HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI Hazine Müsteşarlığı Stratejik Planı (2009-2013) TEMMUZ 2008
T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı İnönü Bulvarı No:36 06510 Emek/ANKARA Tel : +90 312 204 7108 Faks : +90 312 212 8896 www.hazine.gov.tr Bu dokümanda yer alan bilgiler kaynak gösterilmek kaydıyla kullanılabilir Ayrıntılı bilgi için e-posta adresimiz: sp.koordinasyon@hazine.gov.tr
BAKAN SUNUŞU Hükümetimiz, göreve geldiği 2002 yılından beri makroekonomik istikrarın sağlanması yönünde önemli başarılar elde etmiştir. Bu çerçevede; enflasyon son 30 yılın en düşük seviyesine indirilmiş, kamu borç stoku azaltılarak AB standartları yakalanmış ve en önemlisi Türkiye ekonomisi aralıksız bir şekilde 25 çeyrek art arda büyümüştür. Bu başarıların kalıcı olması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması için makroekonomik alanda yaşanan bu iyileşmelerin mikro ve yapısal reformlarla desteklenmesi büyük önem arz etmektedir. Bu kapsamda gerçekleştirilen reformların en önemlisi, hiç kuşkusuz, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile getirilen yeni kamu mali yönetimi anlayışının yerleştirilmesi olmuştur. Söz konusu düzenleme ile; kamu kurumlarının politika geliştirme kapasitelerini güçlendirmesi, performanslarını sürekli iyileştirmesi, kaynaklarını belirlemiş oldukları önceliklere göre dağıtması, hesap verebilirliği ve şeffaflığı temin etmesi amaçlanmaktadır. Bu çerçevede, stratejik planlar ve bunların yıllık uygulama dilimlerini kapsayan performans programları, hem stratejik yönetimin kamu kurumlarında uygulanmasını hem de plan ile bütçe arasında bir bağ kurularak performansa dayalı bütçe sisteminin geliştirilmesini sağlayacak önemli araçlar olarak değerlendirilmektedir. Hazine Müsteşarlığı, gerek genel bütçenin büyük bir kısmını kullanması gerekse ekonomi politikalarının oluşturulması ve uygulanmasında önemli ağırlığının bulunması nedeniyle kamu mali yönetiminde önemli bir yere sahiptir. Dolayısıyla, söz konusu reformların başarıya ulaşmasında, hiç kuşkusuz, Hazine Müsteşarlığı nda stratejik yönetim anlayışının başarı ile uygulanmasının büyük rolü olacaktır. Bu anlayışla hazırlanan Hazine Müsteşarlığı nın 2009 2013 yıllarını kapsayan ilk stratejik planı başta üst yönetim olmak üzere tüm mesai arkadaşlarımın geniş katılımı ve özverili çalışmalarıyla tamamlanmıştır. Bu bağlamda, planın hazırlanmasında emeği geçen tüm personeli kutlar, planın iyi bir şekilde uygulanmasını ve ülkemiz reform sürecine katkıda bulunmasını temenni ederim. i Mehmet ŞİMŞEK Devlet Bakanı
ii
MÜSTEŞAR SUNUŞU 2006 yılında başlayan stratejik planlama hazırlık çalışmaları 2007 yılında ivme kazanmış ve böylece 2009 2013 yıllarını kapsayan ilk stratejik planımız tamamlanmıştır. Müsteşarlığımız stratejik planı, ilgili mevzuat, ulusal plan ve programlar, diğer kurumların tecrübeleri, uluslararası iyi uygulamalar ve teoriye uygun olarak hazırlanmıştır. Stratejik planlama çalışmaları salt bir doküman hazırlamaya yönelik olarak algılanmayıp, köklü bir değişimi kapsayan stratejik yönetim anlayışının bir aracı olarak görülmüş ve çalışmalarımıza bu felsefe hakim olmuştur. Planımız katılımcı bir yaklaşımla hazırlanırken üst yönetimimiz çalışmaları yakından izlemiş ve çalışmalara tam destek sağlamıştır. Planın her aşaması tüm birimlerin temsilcilerinin bulunduğu çalışma grupları ve komitelerde görüşülmüş, elde edilen çıktılar intranet sitesi vasıtasıyla tüm çalışanlarımızın görüşüne sunulmuş ve gelen geri bildirimlere göre her aşama tekrar gözden geçirilmiştir. Ayrıca kendi çalışanlarımız kadar dış paydaşlarımızın da kurumumuza ilişkin görüş ve önerileri ile beklentileri dikkate alınmıştır. Bilindiği üzere; Müsteşarlığımız ekonomi politikalarının belirlenmesi ve uygulanması bakımından önemli yetki ve sorumluluklara sahiptir. Hazırlanan stratejik planın başarıyla uygulanmasının kurumumuzun gelişimi ve ülkemizin kalkınmasına etkin katkı sağlaması bakımından büyük öneme sahip olduğu düşünülmektedir. Bu vesileyle, planın oluşturulması aşamasında başta Stratejik Planlama Ekibi olmak üzere tüm Hazine çalışanlarına ve değerli görüşlerini bizden esirgemeyen tüm paydaşlarımıza teşekkür eder, planın başarılı bir şekilde uygulanarak kamu mali yönetimine yeni bir anlayış getirmesini temenni ederim. İbrahim H. ÇANAKCI Müsteşar iii
iv
İÇİNDEKİLER VİZYON, MİSYON VE İLKELER...1 AMAÇLAR, HEDEFLER VE PERFORMANS GÖSTERGELERİ...9 POLİTİKA BELGELERİNE UYUM VE MALİYETLENDİRME...45 PLANLAMA, UYGULAMA, İZLEME, DEĞERLENDİRME VE RİSKLER...53 EKLER...59 EK 1: Organizasyon Şeması...61 EK 2: Sunulan Temel Hizmetler...62 EK 3: İnsan Kaynakları...70 EK 4: Stratejik Planlama Sürecinde İzlenen Yöntem...71 EK 5: Dış Paydaş Listesi...79 EK 6: Mevcut Durum Analizi...82 EK 7: Stratejik Hedefler GZFT İlişkisi...88 EK 8: Ar-Ge, Yenilikçilik ve Bilişim Kapsamında Öncelik Verilecek Alanlar...93 v
vi
TABLOLAR LİSTESİ Tablo 1: Stratejik Plan - Dokuzuncu Kalkınma Planı İlişkisi...48 Tablo 2: Stratejik Plan Bilgi Toplumu Stratejisi Eylem Planı İlişkisi...49 Tablo 3: Operasyonel Giderlerin Stratejik Amaç ve Hedeflere Göre Dağılımı (Bin YTL)...50 Tablo 4: Stratejik Amaç ve Hedefler ile Birim İlişkisi...51 EK TE YER ALAN TABLOLAR LİSTESİ Tablo 5: Stratejik Planlama Kurulu Üyeleri...75 Tablo 6: Stratejik Planlama Yürütme Komitesi Üyeleri...75 Tablo 7: Stratejik Planlama Çalışma Grupları Üyeleri...76 Tablo 8: Stratejik Planlama Koordinasyon Birimi Üyeleri...78 Tablo 9: Amaç 1 ve Hedeflerinin GZFT Bakımından Değerlendirilmesi...88 Tablo 10: Amaç 2 ve Hedeflerinin GZFT Bakımından Değerlendirilmesi...89 Tablo 11: Amaç 3 ve Hedeflerinin GZFT Bakımından Değerlendirilmesi...90 Tablo 12: Amaç 4 ve Hedeflerinin GZFT Bakımından Değerlendirilmesi...91 Tablo 13: Amaç 5 ve Hedeflerinin GZFT Bakımından Değerlendirilmesi...92 Tablo 14: Ar-ge ve Yenilikçilik Kapsamında Öncelik Verilecek Alanlar...93 Tablo 15: E-Dönüşüm Çerçevesinde Öncelik Verilecek Bilişim Projeleri...94 Tablo 16: Önemli Yatırım Gerektiren ve Plan Nedeniyle İlk Defa Uygulanacak Faaliyet ve Projelerden Kaynaklanacak Tahmini İlave Maliyetler (Bin YTL)...95 EK TE YER ALAN ŞEKİLLER LİSTESİ Şekil 1: Müsteşarlığımız Stratejik Planlama ve Yönetim Kurgusu...55 Şekil 2: Müsteşarlığımız Stratejik Planlama Süreci...56 Şekil 3: Personelin Birimlere Göre Dağılımı...70 Şekil 4: Personelin Eğitim Durumuna Göre Dağılımı...70 Şekil 5: Stratejik Planlama Ekibi...72 vii
