27 28 29 21 211 212 213 214 21 216 217 2 26 27 28 29 21 211 212 213 214 21 216 217 Haz.6 Ara.6 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Haz.1 Ara.1 Haz.11 Ara.11 Haz.12 Ara.12 Haz.13 Ara.13 Haz.14 Ara.14 Haz.1 Ara.1 Haz.16 Ara.16 Haz.17 Ara.17 HAFTALIK RAPOR Şubat 218 Dış ticaret açığı 217 yılında 76.7 milyar dolar oldu. 12 11 1 9 8 7 6 4 3 Dış Ticaret Açığı Enerji ve Altın Hariç Dış Ticaret Açığı (sağ eksen) (yıllık, milyar $) 6 4 3 2 1 İhracatın İthalatı Karşılama Oranı (%) Aralık ayında dış ticaret açığı 216 yılının aynı 72. 71.8 ayına göre %63. artışla 9.2 milyar dolar gerçekleşti. Aralık ayında ihracat yıllık bazda 69.4 %8.6 artışla 13.9 milyar dolar, ithalat ise %2.4 67.2 artışla 23.1 milyar dolar oldu. İhracattaki artış 6.4 64. 6.1 62.9 63.1 geçen aya göre yavaşlarken, ithalatta son üç ayın 61.3 61.4 6.3 en hızlı artışının yaşanması sonucu dış ticaret açığı da hızlı bir şekilde yükseldi. Aralık ayında 6. ithalatın %7 ini oluşturan ara malı ithalatının %27 lik artışının yanı sıra tüketim malları ve sermaye malları ithalatının artması da ithalatın hızlı artış göstermesinde etkili oldu. AB ülkeleri %47 lik pay ile ihracat yapılan ülkeler arasında yine ilk sırayı aldı. İthalattaki yüksek artışın etkisiyle ihracatın ithalatı karşılama oranı Kasım ayına göre düşerek %6.1 oldu. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış verilere göre ihracat Aralık ayında bir önceki aya göre %1 artış gösterirken ithalatta ise %12.2 lik sert bir artış yaşandı. Böylece mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış dış ticaret açığı bir önceki aya göre %3.9 arttı. Söz konusu gelişmeler doğrultusunda, ihracatın ithalatı karşılama oranı %67.2 ile son iki yılın altına geriledi. Altın İhracatı Altın İthalatı Altın Dış Ticaret Dengesi (milyar dolar) 16.3 16.2 17.4 11.3 12.2 1.9 8..4.9 7. 7.7.9 7. 8.1 7.2 2.6.7 2. 3.7 3.7 4.2 3. 7.8 -.3 3.9.7 -.4 7.1. -3.3-3.3-6.6-9.2 217 yılında altın ihracatı yıllık bazda %1.7 gerilerken ithalatı %142.1 arttı. Altın ticareti ise 214 ten sonra ilk defa 217 yılında açık verdi. Açığın artmasında altın ithalatındaki belirgin artış belirleyici oldu. 217 yılında altın ithalatı 17.4 milyar dolar ile tarihi yüksek seviyede gerçekleşirken, altın ticareti açığı 6.6 milyar dolar ile 214 Şubat tan sonraki en yüksek seviyeye çıktı. Enerji ticaretinde açık 217 yılında yıllık bazda %38.3 arttı. Enerji ve altın hariç dış ticaret açığında ise bir önceki yıla göre değişim yaşanmadı. VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
