAM DİYALİZER SAYISI VE BUNUN MEMBRAN TİPİNE GÖRE DAĞILIMI) Not: Cevap vermeyen merkezlerdeki toplam cihaz ve hasta sayılan Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğünden alınmıştır.
9 KUPROFAN 253318 25.1 SEMİSENTETİK 538151 53.3 SENTETİK 218546 21.6 TOPLAM 1010015 100 8. SU SİSTEMİ (MERKEZ SAYISI) RO YALNIZ DEİYONİZER 200 2 95.7 0.95 BASİT YUMUŞATICI 5 2.4 BELİRSİZ: 2 0.95 9.31 ARALIK 1998 TARİHİ İTİBARİYLE DÜZENLİ HD PROGRAMINA GİREN HASTALARDA DAMARA ERİŞİM YOLU AV FISTUL AV GRAFT 10002 223 VENÖZ KATETER 2040 JUGULER 151 SUBKLAVİAN 1429 FEMORAL 460 14305 10. HEMODİYALİZ ORDER I VERİRKEN ÜRE KİNETİK MODELİNİN KULLANILMASI: N % EVET HAYIR 71 118 37.6 62.4 TOPLAM 189 100 BELİRSİZ 20 BESLENMENİN GÖSTERGESİ OLARAK SERUM ALBUMİN DÜZEYİ (31 ARALIK 1998 İTİBARİYLE MERKEZLERDE DÜZENLİ HEMODİYALİZ PROGRAMINDA OLAN HASTA SAYISI) S. ALBÜMİN N % <3.5 1973 18.3 >3.5 8831 81.7 TOPLAM 10804 100
10 12.ANEMİ TEDAVİSİNDE EPO KULLANIMI ( 31 ARALIK 1998 İTİBARİYLE MERKEZLERDE DÜZENLİ HEMODİYALİZ PROGRAMINDA OLAN HASTA SAYISI: 11339) /o EPO KULLANANLAR 7550 67.6 EPO KULLANMAYANLAR 3614 32.4 O/ 13.D VİTAMİNİ KULLANIMI (31 ARALIK 1998 İTİBARİYLE MERKEZLERDE DÜZENLİ HEMODİYALİZ PROGRAMINDA OLAN HASTA SAYISI:11339) ORAL VİT D 6048 53.4 İNTRAVENÖZ VİT D 2291 20.2 TOPLAM: 8339 73.6 14.HEPATİT SEROLOJİSİ VE KARACİĞER HASTALIĞI ( 31 ARALIK 1998 İTİBARİYLE MERKEZLERDE DÜZENLİ HEMODİYALİZ PROGRAMINDA OLAN HASTA SAYISI); N:11339 SEROLOJİ OLGU SAYISI % HbsAg (+ / -): 718/8899 TOPLAM: 96177.5 HCV Ab (+ / -): 3765/5971 TOPLAM: 973638.7 İKİSİ POZİTİF 291 İKİSİ NEGATİF 5960 KARACİĞER HASTALIĞI % KR HEPATİT 1460 88.4 AKUT HEPATİT 164 9.9 KARSİNOM 0 0 SİROZ 28 1.7 TOPLAM 1652 100 KARACİĞER BİYOPSİSİ YAPILAN HASTA SAYISI: 308 15.HCV Ab (+) OLAN HASTALAR İÇİN HD MAKİNASI AYRILMASI: N % EVET: 166 85.6 HAYIR: 28 14.4 TOPLAM 194 100 BELİRSİZ 15
11 16.HEM0DİYALİZ PERSONELİNDE HEPATİT SEROLOJİSİNİN DURUMU SEROLOJİ EVET PERSONEL SAYISI HBsAg + 33 40 HCV+ 11 12 17.HIV POZİTİF HASTA SAYISI ( 31 ARALIK 1998 İTİBARİYLE ): 8 18.MORTALİTE: I A. 1998 YILINDA ÖLEN HASTA SAYISI: 1949 B. ÖLÜM NEDENLERİ: KARDİYOVASKÜLER N 48.4 952 AKCİĞER EMBOLİSİ 90 4.6 SEREBROVASKÜLER HASTALIK 252 12.9 ENFEKSİYON 152 7.8 KARACİĞER YETMEZLİĞİ 56 2.8 MALİGNİTE 117 6.0 DİĞER NEDENLER 330 6.0 TOPLAM 1949 100 DİYALİZ SÜRESİ (31 ARALIK 1998 İTİBARİYLE MERKEZLERDE DÜZENLİ HEMODİYALİZ PROGRAMINDA OLAN HASTA SAYISI)( AY OLARAK): <6 6-12 1771 2418 15.6 21.4 13-24 1958 17.3 25-36 1397 12.3 37-48 978 8.6 49-60 921 8.1 >60 1875 16.6 TOPLAM 11318 100
12 TÜRKİYE 1 DEKİ HEMODİYALİZ CİHAZI SAYISI VERİ GÖNDEREN 209 MERKEZDEN * Cevap vermeyen merkezlerle beraber 278 merkezde toplam cihaz sayısı: 3178 "' 1. Cevap vermeyen merkez rakamları Sağlık Bakanlığı Ted. Hizmetleri Genel Md. den alınmıştır. HEMODİYALİZ HASTALARI (SON 4 YILIN DAĞILIMI) * veri göndermeyen merkezlerdeki hastaların ilavesiyle toplam hasta sayısı 12.791 veri göndermeyen merkezlerdeki hasta sayıları sağlık bakanlığından alınmıştır.
