İÇİNDEKİLER Sekizinci baskıya önsöz...:... i Yedinci baskıya önsöz... ii Altıncı baskıya önsöz...... iii. B. b kı..... eşıncı as ya onsoz...: ıv Dördüncü baskıya önsöz... v Uçüncü baskıya önsöz...:... vi Ikinci baskıya önsöz...... viii Önsöz...:... ix KISIMI BİLİM VE BİLİMSEL YAKLAŞIM BÖLÜM 1: BİLİM VE BİLİMSEL ARAŞTIRMA _GİRİŞ... 1 POZİTİVİST (OLGUCU) BİLİM YAKLAŞIMI VE ELEŞTİRİSİ..... 5 Karl Popper ve Yanlışlanabilirlik... 7 Thomas Kuhn ve Paradi gm a kavramı... 8 POZİTİVİST ÖTESİ (YORUMLAYICI) BİLİM YAKLAŞIMI... 10 SOSYAL BİLİMLER... 13 GÜNÜMÜZDE BİLİM VE TOPLUM... 16 ÇALIŞMA VE TARTIŞMA SORULARI... 16
KISIM il BİLİMSEL ARAŞTIRMA SÜRECİ BÖLÜM 2: BİLİMSEL ARAŞTIRMA SÜRECİ VE ARAŞTIRMA KONUSU SEÇİMİ GİRİŞ...;... 19 BİLİMSEL ARAŞTIRMADA TEMEL KA VRAMLAR... 19 I-Iipotez (Denence)... 20 Değişken...,... '...;... 20 Tümevarım ve Tümdengelim...;... 22 BİLİMSEL ARAŞTIRMA SÜRECİ... 24 ARAŞTIRMA KONUSUNUN/PROBLEMİN SEÇİMİ...:...; 25 MUHTEMEL ARAŞTIRMA KONULARININ BELİRLENMESİ... 26 Genel Araştırma Konularının Belirlenmesi... 27 Araştırma Konusunun Özelleştirilmesi-Daraltılması... 30 İYİ BİR KONUNUN BELİRLEYİCİLERİ...,... 31 ARAŞTIRMA FİKRİNİN PROJEYE DÖNÜŞTÜRÜLMESİ... 34 Araştırma Sorularının ve Amaçlarının İfade Edilmesi... 35 ARAŞTIRMA TEKLİFİNİN YAZILMASI...... 37 Araştırma TeklifıninAmacı...;... ;... 38 Araştırma Teklifınin İçeriği...;... 38 ÇALIŞMA VE TARTIŞMA SORULARI... 46
BÖLÜM 3: ELEŞTİREL KAYNA İNCELEMESİ, HİPOTEZ VE STRATEJİ GELİŞTİRME GİRİŞ... :... 49 ELEŞTİREL KAYNAK İNCELEMESİ...,... 50 Eleştirel Kaynak İncelemesi Y apılrnası... 52 Kaynakların Hazırlanması... :... ;... 55 HİPOTEZLERİN OLUŞTURULMASI VE İFADE EDİLMESİ... 57 ', ' HİPOTEZLERİN ÖZELLİKLERİ... 59 I-IİPOTEZ TÜRLERİ...'...,...:... 62 ARAŞTIRMA STRATEJİSİNİN BELİRLENMESİ... 64 ARAŞTIRMA YAKLAŞIMLARININ SINIFLANDIRILMASI... 64 Benimsenen Yöntem Bakımından Sınıflandırma... 64 Pozitivizm... ı... 64 Yorumlayıcı Yaklaşım - Fenomenoloji... 65 I<arma Yaklaşım... ;... :... 66 Kullanılan Araştırma Yöntemine Göre Sınıflandırma... 66 Deneysel Araştırmalar...,... 67 Anket Araştırmaları...,...,... 68 Örnek Olay Çalışması....'... 68 Kapsadıkları Süreye Göre Sınıflandırma... 69 Anlık (Cross-sectional) Araştırmalar.,... 70 Süreli (longitudinal) Araştırmalar... 70 Amaçlarına Göre Sınıflandırma....'... :... 70 Keşfedici ( exploratory) Araştırmalar.:...,... 71 Tanımlayıcı (Descriptive) Araştırmalar... 71 ÖZET... 72 ÇALIŞMA ve TARTIŞMA SORULARI...,...,... 72