viii
KISALTMALAR BAK BHİM BİM DDM DEİ DPT EKA HKK HUK İDB IMF İMİ KAF KİT PER SAV SDK SGDB SGM TCMB TUGM YSGM YDT Hazine Müsteşarlığı Banka ve Kambiyo Genel Müdürlüğü Hazine Müsteşarlığı Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği Hazine Müsteşarlığı Ekonomik Araştırmalar Genel Müdürlüğü Bilgi İşlem Merkezi Hazine Müsteşarlığı Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü Hazine Müsteşarlığı Dış Ekonomik İlişkiler Genel Müdürlüğü Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı Hazine Müsteşarlığı Ekonomik Araştırmalar Genel Müdürlüğü Hazine Müsteşarlığı Hazine Kontrolörleri Kurulu Hazine Müsteşarlığı Hukuk Müşavirliği Hazine Müsteşarlığı İç Denetim Birimi Başkanlığı Uluslararası Para Fonu (International Monetary Fund) Hazine Müsteşarlığı İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı Hazine Müsteşarlığı Kamu Finansmanı Genel Müdürlüğü Hazine Müsteşarlığı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Genel Müdürlüğü Hazine Müsteşarlığı Personel Dairesi Başkanlığı Hazine Müsteşarlığı Savunma Uzmanlığı Hazine Müsteşarlığı Sigorta Denetleme Kurulu Başkanlığı Hazine Müsteşarlığı Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Hazine Müsteşarlığı Teşvik ve Uygulama Genel Müdürlüğü Hazine Müsteşarlığı Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü Hazine Müsteşarlığı Yurt Dışı Teşkilatı ix
x
VİZYON, MİSYON VE İLKELER 1
Bu sayfa bilinçli olarak boş bırakılmıştır. 2
Vizyonumuz Ekonomik kalkınmanın sağlanmasında öncü ve kurumsal yönetimde model olarak kabul edilen bir kurum olmaktır. 3
Bu sayfa bilinçli olarak boş bırakılmıştır. 4
Misyonumuz Ülkemizin kalkınmasına katkıda bulunmak amacıyla, ekonominin tüm aktörleriyle işbirliği içerisinde, şeffaf, hesap verebilir ve etkin bir şekilde; kamu mali varlık ve yükümlülüklerini yönetmek, ekonomik, finansal ve sektörel politikalar ile düzenlemeleri oluşturmak, uygulamak, denetlemek ve uluslararası ekonomik ilişkilerin koordinasyonunu sağlamaktır. 5
Bu sayfa bilinçli olarak boş bırakılmıştır. 6
İlkelerimiz ve Temel Değerlerimiz Etkin ve etkili olmak Şeffaf, hesap verebilir ve etik değerlere bağlı olmak Objektif olmak Yenilikçi ve öncü olmak İLKELERİMİZ VE TEMEL DEĞERLERİMİZ Tutarlı ve öngörülebilir olmak Uzmanlık ve liyakat esaslı olmak Güvenilir olmak İşbirliğine açık, yapıcı ve çözüm odaklı olmak 7
Bu sayfa bilinçli olarak boş bırakılmıştır. 8
AMAÇLAR, HEDEFLER VE PERFORMANS GÖSTERGELERİ 9
Bu sayfa bilinçli olarak boş bırakılmıştır. 10
STRATEJİK KONULAR STRATEJİK AMAÇLAR KAMU MALİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜK YÖNETİMİ Kamu mali varlık ve yükümlülük yönetiminin etkinliğini artırmak ULUSLARARASI EKONOMİK İLİŞKİLER Uluslararası ekonomik ilişkilerde ülkemizin etkinliğini artırmak YATIRIM ORTAMI VE YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI Ülkemizin yatırım potansiyelinin en üst düzeyde kullanılmasına katkı sağlamak SİGORTACILIK SEKTÖRÜ VE ÖZEL EMEKLİLİK SİSTEMİ Sigortacılık ve özel emeklilik sisteminin büyüme potansiyelini harekete geçirmek KURUMSAL YÖNETİM Kurumsal ve yönetsel mükemmeliyeti sağlamak 11
Bu sayfa bilinçli olarak boş bırakılmıştır. 12
AMAÇ 1: Kamu mali varlık ve yükümlülük yönetiminin etkinliğini artırmak Hedef 1. Finansman ihtiyacının en uygun maliyet ve makul risk düzeyinde karşılanması 2. Nakit yönetiminin etkinliğinin artırılması 3. Hazine garantili krediler ve ikrazen kullandırılan dış krediler ile diğer işlemlerden kaynaklanan kredi riskinin azaltılması 4. Kamu işletmelerinde kurumsal yönetişim ilkelerinin uygulanması ve bu kapsamda kamu işletmelerinin verimliliklerinin artırılması 5. Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü nün başta madeni para üretim ve dağıtımı olmak üzere, faaliyetlerini maliyet-etkin, zamanında, sürekli ve güvenli bir şekilde gerçekleştirmesi 13
HEDEF Finansman İhtiyacının En Uygun Maliyet ve Makul Risk Düzeyinde 1.1 Karşılanması Arka Plan Son dört yılda, borç stokunun döviz ve faiz risklerine karşı duyarlılığı ciddi ölçüde azaltılmıştır. Bununla birlikte, uluslararası uygulamalarla karşılaştırıldığında borç stokunun faiz-döviz yapısını daha da iyileştirecek borçlanma politikalarına devam edilmesi önemini korumaktadır. Devlet İç Borçlanma Senetlerine (DİBS) ilişkin verim eğrisi, diğer ülkelerle karşılaştırıldığında kısa kalmaktadır. Diğer yandan, verim eğrisini oluşturan senetlerin her biri aynı düzeyde likit değildir. Bu kapsamda, borçlanmanın vadesini uzatmak ve verim eğrisinin likiditesini artırmak gerekmektedir. Diğer ülkelerde ihraç edilen senet türleri incelenerek, farklı yatırımcı gruplarına yönelik yeni enstrümanların geliştirilmesi ve borçlanmalarda bu enstrümanların da kullanılması borç yönetiminin etkinliğini artıracaktır. Öte yandan, yatırımcı tabanını geliştirmek ve dış paydaş memnuniyetini artırmak amacıyla, bireylere de doğrudan Hazineden DİBS alabilme imkanı sağlamak faydalı olacaktır. Yatırımcıların internet kanalıyla DİBS alabilmesini sağlamaya yönelik tedbirlerin alınması da aynı şekilde önem arz etmektedir. Geri ödeme profilinin iyileştirilmesi ve senetlerin likiditesinin artırılması amacıyla, düzenli ihaleler ve ikincil piyasadan doğrudan alım yoluyla DİBS değişim ve geri alım işlemleri gibi aktif borç yönetimi uygulamalarının daha da geliştirilmesi önem arz etmektedir. Ayrıca, borç yönetimine ilişkin risklerin aktif olarak yönetilebilmesi için türev enstrümanların Hazine borç yönetimi araçları arasına dahil edilmesine yönelik altyapının oluşturulması gerekmektedir. Özetle, borç yönetiminin veri ülke derecelendirmesi, makroekonomik dengeler ve piyasa gelişmeleri gözetilerek, rekabeti artıracak, talep derinliği ve genişliği sağlayacak şekilde en uygun maliyet ve makul risk düzeyinde gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir. 14
