1205321/1206321 Türkiye de Topografik Harita Yapımı Ölçek Büyük Ölçekli Haritalar 1:1000,1:5000 2005 tarihli BÖHHBYY ne göre değişik kamu kurumlarınca üretilirler. Datum: GRS80 Projeksiyon: Transverse Merkator ya da Gauss-Krüger Projeksiyon 3 lik dilimlerde uygulanır. Ölçek faktörü 1 İtibari Y koordinat değeri: 500 000 m 1:1000 ölçekli haritalar yerleşim alanlarında, 1:5000 ölçekli haritalar ise hem yerleşim hem kırsal alanlarda yapılır. 1:5000 ölçeğinde tüm ülkeyi kapatan bir harita takımı mevcut değildir. Orta ve küçük ölçekli haritalar birer harita takımı olarak tüm ülkeyi kapsayacak şekilde Harita Genel Komutanlığı tarafından üretilirler. Datum: WGS84 (2002 den önce ED50) Düşey datum: ortalama deniz düzeyi Projeksiyon: Universal Transverse Merkator (UTM) Projeksiyon 6 lik dilimlerde uygulanır. Dilimler 180 Batı meridyeninden itibaren numaralanmıştır. Ölçek faktörü 0.9996 İtibari Y (sağa) koordinat değeri: 500 000 m 1
Orta meridyen λ = 6 Kuzey Kutbu Haritası yapılan bölge (dilim) Ekvator Transversal silindir (projeksiyon yüzeyi) Güney Kutbu Yerin dönme ekseni Dilim 35 Dilim 36 Dilim 37 Dilim 38 3 lik dilimler Ekvator 6 lik dilimler 27 33 39 45 24 27 30 33 36 39 42 45 x (yukarı) λ 0 =27 3 lik dilim y (sağa) 2
Gauss-Krüger (Transversal Mercator) Projeksiyonunda Dünya Dilim Orta Meridyeni ve Boylam Altı derecelik dilim sisteminde (UTM): λ λ = 6 int 6 UTM dilim numarası: 0 + λ DN = int + 31 6 Üç derecelik sistemde dilim orta meridyeni: 3 λ + 1.5 λ0 = 3 int 3 Açı birimi derecedir 3
Orta Ölçekli Harita Takımları Ölçek 1:25 000 (temel harita ölçeği) 1:50 000 1:100 000 1:250 000 Üretim Yöntemi Fotogrametrik Genelleştirme Genelleştirme Genelleştirme Durum Hizmete Özel Hizmete Özel Hizmete Özel Tasnif Dışı Yükseklik Yükseklikler, ortalama deniz düzeyine göredir. Eşyükseklik eğrileri ve yükseklik noktaları gösterilir. Eşyükseklik eğrisi aralığı 1:25 000 10m 1:50 000 20m 1:100 000 50m 1:250 000 100m Doğruluk: Eğri aralığının ¼ katı Pafta Bölümlemesi Yeryüzünün tümünün ya da bir bölgesinin haritaları yapılırken, ölçeğe bağlı olarak tüm harita bölgesini bir paftada göstermek çoğu kez mümkün değildir. Bu nedenle haritası yapılacak bölgenin paftalara ayrılması gerekir. Paftalara ayırma ise rastgele değil, belli bir sisteme göre yapılır. Böyle bir sistem pafta bölümlemesi ya da pafta indeksi olarak adlandırılır. 4
Topoğrafik Haritaların Projeksiyonları UPS 84º UTM UPS 80º Uluslararası Grid Sistemi 5
Grid Bölgesi ve Paftalar 1:250000 R 8º 1º 1º30 2º 1: 500000 3º 4º 1: 1000000 6º 34 6
ÇANAKKALE 41º G H 40º 25º30 15 16 17 27º 1:250 000 YENİ SİSTEM ÇANAKKALE-H16 40º30 a b d c 40º 26º 26º30 1:100 000 ÇANAKKALE-H16-c 40º15 1 2 4 3 40º 26º15 26º30 1:50 000 ÇANAKKALE-H16-c 40º15 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 1314 15 16 17 18 19 20 40º 21 22 23 24 25 26º15 26º30 1:50 000 ÇANAKKALE-H16-c-01 ÇANAKKALE-H16-c-01-a 40º15 40º15 00 a b A B d c D C 40º12 40º13 30 26º15 26º18 26º15 00 26º16 30 1:10 000 1:5 000 ESKİ SİSTEM ÇANAKKALE-H16-c2 40º15 00 a b a b d c