HEMODİYALİZ TEDAVİSİ-1998 (HAFTALIK HD SEANS SAYISI) 13 HEMODİYALİZ TEDAVİSİ (HAFTALIK HD SEANS SAYISI)
14 HEMODİYALİZ HASTALARINDA CİNSİYET DAĞILIMI -1998 (N:11339) HEMODİYALİZ HASTALARI (ÇOCUK/YETİŞKİN ORANLARI) -1998 (N:11339)
HEMODİYALİZ MERKEZLERİNDEKİ SU ARITMA SİSTEMLERİ-1998 (N:207) 15 HEMODİYALİZ HASTALARINDA DAMARA ERİŞİM YOLU -1998 N:12265
16 HEMODİYALİZ HASTALARINDA VENÖZ KATETERİZASYON -1998 N:2040 HEMODİYALİZ HASTALARININ DİYALİZAT BİLEŞİMİNE GÖRE DAĞILIMI 1998
17 HEMODİYALİZ HASTALARININ DİYALİZAT BİLEŞİMİNE GÖRE DAĞILIMI HEMODİYALİZ MERKEZLERİNDE ÇEŞİTLİ MEMBRAN KULLANIM ORANLARI-1998 (REÇETE EDİLEN DİYALİZER SAYISINA GÖRE; N: 1.010.015)
18 HEMODİYALİZ HASTALARINDA ÜRE KİNETİK MODELİ UYGULAMASI-1998 (N:189) HEMODİYALİZ HASTALARINDA SERUM ALBÜMİN DÜZEYLERİ-1998 (N: 10804)
HEMODİYALİZ HASTALARINDA SERUM ALBÜMİN DÜZEYLERİ 19 DİYALİZ HASTALARINDA SERUM ALBÜMİN DÜZEYLERİ
20 HEMODİYALİZ HASTALARINDA ERİTROPOETİN KULLANIMI -1998 (N: 11339) HEMODİYALİZ HASTALARINDA D VİTAMİNİ KULLANIMI -1998 N:8339
DİYALİZ HASTALARINDA ERİTROPOETİN KULLANIMI 1998 21 HEMODİYALİZ HASTALARINDA HEPATİT SEROLOJİSİ
22 HEMODİYALİZ HASTALARINDA HEPATİT SEROLOJİSİ-1998 n:9736 HEMODİYALİZ HASTALARINDA KRONİK KARACİĞER HASTALIĞI -1998 (N:11339)
23 HCV (+) HEMODİYALİZ HASTALARINDA MAKİNA AYRILMASI -1998 n:194 HEMODİYALİZ HASTALARINDA HEPATİT SEROLOJİSİ-1998
24 HEMODİYALİZ HASTALARINDA MORTALİTE NEDENLERİ-1998 (1998 YILINDA ÖLEN HASTA SAYISI: 1949) HEMODİYALİZ HASTALARINDA MORTALİTE NEDENLERİ-1998 (1998 YILINDA ÖLEN HASTA SAYISI: 1949)
DİYALİZ HASTALARINDA MORTALİTE NEDENLERİ 25 (1998 SONUÇLARININ KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ) HEMODİYALİZ HASTALARINDA MORTALİTE NEDENLERİ (1996/1997/1998 YILLARININ KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ)
26 HEMODİYALİZ DEĞERLENDİRMESİ: ANKET FORMU GÖNDERİLEN 265 HD MERKEZİNİN 209 UNDAN YANIT GELMİŞTİR (%78.8) 1. REGISTRY E KATILAN MERKEZ SAYISI (%30.6), HEMODİYALİZ MAKİNA SAYISI (%28,43) VE HEMODİYALİZ HASTA SAYISI (%14,82) ÖNCEKİ YILA GÖRE ÖNEMLİ DERECEDE ARTMIŞTIR. ÇOCUK HASTA ORANI %1,87 DİR. 2. HEMODİYALİZ HASTA POPULASYONUNUN %11,6 SİNİ DİABETİK HASTALAR OLUŞTURMAKTADIR. 3. HAFTALIK HEMODİYALİZ SEANSI: HASTALARIN %65 İNDE 3, %29,1 İNDE 2 SEANSDIR. GEÇEN YILA GÖRE HAFTADA 3 KEZ HD GİREN HASTA SAYISI ARTANKEN HAFTADA 2 VE 1 KEZ HD E GİREN HASTA ORANLARINDA ANLAMLI AZALMALAR OLMUŞTUR. 4. BİKARBONATLI DİYAZİLAT KULLANIM ORANI %48.5 DEN %78.1 E ÇIKMIŞTIR. DİYALİZER MEMBRAN TERCİHİNDE HIZLI DEĞİŞİM DEVAM ETMEKTEDİR. GEÇEN YILLARDA EN SIK KULLANILAN MEMBRAN KUPROFAN OLMASINA RAĞMEN 1998 YILINDA EN ÇOK REÇETE EDİLEN MEMBRAN, SEMİSENTETİK MEMBRANLAR (%53.3) OLMUŞTUR. SENTETİK MEMBRAN KULLANIMINDA DA ARTIŞ VARDIR. 