İhracat İthalat Dış Ticaret Açığı İhracatın İthalatı Karş. Oranı (milyar dolar) Değer % Değişim Değer % Değişim Değer % Değişim % Aralık 216 12.8 18.4.6 69.4 217 13.9 8.6 23.1 2.4 9.2 63. 6.1 Ocak-Aralık 216 142. 198.6 6.1 71.8 217 17.1 1.2 233.8 17.7 76.7 36.8 67.2 Sonuç olarak, 217 yılında ekonomik aktivitede yaşanan canlanma özellikla ara malı ithalatındaki artışla birlikte dış ticaret açığında da artışı beraberinde getirdi. Ayrıca 217 yılında başta petrol olmak üzere emtia fiyatlarında yükseliş yaşanmış olması da dış ticaret açığındaki artışta etkili oldu. Böylece 217 yılında dış ticaret açığı bir önceki yıla göre %36.8 oranında artışla 76.8 milyar dolar gerçekleşti. Ayrıca 217 yılında dış ticaret açığında yaşanan artış 211 yılından bu yana ki en yüksek artış oldu. 217 yılında 12 aylık toplam rakamlara göre altın ithalatı tarihi yüksek seviyeye ulaştı. İthal edilen altının işlenip ihraç edilmesi söz konusu olduğundan bu yılki yüksek altın ithalatının ardından gelecek yıl altın ihracatının arttığını ve böylece altın ticaretinin, dış ticaret açığını artırıcı etkisinin azaldığını görebileceğimizi düşünüyoruz. Ancak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı nın Ocak ayında açıkladığı dış ticaret verilerinin bu düşüncemizi henüz desteklemediği görülüyor. Bakanlık ın verilerine göre Ocak ayı dış ticaret verilerine göre dış ticaret açığı %18. artarak 9.6 milyar dolar oldu. Bu sert artışta enerji ithalatının yanı sıra Ocak ayında en çok artış yaşayan ve altını içeren kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar ithalatı etkili oldu. Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar faslındaki ithalat Ocak ayında yıllık bazda %363.3 artarak 2.37 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Bu durum altın ithalatının henüz altın ihracatına dönüşmediğinin işareti olarak yorumlanabilir. Ancak yılın geri kalan aylarında bu durumun değiştiği görülebilir. 218 yılında ekonomik aktivitedeki canlılığın devam etmesini ancak 217 yılındaki kadar hızlı bir büyüme oranı gerçekleşmeyeceğini düşünüyoruz. Ayrıca en önemli ihracat pazarımız olan Avrupa ülkelerinde de toparlanmanın devam etmesini bekliyoruz. Bu nedenle 218 yılında dış ticaret açığında yükseliş devam edebilecek olsa da 217 yılındaki kadar sert olmayacaktır. VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul 2
Haftalık Veri Takvimi (-9 Şubat 218) Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Beklenti.2.218 Türkiye TÜFE (Ocak, a-a) %.69 %1.2 (Açıklandı.) ÜFE (Ocak, a-a) %1.37 %.99 (Açıklandı.) ABD Hizmet PMI (Ocak) 3.3 -- ISM Hizmet Endeksi (Ocak) 6 6. Euro Bölgesi Perakende Satışlar (Aralık, y-y) %2.8 -- Hizmet PMI (Ocak) 7.6 -- Almanya Hizmet PMI (Ocak) 7 -- İngiltere Hizmet PMI (Ocak) 4.2 -- Japonya Hizmet PMI (Ocak) 1.1 -- 6.2.218 Türkiye Reel Efektif Döviz Kuru (Ocak) 84.7 -- ABD Dış Ticaret Dengesi (Aralık) -. Milyar $ -2.1 milyar $ Almanya Fabrika Siparişleri (Aralık, y-y) %8.7 -- 7.2.218 Almanya Sanayi Üretim Endeksi (Aralık, y-y) %.6 -- İtalya Perakende Satışlar (Aralık, y-y) %1.4 -- Japonya Öncül Göstergeler Endeksi (Aralık, öncül) 18.3 17.9 8.2.218 Türkiye Sanayi Üretim Endeksi (Aralık, a-a) %.3 -- ABD Haftalık İşsizlik Maaşı Başvuruları (Şubat) -- -- Almanya Dış Ticaret Dengesi (Aralık) 23.7 Milyar -- İngiltere BoE Toplantısı ve Faiz Kararı -- -- Japonya Dış Ticaret Dengesi (Aralık) 181 Milyar 488.1 Milyar 9.2.218 Fransa Sanayi Üretim Endeksi (Aralık, y-y) %2. -- İtalya Sanayi Üretim Endeksi (Aralık, y-y) %2.2 -- İngiltere Sanayi Üretim Endeksi (Aralık, y-y) %2. -- Dış Ticaret Dengesi (Aralık) -2.8 Milyar -- VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul 3