BÖLÜM 4: BİLİMSEL ARAŞTIRMADA VERİ GİRİŞ...... 75 İI<İNCİL VERİLER... 75 İkincil verilerin üstünlükleri... 76 İkincil verilerin zayıflıkları... 77 BİRİNCİL VERİLER... 77 ANKET... 79 Anket Uygulama Süreci... 80 Anket Türleri... 80 Anket Yöntemi Tercihinde Kullanılan Ölçütler... 82 Anketin İçeriğinin Oluşturulm,ası... 84 Anket Formunun Düzenlenmesi... 85 Soru Türleri...... 86 Sorularda Kelime Seçimi......,87 Anket Yapısı ve Görünüşü... 89 Pilot Uygulama... 91 MÜLAKAT... 92 Mülakat Türleri... 93 Mülakatın Üstün ve Zayıf Yönleri...,... 94 Mülakat Süreci... 96 Mülakatlarda Önyargı... 96 Mülakatın Zamanı ve Yeri... 98 GÖZLEM... 100 Gözlemsel Araştırma Türleri... 101 Katılımsız Gözlem... 102
Katılımlı Gözlem... 103 Gözlem Araştırmasının Yapılması...... 103 Gözlemlenecek Değişkenlerin Tanımlanması... 104 Gözlemlerin Kaydedilmesi...:... 105 BÖLÜM 5: ARAŞTIRMALARDA ÖLÇME VE ÖLÇEKLER GİRİŞ... 109 ÖLÇME ve ÖLÇEK DÜZEYLERİ... 110 ÖLÇEK TÜRLERİ '. 113 Sürekli ölçekler...,... 113 Tekli ölçekler... 114 Kategorili Ölçekler... 114 Sıralama Ölçekleri... :... 115 Sabit-Toplam Ölçekleri...,... 116 Grafiksel/Şekilsel Ölçekler... 116 İkili-karşılaştırmalı Ölçekleri... 117 Çoklu Ölçekler... 117 Likert Ölçeği.... 117 Semantik Farklılıklar Ölçeği... 119 Stapel Ölçeği... :... 119 ÖLÇEKLERLE İLGİLİ ÖNEMLİ NOKTALAR... 120 VERİLERİN İNANDIRICILIG-1...'... 123 Geçerlilik... 123 Güvenilirlik.... :... 124 ÖLÇMEDE HATA KAYNAKLARI... 126 ÖZET... 128 ÇALIŞMA VE TARTIŞMA SORULARI... 128
BÖLÜM 6: ARAŞ'İ'IRMAEVRENİ VE ÖRNEKLEME GİRİŞ... 131 ÖRNEKLEME KONUSUNDA TEMEL :ka VRAMLAR... 132 ÖRNEKLEME DİZAYNI SÜRECİ.... 135 ÖRNEKLEME TEKNİKLERİ 139 OLASILIGA DAYALI ÖRNEKLEME YÖNTEMLERİ...:...,... 139 OLASILIGA DAYALI OLMAYAN (ÖNYARGILI) ÖRNEKLEME... 141 ÖZET...:... 144 ÇALIŞMA ve TARTIŞMA SORULARI... 144 KISIMIII NİCEL ANALİZ YÖNTEMLERİ BÖLÜM 7 :NİCEL ANALİZLERE GİRİŞ GİRİŞ...,... 147 ÖLÇME HATALARI...:...:... 148 VERİ I-IAZIRLAMA SÜRECİ...;... 151 ANALİZ TEKNİKLERİNİN SINIFLANDIRILMASI... 161 Değişken Sayısına Göre Sınıflanıa... 161 Veri Özelliklerine Göre Sıniflanıa... 163 Amaçlara Göre Sınıflanıa...... 169 UYGUN ANALİZ TEKNİGİNİN SEÇİMİ...... 170 HİPOTEZ TESTİ VE TEMEL KAVRAMLAR... 171 ÖZET... 177 ÇALIŞMA VE TARTIŞMA SORULARI...:... 177