5. REGÜLER HD PROGRAMINDA OLAN HASTALARIN %81.5 İNDE DAMARA ULAŞIM YOLU AV-FİSTÜLDÜR. VENÖZ KATETERİZASYONLARDA EN YAY-GIN OLARAK SUBKLAVİAN VEN KULLANILMIŞTIR. 6. DİYALİZ YETERLİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNDE KULLANILAN ÜRE KİNETİK MODELİ YANIT VEREN MERKEZLERİN YAKLAŞIK %37.6 SINDA UYGULANMAKTADIR. 7. BESLENMENİN GÜVENİLİR GÖSTERGERİNDEN OLAN SERUM ALBÜMİN DÜZEYİ HD HASTALARININ %81.7 SİNDE 3.5G/DL NİN ÜZERİNDEDİR. GECEN YILA GÖRE ANLAMLI DERECEDE YÜKSEKTİR. 8. HD HASTA POPULASYONUMUZDA ERİTROPOETİN KULLANIM ORANI %67.6, ORAL VE / VEYA İV D VİTAMİNİ KULLANIMI %73.6 DIR. BU İKİ TEDAVİ DİYALİZ GİDERLERİNİ ÖNEMLİ DÜZEYDE ARTTIRMAKTADIR. 9. HD HASTALARINDA HBV ENFEKSİYON ORANI ÖNCEKİ YILLARA GÖRE DEĞİŞİKLİK GÖSTERMEMİŞTİR. ANCAK, HCV ANTİKOR POZİTİF HASTA ORANINDA ÖNEMLİ AZALMA OLMUŞTUR(%52.6 DAN %38.7 E DÜŞMÜŞTÜR) HCV KONTROLÜNDE MAKİNA AYRILMASI YAKLAŞIMININ BİRÇOK MERKEZ TARAFINDAN BENİMSENMİŞ (%85.6) OLMASININ ROLÜ OLABİLİR. BUNA RAĞMEN HCV ENFEKSİYONU ÖNEMLİ SORUN OLMAYA DEVAM ETMEKTEDİR.
10. HD HASTALARINDAKİ EN SIK RASTLANAN ÖLÜM NEDENİ KARDİYO VASKÜLER HASTALIKLARDIR (%48.4). BUNU SEREBROVASKÜLER HASTALIK VE ENFEKSİYON İZLEMEKTEDİR. 11. HD, ÜLKEMİZDE SON DÖNEM BÖBREK YETMEZLİĞİ GELİŞEN HASTALARDA EN SIK UYGULANAN RENAL REPLASMAN YÖNTEMİDİR. HD OLANAKLARI VE HASTA SAYISINDAKİ HIZLI ARTIŞLAR YANISIRA DAHA KALİTELİ DİYALİZ SUNULMASI KONUSUNDA ÖNEMLİ GELİŞMELER SAĞLANMIŞTIR. BU KONUDAKİ OBJEKTİF PARAMETRELERDE DİKKAT ÇEKİCİ DEĞİŞİKLİKLER OLMUŞTUR. ÖZÜNDE PAHALI BİR TEDAVİ YÖNTEMİ OLAN HD İN MALİYETİNİ AZALTACAK STRATEJİLERİN GELİŞTİRİLMESİ VE UYGULANMASI ÜLKE EKONOMİSİ AÇISINDAN ÇOK ÖNEMLİDİR. TEDAVİ YÖNTEMLERİNİN BELİRLENMESİNDE MALİYET ANALİZİ MUTLAKA YAPILMALIDIR. 12. MEVCUT HD MERKEZLERİNİN %28'i SAĞLIK BAKANLIĞI, %17.4 ÜNİVERSİTE %13.1 SSK%41.2 ÖZEL ŞÖKTÖRE AİTTİR. ÖZEL DİALİZ MERKEZLERİNİN DEVREYE GİRMELERİ TÜRKİYEDE DİALİZ PROBLEMİNİN ÇÖZÜMÜNDE ÖNEMLİ BİR ETKENDİR. 13. HD, GİREN HASTALARIN SOSYAL GÜVENCELERİNE GÖRE DAĞILIMINDA EN ÇOK SSK %52.3, DAHA SONRA 14.8'LE YEŞİL KART SAHİPLERİ, SONRA EMEKLİ SANDIĞI SAHİPLERİ 13.5, ÖZEL VE DİĞER KAYNAKLARDAN ÖDEMELER, %5.6 OLARAK TAYİN EDİLMİŞTİR. 14. HEMODİALİZE GİREN HASTA SAYISINDA BAKIMINDAN ÜLKEMİZ AVRUPANIN AYNI NÜFUS YOĞUNLUĞUNDAKİ İLK 5 ÜLKE ARASINA GİRMİŞTİR (Bkz. Fig 2). BU BAŞARININ ORTAYA ÇIKMASI DERNEĞİMİZİN YAPTIĞI, BU REGISTRY ÇALIŞMALARIYLA MÜMKÜN OLABİLMİŞTİR. 27