Performans Göstergeleri Değerlendirileceği Yıllar No Gösterge Adı 2009 2010 2011 2012 2013 Açıklamalar 1 Bireylere doğrudan satılan DİBS lerin ve sanal ortamda yapılan satışların DİBS stoku içerisindeki payı Bireylere yapılan satışlar ile sanal ortamda gerçekleştirilen satışların toplam DİBS stoku içerisindeki payının plan dönemi sonuna kadar artırılması hedeflenmektedir. 2 3 Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) tarafından belirlenen Yatırımcı İlişkileri Programının Genel Değerlendirilmesi ve Veri Şeffaflığı Uygulamaları (Kategori-1), Veri Dağıtımı Uygulamaları (Kategori-2) ve Yatırımcı İlişkilerine Ait En İyi Uygulamalar (Kategori-3) başlıklı kategorilerdeki sıralamalarda ülkemizin yeri Stratejik ölçütler üzerinden en makul risk düzeyini veren döviz kompozisyonunun sağlanıp sağlanmadığı 4 Geri alım ve değişim işlemleri miktarı 5 İkincil piyasa işlem hacmi Plan dönemi sonuna kadar IIF tarafından belirlenen ilk 3 kategorideki sıralamalarda ülkemizin konumunun iyileştirilmesi hedeflenmektedir. Döviz kompozisyonunun her yıl daha az risk düzeyine karşılık gelecek şekilde iyileştirilmesi hedeflenmektedir. Önümüzdeki dönemlerde piyasa gelişmeleri dikkate alınarak, bahse konu işlemler ile vade uzatımına, ödeme profilinin dengeli hale getirilmesine, aktif borç yönetimi araçlarının kullanımına artan oranlarda devam edilmesi hedeflenmektedir. İşlem hacmi ve buna bağlantılı olarak piyasa likiditesinin artırılması hedeflenmektedir. Stratejik Adımlar Belirli sayıda senedin, azalan vadelerde yeniden ihraç edilmesi yoluyla ölçüt borçlanma politikasının izlenmesi DİBS ihraçlarının perakende satış mekanizmaları oluşturularak kişilere/ hane halkına yapılmasının sağlanması Risk yönetimine dayalı aktif borçlanma stratejilerinin, borç yönetiminde kullanılabilir enstrümanlar arasına dahil edilmesi Kullanımı tamamlanmış ve maliyeti yüksek dış borçların, erken itfasının etkin bir şekilde gerçekleştirilmesi Sanal ortamda birincil piyasada ihraç yapılması, ikincil piyasada aktif katılımcı olunması Yabancı ülkelerde kullanılan enstrüman envanterinin çıkarılarak ülkemizde kullanılmayan araçlardan uygun olanların belirlenerek kullanılması 15
HEDEF 1.2 Nakit Yönetiminin Etkinliğinin Artırılması Arka Plan Hazine nakit akımlarının doğru izlenmesi ve gerçekçi tahminlerin yapılması, borç yönetiminin daha etkin olmasını ve Hazinenin karşılaşabileceği maliyetlerin en aza indirilmesini sağlayacaktır. Bu açıdan, ilgili kurumlarla koordinasyon ve bilgi paylaşımını artırmak için gerekli teknik ve hukuki düzenlemelerin yapılması büyük önem taşımaktadır. Uluslararası en iyi uygulamalar da dikkate alınarak araç çeşitliliğinin sağlanması, nakit yönetiminin etkinliğini artıracaktır. Kamu Haznedarlığı sisteminde AB müktesebatına uyum çerçevesinde yapılacak düzenleme nakit yönetiminin etkinliğine katkıda bulunacaktır. Performans Göstergesi Değerlendirileceği Yıllar No Gösterge Adı 2009 2010 2011 2012 2013 Açıklamalar 1 Hazine nakit programı ile gerçekleşmeler arasındaki sapma Stratejik Adımlar Gerçekleşme ve program farkının minimuma indirilmesi hedeflenmektedir. Genel Bütçe kapsamında yer alan kamu kurum ve kuruluşlarının nakit ihtiyaçlarının merkezden ve elektronik ortamda karşılanması Hazinenin para piyasası nakit işlemlerinde kullanılan araçların çeşitlendirilmesi Kamu Haznedarlığı uygulamasında Avrupa Birliği mevzuatına uyum sağlanması 16
HEDEF Hazine Garantili Krediler ve İkrazen Kullandırılan Dış Krediler ile Diğer 1.3 İşlemlerden Kaynaklanan Kredi Riskinin Azaltılması Arka Plan Borç yönetiminin yeniden yapılandırılması kapsamında Hazine garantilerinden kaynaklanan koşullu yükümlülükler ile alacak portföyünden kaynaklanan kredi risklerinin yönetiminde önemli adımlar atılmıştır. Bu çerçevede; garanti limiti kapsamı genişletilmiş, garanti ücreti, kısmi garanti ve dış borç ödeme hesabı uygulamaları başlatılmış ve risk hesabı oluşturulmuştur. Önümüzdeki dönemde söz konusu uygulamaların geliştirilmesi ve yaygınlaştırılmasının yanı sıra kullanılması planlanan türev enstrümanların oluşturabileceği karşı taraf riskinin etkin yönetimi Hazineye gelecek yüklerin en aza indirilmesinde önemli rol oynayacaktır. Performans Göstergeleri Değerlendirileceği Yıllar No Gösterge Adı 2009 2010 2011 2012 2013 Açıklamalar Risk Hesabının bütçe ödenekleri Dönem sonuna kadar söz konusu oranın her yıl bir 1 dışındaki gelirlerinin giderlerini önceki yıla kıyasla artırılması hedeflenmektedir. karşılama oranı 2 3 Garantili ve ikrazen temin edilen kredilere ilişkin Hazinece üstlenim oranı Kategoriler itibarıyla vadesi geçmiş alacak stokunun GSYİH ye oranı Stratejik Adımlar Üstlenim oranının her yıl bir önceki yıla göre azaltılması ve son beş yıl ortalama üstlenim oranının altında olması hedeflenmektedir. Söz konusu oranın azaltılması hedeflenmektedir. Mevcut analitik altyapının ve modelleme çalışmalarının geliştirilmesi Türev ürün kullanımında karşı taraf riskinin yönetiminde etkin yöntemler geliştirilmesi Hazine garantisi uygulamasında AB müktesebatına uyum sağlamaya yönelik çalışmalara devam edilmesi Vadesi geçmiş alacak stokunun çözümüne ilişkin hukuki ve idari altyapının oluşturulması 17
HEDEF Kamu İşletmelerinde Kurumsal Yönetişim İlkelerinin Uygulanması 1.4 ve Verimliliğin Artırılması Arka Plan Kamu işletmeleri, başta 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname olmak üzere, farklı mevzuata tabi olarak faaliyetlerini sürdürmektedir. Ancak bu mevzuat yönetim kurullarının teşkili, görevleri ve hesap verebilirliği, yönetici atamaları, personel rejimi, yatırımlar gibi alanlarda eksiklikler barındırmakta ve söz konusu işletmeleri güçlü, dinamik ve rekabetçi kuruluşlar haline getirecek kurumsal yönetişim ilkelerinin uygulanmasını zorlaştırmaktadır. Özel sektör ile karşılaştırıldığında, kamu işletmelerinde verimlilikle ilgili ciddi sorunlar olduğu görülmektedir. Bu sorunların uygun biçimde çözümlenmesi halinde kamu işletmelerinin ekonomiye katkılarının artırılması ve piyasa değerlerinin yükselmesi suretiyle özelleştirme potansiyellerinin geliştirilmesi mümkün olabilecektir. Bu çerçevede, kamu işletmelerinde kurumsal yönetim ilkelerinin yerleştirilmesi ve bu işletmelerin verimliliklerinin artırılması kamu mali varlık ve yükümlülüklerinin etkin yönetimi açısından önem arz etmektedir. Performans Göstergeleri Değerlendirileceği Yıllar No Gösterge Adı 2009 2010 2011 2012 2013 Açıklamalar 2009 yılı sonuna kadar kurumsal yönetişim endeksi geliştirilmesine yönelik ar-ge çalışmaları 1 Kurumsal yönetişim endeks değeri tamamlanacak olup, takip eden yıllarda bu endeksin değerinin sürekli iyileşmesi hedeflenmektedir. 2 Ulusal ve/veya uluslararası sektörel verimlilik ölçütleri bakımından kamu işletmelerinin verimlilik düzeyleri Kamu işletmelerinin ulusal ve/veya uluslararası sektörel verimlilik ölçütleri bakımından ortalamanın üzerinde olması hedeflenmektedir. Stratejik Adımlar İlgili kurumlarla işbirliği içerisinde, kamu işletmelerinde kurumsal yönetişim ilkelerinin uygulanmasını sağlayacak yasal düzenlemenin yapılması ve ikincil mevzuatın çıkarılması Kamu işletmelerinin kurumsal yönetişim ilkelerine uyum düzeylerini ölçmek ve geliştirmek amacıyla bir endeks oluşturulması Kamu işletmeleri için mevcut durum analizi çalışmaları yapılması ve bu işletmelerin yeniden yapılandırılmalarına ilişkin raporlar hazırlanması Sektörlerinde ağırlık sahibi kamu işletmelerinin faaliyet gösterdiği piyasaların işleyişine ilişkin önerileri de içeren sektör raporlarının hazırlanması Kamu işletmelerini izleme altyapısının elektronik ortama aktarılması 18