Şub.14 May.14 Ağu.14 Kas.14 Şub.1 May.1 Ağu.1 Kas.1 Şub.16 May.16 Ağu.16 Kas.16 Şub.17 May.17 Ağu.17 Kas.17 212-I 212-II 212-III 212-IV 213-I 213-II 213-III 213-IV 214-I 214-II 214-III 214-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 216-I 216-II 216-III 216-IV 217-I 217-II 217-III Kas.14 Şub.1 May.1 Ağu.1 Kas.1 Şub.16 May.16 Ağu.16 Kas.16 Şub.17 May.17 Ağu.17 Kas.17 26Ç3 27Ç1 27Ç3 28Ç1 28Ç3 29Ç1 29Ç3 21Ç1 21Ç3 211Ç1 211Ç3 212Ç1 212Ç3 213Ç1 213Ç3 214Ç1 214Ç3 21Ç1 21Ç3 216Ç1 216Ç3 217Ç1 217Ç3 211-IV 212-I 212-II 212-III 212-IV 213-I 213-II 213-III 213-IV 214-I 214-II 214-III 214-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 216-I 216-II 216-III 216-IV 217-I 217-II 217-III TÜRKİYE Türkiye Büyüme Oranı Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) 1. Reel GSYH (y-y, %) 3 Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) 1. 2.. -. 2 1 1-1. -1. - -2. -1 Kaynak:TÜİK Tarım Sanayi İnşaat Hizmetler Kaynak:TÜİK Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %) Sanayi Üretim Endeksi 3. 2. 2. 1. 1... -. -1. -1. Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) 2 2 1 1 - -1 Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %) Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen) 1 - -1 Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Kaynak:TÜİK Beyaz Eşya Üretimi Sanayi Ciro Endeksi 32 27 Beyaz Eşya Üretimi (Adet) 29 27 Aylık Sanayi Ciro Endeksi (21=1) 22 2 23 17 21 12 19 17 7 1 Kaynak:Hazine Müsteşarlığı 4
Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Haz.1 Ara.1 Haz.11 Ara.11 Haz.12 Ara.12 Haz.13 Ara.13 Haz.14 Ara.14 Haz.1 Ara.1 Haz.16 Ara.16 Haz.17 Ara.17 Oca.1 Eki.1 Tem.2 Nis.3 Oca.4 Eki.4 Tem. Nis.6 Oca.7 Eki.7 Tem.8 Nis.9 Oca.1 Eki.1 Nis.12 Eki.13 Nis.1 Eki.16 Tem.17 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Oca.11 Tem.12 Tem.13 Oca.1 Tem.1 Tem.16 Oca.17 Toplam Otomobil Üretimi Kapasite Kullanım Oranı 12 1 8 6 4 2 Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) 9 8 8 7 7 6 6 Kapasite Kullanım Oranı (%) Kaynak: OSD, VakıfBank Kaynak:TCMB PMI Endeksi PMI Imalat Endeksi 6 4 4 3 3 Kaynak:Reuters
Ara.11 Haz.12 Ara.12 Haz.13 Ara.13 Haz.14 Ara.14 Haz.1 Ara.1 Haz.16 Ara.16 Haz.17 Ara.17 Oca.1 Eyl.1 May.11 Eyl.12 May.13 Eyl.14 May.1 Eyl.16 May.17 Oca.18 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Oca.11 Tem.12 Tem.13 Oca.1 Tem.1 Tem.16 Oca.17 Tem.17 Oca.18 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Oca.11 Tem.12 Tem.13 Oca.1 Tem.1 Tem.16 Oca.17 Tem.17 Oca.18 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Oca.11 Tem.12 Tem.13 Oca.1 Tem.1 Tem.16 Oca.17 Tem.17 Oca.18 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyon ÜFE 14 12 1 8 6 4 2 TÜFE (y-y, %) Çekirdek Enflasyon (y-y, %) ÜFE (y-y, %) 2. 