28 NUMBER OF HEMODIALYSIS IN COUNTRIES WITH 60 MILLION POPULATION (GERMANY NOW 60 MILLION) Fig. 1 EDTA-ERA Registry 1996 Turkish Registry 1998 KAMU VE ÖZEL DİALİZ MERKEZLERİNDE HASTA DAĞILIMI (1998 yıh) Sağlık Bakanlığı 3571 (%27.5) Univerite 2220 (%17.4) SSK 1680 (%13) Özel 5272 (%41) TOPLAM 12.791 Kaynak: Sağlık bakanlığı tedavi hizmetleri genel müdürlüğü Ankara 1999
29 DIALIZ HASTALARININ SOSYAL GÜVENCE DURUMLARINA GÖRE HASTA DAĞILIMI (1998 yılı) Emekli sandığı 1718 (%13.4) SSK 6691 (%52.3) Bağkur 1780 (% 13.9) Yeşil kart 1892 (% 14.8) Diğer 710 (% 5.6) Kaynak: Sağlık bakanlığı tedavi hizmetleri genel müdürlüğü Ankara 1999 TÜRKİYE HEMODİALİZ MERKEZLERİNDEKİ MAKİNE SAYISI (yılı) Sağlık Bakanlığı 977 Üniversiteler 561 SSK 386 Özel 1233 Diğer Kamu 21 TOPLAM 3178 Kaynak: TND ve Sağlık bakanlığı tedavi hizmetleri genel müdürlüğü 1988
30 TÜRK NEFROLOJİ DERNEĞİ REGISTRY 1998 PERİTON DİYALİZİ İİ
31 III- PERİTON DİYALİZİ: (ÖZET) (MERKEZ SAYISI: 40) A- 1998 YILINDA ARALIKLI AKUT PD (İNTERMİTTENT PD) YAPILAN HASTA SAYISI:758 B- APD (OTOMATİK PD) (: MAKİNE İLE YAPILAN) 1. MERKEZLERİN APD YE BAŞLAMA ZAMANI 1993 DE 1 MERKEZ 1996 DA 5 MERKEZ 1998 DE 13 MERKEZ 2. 1998 YIL SONUNA KADAR APD TEDAVİSİ GÖREN HASTA SAYISI: r o ERKEK: 109 61.6 KADIN: 68 38.4 TOPLAM: 177 100 15 YAŞINDAN KÜÇÜK: 23 13 3. 1998 DE APD YE YENİ BAŞLAYAN HASTA SAYISI: 77 % KADIN: 35 45.5 ERKEK: 42 54.5 TOPLAM: 77 100 4. 1998 YILINDA APD DEN ÇIKAN HASTALAR: % HD E TRANSFER 9 25 TX E TRANSFER: 4 11.1 TAKİPTEN ÇIKAN: 2 5.6 ÖLEN: 9 25 BAŞKA MRKZ. NAKİL 12 33.3 TOPLAM 36 100 5. APD DE KULLANILAN MAKİNE TİPİ % PD NIGHT 7 5.3 HOME CHOICE 33 25.2 CYCLER 91 69.5 TOPLAM 131 100 6. 1998 YIL SONU İTİBARİYLE APD DE ALINAN HASTALARIN DİYALİZ SÜRELERİ (HASTA SAYISI) % <6 26 15.7 6-12 72 43.6 13-24 52 31.5 25-36 11 30.5 37-48 3 8.3 49-60 1 0.6
32 >60 0 0 TOPLAM 165 100 C. SAPD MERKEZLERİN SAPD YE BAŞLAMA YIL Z/ MERKEZ SAYISI 1981 1 1985 1 1989 2 1990 2 1991 3 1992 2 1994 9 1995 5 1996 4 1997 2 1998 9 1. MERKEZLERİN KURULUŞUNDAN 1998 YIL SONUNA KADAR OLAN DÖNEMDE SAPD TEDAVİSİ GÖREN TOTAL HASTA SAYISI: 2376 KADIN: ERKEK: 1156 1220 48.6 51.4 TOPLAM 2376 100 15 YAŞINDAN KÜÇÜK: 196 %8.2 2. 1998 DE SAPD YE YENİ BAŞLAYAN HASTA SAYISI: 461 KADIN: ERKEK: 209 252 45.4 54.6 TOPLAM 461 100 3. 1998 YIL SONU İTİBARİYLE IZLEMDE OLAN SAPD HASTA SAYISI: KADIN: ERKEK: 511 600 46 54 TOPLAM 1111 100 15 YAŞINDAN KÜÇÜK: 94 %8.5 4. 1998 YILINDA SAPD PROGRAMINDAN ÇIKAN HASTA SAYISI: 269 PROGRAMDAN AYRILMA NEDENLERİ TX: 25 % 9 HD: 78 28 BAŞKA MERKEZE NAKİL: 42 15.6 İZLEMDEN ÇIKMA: 13 15.7 ÖLÜM: 110 40