HEDEF Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünün Başta Madeni Para Üretimi 1.5 ve Dağıtımı Olmak Üzere, Faaliyetlerini Maliyet-Etkin, Zamanında, Sürekli ve Güvenli Bir Şekilde Gerçekleştirmesi Arka Plan Başta madeni para olmak üzere, resmi mühür, resmi madalya ve nişanlar ile kıymetli evrak üretiminin zamanında, makul maliyetle ve güvenli bir şekilde gerçekleştirilmesi büyük önem arz etmektedir. Diğer taraftan; hatıra para basımı, madalyon, hediyelik eşya üretimi, ithalat ve ihracata konu metallerin laboratuar analizlerinin yapılması gibi mal ve hizmet üretimindeki potansiyelden daha fazla yararlanılmasını sağlayacak adımların atılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Performans Göstergeleri Değerlendirileceği Yıllar No Gösterge Adı 2009 2010 2011 2012 2013 Açıklamalar 1 2 Tedavül paralarının ve kıymetli evrakın zamanında ve güvenli olarak sisteme verilmesi süreçlerinde öngörülen zamanlama ile gerçekleşme arasındaki sapma Kamu dışına yapılan satışların toplam operasyonel giderlere oranı Stratejik Adımlar Süreçlerde öngörülen zamanlama ile gerçekleşme arasındaki sapmanın her yıl azaltılması hedeflenmektedir. Kamu dışına yapılan satışların toplam operasyonel giderlere oranının artırılması hedeflenmektedir. Değişken talep, oynak hammadde fiyatları ve döviz kuru belirsizliği risklerine karşı bir risk yönetim modeli geliştirilmesi Değerli metallerin saklanmasında güvenlik önlemlerini en üst seviyeye çıkaracak mekanizmalar geliştirilmesi Ürün yelpazesini ve ülkemiz koleksiyonculuğunu geliştirecek pazarlama, iletişim ve dağıtım stratejisinin belirlenmesi Madeni para ve milli ziynet altınları sahteciliğinin önlenmesini sağlayacak idari, teknik ve hukuki tedbirlerin alınması Değerli metallerin ihracat ve ithalatına yönelik metal analizi laboratuarının uluslararası akreditasyonunun sağlanması 19
Bu sayfa bilinçli olarak boş bırakılmıştır. 20
AMAÇ 2: Uluslararası Ekonomik İlişkilerde Ülkemizin Etkinliğini Artırmak Hedef 1. Uluslararası ekonomik kuruluşlarla ilişkilerin geliştirilmesi ve söz konusu kuruluşlar nezdinde Türkiye nin etkinliğinin artırılması 2. Avrupa Birliği müktesebatına uyumun ve AB fonlarının kullanımının etkin bir şekilde gerçekleştirilmesi 3. Dünya Ticaret Örgütü Hizmet Ticareti Genel Anlaşması yla ilgili ülkemiz pozisyonunun belirlenmesinde kurumlararası koordinasyonun etkin bir şekilde sağlanması 4. Yurt dışı temsilciliklerimizin uluslararası ekonomik ilişkiler ile karşılıklı yatırımcı ilişkilerinin güçlendirilmesine ve Müsteşarlık politikalarının oluşumuna katkılarının artırılması 21
HEDEF Uluslararası Ekonomik Kuruluşlarla İlişkilerin Geliştirilmesi ve Söz Konusu 2.1 Kuruluşlar Nezdinde Türkiye nin Etkinliğinin Artırılması Arka Plan Türkiye, ekonomik alanda son dönemde atmış olduğu adımlar ve elde etmiş olduğu ciddi kazanımlarla, dünya ekonomisi ile daha fazla bütünleşmiş ve sistem içinde daha ağırlıklı bir oyuncu haline gelmiştir. Ülkemizin küresel ekonomi içerisindeki yeni konumunun somut kazanımlara dönüştürülmesi ve uluslararası toplumun daha faal ve yapıcı bir üyesi olması açısından uluslararası ekonomik kuruluşların vazgeçilmez önemi bulunmaktadır. Bu kapsamda, uluslararası ekonomik kuruluşlarda etkinliğimizin artırılması önem arz etmektedir. Performans Göstergesi Değerlendirileceği Yıllar No Gösterge Adı 2009 2010 2011 2012 2013 Açıklamalar 1 Üyesi olduğumuz uluslararası ekonomik kuruluşlardaki temsil gücümüz Stratejik Adımlar Üyesi olduğumuz uluslararası ekonomik kuruluşlar içerisindeki oy oranımızın artırılması ve bu kuruluşlardaki resmi temsil gücümüzün oy oranımız ile uyumlu hale getirilmesinin sağlanması hedeflenmektedir. Afrika Kalkınma Bankası (AfKB) ve Afrika Kalkınma Fonuna (AfKF) üye olunması yönünde çalışmalar yapılması ve üyelikle birlikte bu kuruluşların yetkili organlarında aktif olarak görev alınması Üyesi olduğumuz uluslararası ekonomik kuruluşların faaliyetlerine ilişkin tanıtımların internet sitemiz kanalıyla gerçekleştirilmesi Uluslararası ekonomik kuruluşların ülkemizde temsilciliklerinin veya bölgesel ofislerinin açılması yönünde çalışmalar yapılması Üyesi olduğumuz uluslararası ekonomik kuruluşlarda çalışan Türk personel sayısının oy gücümüzle uyumlu hale getirilmesi 22
HEDEF Avrupa Birliği Müktesebatına Uyumun ve AB Fonlarının Kullanımının 2.2 Etkin Bir Şekilde Gerçekleştirilmesi Arka Plan Avrupa Birliğine tam üyelik hedefi çerçevesinde; AB Müktesebatına uyum programının Müsteşarlığımızın sorumlu ve ilgili olduğu kısımlarına ilişkin gereklerin yerine getirilmesi ve AB ile mali alanda işbirliğinin geliştirilmesi önem arz etmektedir. AB ile mali işbirliği kapsamında, Geçiş Dönemi Desteği ve Kurumsal Yapılanma, Sınır Ötesi İşbirliği, Bölgesel Kalkınma, İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi ve Kırsal Kalkınma fonlarının tam ve zamanında kullanılabilmesini sağlayacak bir yönetim ve kontrol sistemi oluşturulması hedeflenmektedir. Performans Göstergeleri Değerlendirileceği Yıllar No Gösterge Adı 2009 2010 2011 2012 2013 Açıklamalar 1 2 AB müktesebatına uyum programı kapsamında Müsteşarlığımızın yapması gereken mevzuat çalışmalarının tamamlanma oranı AB fonlarının kullanılmayan miktarının tahsis edilen toplam fon miktarına oranı Stratejik Adımlar 2008 yılında 1 adet birincil mevzuat, 7 adet ikincil mevzuat; 2009 2013 yıllarında 4 adet birincil mevzuat, 8 adet ikincil mevzuatın tamamlanması hedeflenmektedir. Kullanım oranının her yıl 1 puan artırılması ve plan dönemi sonunda %90 olması hedeflenmektedir. Müsteşarlığımızla ilgili AB müktesebatına uyum programı ile öngörülen çalışmaların tamamlanması yapı ve koordinasyon mekanizmasının kurulması ve kurumsal kapasitenin geliştirilmesi AB müktesebatına uyumun ve AB fonlarının kullanımının verimli bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlamak üzere etkin bir 23