2. 1. 1... -. Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %) 2 2 1 1 BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) 2 2 1 1 Gıda 2 Enerji TÜFE 1 1 - Kaynak:Bloomberg Enflasyon Beklentileri Reel Efektif Döviz Kuru 1 9. 9 8. 8 7. 7 6. 6. 12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 133 128 123 118 113 18 13 98 93 88 83 TÜFE Bazlı (23=1) 6
İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücüne Katılım Oranı 14. 13. 12. 11. 1. 9. 8. 7. Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı (%) 4 2 48 46 44 42 İşgücüne Katılma Oranı (%) İstihdam Oranı (%) Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet) 7, 6,, 4, 3, 2, 1, - Kaynak: TOBB 7
Kas.6 Kas.7 Kas.8 Kas.9 Kas.1 Kas.11 Kas.12 Kas.13 Kas.14 Kas.1 Kas.16 Kas.17 Kas.7 Kas.8 Kas.9 Kas.1 Kas.11 Kas.12 Kas.13 Kas.14 Kas.1 Kas.16 Kas.17 Ara. Ara.6 Ara.7 Ara.8 Ara.9 Ara.1 Ara.11 Ara.12 Ara.13 Ara.14 Ara.1 Ara.16 Ara.17 Ara. Ara.6 Ara.7 Ara.8 Ara.9 Ara.1 Ara.11 Ara.12 Ara.13 Ara.14 Ara.1 Ara.16 Ara.17 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ İthalat-İhracat Dış Ticaret Dengesi 2 İhracat (milyon $) İthalat (milyon $) Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) 2-2 1 1-4 -6-8 -1-12 Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı 6-4 -14-24 -34-44 -4-64 -74-84 3 1-1 -3 - -7-9 -11 6 4 3 2 1-1 -2-3 Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen) Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar) TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketici Güven Endeksi 1. 9. 8. 7. 6.. Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) 14 12 1 8 6 4 8
23 24 2 26 27 28 29 21 211 212 213 214 21 216 Ara.1 Haz.11 Ara.11 Haz.12 Ara.12 Haz.13 Ara.13 Haz.14 Ara.14 Haz.1 Ara.1 Haz.16 Ara.16 Haz.17 Ara.17 KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Faiz Dışı Denge Bütçe Dengesi (12 aylık toplam-milyar TL) Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL) 1-1 -2-3 -4 - -6-7 -8-9 6 4 3 2 1-1 Kaynak:TCMB İç ve Dış Borç Stoku Türkiye nin Net Dış Borç Stoku 6 4 4 3 3 2 2 İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen) 41 36 31 26 21 16 11 6 3. 3. 2. 2. 1. 1.. Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%)* 29.. Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı,TÜİK 9
Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Oca.11 Tem.12 Tem.13 Oca.1 Tem.1 Tem.16 Oca.17 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Oca.11 Tem.12 Tem.13 Oca.1 Tem.1 Tem.16 Oca.17 Tem.17 Oca.18 LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz Borç Alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%) 2 2 1 1 Reel Faiz Nominal Faiz 2 1 1 - Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB, VakıfBank Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge/GSYH (%)* Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD 2. 2.1-2.43 1. 12.4 Euro Bölgesi 2.7 1.3 3.6***. 