33 TOPLAM: 268 100 5. 1998 YILINDA HD DEN SAPD YE GEÇEN HASTA SAYISI: 155 6. 1998 YILINDA SAPD YE ALINAN DİABETİK HASTA SAYISI: 59 8. TOTAL DİABETİK HASTA SAYISI: 199 9. TRANSPLANTASYONDAN SAPD YE GEÇEN HASTA SAYISI: 10 10. MERKEZLERDE KULLANILAN SİSTEMLER (HASTA SAYISI) STANDART (SPIKE) 36 3.1 DISCONNECT 67 5.6 TWIN BAG 1085 91.3 TOPLAM 1188 100 11. PERİTONİT SIKLIĞI (1998 YIL SONU İTİBARİYLE BÜTÜN HASTALAR İÇİN): (EPİZOD/HASTA AYI) ORTALAMA 19.8 MİN. 0 MAX. 112 SD 21.5 12. 1998 YILINDA PERİTONİT GEÇİRMEYEN HASTA SAYISI: 794 13. KATETER ÇIKIŞ YERİ ENFEKSİYONU: A. TOPLAM HASTA SAYISI: 553 B. 1998 YILINDA KÇE GEÇİREN HASTA SAYISI: 195 C. 1998 YILINDA KÇE GEÇİRMEYEN HASTA SAYISI:990 14. DİĞER KOMPLİKASYONLAR (TOTAL HASTA SAYISI ESAS ALINARAK; N:1572) HERNI HİPERTANSİYON 117 429 7.5 27.5 İSKEMİK KALP HASTALIĞI 126 8.1 OBESİTE 116 7.4 PSİKOLOJİK 163 10.5 HİPERLİPİDEMİ 373 23.9 HİPERGLİSEMİ 51 3.27 DRENAJ BOZUKLUĞU 127 8.2 DİYALİZ YETERSİZLİĞİ 57 3.7 TOPLAM 1557 100 15. BESLENME KRİTERİ OLARAK SERUM ALBUMİN DÜZEYİ (VERİ GÖNDERİLEN TÜM HASTALAR DİKKATE ALINARAK) SERUM ALB. <3.5 316 22.7 >3.5 1076 77.3
34 TOPLAM: 1392 100 16. SAPD HASTALARINDA EPO TEDAVİSİ (1998 YIL SONU İTİBARİYLE DÜZENLİ SAPD PROGRAMINDA OLAN HASTALARDA) YAPILANLAR 537 % 42.5 YAPILMAYANLAR 727 57.5 TOPLAM 1264 100 17. SAPD HASTALARINDA KAN TRANFÜZYONU (1998 YIL SONU İTİBARİYLE DÜZENLİ SAPD PROGRAMINDA OLAN HASTALARDA) YAPILANLAR 60 % 9 YAPILMAYANLAR 610 91 TOPLAM 670 18. SAPD HASTALARINDA VİT D TEDAVİSİ (1998 YIL SONU İTİBARİYLE DÜZENLİ SAPD PROGRAMINDA OLAN HASTALARDA:! 111) % ORAL 610 54.9 İNTRAVENÖZ 21 1.9 TOPLAM 631 56.8 19. SAPD HASTALARINDA KARACİĞER HASTALIĞI (1998 YIL SONU İTİBARİYLE DÜZENLİ SAPD PROGRAMINDA OLAN HASTALARDA) SEROLOJI HASTA SAYISI HbsAg(+) /- 78/1033 TOPLAM: 1111 %7 HCV Ab (+)/- 206/873 TOPLAM: 1079%19.1 İKİSİ (+) 23 İKİSİ (-) 793 KC HAST. TİPİ HASTA SAYISI % AKUT HEPATİT 11 12.1 KRONİK HEPATİT 79 86.8 SİROZ 1 1.1 TOPLAM: 91 100 BİYOPSİ 18 20. MORTALİTE A. ÖLEN TOPLAM HASTA SAYISI: 424 B. 1998 YILINDA ÖLEN HASTA SAYISI: 235 21. 1998 YILINDA ÖLEN HASTALARDA MORTALİTE NEDENLERİ: % KARDİYOVASKÜLER 98 41.7 AKCİĞER EMBOLİSİ 2 0.85 SEREBROVASKÜLER 25 10.6 ENFEKSİYON 49 20.8 KARACİĞER YETMEZLİĞİ 1 0.42
35 MALİGNİTE 6 2.5 DİĞER 54 23 TOPLAM 235 100 22. 1998 YIL SONU İTİBARİYLE DÜZENLİ SAPD PROGRAMINDA OLAN HASTALARDA DİYALİZ SÜRELERİ (AY) % <6 199 18.6 6-12 249 23.3 13-24 348 32.6 25-36 190 17.8 37-48 109 10.2 49-60 51 4.8 >60 30 2.8 TOPLAM 1067 100 24. SAPD İLE UĞRAŞAN HEMŞİRE SAYISI (N:32) VAR: 36 YOK: 4 VARSA SAYISI: 72 TND REGISTRY 1998 - PD VERİLERİ MERKEZLERİN SAPD PROGRAMINA BAŞLAMA TARİHLERİ