HEDEF Dünya Ticaret Örgütü Hizmet Ticareti Genel Anlaşmasıyla İlgili Ülkemiz 2.3 Pozisyonunun Belirlenmesinde Kurumlararası Koordinasyonun Etkin Bir Şekilde Sağlanması Arka Plan Dünya Ticaret Örgütünün (DTÖ) önemli anlaşmalarından biri olan Hizmet Ticareti Genel Anlaşmasının (General Agreement on Trade in Services-GATS) aşamalı liberalizasyon amacı doğrultusunda, AB ye tam üyelik hedefimiz de dikkate alınarak, ülkemiz pozisyonunun belirlenmesi önem arz etmektedir. Bu çerçevede, hizmet ticaretiyle ilgisi olan tüm kamu kurum ve kuruluşları ile mesleki ve sektörel örgütlerin koordinasyonunun etkinliğinin sağlanması gerekmektedir. Performans Göstergesi Değerlendirileceği Yıllar No Gösterge Adı 2009 2010 2011 2012 2013 Açıklamalar 1 Koordinasyonda etkinliğin sağlanması için hazırlanan eylem planına uyum düzeyi Stratejik Adımlar Eylem planının 2008 yılı sonuna kadar hazırlanmasını müteakiben bu plana tam uygunluk sağlanması hedeflenmektedir. Hizmet ticaretiyle ilgisi olan tüm kamu kurum ve kuruluşları ile mesleki ve sektörel örgütlerin etkin koordinasyonunun sağlanması amacıyla bir eylem planı hazırlanması DTÖ Hizmet Ticareti Genel Anlaşması çerçevesinde bilgi ve belge paylaşımı ile etkin iletişim kanallarının tesis edilmesini teminen bir internet portalı oluşturulması Bir sonraki hizmet müzakereleri turunda söz konusu sektörlerde açılım yapılıp yapılmayacağına ilişkin ülkemiz tutumunu belirlemeye yönelik değerlendirme, koordinasyon ve karar mekanizmalarının tesis edilmesi 24
HEDEF Yurt Dışı Teşkilatımızın Uluslararası Ekonomik İlişkiler ile Karşılıklı Yatırımcı 2.4 İlişkilerinin Güçlendirilmesine ve Müsteşarlık Politikalarının Oluşumuna Katkılarının Artırılması Arka Plan 26 ülkede ve 33 noktada bulunan yurt dışı temsilciliklerimizde toplam 42 adet ekonomi müşavirliği/ataşeliği ve daimi temsilci yardımcılığı kadrosu mevcuttur. Ancak, ülkemiz için büyük potansiyel taşıyan birçok ülkede teşkilatımızın bulunmaması önemli bir eksiklik olarak değerlendirilmektedir. Ülkemizin küresel ekonomi ile sağlıklı bir biçimde bütünleşmesini, Müsteşarlığımızın uluslararası ekonomik ilişkileri en iyi biçimde yürütebilmesini, ülkemize doğrudan yatırımların çekilebilmesini, Türk müteşebbislerin yabancı ülkelerde en uygun koşullarda yatırım yapabilmelerini ve işbirliği fırsatlarını değerlendirebilmelerini ve Müsteşarlığımız politikalarının oluşturulmasında uluslararası en iyi uygulamalardan yararlanılabilmesini sağlamak üzere yurt dışı teşkilatımızın yeniden yapılandırılması ve işlevlerinin güçlendirilmesi yerinde olacaktır. Performans Göstergeleri Değerlendirileceği Yıllar No Gösterge Adı 2009 2010 2011 2012 2013 Açıklamalar İlgili ülkede, resmi kurumlar, mesleki ve sektörel örgütler ve uluslararası ekonomik kuruluşlara yönelik olarak 1 yurt dışı teşkilatımızca düzenlenen veya aktif katılım sağlanan toplantı sayısı 2 3 İlgili ülke müteşebbislerinin Türkiye ye, Türk müteşebbislerin ise ilgili ülkeye olası yatırımlarına ilişkin olarak yurt dışı teşkilatımıza başvuru sayıları ve bunlardan yatırıma dönüşenlerin oranı Yurt dışı teşkilatımızca ilgili ülke örnek uygulamaları hakkında hazırlanan rapor sayısı Stratejik Adımlar Bu kapsamda düzenlenen veya katılım sağlanan toplantıların düzenli olarak artırılması hedeflenmektedir. Yurt dışı teşkilatımıza yapılan başvuru sayısının ve bunlardan yatırıma dönüşenlerin oranının her yıl artırılması hedeflenmektedir. Rapor sayısının her yıl artırılması hedeflenmektedir. Yurt dışı temsilciliklerimizin bulunduğu ülkelere/kuruluşlara ilişkin gözden geçirme ve değerlendirmeye yönelik çalışmalar yapılması Yurt dışı teşkilatımızın performansının izlenmesine yönelik çalışmalar yapılması Görev yapılan ülkelere ilişkin ülke değerlendirme raporlarının içeriğinin zenginleştirilmesi ve raporlarda yer alan tespit ve önerilere ilişkin geri bildirim mekanizmalarının kurulması 25
Bu sayfa bilinçli olarak boş bırakılmıştır. 26
AMAÇ 3: Ülkemizin Yatırım Potansiyelinin En Üst Düzeyde Kullanılmasına Katkı Sağlamak Hedef 1. Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Koordinasyon Kurulu ve Yatırım Danışma Konseyi Platformlarının etkin bir şekilde işleyişinin sağlanması 2. Uluslararası Doğrudan Yatırımlara ilişkin politika geliştirme, koordinasyon ve uygulama kapasitesinin güçlendirilmesi 3. Yatırım teşvik sisteminin geliştirilmesi ve etkinleştirilmesi 27
HEDEF Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Koordinasyon Kurulu (YOİKK) ve Yatırım 3.1 Danışma Konseyi (YDK) Platformlarının Etkin Bir Şekilde İşleyişinin Sağlanması Arka Plan Türkiye de yatırım ortamının iyileştirilmesine yönelik politikaların, kamu ve özel sektörün işbirliğine dayalı olarak tasarlanmasına ve uygulamaya konulmasına katkı sağlayan YOİKK, Türkiye de özel sektörün ekonomiye katkısının artırılması ve uluslararası rekabet gücü kazanması bakımından önem taşımaktadır. Diğer taraftan, küresel yatırımcıların Türkiye nin yatırım ortamına ilişkin görüş ve tavsiyelerini oluşturduğu YDK platformu, Türkiye nin yatırımlar için cazip bir ülke olması yönünde önemli bir işlev görmektedir. Her iki platformun da etkin çalışması, Türkiye nin yatırım ortamının geliştirilmesinde büyük rol oynamaktadır. Türkiye bir yandan uluslararası doğrudan yatırımlar için cazip bir ülke olurken, diğer taraftan doğrudan yatırım ihraç etmeye başlamıştır. Bu çerçevede, yurt dışındaki doğrudan yatırımcılarımızın haklarını korumak amacıyla yatırımların karşılıklı teşviki ve korunmasına yönelik anlaşmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu kapsamda, karşılıklılık esasına dayanan ve Türk yatırımcılarına önemli avantajlar sağlayan Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması (YKTK) Anlaşmalarının sürekli gözden geçirilerek güncellenmesi veya yeni YKTK anlaşmaları akdedilmesi gerekmektedir. Performans Göstergeleri Değerlendirileceği Yıllar No Gösterge Adı 2009 2010 2011 2012 2013 Açıklamalar 1 YOİKK eylem planlarının gerçekleşme oranı 2 YDK tavsiyelerinin gerçekleşme oranı 3 YKTK anlaşmalarının güncellenmesine ilişkin çalışma takvimine uyum oranı YOİKK bünyesindeki çalışmaların tamamlanma oranının artırılması hedeflenmektedir. Gerçekleşme oranının her yıl artırılması hedeflenmektedir. 2008 yılında tamamlanacak olan YKTK Anlaşmaları Güncelleme Çalışması doğrultusunda belirlenecek olan çalışma takvimine göre YKTK Anlaşmalarının güncellenmesi yapılacaktır. Ayrıca Türkiye ile arasında YKTK Anlaşması bulunmayan ülkelerle yeni anlaşmaların müzakere çalışmalarına devam edilecektir. Çalışma takviminde ilgili yıla isabet eden faaliyetlerin %100 ünün gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir. Stratejik Adımlar YOİKK gündeminde yer alan konularla ilgili etkililik ve gerçekleştirilebilirlik analizleri yapılması YOİKK kararlarının uygulamaya konulmasıyla ilgili mekanizmaların güçlendirilmesi 28
