30 Mayıs 2012 Ebru AKDAG MEYED Genel Sekreteri IFU Dünya Meyve Suyu Günü Elçisi
İçerik MEYED Dünya Meyve Suyu Günü Meyve Suyu Sanayisinde Güncel Durum Meyve Suyu Sektörünün Potansiyeli Sorunlar ve Çözüm Önerileri Sonuç
Meyve Suyu Endüstrisi Derneği (MEYED) 1993 kuruluş Türkiye meyve suyu sektörünün tek temsilcisi Merkez, Istanbul Sektör ve topluma etkileri ile ilgili konular 2004 yılından bu yana SGF ile iş birliği Uluslararası platformda aktif rol; AIJN - 2005 (Avrupa Meyve Suyu Endüstrisi Birliği) IFU - 1997 (Uluslararası Meyve Suyu Üreticileri Federasyonu) Mayıs 2010 dan bu yana Yönetim Kurulu Üyeliği
Dünya Meyve Suyu Günü Hakkında Türkiye öncülüğünde - 2010 İlk ve tek DMSG Elçisi Türkiye den - 2011 Amaçları ; Meyve ve meyve suyunun sağlıklı beslenmedeki öneminin anlaşılması Tüketiminin teşviki Kategoriler arasındaki farkların bilinmesi Tüketici Meyve ve meyve suyu üretimine ilişkin sorunlar Meyve suyu sektörünün büyük potansiyeli Meyve suyu endüstrisi için uluslararası iletişim platformu Kamuoyu
Dünya Meyve Suyu Günü Hakkında Dayanaklar Dünya Sağlık Örgütü tarafından desteklenen «5 a day» kampanyası AB ve ABD deki okul meyve & meyve suyu programları
Sektörün İşlediği Başlıca Meyveler 7 ana meyve: Elma, şeftali, kayısı, vişne, portakal, üzüm, nar Son 5 yılda İşlenen meyvede % 42 artış; meyve üretiminde %13,6 artış 2010 yılında İşlenen meyvede % 25 artış; meyve üretiminde artış % 5 düşüş 900 Meyve Suyuna İşlenen Meyve 800 700 600 500 400 300 200 100 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Meyve Suyu vb. Ürün Kategorileri
Meyve Nektarı 68% Türkiye de Meyve Suyu vb Ürünlerin Tüketimi Tüketimde Kategorilere Göre Dağılım (2011) Meyveli & Aromalı İçecek 26% Meyve Suyu 6%
Milyon lt Türkiye de Meyve Suyu ve Meyve Nektarı Tüketimi Son 10 yılda 3,4 kat büyüme Son 5 yılda % 25 büyüme 2011 yılında % 9 büyüme 2012 yılı büyüme beklentisi % 7 Toplam tüketim 9 litre / kişi 800 700 600 500 400 300 200 100 0 Türkiye'de Meyve Suyu & Meyve Nektarı Tüketimi 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 (t)
Bölgelere Göre Kişi Başına Tüketimler (Meyve Suyu + Nektarı) Kuzey Amerika Doğu Avrupa Batı Avrupa Kanada; 53 lt MENA ((Orta Doğu, Kuzey Africa) Asya Amerika 45 lt Latin Amerika Africa Almanya 39 lt Avustralasya 6 9 23
Dünya Meyve Suyu Pazarı 61 milyar litrelik pazar En önemli ihracat kalemleri Portakal (% 38,4) Elma (% 16) Dünya meyve suyu ve konsantresi ihracatı 13 milyar dolar payımız % 1.6
Türkiye nin MS İhracatı 2000 2007 arasında ihracatın ekonomik getirisi 5 katına çıktı 2008 ve 2009 da %20 düşüş 2011 de değer bazında % 27 artış 2011 yılı ihracatımız 221 milyon dolar Elma suyu ihracatı toplamın %47 si İhracatta başlıca pazarlar Almanya, Hollanda, İngiltere, ABD, Belçika 250.000 Türkiye'nin Meyve Suyu İhracatı (bin $) 200.000 150.000 100.000 50.000 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Türkiye nin MS İthalatı
MS Sanayi Dış Ticaret Dengesi 250 Şekil 6. Türkiye Meyve Suyu Sanayinin İthalat - İhracat Dengesi 200 150 100 % 139 50 0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 İhracat İthalat Değer (Milyon $) 2006 2007 2008 2009 2010 2011 İhracat 103,6 160,3 131,3 105,5 174,2 220,7 İthalat 23,5 34,5 35,6 17 23,7 28,9 Dış Ticaret Dengesi 80,1 125,8 95,7 88,5 150,5 191,8
Sektörün Yüksek Potansiyeli Ekolojik ve iklimsel avantajlar Meyve çeşitliliği, ana vatanı, ekilebilir alan İhracat gücünü arttıran stratejik konum Gelişmiş teknoloji kullanımı, yeni tesisler, yüksek teknik bilgi Dış pazarlarda yükselen «ithal girdi» talebi AB de tarım sübvansiyonlarındaki azalma, ekilebilir alan eksikliği Orta Doğu ve Afrika gibi gelişen pazarlar GAP Sağlıklı beslenme trendi Genç nüfus, artan satın alma gücü, dinamik iç pazar Çalışan kadın sayısındaki artış Turizm sektöründeki büyüme Düşük tüketim seviyesi Dış Pazar İç Pazar
Türkiye Meyve Üretimi 2011 üretimimiz; meyve 17,2 milyon ton Dünya üretiminde 6. sırada 1 milyon ton meyve suyu sanayinde işleniyor Türkiye nin Dünya Üretimindeki Sırlamaları Kayısı - 1. Nar 3. Şeftali & Üzüm 6. Vişne 1. Elma 4. Limon 5.