d c a b a b 40º07 30 d c d c 26º22 30 1:25 000 26º30 00 ÇANAKKALE-H16-c2-Ia ÇANAKKALE-H16-c2-Ia-A 40º15 00 40º15 00 A B D C 40º13 07.5 40º14 03.75 26º22 30 26º24 22.5 26º22 30 26º23 26.25 1:5 000 1:2500 Ölçek Pafta Boyutları İsimlendirme 1: 250 000 1ºx1º30 İSTANBUL 1: 100 000 30 x30 İSTANBUL-F21 1: 50 000 15 x15 İSTANBUL-F21-a 1: 25 000 7 30 x7 30 İSTANBUL-F21-a1 1: 10 000 3 x3 İSTANBUL-F21-a-01 1: 5 000 1 30 x1 30 İSTANBUL-F21-a-01-a (1/5000) G25 - d - 01 - d B 2 C 1 2 1 5 3 A 4 3 4 D 1/5000 ölçekli G25 - d - 01 - d paftasındaki alt bölümleme (1/2000) G25 -d - 01 -d -1 B b 2 a b a e c 1 2 b a 4 3 1 2 d c d b c d c a b a b 1 d 5 4 3 (1/1000) G25 - d - 01 - d - 1 - a d c d c B II b 1 2 I V III 4 3 a IV e (1/500) G25 -d - 01 -d -1 -a -2 7
Pafta Ağı Büyük ölçekli haritalarda dik koordinat ağı gösterilir. Koordinat çizgilerinin kesiştiği noktalarda artı işareti kullanılır. Orta ölçekli haritalarda (1:25000-1:250000) Sürekli çizgilerden oluşan dik koordinat ağı Pafta kenarlarında coğrafi koordinatlar Pafta köşelerinde coğrafi koordinatlar gösterilir. Dik koordinat değerleri (UTM koordinatları) kısaltılarak yazılır. Kısaltılmış koordinat (4194000) Coğrafi Koordinatlar Coğrafi koordinatlar hem derece hem grad biriminde gösterilir. Bir dolu bir boş olarak gösterilen bölümlendirme 1 aralıklı olarak yapılmıştır. Bir içi dolu çizgi bir boş olarak yapılan bölümlendirme 1 c aralıklı olarak yapılmıştır. 1 ya da 1 c lık yay uzunluğuna karşılık gelen uzaklık paftanın konumuna göre değişir. 8
Derece bölümlendirme 1' 1 c Grad olarak bölümlendirme Orta Ölçekli Haritalarda Kuzey 1:25 000, 1:50 000, 1:100 000 ölçeklerde manyetik kuzey yönü için bilgiler yer alır. Pafta üzerinde gösterilen pafta ağı (UTM gridi) grid kuzeyi yönünü gösterir. Pafta kenarları meridyen ve paralellere çakışık olduğundan paftanın düşey kenarı coğrafi kuzeyi gösterir. Manyetik Kuzey (MK) x Grid Kuzeyi (GK) Coğrafi Kuzey ( ) γ δ P δ: Manyetik Sapma γ: Meridyen Yakınsaması Meridyen y=sabit y Manyetik kuzey kutbunun konumu her yıl değişmektedir! 9
Manyetik Kuzey Manyetik Kuzey Kutbu konumu zamana bağlı olarak değişmektedir. Her bir pafta için bu değişim pafta kenar bilgilerinde verilen bilgiler ve diyagram yardımı ile hesaplanabilir. 1:100 000 ölçekli paftalarda manyetik kuzey paftanın doğu ve batı ortası için ayrı ayrı gösterilir. δ P Noktası ve Manyetik Kuzey Yönü Grid Kuzeyi Yönü P Manyetik Kuzey Yönü 10
Datum Bilgileri Orta ölçekli haritalarda 2002 öncesi üretimler ED50 datumunda sonrası WGS84 datumundadır. Bu konuda pafta kenar bilgilerinde açıklamalar yapılmıştır. Düşey Datum Yatay Datum (ED50) Pafta ağı koordinat artışı UTM Dilim Numarası Projeksiyon Bilgisi 11
WGS84 datumunda üretilmiş paftalarda ED50 ye dönüşüm için pafta için geçerli ortalama farklar, kenar bilgilerinde verilir! Datum Farklılığı Bir noktanın coğrafi koordinatları datuma bağlıdır. Pafta bölümlemesi coğrafi koordinatlara göre yapıldığından bir paftanın yeryüzünde karşılık geldiği alan seçilen datuma göre değişir. Bölümün sonu 12