YDK tavsiyelerinin YOİKK gündeminde öncelikli olarak görüşülerek uygulamaya geçirilmesi Yatırım ortamındaki gelişmelerle ilgili hazırlanan yıllık raporların kamuoyuna daha etkin bir şekilde duyurulması Uluslararası doğrudan yatırım politikalarını ilgilendiren yasal düzenlemelere ilişkin gözetim mekanizmasının YOİKK bünyesinde geliştirilmesi Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmaları Güncelleme Çalışması doğrultusunda, 2009 2013 çalışma takviminin oluşturulması ve uygulanması Uluslararası doğrudan yatırımlar açısından önemli ev sahibi ve yatırımcı ülkelerle yatırım ilişkilerini karşılıklı olarak geliştirmek amacıyla işbirliği platformlarının oluşturulması ve mevcut platformlardaki katılım etkinliğinin artırılması 29
HEDEF Uluslararası Doğrudan Yatırımlara İlişkin Politika Geliştirme, 3.2 Koordinasyon ve Uygulama Kapasitesinin Güçlendirilmesi Arka Plan Uluslararası doğrudan yatırımlara yönelik politika oluşturmada yapılan ayrıntılı araştırma ve incelemeler, yabancı yatırımcıları bilgilendirmede ve politika oluşturmada önemli bir rol oynamaktadır. Bu çerçevede, Müsteşarlığımız tarafından yönetilmekte olan Uluslararası Doğrudan Yatırımlar Bilgi Sistemi nin geliştirilmesi ve uluslararası standartlarda bilgi üretmesi gerekmektedir. Performans Göstergesi Değerlendirileceği Yıllar No Gösterge Adı 2009 2010 2011 2012 2013 Açıklamalar Uluslararası doğrudan yatırımlar bilgi Uluslararası Doğrudan Yatırımlar Bilgi Sisteminin sisteminin geliştirilmesine ilişkin geliştirilmesine ilişkin eylem planı 2009 yılı içerisinde 1 hazırlanacak eylem planına uyum hazırlanacak, takip eden yıllarda bu plana tam düzeyi uygunluk sağlanacaktır. Stratejik Adımlar Uluslararası Doğrudan Yatırımlar Bilgi Sistemi nin uluslararası en iyi uygulamalar seviyesine çıkarılması için bir eylem planı hazırlanması Uluslararası doğrudan yatırımlara ilişkin araştırma, inceleme ve projeksiyonlar yapılması 30
HEDEF Yatırım Teşvik Sisteminin Geliştirilmesi ve Etkinleştirilmesi 3.3 Arka Plan Ülkemizin ekonomik ve sosyal kalkınmasına katkı sağlanması, istihdam ve üretimin artırılması, ülke kaynaklarının daha verimli, katma değeri ve rekabet gücü yüksek sektörlere yönlendirilmesi, bölgeler arası gelişmişlik farkının azaltılması ve uluslararası sermayeyi cezbedecek ortamın yaratılması bağlamında teşvik politikaları büyük önem taşımaktadır. Bu çerçevede, ülkemizin ekonomik ve sosyal kalkınma hedeflerine hizmet etmek amacıyla, mevcut plan ve programlar çerçevesinde, bütçe kaynakları ve AB müktesebatıyla uyumlu bir şekilde bölgesel ve sektörel teşvik politikaları oluşturmak, söz konusu politikalar kapsamında yeni destek unsurları geliştirmek ve uygulamaların etki analizlerini yaparak desteklerin verimliliğini ve etkinliğini artırmak önem arz etmektedir. Performans Göstergesi Değerlendirileceği Yıllar No Gösterge Adı 2009 2010 2011 2012 2013 Açıklamalar 1 Bölgesel ve sektörel desteğe tabi yatırımların sabit sermaye yatırımları içerisindeki payı Stratejik Adım Bölgesel bazda desteklenen sektörel yatırımların, bölgedeki toplam yatırımlar içerisindeki payının artırılması Sabit sermaye yatırımlarının bölgesel ve sektörel olarak yönlendirilmesini sağlamak ve yatırımlara uygulanmakta olan destek unsurlarının etki analizlerini yapmak. Bölgesel ve sektörel teşvik politikalarının belirlenmesine temel olacak analizleri, ilgili kuruluşlarla birlikte yapmak ve/veya bu kuruluşlar tarafından yapılan/yapılacak analizleri çalışmalara dahil etmek 31
Bu sayfa bilinçli olarak boş bırakılmıştır. 32
AMAÇ 4: Sigortacılık ve Özel Emeklilik Sisteminin Büyüme Potansiyelini Harekete Geçirmek Hedef 1. Düzenleme ve denetimin uluslararası en iyi uygulamalar seviyesine yükseltilmesi 33
HEDEF Düzenleme ve Denetimin Uluslararası En İyi Uygulamalar 4.1 Seviyesine Yükseltilmesi Arka Plan Ülkemizde sigortacılık sektörü ve bireysel emeklilik sisteminin finans sistemi içerisindeki payı gelişmiş ülkelerdekine göre oldukça düşüktür. Bunun nedenleri arasında; geçmişte sigortalılık bilincinin yeterince gelişmemiş olması, tasarrufların istenilen seviyede bulunmaması ve enstrüman çeşitliliğinin olmaması sayılabilir. Ülkemizde kişi başına milli gelirin artması, toplumda sigortalılık bilincinin giderek yükselmesi ve finans sektörünün derinleşmesine rağmen Türkiye de prim üretiminin milli gelire oranının hala %1,3 civarında olması ve bunun Avrupa Birliği ortalaması olan %8,4 ün çok altında olması ciddi bir potansiyele işaret etmektedir. Söz konusu potansiyelden en iyi şekilde yararlanılabilmesini teminen; 2007 yılında Sigortacılık Kanununun yasalaşması ile başlatılan sürecin sürdürülerek sermaye yapısı, iç kontrol ve risk yönetim sistemleri güçlü, ürün çeşitliliği zengin, toplumun geniş kesimlerine yaygınlaşmış, uluslararası entegrasyon oranı yüksek, düzenleyici ve denetleyici çerçevesi uluslararası en iyi uygulamalarla paralel bir sigortacılık ve özel emeklilik sistemi oluşturulması hedeflenmektedir. Performans Göstergeleri Değerlendirileceği Yıllar No Gösterge Adı 2009 2010 2011 2012 2013 Açıklamalar 1 2 International Association of Insurance Supervisors (IAIS) ana ilkelerine uyum derecesi Solvency II kurallarına uyum derecesi Stratejik Adımlar IAIS nin 28 adet ana ilkesine aşamalı olarak uyum sağlanması hedeflenmektedir. Solvency II'nin üç sütundan oluşan yapısına, uygulamaya konulduğu ölçüde peyderpey uyum sağlanması hedeflenmektedir. Aşağıda belirtilen alanlarda mevzuat ve teknik altyapı çalışmalarının tamamlanması: o International Association of Insurance Supervisors (IAIS) ana ilkelerine ve Solvency II kurallarına uyum o Risk odaklı gözetim ve denetim o Sandık ve vakıfların aktüeryal denetimi ile sigortacılık sektöründe konsolide denetim o Tamamlayıcı ve uzun vadeli özel sağlık sigortaları o Hayat sigortalarında tarifenin, özel emeklilikte ise planların tasdike tabi olmaktan çıkarılıp serbest hale getirilmesi o Özel emeklilik sistemiyle ilgili munzam sandıklardan aktarımlar ve grup emeklilik o Doğal Afet Sigortaları Kurumunun (DASK) kapsadığı teminatların deprem ile birlikte diğer doğal afetleri de kapsaması o Tüm sigorta genel şartlarının revize edilerek içeriğin standart hale getirilmesi 34