Gelişime engel Uluslararası pazardaki rekabet gücünü düşürücü VAR OLAN YÜKSEK POTANSİYELİN DEĞERLENDİRİLEMEMESİ
Hammadde Kısıtı Meyve bahçeciliğinin dağınık ve küçük parsellerden oluşması; Yeterli miktarda ve kalitede meyve tedarik edilememesi Uygun işletme ölçeği & uygun ürün deseni oluşamaması Verimsiz üretim, mutlu etmeyen fiyatlar, modern tarım uygulamalarının kullanılamaması
Hammadde Kısıtı Sanayiye uygun çeşit ve cinslerin bulunmaması Yeni plantasyonların olmaması Artan talebe yanıt verilememesi, verim düşüklüğü, atıl kapasite 250 200 İŞLENEN MEYVE MS İHRACATI INDEKS (2000=100) 150 100 MEYVE ÜRETİMİ 50 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Çözüm Önerisi Uygun teşviklerle; kümelenme ve ürün deseninin oluşması & büyük ölçekte meyve bahçeciliğinin desteklenmesi Aynı havzada, en uygun meyvenin, meyve işleme sanayi & paketleme sanayi tesislerinin etrafında kümelenmesi Sanayiyle sözleşme yapanlara daha fazla destek ya da mevcut desteğin bu alanda uygulanması Tarım Havzaları Projesi uygulamasında, sanayiye uygun çeşitlerin teşvik kapsamına alınması Sütte uygulanan prim sistemine paralel olarak, meyvesini sanayiye satan çiftçiye özel prim verilmesi
Çözüm Önerisi Uygun teşviklerle; kümelenme ve ürün deseninin oluşması & büyük ölçekte meyve bahçeciliğinin desteklenmesi 5 yıl ödemesiz yatırım kredisi sağlanması Kamu arazilerinin büyük bahçe kuracaklara satılması veya 49 yıllığına kiralanabilmesi Sanayiye uygun çeşitlerin TAGEM sanayi işbirliğinde araştırılarak, üretiminin teşvik edilmesi
İhracatta Düşük Rekabet Gücü Hammaddeye ilişkin sorunlara ek olarak Yüksek girdi maliyetleri Düşük sanayi teşviki ÇÖZÜM ÖNERİSİ İhraç edilen her 1 ton meyve suyu konsantresine, ilgili meyvenin her 1 tonuna ödenen ihracat teşvikinin, üretimde işlenen oranın verilmesi Siyah Havuç potansiyeli İhracatta önemli bir sıçrama yapmamıza imkan sağlayacak "Sebze Suları" ve/veya "Sebze Suyu Konsantreleri" ihracatında da "Meyve Suları/Konsantreleri" için uygulanan Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu (DFİF) miktar barajının aynısının uygulanması
Hal Yasası ile Gelecek Tehlike Meyve işleme sanayinin mahkum olduğu meyve temini sistemi Tedarikçilerin «tüccar» olarak tanımlanması Ürünler toptancı hali dışında bir yere satılamıyor Fiziken hal e giriş ve rüsum ÇÖZÜM ÖNERİSİ Ürününü sanayiye veren tedarikçilerin «rüsum»dan muaf tutulması Sisteme eklenecek modül ile denetimin sağlanması Meyve işleme sanayiye giden ürünün hale giriş zorunluluğunun kaldırılması
Sektörün Büyüklüğü İhracat : 221 milyon dolar İstihdam : 600 bin kişi Cirosal büyüklük : 2 milyar TL Son 5 yıllık cirosal büyüklük 8 milyar TL Son 5 yıldaki cirosal büyüme % 48
Çıkmaz mı? Fırsat mı? 13 milyar dolarlık Dünya MS pazarı Orta Doğru ve Afrika gibi gelişen pazarlardaki fırsatlar Gerek büyüyen pazar, gerekse AB tarım sübvansiyonlarının azalmasıyla artan dış talep Hızla büyüyen iç pazar
ebruakdag@meyed.org.tr www.meyed.org.tr