İÇİNDEKİLER İKİNCİ BÖLÜM PERFORMANSA YÖNELİK ÇOK BOYUTLU BAKIŞ AÇILARI... 39

Transkript

1 İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM PERFORMANS İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR...1 Performans...1 Bireysel Performans...8 Takım Performansı Kurumsal Performans Performans Yönetimi Performans Planlama Performans Ölçme ve Değerlendirme Performansta Geribildirim ve Performans Gelis tirme İKİNCİ BÖLÜM PERFORMANSA YÖNELİK ÇOK BOYUTLU BAKIŞ AÇILARI Campbell in (1990) Çok-Faktörlü Modeli Borman ve Motowidlo nun (1993) Çalıs maları Rummler ve Brache nin (1995) Çalıs ması ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İKY VE PERFORMANS İKY-Performans İlis kisi Bireysel Performans- İKY İlis kisi Örgütsel Performans- İKY İlis kisi i

2 İKY ve Performans İlis kisini Temel Alan Teorilerin ve Temel Çalıs maların Sınıflandırılması İKY ve Performans İlis kisinin Çes itli Bakıs Açıları ile İncelenmesi Evrenselci Bakıs Açısı Durumsalcı Bakıs Açısı Yapılandırıcı Bakıs Açısı İKY ve Performans İlis kisini Konu Alan Aras tırmaların Sonuçlarına Genel Bakıs İKY Faaliyetlerinin Performansa ve İKY Sonuçlarına Etkisi İKY Sonuçlarının Performansa Etkisi Durumsal Faktörlerin İKY Sonuçları ve Performans Üzerindeki Etkileri Performans Değerlendirmenin İnsan Kaynakları Yönetimi Bağlamında Değerlendirilmesi DÖRDÜNCÜ BÖLÜM PERFORMANS DEĞERLENDİRMENİN GELİŞİMİ VE TÜRKİYE DEKİ DURUMU Performans Değerlendirmenin Tarihsel Gelis imi Performans Değerlendirmeyi Konu Alan Çalıs maların Analizi Türkiye de Performans Değerlendirme Sistemlerinin Durumu KAYNAKÇA ii

3 TABLOLAR LİSTESİ Tablo 1 : Danıs manlık ve Koçluk Arasındaki Farklar Tablo 2 : Performansa Yönelik Bakıs Açılarının Sınıflandırması Tablo 3 : Dokuz Performans Değis keni Modeli Tablo 4 : İKY Uygulamalarını ve Örgütsel Performansı Konu Alan Çalıs malar Tablo 5 : İKY Anlayıs ındaki Uyum Türleri Tablo 6 : Guest in Personel Yönetimi ve İKY Anlayıs ları Kars ılas tırması Tablo 7 : Guest in İKY Modeli Tablo 8 : Schuler ve Jackson ın Farklı Stratejiler İçin Uygun Rol Davranıs ları Modeli Tablo 9 : Performans Yönetimi Uygulamaları ile İKY Teorilerinin Bağlantısı Tablo 10 : Performans Değerlendirme ile ilgili Makalelerin Ana Konu ve Alt Konulara Göre Dağılımı Tablo 11 : Performans Değerlendirme Uygulamalarının Analiz Edildiği Uluslararası Aras tırmalara İlis kin Genel Bilgiler iii