Sigortacılık ve özel emeklilik sistemlerinin denetiminin etkinleştirilmesini teminen; o Sürekli denetimi esas alan organizasyon yapısının geliştirilmesi o Sektöre ilişkin ileriye yönelik, risk esaslı ve konsolide denetim modelinin geliştirilmesi ve denetim rehberlerinin hazırlanması Sigortacılığın tanıtımına ilişkin olarak; o Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği ile beraber bir bilinçlendirme ve tanıtım stratejisi hazırlanması o Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği nezdinde Bilgi Merkezi oluşturularak TRAMER ile hayat sigortaları ve sağlık sigortaları veri tabanının bu Merkez nezdinde toplanmasına yönelik çalışmaların tamamlanması 35
Bu sayfa bilinçli olarak boş bırakılmıştır. 36
AMAÇ 5: 5: Kurumsal ve ve Yönetsel Mükemmeliyeti Sağlamak Hedef 1. Araştırma geliştirme ve yenilikçilik yaklaşımının kurum kültürünün bir parçası haline getirilmesi 2. İnsan kaynakları yönetiminin geliştirilmesi 3. Sürekli performans iyileştirme anlayışının hakim kılınması 4. Bilişim teknolojileri yönetişiminin uluslararası en iyi uygulamalar seviyesine çıkarılması 5. Kurumsal iletişimin güçlendirilmesi 6. Hazine Kontrolörleri Kurulu denetimlerinde uluslararası denetim standartlarına uyumun artırılması 7. İç denetimde farkındalığın ve etkinliğin artırılması 37
HEDEF Araştırma Geliştirme ve Yenilikçilik Yaklaşımının Kurum Kültürünün 5.1 Bir Parçası Haline Getirilmesi Arka Plan Araştırma geliştirme (ar-ge) ve yenilikçilik yaklaşımının kurum kültürünün bir parçası haline getirilmesi, Müsteşarlığımızın uluslararası düzeyde model olarak kabul edilen bir kurum olma gayesinin gerçekleştirilmesi bakımından büyük önem arz etmektedir. Bu yaklaşımın benimsendiği bir ortamda ar-ge ve yenilikçilik projeleri kurumsal performansın ve politika geliştirme kapasitesinin artırılmasına hizmet edecektir. Performans Göstergesi Değerlendirileceği Yıllar No Gösterge Adı 2009 2010 2011 2012 2013 Açıklamalar 1 Geliştirilen ve uygulanan ar-ge ve yenilikçilik proje sayısı Geliştirilen ve uygulanan ar-ge ve yenilikçilik proje sayısının her yıl artırılması hedeflenmektedir. Stratejik Adımlar Ar-ge ve yenilikçilik ikliminin oluşturulmasına yönelik eğitim programları, seminerler ve toplantılar düzenlenmesi Ar-ge ve yenilikçilik projeleri geliştirilirken Ek 8 de belirtilen alanlara ağırlık verilmesi Ar-ge ve yenilikçilik projelerinin teşvik edilmesine yönelik mekanizmalar oluşturulması 38
HEDEF 5.2 İnsan Kaynakları Yönetiminin Geliştirilmesi Arka Plan Stratejik planların başarılı bir biçimde uygulanması insan kaynakları yönetiminin etkinliğiyle yakından ilgilidir. Mevcut durum analizinde, Müsteşarlığımızın en güçlü yanlarından biri olarak nitelikli insan kaynağı gösterilmesine rağmen, insan kaynakları yönetiminin etkin olmaması zayıf yönler arasında sayılmıştır. Bu çerçevede, insan kaynakları yönetimine ilişkin düzenleme ve uygulamaların geliştirilmesi hedeflenmektedir. Performans Göstergeleri Değerlendirileceği Yıllar No Gösterge Adı 2009 2010 2011 2012 2013 Açıklamalar 1 Kurumsal stres endeks değeri 2 3 Kurumun stres endeksi ar-ge çalışmaları neticesinde belirlenecek olup, endeks değerinin zamanla azaltılması hedeflenmektedir. Mesleki sertifikalara sahip personel sayısı Sürekli artırılması hedeflenmektedir. Hizmet içi eğitim süresinin yıllık mesai süresine oranı Stratejik Adımlar Her yıl düzenli olarak artırılarak dönem sonunda %5' e çıkartılması hedeflenmektedir. İşe alım, oryantasyon, atama, ödül, terfi, staj, performans değerlendirme ve rotasyona ilişkin usul ve esasların iç düzenleme haline getirilmesi Hizmet İçi Eğitim Politika Belgesi nin hazırlanması Doktora eğitiminin teşvik edilmesi Mesleki bilgi birikiminin artırılmasını teminen personelin staj, seminer, konferans, kurs gibi imkanlarının artırılması Uluslararası standartlarda bir Sürekli Eğitim Merkezi nin (SEM) kurulması 39
HEDEF 5.3 Sürekli Performans İyileştirme Anlayışının Hakim Kılınması Arka Plan Kurumsal yönetim bakımından uluslararası düzeyde model olarak kabul edilen, paydaşlarının memnuniyetini en üst seviyede tutan, güçlü ve dinamik bir kurum olmak için Müsteşarlığımız kurumsal performansının sürekli iyileştirilmesi ve operasyonel mükemmeliyetin sağlanması hedeflenmektedir. Performans Göstergeleri Değerlendirileceği Yıllar No Gösterge Adı 2009 2010 2011 2012 2013 Açıklamalar 1 2 Avrupa Kalite Yönetimi Vakfı (EFQM) Mükemmellik Modeline uyum düzeyi Birimler bazında iç ve dış paydaş memnuniyet endeks değerleri Stratejik Adımlar 2010 yılı sonuna kadar Toplam Kalite Yönetimi sisteminin uygulanmaya başlanması ve takip eden yıllarda EFQM Mükemmellik Modeline uyum düzeyinin sürekli artırılması hedeflenmektedir. 2009 yılı sonuna kadar iç ve dış paydaş memnuniyet endeksleri geliştirilmesine yönelik ar-ge çalışmaları tamamlanacak olup, takip eden yıllarda bu endeks değerinin sürekli iyileşmesi hedeflenmektedir. Müsteşarlık iç kontrol sisteminin ve standartlarının COSO (Committee on Sponsoring Organizations of the Treadway Commission - Treadway Komisyonu Sponsor Organizasyonlar Komitesi), INTOSAI (International Organization of Supreme Audit Institutions - Yüksek Denetim Kurumları Uluslararası Teşkilatı) standartları gibi uluslararası en iyi uygulamalar seviyesine çıkarılması Toplam Kalite Yönetimi sisteminin uygulanmaya başlanması ve kalite yönetim sistemi kapsamında önce ISO 9001: 2000 kalite belgesinin alınması, belge alınmasını takip eden yıllarda ulusal ve uluslararası kalite yarışmalarına başvuruda bulunulması ISO 14001 Uluslararası Çevre Yönetimi Standardı sertifikasının alınması OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği sertifikasının alınması ve Müsteşarlık birimlerinin çalışma ortamlarında ergonominin artırılması 40
