İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİLGİSAYAR DESTEKLİ PROJE YÖNETİMİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Müh. Burak Ömer SARAÇOĞLU Anabilim Dalı : ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ Programı : ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ OCAK 2005
İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİLGİSAYAR DESTEKLİ PROJE YÖNETİMİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Müh. Burak Ömer SARAÇOĞLU (507021113) Tezin Enstitüye Verildiği Tarih : 22 Aralık 2004 Tezin Savunulduğu Tarih : 24 Ocak 2005 Tez Danışmanı : Diğer Jüri Üyeleri Prof.Dr. Ataç SOYSAL Prof.Dr. A. Yücel ODABAŞI (İ.T.Ü.) Yrd.Doç.Dr. M. Mutlu YENİSEY (İ.T.Ü.) OCAK 2005
ÖNSÖZ Çağımızda değişen teknoloji sayesinde bilgi sistemlerinde büyük bir atılım gözlenmektedir. Gemi yapım-onarım sektörüde bu atılımdan fayda sağlamaktadır. Ülkemiz koşullarında bu atılımı yakalamak gemi inşa sektöründe rekabet ettiğimiz ülkelere nazaran daha zordur. Türk gemi inşa sektörü bu atılımı yakalamak arzusunda olan büyük hamlelerin başlangıcındaki bir sektördür. Bu nedenle sektörde yapısal değişimler başlamış ve proje yönetimi önem kazanmıştır. Bu tez çalışmasında Türk tersanelerinin ihtiyacını karşılayacak bilgisayar destekli proje yönetimi yazılımları ile ilgili araştırma yapılmıştır. Tersanelerde çalışan proje yöneticilerine yalnız yazılım sunmak yeterli değildir. Bu yazılımlara ek olarak kurulacak alt yapıyı ve bilgi birikiminide proje yöneticilerine sunmak gerekmektedir. Bu çalışmamın öncelikle Türk gemi inşa sektöründeki proje yöneticilerine, tersane yöneticilerine, konu ile ilgilenen mühendislere ve ülkemize faydalı olacağını ümit ediyorum. Çalışmalarımın her safhasında bana yardımlarını esirgemeyen, sürekli yol gösteren çok değerli hocam Sayın Prof. Dr. Ataç SOYSAL a en içten teşekkürlerimi sunarım. Mesleğimi sevmemde büyük katkısı olan, lisans eğitimimden sonrada desteklerini aldığım değerli hocam Sayın Prof. Dr. A. Yücel ODABAŞI na teşekkürlerimi borç bilirim. Çalışmamda kodlama sistemleri ve WBS ler konusunda fikirlerinden istifade ettiğim Sayın Prof. Dr. Tom Lamb e, geliştirilme aşamasında olan yazılımlarını gönderen ve daha önce piyasaya sürdükleri yazılımlar hakkında detaylı bilgi sağlayan Sayın Laurent Deschamps, Sayın Bruce Hays, Sayın Colleen S. Pilliod a teşekkürlerimi sunarım. Aralık 2004 Burak Ömer SARAÇOĞLU ii
İÇİNDEKİLER KISALTMALAR TABLO LİSTESİ ŞEKİL LİSTESİ SEMBOL LİSTESİ ÖZET SUMMARY v vii viii ix x xi 1. GİRİŞ 1 2. MÜHENDİSLİK YÖNETİMİNİN GENEL İNCELEMESİ 5 3. PROJE YÖNETİMİ İÇİN YAZILIM İNCELEMESİ 16 3.1. Proje Yönetimi Yazılımının Sınıflandırılması 20 3.2. Sunulan Yazılım Özellikleri 21 3.3. Proje Yönetimi Yazılımının Değerlendirilmesi 31 3.4. Proje Yönetimi Yazılımı Yardımı İle Gerçekleştirilen Çalışmalarda Karşılaşılan Uygulama Sorunları 37 3.5. Türk Tersaneleri İçin Proje Yönetimi Yazılım Seçimi 38 4. PROJE YÖNETİMİ UYGULAMA MODELİ TEMELLERİ TASARIMI 41 4.1. Örgütsel Yapılar ve Türk Tersaneleri için Geliştirilen Örgütsel Yapı 41 4.2. Proje Yönetimi Araçları 43 4.2.1. Proje Bütünleştirme Yönetimi 43 4.2.2. Proje Zaman Yönetimi 47 4.2.3. Proje Maliyet Yönetimi 50 4.2.4. Proje İletişim Yönetimi 55 4.2.5. Proje Satınalma Yönetimi 60 4.2.6. İş Ayrıştırma Yapıları ve Türk Tersaneleri için Geliştirilen Kodlama Sistemi 65 4.2.7. İş Ayrıştırma Yapısı Sözlüğü 73 4.2.8. Gantt ve Kilometretaşı Diyagramları 73 4.2.9. Ağ modelleri 76 4.2.10.Üretim Çizelgeleri 81 4.2.11.Gemi İnşaatında Proje Maliyeti 86 4.2.12. İş Emri ve Sipariş Talebi 101 4.2.13.Görev Matrisi, Görev Listesi ve Görev İzni 103 4.2.14. İş Paketleri 104 4.2.15.Kazanılan Değer ve Varyans Analizleri 106 4.2.16.Gemi İnşaatında Ödeme Koşulları 113 4.2.17.Gemi İnşaatı için Geliştirilen Proje Yönetim Modeli 114 iii
4.2.18.Türk Tersaneleri için Geliştirilen Sistemde Proje Yöneticisi İş Tanımı 115 5. GELİŞMELER IŞIĞINDA GELECEKTEKİ BİLGİSAYAR DESTEKLİ PROJE YÖNETİMİNE KISA BİR BAKIŞ 116 6. SONUÇLAR 124 KAYNAKLAR 126 EKLER 130 ÖZGEÇMİŞ 147 iv