36 TÜRK NEFROLOJİ DERNEĞİ-REGISTRY 1998 PERİTON DİYALİZİ 1998 YILI SONUNDA TAKİP EDİLEN SAPD'li HASTA SAYISI 1111 1998 YILINDA AKUT PD YAPILAN HASTA SAYISI: 758 1981 YILINDAN 1998 YIL SONUNA KADAR OLAN DÖNEMDE SAPD YAPILAN; TOTAL HASTA SAYISI: 2376 15 YAŞINDAN KÜÇÜK HASTA SAYISI: 196 TOTAL DJABETİK HASTA SAYISI: 229 1998 YILINDA SAPD E YENİ BAŞLAYAN HASTA SAYISI: 461 1993 YILINDAN 1998 YIL SONUNA KADAR OLAN DÖNEMDE APD YAPILAN; (Makine ile SAPD) TOTAL HASTA SAYISI: 177 15 YAŞINDAN KÜÇÜK HASTA SAYISI: 23 SAPD HASTALARINDA CİNSİYET DAĞILIMI (N:2376) (1981-1988)
37 SAPD DE KULLANILAN SİSTEMLER (n:1188) SAPD HASTALARINDA SERUM ALBÜMİN DÜZEYLERİ (ISI: 1392)
38 SAPD HASTALARINDA ERİTROPOETİN KULLANIMI (N.1264) SAPD HASTALARINDA VİTAMİN D KULLANIMI (N:1111)
39 SAPD HASTALARINDA HEPATİT SER0L0JİSİ(N:1111) HD VE SAPD HASTALARINDA HCV PREVALANSI-1998
40 HEMODİYALİZ HASTALARINDA KRONİK KARACİĞER HASTALIĞI -1998 (N.11339) SAPD HASTALARINDAKİ KOMPLİKASYONLAR (1998 YIL SONUNA KADAR SAPD YAPILAN HASTALARDA; N:1572) (ÖLENLER DAHİL)
SAPD HASTALARINDA DİYALİZDE KALIŞ SÜRELERİ 1998 YILI SONU İTİBARİYLE YAŞAYAN HASTALAR (N: 1067) ESAS ALINARAK 41 APD İÇİN KULLANILAN MAKİNA TİPİ (n:131)
42 APD HASTALARINDA DİYALİZDE KALIŞ SÜRELERİ APD'i makine ile CAPD SAPD HASTALARINDA MORTALİTE NEDENLERİ (1998 YILINDA ÖLEN HASTA SAYISU235)
43 PERİTON DİYALİZİ DEĞERLENDİRMESİ: 1. KRONİK PERİTON DİYALİZİ UYGULAMALARI GİDEREK YAYGINLAŞMAKTA VE HD E ÖNEMLİ BİR ALTERNATİF OLARAK SUNULMAKTADIR. 1998 YILINDA SAPD YAPAN MERKEZ SAYISI 8 YENİ MERKEZİN KATILIMI İLE 40 A ÇIKMIŞTIR. 1998 YIL SONU İTİBARİYLE 1111 HASTA SAPD, 177 HASTA DA APD UYGULANMIŞTIR. ÇOCUK HASTA ORANI SAPD DE %8.5, ADP DE %13 DUR. 2. SAPD DE ÇİFT TORBA SİSTEMİNİN EN YAYGIN SİSTEM OLDUĞU (%911.3) GÖRÜLMEKTEDİR. SAPD NİN EN CİDDİ KOMPLİKASYONU OLAN PERİTONİT SIKLIĞI AZALMAKLA BİRLİKTE ARZU EDİLEN DÜZEYDE DEĞİLDİR. 3. SAPD HASTALARINDA NON-ENFEKSİYÖZ KOMPLİKASYONLARIN BAŞINDA HİPERTANSİYON VE HİPERLİPİDEMİ GELMEKTEDİR. HASTALARIN YAKLAŞIK %22.7 SİNDE SERUM ALBÜMİN DÜZEYİ 3.5 G/DL NİN ALTINDADIR. BU DEĞER GECEN YILKİ DEĞERE GÖRE DAHA AZDIR. 4. SAPD HASTALARINDA ERİTROPOETİN (%42.5 VS %67.6) VE AKTİF VİTAMİN D (%56.8 VS %73.2) KULLANIMI HD HASTALARINA GÖRE DAHA DÜŞÜKTÜR. BU ORANLAR DİYALİZ MALİYETİ AÇISINDAN ÖNEMLİDİR. 5. SAPD HASTALARINDA KAN TRANŞFÜZYONU GEREKSİNİMİNİN VE HCV SIKLIĞININ ANLAMLI DÜZEYDE DÜŞÜK OLDUĞU (%19.1) DİKKATİ ÇEKMEKTEDİR. 6. SAPD HA.STALARINDAKİ EN ÖNEMLİ ÖLÜM NEDENİ KARDİYOVASKÜLER HASTALIKLARDIR (%41.7). BUNU, ENFEKSİYONLAR VE SEREBROVASKÜLER HASTALIKLARI İZLEMEKTEDİR.
44 TÜRK NEFROLOJİ DERNEĞİ REGISTRY 1998 BÖBREK TRANSPLANTASYONU
45 IV- TRANSPLANTASYON (ÖZET) (VERİ GÖNDEREN MERKEZ SAYISI: 19 ) 1. 1975'den 1998 YILI SONUNA KADAR YAPILAN BÖBREK TX SAYISI: % KADIN: 1263 30 ERKEK 2691 70 TOPLAM: 3954 15 YAŞINDAN KÜÇÜKLER: 114 % CANLI: 3124 79.2 KADAVRA 819 20.7 TOPLAM: 3943 2. 1998 YILINDA YAPILAN BÖBREK TX SAYISI % KADIN: 147 38.5 ERKEK: 235 61.5 TOPLAM: 382 100 % CANLI: 242 63.7 KADAVRA 138 36.3 TOPLAM: 380 100 DONÖR TİPİ BELİRTİLMEYEN: 2 15 YAŞINDAN KÜÇÜKLER: 14 %3.7 3. 1998 YIL SONU İTİBARİYLE MERKEZLERDE İZLENEN BÖBREK NAKİLLİ HASTA SAYISI: TOPLAM NAKİL SAYISI: 3954 HALEN YAŞAYAN BÖBREK NAKİLLİ HASTA SAYISI: 2652 YURTİÇİNDE BAŞKA YERDE TX YAPILAN : 478 YURTDIŞINDA BAŞKA YERDE TX YAPILAN: 363 4. 1998 YILINDA CANLI VERİCİLERİN DAĞILIMI (DONÖR SAYISI): % ANNE 136 35.6 BABA 87 22.8 KARDEŞ 107 28.0 ÇOCUK 4 1.0 EŞ: 13 3.4 DİĞER AKRABALAR: 35 9.2 AKRABA OLMAYANLAR: 0 0 TOPLAM 382 100 5. 1998 YILINDA YAPILAN TRANSPLANTASYONLARDA ALLOGRFAT REJEKSİYON DURUMU REJEKSİYON TİPİ HASTA BİYOPSİ HİPERAKUT 1 1 AKSELERE 4 4 AKUT 71 71 KRONİK 15 11 TOPLAM 91
46 6. HbsAg (+) HASTALARADA BÖBREK TX YAPILIYORMU? % EVET: 5 26.3 HAYIR: 14 73.7 7. HCV Ab (+) HASTALARADA BÖBREK TX YAPILIYORMU? EVET: 19 %100 HAYIR: O 8. TRANSPLANTASYON HASTALARINDA KARACİĞER HASTALIĞI (1998 YIL SONU İTİBARİYLE İZLENEN HASTALARDA) SEROLOJİ HASTA SAYISI HbsAg{+)/- 66/2699 TOPLAM: 2765 %2.4 HCVAb(+) 631/2252 TOPLAM: 2883 %21.9 İKİSİ (+) 15 İKİSİ (-) 2544 KC HAST. TİPİ HASTA SAYISI % AKUT HEPATİT 1 0.4 KRONİK HEPATİT 236 95.5 SİROZ 10 4.0 TOPLAM: 247 100 9. HIV (+) HASTA SAYISI: (31 ARALIK 1998 YIL SONU İTİBARİYLE): 1 10. MORTAÜTE: 1998 YILINDA ÖLEN HASTA SAYISI: 45 BU HASTALARDA ÖLÜM NEDENİ: % KARDİYOVASKJLER 6 13.3 AKCİĞER EMBOLİSİ 1 2.2 SEREBROVASKÜLER 2 4.4 ENFEKSİYON 24 53.3 KARACİĞER YETMEZLİĞİ 1 2.2 MALİGNİTE 3 6.7 DİĞER 9 17.8 TOPLAM 45 100 11. 1998 YILINDA DİYALİZE DÖNEN HASTA SAYISI: 63 12. GRAFT KAYBI NEDENLERİ (BÜTÜN OLGULARDA) % *ÖLÜM 412 39.9 *KRONİK REJEKSİYON 510 49.4 *ORİJİNAL HASTALIK NÜKSÜ 42 4.1 *TEDAVİ UYUMSUZLUĞU SONUCU OLUŞAN İRREVERSİBLE AR. 50 4.8 *DİĞER NEDENLER 18 1.7 TOPLAM 1032 100
47 BÖBREK TRANSPLANTASYONU REGISTRY' YE KATILAN MERKEZ SAYISI = 19 1998 YIL SONUNA KADAR YAPILAN TOPLAM RTX SAYISI: 3954 15 YAŞINDAN KÜÇÜKLERDE: 114 1998 YILI SONUNDA YAŞAYAN TOPLAM TX SAYISI: 2652 YURTDIŞINDA ÖPERE EDİLEN OLGULAR = 363 1998 YILINDA YAPILAN RTX = 382 15 YAŞINDAN KÜÇÜKLERDE: 14 (%3.7) BÖBREK TRANSPLANTASYONU (TX) (YILLARA GÖRE TX SAYILARI)