HEDEF Bilişim Teknolojileri Yönetişiminin Uluslararası En İyi 5.4 Uygulamalar Seviyesine Çıkarılması Arka Plan Bilişim yönetişimi, bilişim altyapısının iş ihtiyaçlarına uygun olarak oluşturulabilmesinin temel bir bileşenidir. Bu alandaki en iyi uluslararası uygulamaların Müsteşarlığımız tarafından da benimsenmesi önem arz etmektedir. Performans Göstergeleri Değerlendirileceği Yıllar No Gösterge Adı 2009 2010 2011 2012 2013 Açıklamalar 1 2 COBIT çatısı altında hedeflenen Bilişim Teknolojileri Yönetişim Standartlarına uyum düzeyi Ek 8 de belirtilen projelerin gerçekleştirilme oranı Stratejik Adımlar Bilişim hizmetlerinin verilmesi ve yeni sistemlerin üretilmesinde kurumsal bir yönetişim çerçevesinin gerçekleştirilmesini ölçmek üzere çalışmalar yapılması ve takip eden yıllarda uyum düzeyinin sürekli artırılması hedeflenmektedir. Ek 8 deki proje listesinin gerçekleştirilmesine yönelik bir eylem planı oluşturulacak ve bu plana tam uyum sağlanması hedeflenecektir. COBIT (Control Objectives for Information and Related Technology- Bilgi ve İlişkili Teknolojiler İçin Kontrol Hedefleri) çatısı altında entegrasyon sağlanmak suretiyle; o Bilişim hizmetleri sunumunun ITIL (Information Technology Infrastructure Library-Bilişim Teknolojisi Alt Yapı Kütüphanesi) çerçevesinde yapılması ve Bilgi teknolojileri servis yönetimi alanında ISO 20000/BS15000 sertifikasının alınması o Güvenlik operasyonlarında ISO 17799/27001 sertifikasının alınması, o Yazılım geliştirme süreçlerinin yönetiminde CMMI nın (Capability Maturity Model Integration Entegre Yetenek Olgunluk Modeli) kullanılması Karar destek uygulamaları, iş zekası ve internet teknolojileri çözümlerinin bilgi sistemlerine entegre edilmesi (EK 8) 41
HEDEF 5.5 Kurumsal İletişimin Güçlendirilmesi Arka Plan Müsteşarlığımız paydaşlarının önerileri doğrultusunda, kurum faaliyetlerinin kurum içinde ve dışında daha iyi duyurulması ve kurum içi bilgi paylaşımının daha etkin hale getirilmesi amacıyla kurumsal iletişimin güçlendirilmesi hedeflenmektedir. Performans Göstergesi Değerlendirileceği Yıllar No Gösterge Adı 2009 2010 2011 2012 2013 Açıklamalar 1 Kurumsal tanınırlık ve saygınlık araştırma sonuçları Stratejik Adımlar 2009 yılı sonuna kadar kurumsal tanınırlık ve saygınlık araştırması için bir yöntem geliştirilerek takip eden yıllarda bu araştırma sonuçlarının sürekli iyileşmesi hedeflenmektedir. Kurumsal Kimlik çalışması yapılması ve Kurumsal İletişim Politika Belgesi nin uluslararası en iyi uygulamalar dikkate alınarak hazırlanması Müsteşarlığın basım ve yayım politikalarının belirlenmesi Müsteşarlık internet siteleri için etkin bir internet yönetimi modeli geliştirilmesi Sosyal sorumluluk projelerine katılımın artırılması 42
HEDEF Hazine Kontrolörleri Kurulu Denetimlerinde Uluslararası Denetim 5.6 Standartlarına Uyumun Artırılması Arka Plan Hazine Kontrolörleri Kurulunun, uluslararası kuruluşlardan sağlanan fonların denetimi ile diğer konularda inceleme, teftiş ve denetim görevlerini etkin ve etkili bir biçimde ve diğer kamu denetim birimlerine örnek olacak şekilde yapması için uluslararası denetim standartlarına uyum düzeyinin artırılması hedeflenmektedir. Performans Göstergeleri Değerlendirileceği Yıllar No Gösterge Adı 2009 2010 2011 2012 2013 Açıklamalar 1 2 Risk esaslı denetim planlarının uygulanma oranları İç gözden geçirme değerlendirme sonuçları Stratejik Adımlar Plan dönemi sonu itibarıyla risk esaslı denetim planlarının %80-%90 oranında uygulanıyor olması hedeflenmektedir. 2008 yılı sonuna kadar, iç gözden geçirme kriterlerinin belirlenmesini takiben, iç gözden geçirme değerlendirme sonuçları doğrultusunda denetim faaliyetlerinde uluslararası standartlara uyum düzeyi artırılacaktır. Risk esaslı denetim planlarının hazırlanması ve uygulanması Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu (IFAC - International Federation of Accountants) tarafından yayımlanan Uluslararası Denetim Standartları (ISA - International Standards of Audit) ve uluslararası genel kabul görmüş denetim standartlarına uyumun artırılması amacıyla alanlar bazında denetim rehberlerinin hazırlanması ve sürekli güncellenmesi 43
HEDEF İç Denetimde Farkındalığın ve Etkinliğin Artırılması 5.7 Arka Plan İç denetim, Müsteşarlığımızdaki risk yönetimi, kontrol ve yönetişim süreçlerinde etkinliğin ve farkındalığın artırılması bakımından büyük önem arz etmektedir. İç denetimin diğer kamu denetim birimlerine örnek olacak şekilde yapılanması ve uygulamalarında İç Denetim Koordinasyon Kurulu standartlarına tam uyumun sağlanması hedeflenmektedir. Performans Göstergesi Değerlendirileceği Yıllar No Gösterge Adı 2009 2010 2011 2012 2013 Açıklamalar 1 İç denetime ilişkin iç gözden geçirme değerlendirme sonuçları Stratejik Adımlar İç gözden geçirme değerlendirme sonuçları dikkate alınarak iç denetim faaliyetlerinin iyileştirilmesi hedeflenmektedir. 2009 yılı sonuna kadar İç Gözden Geçirme Kriterleri nin belirlenmesi Risk değerlendirmeleri doğrultusunda 3 yıllık denetim planının hazırlanması Denetimlerin yıllık denetim programları çerçevesinde gerçekleştirilmesi İç denetim uygulamalarına ilişkin denetim rehberlerinin hazırlanması ve iç kalite güvence ve geliştirme programının oluşturulması İç denetim birimi tarafından verilecek danışmanlık hizmetleri için mekanizma geliştirilmesi 44
POLİTİKA BELGELERİNE UYUM VE MALİYETLENDİRME 45
Bu sayfa bilinçli olarak boş bırakılmıştır. 46
Dokuzuncu Kalkınma Planı Stratejik Plan, Dokuzuncu Kalkınma Planı nda yer alan İstikrar içinde büyüyen, gelirini daha adil paylaşan, küresel ölçekte rekabet gücüne sahip, bilgi toplumuna dönüşen, AB ye üyelik için uyum sürecini tamamlamış bir Türkiye vizyonu ışığında Dokuzuncu Kalkınma Planı ile uyumlu olarak oluşturulmuştur. (Tablo 1) Bilgi Toplumu Stratejisi Stratejik Plan, Bilgi Toplumu Stratejisi ile uyumlu olarak hazırlanmıştır. (Tablo 2) Orta Vadeli Mali Plan ve Maliyetler Stratejik plan ve bütçe arasındaki bağlantının güçlendirilmesi ve harcamaların önceliklendirilebilmesi için hedeflerin maliyetlerinin doğru tahmin edilmesi önem arz etmektedir. Orta Vadeli Mali Plan esas alınarak belirlenen Müsteşarlığımızın operasyonel bütçesi, geçmiş dönem harcama eğilimleri dikkate alınarak stratejik hedeflere tahmini bir şekilde dağıtılmıştır (Tablo 3). Stratejik plan çerçevesinde ilk defa hayata geçirilecek projelerden kaynaklanacak maliyet artışları ayrıca öngörülmüştür. (Ek-8, Tablo 11). Stratejik amaç ve hedeflerin birimlerle ilişkisi de belirlenmiştir (Tablo 4). 47