BÖLÜM8: FARKLILIKLARI İNCELEMEYE YÖNELİK ANALİZ TEKNİKLERİ GİRİŞ.......-... 179 P ARAME'TRİK ANALİZ TEKNİKLERİ... 182 T-Testi... '.......-. 182 Tek-Grup T-testi... 184 Bağımsız İki Grup Arası Farkların Testi... 188 Eşleştirilmiş İki Grup Arasındaki Farkların Testi... ;... 195 ANOVA ve One-Way ANOVA... 199 FARKLILIKLARI İNCELEMEYE YÖNELİK P ARAME'TRİK OLMAYAN ANALİZ TEKNİKLERİ... :...,... 206 Mann Whitney U Testi....'... 206 Wald Wolfovitz Sıralar Testi...,... 207 Kolmogorov Snıirnov (K-S) Testi...,...:... 207 Wilcoxon İşaretli-Sıralar Testi...,... 209 İşaret (Si gn ) Testi... :... 209 Tek-grup Ki-Kare Testi... :...,... 210 Friedman Testi... 21 O İki-Grup Wald Walfovitz Testi... 211 İki-Grup Kolmogorov-Smirnov (K-S) Testi...,... :... 211 Kruskal-Wallis Testi... :... 212 ÖZET...... 213 ÇALIŞMA VE TARTIŞMA SORULARI.... 213
BÖLÜM 9 : İLİŞKİLERİ İNCELEMEYE YÖNELİK ANALİZ TEKNİKLERİ GİRİŞ... 215 I<İ-I<ARE (X2) TESTİ.. ;...,... 217 KORELASYON ANALİZİ... 228 REGRESYON ANALİZİ...,... 233 LOJİSTİK REGRESYON ANALİZİ... 249 ÖZET.:...:... 260 ÇALIŞMA VE TARTIŞMA SORULARI... 261 BÖLÜM 10 : FAKTÖR ANALİZİ GİRİŞ... 263 FAKTÖR ANALİZİ...;... 263 Faktör Analizi İle İlgili Temel Kavramlar... 267 Faktör Analizi Uygulaması... 269 ÖZET... 298 ÇALIŞMA VE TARTIŞMA SORULARI... 298
KISIM iv NİTEL ANALİZ YÖNTEMLERİ BÖLÜM 11: NİTEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ GİRİŞ... 303 NİTEL ARAŞTIRMADA KULLANILAN BAŞLICA YÖNTEMLER... 304 TRACER (İZ SÜRME) ÇALIŞMALARI... 304 PAYDAŞ ANALİZİ (STAKEHOLDER)... 307 P ay daşlar I<imlerdir?... 308 Veri Toplama ve Analizi...,. 309 ÖRNEI< OLAY YÖNTEMİ... 311 Örnek Ol ay Araştırma Süreci...,... 313 SÖZLÜ TARİH...,... 317 ODAK (FOCUS) GRUPLARI YÖNTEMİ...:.. 319 ÖZET... 321 ÇALIŞMA VE TARTIŞMA SORULARI...... 321 BÖLÜM 12: NİTELARAŞTIRMA TEKNİKLERİ NİTEL ANALİZ TEKNİKLERİ...... 323 BETİMSEL ANALİZ 324 İÇERİK ANALİZİ... 324 Nitel Araştırma Sonuçlarının Yorumlanması ve Kullanılması..... 330 ÖZET... 331 ÇALIŞMA VE TARTIŞMA SORULARI... 331
KISIMV ARAŞTIRMA RAPORU HAZIRLAMA BÖLÜM 13: ARAŞTIRMA RAPORUNUN HAZIRLAMASI GİRİŞ...-...... 335 YAZMA. YA BAŞLAMAK...:... 336 _ARAŞTIRMANIN YAPISINI OLUŞTURMAK... 339 YAZIMD_A KUILANII,ACAK USLÜP... 348 ÖZET... -... 349- ÇALIŞMA. VE TARTIŞMA. SORULARI..._... 350 KISIMVI SPSS UYGULAMALARI BÖLÜM 14: SPSS UYGULAMALARI GİRİş... 353 SPSS ORTAMINA KISA BİR BAKIŞ...:...,... 354 SPSS ORTAMINDA VERİ ANALİZİ...:...;... 374 Temel İstatistik Göstergeler... 375 EK...-..._...-... 383