48 BÖBREK TRANSPLANTASYONU (RTX) (1998 YILINDA YAPILAN RTX: DONÖR TİPİNE GÖRE DAĞILIMI) BÖBREK TRANSPLANTASYONU KADAVRA/CANLI ORAN! (YILLARA GÖRE DAĞILIM)
HCVAb(+) HASTALARDA BÖBREK TRANSPLANTASYONU (N:19) 49 RENAL ALLOGRAFT REJEKSİYONU (1998 YILINDA)
50 RTX OLGULARINDA HEPATİT SEROLOJİSİ (N.2883) HBsAg(+) HASTALARDA BÖBREK TRANSPLANTASYONU -1998 (N:19)
RTX HASTALARINDA GRAFT KAYBI NEDENLERİ (BÜTÜN HASTALARDA; N:1032) 51 RTX HASTALARINDA MORTALİTE NEDENLERİ RTX HASTALARINDA MORTALİTE NEDENLERİ
52 TRANSPLANTASYON DEĞERLENDİRMESİ: 1. BÖBREK TRANSPLANTASYONU, ÜLKEMİZDE SON DÖNEM BÖBREK YETMEZLİĞİ TEDAVİSİNDE HD DEN SONRA GELEN RENAL REPLASMAN TEDAVİSİ YÖNTEMİDİR. BUGÜNE KADAR 3954 BÖBREK TRANSPLASYONU YAPILMIŞTIR. BU OLGULARIN ÇOĞUNDA (%79.2) CANLI DONÖR KULLANILMIŞTIR. KADAVRADAN YETERİNCE BÖBREK SAĞLANAMAMASI EN ÖNEMLİ SORUNLARDAN BİRİSİDİR TRANSPLANTASYON SAYISI, OLMASI GEREKENİN ÇOK ALTINDADIR. 2. SON ÜÇ YIL AZALMADA EĞİLİMİ GÖSTEREN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNDA 1998 YILINDA HEM TOTAL SAYISAL HEMDE KADAVRA BÖBREĞİ TEMİNİNDE ARTIŞ OLMUŞTUR. TX SAYISI BİR ÖNCEKİ YIL/ GÖRE SADECE %5 LİK ARTIŞ GÖSTERMİŞTİR. KADAVRA ORANININ %21'DEN %36.3 MERKEZLER ARASI İLETİŞİMDEKİ ARTIŞIN ROLÜ OLMUŞTUR. 3. MERKEZLERİN ÇOĞU (%73.7) HBsAg(+) HASTALARA BÖBREK TRANSPLANTASYONU YAPMAZ İKEN HCV(+) HASTALARDA DAHA LİBERAL BİR YAKLAŞIM (%100) İZLENMEKTEDİR. 4. 1998 YILI MORTALİTE ANALİZİNDE ENFEKSİYONLAR EN ÖNEMLİ ÖLÜM NEDEN OLDUĞU (%53.3) SAPTANMIŞTIR. DİĞER ÖNEMLİ NEDENLER ARASINDA KARDİYOVASKÜLER OLAYLAR VE MALİGNİTE GELMEKTEDİR. 5. ÜLKEMİZDE GRAFT KAYIPLARININ EN SIK RASTLANAN NEDENLERİ KRONİK REJEKSİYON (%49.4) VE ÖLÜM (%39.9) DÜR. 6. TX YAPILAN HASTA SAYISI YÖNÜNDEN ÜLKEMİZ AVRUPA ÜLKELERİNİN ÇOK GERİSİNDEDİR. (Fig 2) 7. 1996'DA EDTA'DAN REGISTRY MERKEZİMİZE GÖNDERİLEN CANLI AKRABA ŞURVİVAL ANALİZİ; CANLI NAKİLLERDE YAŞAM SÜRESİNİN İLERİBATI ÜLKELERİYLE AYNI OLDUĞU KABUL EDİLEBİLİR. KADAVRA YAŞAM SÜRESİ İÇİN HENÜZ YETERLİ VERİLER YOKTUR. (Bak. Fig 3)
NUMBER OF RENAL TRANSPLANTATION IN with COUNTRIES 60 million population (Germany now 80 million) 53 CANLI AKRABA BÖBREK NAKİLLERİNDE YAŞAM SÜRESİ