4 ŞEKİLLER LİSTESİ Şekil 1 : İs Performansının Boyutları...6 Şekil 2 : Performans Yönetiminin Sürekliliği Modeli Şekil 3 : Performans Yönetiminin As amaları Şekil 4 : Stratejik Performans Yönetimi Süreci...21 Şekil 5 : Stratejik, Profesyonel ve Toplumsal İnsan Kaynakları Performası Boyutları Şekil 6 : İs Performansının Belirleyicileri Şekil 7 : Campbell in Çok-Faktörlü Modeli Şekil 8 : İs letmenin Geleneksel (Dikey) Görünümü Şekil 9 : Silo Fenomeni Şekil 10 : İnsan Kaynakları Döngüsü Şekil 11 : İK-Paydas Değer İlis kisi Modeli Şekil 12 : Yüksek Performanslı İs Sistemleri Şekil 13 : İKY ve Örgütsel Performans Arasındaki İlis kiye Yönelik Nedensel Model Şekil 14 : İKY Uygulamalarının Örgütsel Performansa Etkisi Şekil 15 : Evrenselci Bakıs Açısı Şekil 16 : Durumsalcı Bakıs Açısı Şekil 17 : Yapılandırıcı Yaklas ım Şekil 18 : İKY Sonuçları ve Firma Performansı ile İlis kili İKY Faaliyetleri iv

5 ÖNSÖZ Değis en ekonomik ve çevresel kos ullarda varlıklarını güvenceye almayı ve rekabetçi üstünlük elde etmeyi amaçlayan is letmeler performansını sürekli olarak iyiles tirme baskısı altındadır. Bu iyiles tirmenin sağlanabilmesi için en değerli varlıkları olan insan a odaklanmaları gerekir. İs letmelerin verimlilik artıs ı ve rekabet avantajı sağlamasında sahip oldukları insan kaynağının performansını belirlemesi ve onları etkin bir s ekilde değerlendirmesi ve gelis tirmesi önemli bir rol oynar. Örgütsel bas arının elde edilmesi kurumsal ve bireysel performansın yönetilmesini sağlayan uygulamaların sürekliliğine bağlıdır. Bu durum performans yönetimine verilen önemi artırmaktadır. Çalıs anın performansının gerek yöneticisi gerekse is letme içindeki farklı gruplar tarafından gözlemlenmesi ve bas arı düzeyi ile ilgili bir karara varılması performans yönetiminin bas arısı için yeterli değildir. Performans sonuçlarına bağlı olarak çalıs ana ilis kin örgütsel kararların alınmasının tek yolunun sistematik bir performans yönetim sisteminin tasarlanması ve uygulanmasından geçtiği gerçeği her geçen gün daha yüksek oranda kabul görmektedir. Performans yönetim sistemlerinin farklı konuları ülkemizde birçok yüksek lisans ve doktora tez çalıs masında ele alınmaktadır. Bu alan, çoğu insan kaynakları yönetimi kitabında ayrı bir bölüm olarak incelenmektedir. Günümüzde insan kaynakları yönetiminin stratejik önemi üzerine çalıs malar arttığı halde performans yönetimi ve değerlendirmeyi insan kaynakları yönetimi bağlamında ele alan çalıs malar sınırlı sayıdadır. Bu düs ünceden hareketle, doktora tez çalıs mamın bir bölümünün genis letilmesi sonucu, performansa yönelik çok-boyutlu bakıs açılarından yola çıkarak insan kaynakları yönetimi ve performans ilis kisini Örgütlerde Performans Yönetimi: Performans Yönetimine Teorik Bakış isimli kitapta kaleme aldım. v

6 Bu çalıs ma ile insan kaynakları yönetimi alanında eğitim gören lisans ve yüksek lisans öğrencileri ile bu alanda çalıs an veya çalıs ma isteğinden olan uygulamacı konumundaki insan kaynakları yöneticilerine katkı sunmayı amaçlıyorum. Bu kitabın yazımı as amasında beni destekleyen, motive eden ve her zaman yanımda hissettiğim es im Dr. Çağatay Karabat a ve sevgili oğlum Mustafa Emir Karabat a tes ekkürü borç bilirim. Çalıs manın kitap haline gelmesi ve yayınlanması konusunda beni tes vik eden ve akademik açıdan destekleyen değerli Hocam Prof. Dr. Şuayyip Çalıs a tes ekkürlerimi sunarım. Yrd. Doç Dr. Burçin Çetin Karabat Temmuz-2017 Sakarya vi