1.3 Almanya 2.8 1.4 8.3. 16 Fransa 2.4 1. -1.. -4. İtalya 1.43 1.1 2.6. 11. Macaristan 3.9 2.1 3.37**.9-8.9 Portekiz 2. 1.6.71. 1.7 İspanya 3.1. 1.93. 1.3 Yunanistan 1.3 1. -.64. -1. İngiltere 1. 3. -4.36. -9. Japonya 2.1 1. 3.81.1 44.7 Çin 6.8 1.8 1.7 4.3 121.3 Rusya 1.8 2. 1.99 14. -- Hindistan.3 4. -1.38***.7 -- Brezilya 1.42 2.9-1.31 7. 12.9 G.Afrika.8 4.7-3.26 6.7-8. Türkiye 3.9 1.3-3.78 8. 72.3 Kaynak: Bloomberg. *: Cari denge verileri IMF den alınmaktadır ve 216 yılı verileridir. ** 21 verisi. ***217 verileri 1
Türkiye Makro Ekonomik Görünüm 21 216 En Son Yayımlanan Reel Ekonomi GSYH (Cari Fiyatlarla, Milyon TL) 2 338 647 2 68 2 827 23 (217 Ç3) GSYH Büyüme Oranı (zin. hacim endeksi, y-y, %) 6.1 3.2 11.1 (217 Ç3) Kapasite Kullanım Oranı (%) 78.1 78.1 78.2 (Ocak 217) Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %) (takv. etk. arınd.) 4.6 1.6 7. (Kasım 217) İşsizlik Oranı (%) 1.8 12.7 1.3 (Ekim 217) Fiyat Gelişmeleri TÜFE (y-y, %) 8.81 8.3 1.3 (Ocak 217) ÜFE (y-y, %).71 9.94 12.14 (Ocak 217) Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 312,39 382,31 428,211 (26.1.218) M2 1,26, 1,46,728 1,62,416 (26.1.218) M3 1,249,183 1,4,681 1,67,997 (26.1.218) Emisyon 94,464 111,762 117,8 (26.1.218) TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 9,73 92, 91,391 (26.1.218) Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma) 7.2 7.2 7.2 (2.2.218) TCMB O/N (Borç Verme) 1.7 8. 9.2 (2.2.218) TCMB Haftalık Repo 7.7 7. 8 (2.2.218) TRLIBOR O/N 11.48 9.2 13.31 (2.2.218) Mal Ticareti ve Cari Denge (Milyon $) Cari İşlemler Dengesi -32,118-32,634-4,2 (Kasım 217) İthalat 27,234 198,618 23,84 (Aralık 217) İhracat 143,839 142,3 13,878 (Aralık 217) Dış Ticaret Dengesi -63,396-6,89-9,26 (Aralık 217) Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL) Merkezi Yön. İç Borç Stoku 44.1 468.6 3.4 (Aralık 217) Merkezi Yön. Dış Borç Stoku 238.1 291.3 341.4 (Aralık 217) Kamu Net Borç Stoku 161 219.2 229. (217 Ç3) Kamu Maliyesi (Milyar TL) 21 Aralık 216 Aralık 217 Aralık Bütçe Giderleri 9.8 73.37 76.64 Bütçe Gelirleri 4.99 4.6.7 Bütçe Dengesi -18.1-27.81-2.89 Faiz Dışı Denge -16.36-2.98-19.46 GSYH (yıllık, %) TÜFE (y-y, %) Cari Açık (yıllık, milyar $) İşsizlik (%) 218 Beklentilerimiz. 8.9 46. 11. 11
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Cem Eroğlu Müdür cem.eroglu@vakifbank.com.tr 212-398 18 98 Buket Alkan Müdür Yardımcısı buket.alkan@vakifbank.com.tr 212-398 19 3 Fatma Özlem Kanbur Müdür Yardımcısı fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr 212-398 18 91 Naime Doğan Eriş Uzman naimedogan.eris@vakifbank.com.tr 212-398 18 93 Bilge Pekçağlayan Uzman bilge.pekcaglayan@vakifbank.com.tr 212-398 19 2 Elif Engin Uzman elif.engin@vakifbank.com.tr 212-398 18 92 Sinem Ulusoy Kasap Uzman sinemulusoy.kasap@vakifbank.com.tr 212-398 19 Pınar Cansu Akargöl Uzman Yardımcısı pinarcansu.akargol@vakifbank.com.tr 212-398 18 73 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar